Joost Ector

Woonwensdenken

7 maart, 9:25

Vorige week waren we op vakantie met mijn negenjarige nichtje. Zij gelooft nog heilig, vermoedelijk mede onder invloed van talloze Disneyfilms, in onbegrensde mogelijkheden. Alles kan, als je het maar graag genoeg wilt. Het geeft haar de mogelijkheid om eindeloos te fantaseren, te dromen en in zichzelf te geloven. Dat is mooi en belangrijk als je negen bent. Maar heel anders ligt dat als je inmiddels vijfenveertig bent en bovendien minister voor Volkshuisvesting. In dat specifieke geval kan een gebrek aan realiteitszin de maatschappij nog lelijk opbreken.

Minister De Jonge wil de regie pakken op de woningmarkt en heeft daarvoor vorig jaar een ambitieus pakket van zes programma’s aangekondigd. Een van de eerste daaruit voortvloeiende wetsvoorstellen, de nieuwe Wet Versterking Regie Volkshuisvesting, werd afgelopen maand gepresenteerd. Daarin krijgen gemeenten de verplichting om ervoor te zorgen dat twee derde van de benodigde 900.000 nieuwe woningen ‘betaalbaar’ wordt. Die twee derde zal moeten bestaan uit 250.000 sociale huurwoningen, 50.000 stuks middenhuur door corporaties en 300.000 woningen in de categorieën middenhuur en ‘betaalbare koop’ (tot 355.000 euro), te realiseren door marktpartijen.

Het verplichte aandeel sociale huur veroorzaakte de meeste commotie maar is een uitstekende zaak, wat werd bevestigd door het lachwekkende commentaar. Zo protesteerde de gemeente Aerdenhout met de schitterende kip-ei-redenering dat hun inwoners helemaal geen behoefte hebben aan sociale huurwoningen. Het werkelijke probleem zit echter in het middensegment. Ik kan het mis hebben (sterker nog; dat hoop ik zelfs), maar op deze manier lossen we de woningnood niet op.

Wat koopwoningen betreft: het introduceren van de harde grens van 355.000 euro zou er best eens voor kunnen zorgen dat dit een nieuwe ‘vanaf-prijs’ voor een nieuwbouwwoning wordt. Vanwege het grote tekort aan woningen in deze prijscategorie zal het lukken om vrijwel alles tegen deze prijs te verkopen, ongeacht grootte of kwaliteit. Als het überhaupt lukt om de zaak rond te krijgen, want bouwers en investeerders hebben last van hoge materiaalprijzen en de hoge – en waarschijnlijk nog verder stijgende – rente. Veel projecten stranden daarom momenteel, zo hoor ik van relaties bij diverse bouwbedrijven.

In de huursector is er bovendien nóg iets aan de hand. De minister heeft ook aangekondigd de liberalisatiegrens te willen verhogen en het roemruchte puntenstelsel (aan de hand waarvan de maximale kale huur voor een woning wordt vastgesteld) ook op het middenhuursegment van toepassing te zullen verklaren. Dat voornemen werpt zijn schaduw vooruit. Marktpartijen zien zich ineens behalve met exorbitante kosten van materialen, arbeid en financiering, ook nog eens geconfronteerd met het vooruitzicht van teruglopende inkomsten.

En wat doen marktpartijen als er geen zinnig rendement meer te behalen valt? Inderdaad. Niets. Bepaald niet de weg uit de wooncrisis, zou je zeggen. Deskundigen voorspellen zelfs dat dit de doodsteek zou kunnen zijn voor de middenhuursector. De minister is daar niet bang voor. Volgens hem valt er, zo was te lezen in het FD, voor investeerders ook in de nieuwe omstandigheden “nog een prima rendement te behalen”. Hij gelooft er blijkbaar rotsvast in dat het kan. Het probleem is alleen: hij gaat er niet over. Zijn mening doet er op dit punt simpelweg niet toe.

Minister De Jonge begint aan de verkeerde kant van het probleem. Hoge prijzen zijn een gevolg van een tekort aan aanbod. Prijsregulering versterkt dat probleem. Wat wél helpt: bouwen, bouwen, bouwen. Werken aan manieren waarop we ondanks stikstofproblematiek, escalerende prijsniveaus en stokkende vergunningstrajecten vooruit kunnen met het bouwen van kwalitatief goede woningen die toekomstwaarde vertegenwoordigen. Dat is bepaald nog niet eenvoudig, dat snap ik ook wel. Maar het is de enige beproefde manier om dit marktsegment te sturen. Wanneer vraag en aanbod weer in evenwicht zijn stabiliseren de prijzen vanzelf op een passend niveau. Als je op dát moment zou willen besluiten om de prijzen verder te begrenzen is het tekort tenminste voorbij.

Dit is niet het moment om te gaan experimenteren. Niet het moment om te geloven dat iets kan omdat je het zo graag wilt. Niet het moment om risico’s te nemen met het grondrecht op wonen. Helaas weten we hoe koppig minister De Jonge kan zijn. Hopelijk weet zijn entourage hem tot bezinning te brengen zonder dat er al te veel tijd verloren gaat. Let it go, Hugo.

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

column middenhuur disney betaalbaarheid joost ector hugo de jonge woningmarkt woningbouw regulering

1	Woningbouwproject The Hudsons naast het Dakpark opgeleverd woensdag, 22 maart
2	Boskalis en De Vries & van de Wiel realiseren contouren Buiteneiland donderdag, 23 maart
3	Villa door Paul de Ruiter Architects voegt zich in groen duinlandschap vrijdag, 24 maart
4	Door MVRDV ontworpen NIO House in Rotterdam geopend donderdag, 23 maart
5	Studio AAAN realiseert 'terpwoning' in polderlandschap nabij Rotterdam woensdag, 22 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

EIB: woningbouwambitie provincies vereist actie, keuzes en beleid

Senaat stemt in met invoering Omgevingswet op 1 januari 2024

ING: kopers eerste huis historisch veel kwijt aan hypotheek

'Aandeel sociale huurwoningen blijft ondanks kabinetsplannen dalen'

Het nieuwe minimalisme

Computer says no

Tussenconclusie

Klein leed

Op blote knieën naar Groningen

Architectural Masters of the Metaverse

Dividend und Verbrechen

Ontwerpen tegen de eenzaamheid

Ook maar een mens

Stronteigenwijs

De oplossing wordt het volgende probleem

Kleine openbaringen

Op naar een succesvolle crisis

Het schaamteloze monument

We gaan het oplossen

Verleden voltooid

Faust in Canada

Het ontroerendste gebouw dat ik ken

De tweede helft

Liefde in beton gegoten

Adopteer een leek

Het bijna-gelijk van Baudet

Want ik geloof

Eenvoud

De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers

De erfenis van premier Halsema

Het eind van het begin

Laat je niet gek maken

Vergeet het ‘Bilbao-effect’

Genereuze Architectuur

Hoog tijd voor hout

Architectuur van bijna niets

De vergeten groente onder de deugden

Aantoonbare architectuur

Ik wens je een wild plan

De Leefbare Stad

Smart

Waarom springen we niet?

Het moet weer eens gezegd

Varkens

De geruststellende domheid van slimme systemen

De Zaak Naturalis

De schijn van duurzaamheid bedriegt

Stoïcijnse Schoonheid

Tijdbom

Ruimte als instrument

Inclusief is het nieuwe exclusief

Bouw goed of bouw niet

Geen Nazomerdagdroom

Help

Omdat het kan!

Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!

Andere nieuwsberichten

VDL en Marco Vermeulen presenteren plan ringvormig gebouw Eindhoven

2 uur geleden

Industrieconcern VDL heeft een plan gepresenteerd voor een opmerkelijk woongebouw op de voormalige golfbaan Welschap in Eindhoven. Het ringvormige complex, een ontwerp van Studio Marco Vermeulen, biedt plaats aan drie- tot vijfhonderd woningen.

Renovatie en transformatie van Gentse patriciërswoning door Volt Architecten

3 uur geleden

Volt Architecten heeft het oorspronkelijk middeleeuwse pand met respect voor zijn historische waarde gerestaureerd en het interieur getransformeerd tot een hedendaags functioneel kantoor voor verschillende culturele verenigingen.

Nieuwe Meldkamer Oost-Nederland in gebruik genomen

24 maart, 4:11

Deze week is in Apeldoorn de nieuwe Meldkamer Oost-Nederland (MK ON) in gebruik genomen. Het gebouw, dat is ontworpen door cepezed, bestaat uit twee dwars op elkaar geplaatste volumes met een cortenstalen gevel.

Villa door Paul de Ruiter Architects voegt zich in groen duinlandschap

24 maart, 2:59

In de duinen bij Heemstede en Aerdenhout is een door Paul de Ruiter Architects ontworpen villa opgeleverd. Uitgangspunt voor het ontwerp van Villa A was om de woning zoveel mogelijk te laten opgaan in het landschap te laten opgaan.

Adviesraden: overheid geeft niet genoeg aandacht aan zwakke regio

22 minuten geleden

Volgens de raden is de overheid er vooral mee bezig om sterke gebieden, zoals grote steden, sterker te maken. Daar wordt geïnvesteerd in wegen, spoor, ziekenhuizen, scholen en woningbouw.

Boek verschenen bij expositie aquarellen Liesbeth van der Pol

1 uur geleden

In het boek neemt architect Liesbeth van der Pol de lezer mee in haar manier van denken, kijken en werken.

‘Nederlandse’ VN-Waterconferentie eindigt met 700 toezeggingen

Vandaag, 09:45

De afspraken lopen sterk uiteen, maar liggen vaak in het verlengde van duurzame doelen van de VN.

VolkerWessels haalt hogere winst over 2022

24 maart, 10:18

Bouwbedrijf VolkerWessels is er ondanks de sterk gestegen kosten voor materiaal en lonen in geslaagd 2022 met een hogere winst af te sluiten.

Kabinet wil sneller en meer klimaatbestendig laten bouwen

24 maart, 9:24

Overheden, vastgoedeigenaren en de bouwsector moeten bij nieuwbouw van huizen en gebouwen zo veel mogelijk rekening houden met klimaatverandering in de toekomst.