Omdat het kan!

3 mei 2016, 10:44

Wie van architectuur houdt moet weer eens naar New York. De Freedom Tower is af, net zoals het naastgelegen metrostation, ontworpen door Calatrava. Piano ontwierp een prachtig nieuw Whitney museum en grote architecten zoals Ando, Nouvel, Siza en Chipperfield realiseerden schitterende woongebouwen.

Bovendien schrijft de stad momenteel een nieuw hoofdstuk in zijn hoogbouwgeschiedenis. Het zal niemand ontgaan zijn dat ook de ‘courtscraper’ van Bjarke Ingels is voltooid. Hij vermengde op quasi rationele gronden de typologieën van gesloten bouwblok en toren. Het iconische resultaat speelt zijn plek aan de Hudson uit in een beeldmetafoor van gebolde zeilen; niet bijster origineel, maar ook hier zeer effectief.

Ingels’ verrichtingen worden breed uitgemeten, ook door hemzelf, dus dit project had u vast al bereikt. Bepaald ook niet onopvallend, maar desalniettemin vermoedelijk minder opgemerkt is de door Rafael Viñoly ontworpen woontoren in midtown. Dit gebouw is op allerlei manieren grensverleggend en tegelijk voorloper van een nieuwe generatie wolkenkrabbers die bewijst dat Manhattan nog niet is verleerd om het fantastische en surrealistische tot een staat van delirium te voeren.

432 Park Avenue, zowel adres als naam van het gebouw, staat tussen 56th en 57th aan de meest prestigieuze avenue van de stad. Het gebouw telt 104 appartementen en is met 426 meter de hoogste woontoren ter wereld. Spectaculair, vooral gecombineerd met de minimale footprint – een vierkant met zijden van nauwelijks meer dan 28 meter. Die ongekende hoogte-breedte verhouding van 15:1 vormt een bijna onwaarschijnlijk slank silhouet, dat door de op het rigide af terughoudende vormgeving van Viñoly verder wordt versterkt.

Alles is extreem aan dit gebouw. Appartementen variëren in omvang van 130m2 tot penthouses van 770m2, waarvan er – u bent nog niet te laat – nog één beschikbaar is voor een kleine 80 miljoen dollar. U krijgt dan een volledig verdieping met bijbehorend full circle uitzicht door magnifiek grote vierkante vensters. De plattegrond is vaardig gevuld met ruimten en functies waarvan u eerder nog niet wist dat u ze nodig hebt. De totale verkoopopbrengst ligt rond het miljard. Nog exclusief de opbrengst van de retail space.

De engineering is niet minder spectaculair. Vanwege de smalle basis kan stabiliteit hier niet worden bereikt door inklemming in de fundering. Twee massa-veersystemen werken samen met een betonnen(!) outriggerconstructie om windbelasting en trillingen als gevolg daarvan te weerstaan. Verdeeld over de hoogte vormen installatieverdiepingen met terugliggende gevels insnoeringen die de windbelasting verlichten. Door hun extreme snelheid kan het aantal liften beperkt blijven om schaarse ruimte in de footprint te sparen.

432 Park Avenue is de eerste van een reeks toekomstige supertall & superslender skyscrapers rond Central Park South. Manhattanism gaat een verbluffende nieuwe fase in. De klassieke hoogbouwuitleg is dat hoge grondprijzen de architectuur de lucht in stuwen. Die houdt niet stand. Grondprijzen stijgen tenslotte bij de gratie van voortschrijdende techniek. Bovendien geldt dat investeringsrisico’s exponentieel groeien. Het is simpeler. Hoogbouw bestaat dankzij de betovering van hoogbouw. Tegenwoordig zeggen we: niet omdat het moet, maar omdat het kan.

Ook in Nederland zal, nu de economie aantrekt en plaatselijk de woningmarkt bijna explodeert, de discussie over nut en noodzaak van hoogbouw opnieuw oplaaien. Zoals ook in de jaren negentig zal die waarschijnlijk gevoerd worden met veel emotie en argumenten van wisselende kwaliteit, veelal ter ondersteuning van een restrictief beleid.

Mijn bijdrage is een oproep die door 432 Park Avenue prachtig wordt geïllustreerd maar zich allerminst tot de hoogbouwdiscussie beperkt. Of je nou ontwerper, opdrachtgever of beleidsmaker bent: laat altijd ruimte, creëer altijd een loophole voor het fantastische alternatief. Elke uitdaging kent minstens één oplossing in het quasi onmogelijke, of liever gezegd: het voorheen onmogelijk geachte. Een kans wordt soms het best benut door je zinnen te zetten op wat aanvankelijk absurd lijkt; het is de weg naar échte innovatie.

Koop snel een vliegticket. En neem Delirious New York mee in de handbagage!

Trefwoorden

new york column rafael viñoly joost ector

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers

8 januari 2019

Het schaamteloze monument

4 februari 2020

3 december 2019

6 september 2022

7 juni 2022

2 mei 2023

Video: trailer 'Abstract: the art of design'

27 januari 2017

De schijn van duurzaamheid bedriegt

7 maart 2017

Drie winnaars zijn nieuwe Nationale Iconen

19 oktober 2016

Geen Nazomerdagdroom

6 september 2016

Ruimte als instrument

6 december 2016

Bouw goed of bouw niet

4 oktober 2016

Waarom springen we niet?

3 oktober 2017

Tweede Kamer wil soepeler hypotheekregels

26 oktober 2016

Tijdbom

10 januari 2017

Inclusief is het nieuwe exclusief

1 november 2016

Smart

7 november 2017

Help

7 juni 2016

Architectuur van bijna niets

3 april 2018

De Leefbare Stad

5 december 2017

Het moet weer eens gezegd

5 september 2017

Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!

1 maart 2016

Joost Ector start als columnist op Architectenweb.nl

4 januari 2016

Dit komt niet vanzelf goed

5 april 2016

Architectenweb houdt Het Tweede Grote Scholencongres

25 april 2016

Een (on)mogelijk overmorgen

5 januari 2016

Fantastic Voyage

2 februari 2016

Laat je niet gek maken

2 oktober 2018

Het eind van het begin

6 november 2018

De erfenis van premier Halsema

4 december 2018

Want ik geloof

5 maart 2019

Het bijna-gelijk van Baudet

2 april 2019

Adopteer een leek

7 mei 2019

Liefde in beton gegoten

4 juni 2019

De tweede helft

3 september 2019

Het ontroerendste gebouw dat ik ken

1 oktober 2019

Faust in Canada

5 november 2019

We gaan het oplossen

7 januari 2020

Op naar een succesvolle crisis

3 maart 2020

Kleine openbaringen

7 april 2020

De oplossing wordt het volgende probleem

6 mei 2020

Stronteigenwijs

2 juni 2020

Ook maar een mens

1 september 2020

Ontwerpen tegen de eenzaamheid

6 oktober 2020

3 november 2020

1 december 2020

5 januari 2021

2 februari 2021

2 maart 2021

Dividend und Verbrechen

6 april 2021

4 mei 2021

1 juni 2021

7 september 2021

5 oktober 2021

2 november 2021

7 december 2021

2021 in tien columns door Joost Ector

27 december 2021

Een zorg minder

4 januari 2022

Hoofdletter A

1 februari 2022

Architectural Masters of the Metaverse

1 maart 2022

Op blote knieën naar Groningen

5 april 2022

Klein leed

3 mei 2022

Het nieuwe minimalisme

4 oktober 2022

Geen druppel

1 november 2022

Belgische toestanden

6 december 2022

2022 in tien columns door Joost Ector

27 december 2022

10 januari 2023

7 februari 2023

7 maart 2023

4 april 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.