Joost Ector

Klein leed

3 mei 2022, 9:15

Wanneer ik vanaf mijn nog altijd veel gebruikte thuiswerkplek naar buiten kijk staat er midden in mijn blikveld een gebouw in aanbouw. Het is een transformatie, om precies te zijn, waarvoor het ontwerp werd gemaakt door een zeer gerespecteerd architectenbureau. De gepubliceerde 3D-beelden beloofden een smaakvol, strak ontwerp en ik verheugde me op het eindresultaat. Maar er gaat iets niet goed, zo lijkt het.

Het gebouw is makkelijk te beschrijven: een eenvoudig rechthoekig volume van zes verdiepingen, diepliggende bandramen afgewisseld met borstweringen uit grijze natuursteen boven een transparante plint. Onderin komen winkels, daarboven een hotel. Op het dak, waar ik op uitkijk, toonde de impressie een beheerst en minimalistisch L-vormig paviljoen omringd door groen. Vermoedelijk de toekomstige ontbijtzaal.

Naarmate het gebouw groeide ontstonden er afwijkingen ten opzichte van het aangekondigde beeld. Eerst kreeg het dakpaviljoen in plaats van de voorgespiegelde gelijkmatige hoogte een verspringend dak, precies daar waar de transparante ontbijtzaal – vermoedelijk – overgaat in een installatieruimte. Vervolgens bleek bij thuiskomst na een weekje weg het hoge dak te zijn opgeluisterd door een grote schoorsteen of luchtuitlaat. Het gevaarte is van verzinkt staal, heeft opvallende ronde vormen en kon, met andere woorden, bijna niet sterker afsteken bij het gebouw eronder. Waar in de omgeving je ook staat, het blijkt onmogelijk om het niet te zien.

Je kunt je helemaal voorstellen hoe het gegaan kan zijn. Te laat gemaakte keuzes in het horecaconcept, waardoor de benodigde installaties niet meer in hun hok passen. Misschien is het hok – tegen beter weten in? – wel van meet af aan te klein getekend en heeft niemand op tijd aan de bel getrokken. Een enkel lijntje in de installatietekening dat in werkelijkheid een enorme schoorsteen bleek te vertegenwoordigen. Discussies en verwijten, extra kosten natuurlijk, iemand die roept dat als het niet kan zoals het moet, het dan maar moet zoals het kan; de opleverdatum moet worden gehaald. De architect doet een voorstel om er dan toch nog iets van te maken en het geheel in het licht van veranderde omstandigheden een nieuwe geloofwaardigheid te verlenen, maar dat wordt op grond van de nog verder oplopende kosten (waar is trouwens de post ‘onvoorzien’ gebleven?) meteen terzijde geschoven. Is ie nou helemaal?

Ooit had ik een discussie met een jonge collega die bij hoog en bij laag volhield dat je als architect geen knip voor de neus waard bent als dit je overkomt. Toegegeven; jaren geleden voelde ik zelf mogelijk ook enig leedvermaak bij vergelijkbare voorvallen. Inmiddels heb ik er geen moeite meer mee om toe te geven hoe herkenbaar – helaas – zulke situaties zijn en vooral hoe pijnlijk. Daar heb je dan jaren met elkaar aan gewerkt, om met de finish in zicht te struikelen en te eindigen met iets waar niemand echt en volledig gelukkig mee kan zijn.

De laatste weken gebeurt er ogenschijnlijk weinig op de bouw. De gevelafwerking van het dakpaviljoen laat op zich wachten. Wat er wel veranderd is: de schoorsteen is inmiddels ingepakt in oranje zeil, kennelijk ter bescherming. Komt er dan toch nog iets omheen? Of krijgt het gevaarte alsnog een functie elders?

In ieder geval hoop ik dat er op een of andere manier een oplossing komt. Niet vanwege mijn uitzicht, maar vanwege de symboliek die ik erin lees. Iedereen weet en voelt dat de wereld er momenteel niet goed voor staat. Grote machtsblokken botsen, mensen sterven en raken ontheemd, op de achtergrond de tragere dreiging van klimaat en big tech. Je zou hopen dat in ieder geval zo’n bescheiden bouwproject dan nog door alle betrokkenen samen tot een goed en voor iedereen bevredigend eind kan worden gebracht. Zodat er iets verrijst waar, misschien juíst in het licht van de onzekerheid en ellende, iedereen trots op kan zijn. Toch?

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

column joost ector architectuur

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Tussenconclusie

7 juni 2022

Computer says no

6 september 2022

2023 in tien columns door Joost Ector

25 december 2023

Architectuurkoning

2 mei 2023

Praise the Lord

6 juni 2023

Managementsamenvatting

3 oktober 2023

7 november 2023

5 december 2023

9 januari 2024

6 februari 2024

Hier is over nagedacht

5 maart 2024

Vergrijsd

2 april 2024

De ideale stad

7 mei 2024

Een zekere mate van voortreffelijkheid

3 september 2024

1 oktober 2024

4 juni 2024

5 november 2024

3 december 2024

7 januari

Ontwerpen voor democratie

4 februari

4 maart

1 april

6 mei

Op blote knieën naar Groningen

5 april 2022

Architectural Masters of the Metaverse

1 maart 2022

1 februari 2022

4 januari 2022

7 december 2021

2 november 2021

5 oktober 2021

7 september 2021

4 mei 2021

Dividend und Verbrechen

6 april 2021

2 maart 2021

2 februari 2021

5 januari 2021

1 december 2020

3 november 2020

Ontwerpen tegen de eenzaamheid

6 oktober 2020

Ook maar een mens

1 september 2020

Stronteigenwijs

2 juni 2020

De oplossing wordt het volgende probleem

6 mei 2020

Kleine openbaringen

7 april 2020

Op naar een succesvolle crisis

3 maart 2020

Het schaamteloze monument

4 februari 2020

We gaan het oplossen

7 januari 2020

Verleden voltooid

3 december 2019

Faust in Canada

5 november 2019

Het ontroerendste gebouw dat ik ken

1 oktober 2019

De tweede helft

3 september 2019

Liefde in beton gegoten

4 juni 2019

Adopteer een leek

7 mei 2019

Het bijna-gelijk van Baudet

2 april 2019

Want ik geloof

5 maart 2019

Eenvoud

5 februari 2019

De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers

8 januari 2019

De erfenis van premier Halsema

4 december 2018

Het eind van het begin

6 november 2018

Laat je niet gek maken

2 oktober 2018

Vergeet het ‘Bilbao-effect’

4 september 2018

Genereuze Architectuur

5 juni 2018

Hoog tijd voor hout

1 mei 2018

Architectuur van bijna niets

3 april 2018

De vergeten groente onder de deugden

6 maart 2018

Aantoonbare architectuur

6 februari 2018

Ik wens je een wild plan

9 januari 2018

De Leefbare Stad

5 december 2017

Smart

7 november 2017

Waarom springen we niet?

3 oktober 2017

Het moet weer eens gezegd

5 september 2017

Varkens

6 juni 2017

De geruststellende domheid van slimme systemen

2 mei 2017

De Zaak Naturalis

4 april 2017

De schijn van duurzaamheid bedriegt

7 maart 2017

Stoïcijnse Schoonheid

7 februari 2017

Tijdbom

10 januari 2017

Ruimte als instrument

6 december 2016

Inclusief is het nieuwe exclusief

1 november 2016

Bouw goed of bouw niet

4 oktober 2016

Geen Nazomerdagdroom

6 september 2016

Help

7 juni 2016

Omdat het kan!

3 mei 2016

Dit komt niet vanzelf goed

5 april 2016

Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!

1 maart 2016

Fantastic Voyage

2 februari 2016

Een (on)mogelijk overmorgen

5 januari 2016

Het nieuwe minimalisme

4 oktober 2022

1 november 2022

6 december 2022

10 januari 2023

7 februari 2023

7 maart 2023

4 april 2023

5 september 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.