Joost Ector
Copyright: Maarten van Haaff

Hoog tijd voor hout

1 mei 2018, 10:05
Van alle denkbare bouwmaterialen is hout waarschijnlijk het oudst. Wie kent niet de prachtige architectuur van eeuwenoude Japanse tempels, trotse Engelse vakwerkhuizen, romantische chalets in de Alpenlanden, dromerige Noorse kerkjes? Op dit moment lijkt de betekenis van hout als bouwmateriaal een renaissance te beleven. Steeds meer ontwikkelingen en inzichten laten overtuigend zien dat hout ook wel eens hét bouwmateriaal van de toekomst zou kunnen worden.  

Bouwen in hout is namelijk bij uitstek circulair en levert een zeldzaam positieve bijdrage aan het klimaat. Bomen zetten immers CO2 om in zuurstof, dus hoe meer bos hoe beter. De koolstof die hierbij vrijkomt wordt gebonden in de vorm van glucose, het chemische hoofdbestanddeel van cellulose. Kort door de bocht, maar niet onwaar, kun je zeggen dat een grootschalige toepassing van hout in gebouwen een even fantastische als substantiële manier van CO2-opslag zou kunnen vormen. Met dit voorbehoud: duurzame productie en minimalisering van transport zijn voorwaardelijk, anders wordt het middel alsnog erger dan de kwaal.  

En er zijn veelbelovende technische ontwikkelingen. Zo maakten onderzoekers van de Universiteit van Maryland onlangs bekend een methode te hebben ontwikkeld die de sterkte van hout zo’n twaalf keer kan vergroten tot een niveau vergelijkbaar met dat van staal. Zo ver is de praktijk nog niet, maar heel bepalend is al wel de ‘uitvinding’ van kruislings gelamineerd hout, vaak aangeduid met de afkorting CLT (van het Engelse cross laminated timber). Anders dan massief ‘natuurlijk’ hout, dat maar in één richting echt sterkte bezit en bovendien qua consistentie altijd enigszins onbetrouwbaar is, kunnen uit CLT-elementen van een grote en zeer voorspelbare sterkte worden gemaakt voor allerlei toepassingen.  

Niet voor niets schieten overal ter wereld momenteel bijzondere houten gebouwen als paddenstoelen uit de grond. Heel ver uit de grond zelfs, want er is inmiddels een ware houthoogbouwwedloop gaande. Het hoogste volledig houten gebouw ter wereld staat momenteel in Vancouver en telt 18 verdiepingen. Maar dat record zal niet lang standhouden. Er zitten plannen in de pijplijn voor houten hoogbouwprojecten in Wenen (24 verdiepingen), Parijs (35), Tokyo (70) en London (80). De laatste is weliswaar haalbaar, maar feitelijk alleen een studie en valt daarmee buiten de prijzen. ‘W350’ in Tokyo lijkt daarentegen wel echt te worden gerealiseerd en wordt dan meteen het hoogste gebouw van Japan.  

In de tussentijd lijkt ook Amsterdam nog even recordhouder te worden. In het Amstelkwartier is inmiddels de bouw begonnen van ‘HAUT’ (van alle woordspelingen die bouwen in hout onvermijdelijk omgeven is deze lekker knauwende toch wel mijn favoriet), een 21 verdiepingen tellende woontoren naar ontwerp van Team V in opdracht van projectontwikkelaar Lingotto. En mochten we dit hoogterecord weer kwijtraken dan zijn er nog altijd de plannen voor ‘The Dutch Mountains’, volgens de initiatiefnemers het grootste houten gebouw ter wereld, ruim vierhonderd meter lang, dat tegen 2021 zal verrijzen. In Veldhoven.  

Hopelijk worden het stuk voor stuk succesverhalen die het nodige missiewerk gaan verrichten. Want wanneer ik zelf voorstel om hout toe te passen ervaar ik nog steeds veel scepsis bij opdrachtgevers. Vrijwel altijd komt die voort uit een combinatie van onwetendheid en een achterhaald vooroordeel dat historische wortels lijkt te hebben – niet voor niets gold een stenen huis eeuwenlang als statussymbool. Is hout wel sterk genoeg? Is het niet brandgevaarlijk? En gehorig? Maar ze zeggen toch ‘hout is onderhoud’? Ziet het er ook niet een beetje armoedig uit? Laatst zei een vriendin van me achteloos over het vakantiehuis dat haar ouders hadden gekocht: “Het is helemaal houtskeletbouw, maar daar zie je niks van hoor!” Hout heeft kennelijk nog steeds iets uit te leggen.  

Een paradox dus. Want terwijl er in spraakmakende projecten op allerlei plekken in de wereld ingenieus geïnnoveerd wordt om hout tot nieuwe topprestaties te brengen, wil het in allerlei alledaagse situaties maar geen gemeengoed worden. We kiezen nog steeds – waarschijnlijk uit de macht der gewoonte – voor steen, staal, beton en kunststof in verreweg de meeste gevallen waarin hout overduidelijk een beter alternatief zou zijn. Juist daar ligt, heel triviaal, de werkelijke uitdaging. Bouwen in hout moet gewoon weer de normaalste zaak van de wereld worden. Liefst zo snel mogelijk.


Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten en bestuurslid van de BNA. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

hout column circulair bouwen joost ector

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Rijnboutt levert CityPromenade in Nieuwegein op
Gisteren, 16:30

Lisa De Visscher wordt nieuwe bouwmeester van Brussel
Gisteren, 15:31

Rustige baksteenarchitectuur geeft vernieuwd woonzorcentrum eenduidige uitstraling
Gisteren, 13:52

Rotterdam verleent bouwvergunning voor Schieblokken
Gisteren, 11:26

Amsterdam zoekt vastgoedpartij die 'werkcorporatie' wil opzetten
Gisteren, 17:16

Woningbezit investeerders neemt verder af in derde kwartaal
Gisteren, 14:38

Euromast drie maanden dicht voor grote opknapbeurt
Gisteren, 12:24

Limburg onderscheidt architect Jo Coenen met erepenning
Gisteren, 10:49

Utrecht wil met gebiedsplan natuur, bouwers en boeren helpen
27 november, 3:14

Betaalprobleem Vanke nieuwe klap voor Chinese vastgoedsector
27 november, 9:32
Ga naar het nieuws-archief
Joost EctorArchitect
ATAG Nederland
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Kingspan Light & Air
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
Houthandel van Dam
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
wienerberger
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
BEWI IsoBouw
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf B.V.
Saint-Gobain Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
VOLA Nederland BV
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Holonite B.V.
AXOR + hansgrohe
Tata Steel Colorcoat®
Ontwerpers
Lidmaatschappen
Nieuwsbrieven
Leveranciers
Lidmaatschappen
Adverteren

Architectenweb
Over ons
Contact

© 2002 - 2025 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan