Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Joost Ector
Copyright: Maarten van Haaff
Faust in Canada
5 november 2019, 10:01
In 2017 schreef Toronto een ontwikkeltender uit voor Quayside, een in onbruik geraakt havengebied ten oosten van het centrum. Die tender werd met overmacht gewonnen door Sidewalk Labs, onderdeel van Alphabet Inc. en dus een zusje van Google. Sidewalk Labs bracht een ongelooflijk grote zak geld mee en een boek met werkelijk álle denkbare stedelijke innovaties, van verwarmde trottoirs en afvalinzamelrobots tot modulematige bouwsystemen in
mass timber
.
Sidewalk Labs deed fantastische beloftes over de toekomstige werkgelegenheid, economische dynamiek en innovatie in Quayside, onder meer door er het Canadese hoofdkantoor van Google te vestigen en een
innovation district
op te starten. Volgens Sidewalk Labs-topman Daniel Doctoroff inventariseerde het bedrijf wereldwijd meer dan 150
smart city-
initiatieven voor het zijn oog liet vallen op Toronto. Daar vonden ze in Quayside de perfecte
testsite
voor een ongekend niveau van integratie van fysieke en digitale lagen van de stad.
Waar komt de interesse van Alphabet voor stedelijke ontwikkeling vandaan? Een van de antwoorden werd gegeven in De Grote Dataroof, een uitzending van VPRO Tegenlicht op 27 oktober 2019. Daarin doet Harvard-professor Shoshana Zuboff, auteur van het lijvige boek The Age of Suveillance Capitalism, uit de doeken wat we eigenlijk al weten. Terwijl we onszelf klant wanen van deze bedrijven zijn we eigenlijk de voornaamste productiefactor voor hun werkelijke product –
rich predictive data
– dat wordt verkocht aan de werkelijke klanten: bedrijven die deze informatie gebruiken om ons een stap voor te zijn en steeds doeltreffender te bestoken met advertenties. In sommige gevallen, zoals het fragment over Pokémon Go ontluisterend illustreerde, zelfs echt fysiek in de val te lokken. Niet gezien? Dan beslist even terugkijken!
De documentaire schetst een dreigend beeld van een enorme en extreem kapitaalkrachtige industrie die zich uiterst achterbaks richt op het ‘bedwingen’ van de menselijke soort en dat uitstekend maskeert met een tegenprestatie van gemak, op smaak gebracht met verleidelijke retoriek. Een complot dat bijna te groot is om geloofwaardig te kunnen zijn, maar ook te logisch om niet te kloppen. Waar je je als burger ongemakkelijk bij voelt, want je wilt je niet als een lam naar de slachtbank laten leiden, maar waarbij je ook geen paranoïde complotdenker wil zijn. En waarbij je ook als architect voor een dilemma staat, want bij de groeiende vraag naar
smart buildings
en bijbehorende efficiency wil je natuurlijk mee pionieren, maar zonder uiteindelijk tot de slotsom te moeten komen dat je collaboreerde…
Volgens Zuboff wordt onze fysieke leefwereld het volgende strijdtoneel. Waar we nu nog vrijwillig meewerken aan
online surveillance
door de hele dag rond te lopen met een geheim agent in onze broekzak, worden we straks genadeloos gemonitord door eindeloos metende en registrerende sensoren en camera’s in onze gebouwen en op straat. Deze nieuwe fase is wezenlijk anders. Je kunt je telefoon thuislaten of ervoor kiezen geen
social media
te gebruiken, maar je onttrekken aan de openbare ruimte wordt knap lastig. En terwijl tot nog toe alleen overheidsinstanties op die manier data mogen verzamelen zal dat in de toekomst waarschijnlijk steeds vaker gedaan worden door grote techreuzen, terwijl we nauwelijks kunnen nagaan wat ze er precies mee doen.
Terwijl Sidewalk Labs het stadsbestuur overtuigde om ook het naastgelegen en nog veel grotere River District aan ze te verkopen, startte de planvorming. Er werd een allesomvattend plan gemaakt, volgens het bedrijf met nooit eerder vertoonde mate van inspraak en democratie, maar vreemd genoeg wel grotendeels buiten de gemeentelijke instanties om. En het resultaat is verbluffend. Alleen al de samenvatting van ruim 250 pagina’s (
hier
te downloaden – en lees vooral ook even de inleidende disclaimer op de website) is
mindblowing
. Het leest als een ideeënboek voor de stad van de toekomst, en timmert aan de weg om een uitputtend naslagwerk te zijn. Alles wat je zou willen lezen wordt je smakelijk voorgeschoteld. Alles… behalve informatie over die digitale laag.
Onder de bevolking groeit de weerstand. Bezorgde burgers publiceerden al snel een lijst (
hier
te vinden) met prangende vragen aan Sidewalk die via
crowdsourcing
steeds verder werd aangevuld. De lijst, met wezenlijke vragen als “Who is the user that Sidewalk Labs is ultimately serving?”, kan inmiddels worden beschouwd als lakmoesproef voor goede trouw in dit soort situaties. De politiek zag zich uiteindelijk gedwongen tot heronderhandeling van het contract met Sidewalk Labs, en inmiddels is er een compromis bereikt waarin onder meer staat dat de geoogste ruwe data publiek eigendom wordt. Maar aangezien de kracht juist schuilt in de statistische verwerking en combinatie met andere datasets lijkt het erop dat Sidewalk Labs nog steeds precies krijgt waar het ze om te doen is.
De tijd zal leren of het resultaat een verbond is, een uitdrijving of –
worst case
– iets onduidelijks ertussenin dat door beide kanten als winst zal worden uitgelegd. De komende vijf maanden besluiten beide partijen of ze zich kunnen vinden in de nieuwe overeenkomst; een beladen rustmoment vlak voor de finale van de eerste akte. Eén ding is zeker: Toronto blijft voorlopig het belangrijkste front in de strijd om de stad. Het zal meer dan de moeite waard zijn om deze testcase te blijven volgen.
Van mij zal je het niet snel horen, maar op dit vlak zijn we toch echt volledig aangewezen op onze overheden. Het zal een van hun belangrijkste toekomstige opdrachten blijken: het beschermen van onze vrijheid tegen het juk van de datareuzen. Niet alleen online, maar ook in gebouwen en zelfs op straat. En het wordt niet makkelijk, want de verleiding van ogenschijnlijk onschuldige uitruilacties – veel meer duurzaamheid, economie en efficiency tegen betaling van steeds een klein beetje privacy – of zelfs corruptie zal groot zijn.
Als het actuele debat over stedelijke ontwikkeling en de rol van de overheid ergens over moet gaan, dan is het de vraag hoe we kunnen verduurzamen en innoveren zonder dat we die vooruitgang met onze vrijheid moeten bekopen. De vrije democratische stad – polis – is niet voor niets de etymologische oorsprong van het woord politiek. Hopelijk kunnen we op ze rekenen.
Joost Ector is architect-directeur van
Ector Hoogstad Architecten
. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.
Trefwoorden
joost ector
toronto
data
column
sidewalk labs
Best gelezen
1
Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op
maandag, 13 oktober
2
David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid
woensdag, 15 oktober
3
Nieuw shortstayhotel door Houben / Van Mierlo in stationsgebied Den Bosch
maandag, 13 oktober
4
Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid
woensdag, 15 oktober
5
Gezicht van de tijd
woensdag, 15 oktober
Gerelateerde nieuwsberichten
Verleden voltooid
3 december 2019
Het schaamteloze monument
4 februari 2020
Computer says no
6 september 2022
Tussenconclusie
7 juni 2022
2023 in tien columns door Joost Ector
25 december 2023
Architectuurkoning
2 mei 2023
Praise the Lord
6 juni 2023
Managementsamenvatting
3 oktober 2023
Plat
7 november 2023
Thuisloos
5 december 2023
Even ontspannen
9 januari 2024
Pudding mislukt?
6 februari 2024
Hier is over nagedacht
5 maart 2024
Vergrijsd
2 april 2024
Woontop
4 juni 2024
De ideale stad
7 mei 2024
Een zekere mate van voortreffelijkheid
3 september 2024
Vooruitgang
1 oktober 2024
Laat me
5 november 2024
Column
Witgewassen
3 december 2024
Column
Dicht bij huis
7 januari
Column
Ontwerpen voor democratie
4 februari
Column
Ingesloten
4 maart
Column
Nooit meer slopen?
1 april
Column
Concaaf
6 mei
Column
Aan ons zal het niet liggen
3 juni
Column
Ik laat me graag overtuigen
2 september
Column
We verdienen betere pers
7 oktober
Joost Ector – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2025
8 september
Het ontroerendste gebouw dat ik ken
1 oktober 2019
De tweede helft
3 september 2019
Liefde in beton gegoten
4 juni 2019
Adopteer een leek
7 mei 2019
Joost Ector: 'We vinden het moeilijk om geld aan onszelf uit te geven'
8 april 2019
Het bijna-gelijk van Baudet
2 april 2019
Want ik geloof
5 maart 2019
Eenvoud
5 februari 2019
De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers
8 januari 2019
De erfenis van premier Halsema
4 december 2018
Het eind van het begin
6 november 2018
Laat je niet gek maken
2 oktober 2018
Vergeet het ‘Bilbao-effect’
4 september 2018
Genereuze Architectuur
5 juni 2018
Hoog tijd voor hout
1 mei 2018
Architectuur van bijna niets
3 april 2018
De vergeten groente onder de deugden
6 maart 2018
Aantoonbare architectuur
6 februari 2018
Ik wens je een wild plan
9 januari 2018
De Leefbare Stad
5 december 2017
Smart
7 november 2017
Waarom springen we niet?
3 oktober 2017
Het moet weer eens gezegd
5 september 2017
Varkens
6 juni 2017
De geruststellende domheid van slimme systemen
2 mei 2017
De Zaak Naturalis
4 april 2017
De schijn van duurzaamheid bedriegt
7 maart 2017
Stoïcijnse Schoonheid
7 februari 2017
Tijdbom
10 januari 2017
Ruimte als instrument
6 december 2016
Inclusief is het nieuwe exclusief
1 november 2016
Bouw goed of bouw niet
4 oktober 2016
Geen Nazomerdagdroom
6 september 2016
Help
7 juni 2016
Omdat het kan!
3 mei 2016
Dit komt niet vanzelf goed
5 april 2016
Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!
1 maart 2016
Fantastic Voyage
2 februari 2016
Een (on)mogelijk overmorgen
5 januari 2016
We gaan het oplossen
7 januari 2020
Op naar een succesvolle crisis
3 maart 2020
Kleine openbaringen
7 april 2020
De oplossing wordt het volgende probleem
6 mei 2020
Sidewalk Labs haalt stekker uit 'slimme' houten wijk Toronto
12 mei 2020
Stronteigenwijs
2 juni 2020
Ook maar een mens
1 september 2020
Ontwerpen tegen de eenzaamheid
6 oktober 2020
Snap out of it
3 november 2020
Te veel tijd
1 december 2020
Wederomhelzing
5 januari 2021
Rampenplannen
2 februari 2021
De ultieme stagiair
2 maart 2021
Dividend und Verbrechen
6 april 2021
Beloof gouden bergen
4 mei 2021
Open Up!
1 juni 2021
Merci
7 september 2021
Engelengeduld
5 oktober 2021
Herfstdip
2 november 2021
Te af?
7 december 2021
2021 in tien columns door Joost Ector
27 december 2021
Een zorg minder
4 januari 2022
Hoofdletter A
1 februari 2022
Architectural Masters of the Metaverse
1 maart 2022
Op blote knieën naar Groningen
5 april 2022
Klein leed
3 mei 2022
Het nieuwe minimalisme
4 oktober 2022
Geen druppel
1 november 2022
Belgische toestanden
6 december 2022
2022 in tien columns door Joost Ector
27 december 2022
De goede kant
10 januari 2023
Plagiaat
7 februari 2023
Woonwensdenken
7 maart 2023
De stad als complot
4 april 2023
Awards
Joost Ector
31 augustus
Temptation Island
5 september 2023
Verleden voltooid
3 december 2019
Het schaamteloze monument
4 februari 2020
Computer says no
6 september 2022
Tussenconclusie
7 juni 2022
2023 in tien columns door Joost Ector
25 december 2023
Architectuurkoning
2 mei 2023
Praise the Lord
6 juni 2023
Managementsamenvatting
3 oktober 2023
Plat
7 november 2023
Thuisloos
5 december 2023
Even ontspannen
9 januari 2024
Pudding mislukt?
6 februari 2024
Hier is over nagedacht
5 maart 2024
Vergrijsd
2 april 2024
Woontop
4 juni 2024
De ideale stad
7 mei 2024
Een zekere mate van voortreffelijkheid
3 september 2024
Vooruitgang
1 oktober 2024
Laat me
5 november 2024
Column
Witgewassen
3 december 2024
Column
Dicht bij huis
7 januari
Column
Ontwerpen voor democratie
4 februari
Column
Ingesloten
4 maart
Column
Nooit meer slopen?
1 april
Column
Concaaf
6 mei
Column
Aan ons zal het niet liggen
3 juni
Column
Ik laat me graag overtuigen
2 september
Column
We verdienen betere pers
7 oktober
Joost Ector – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2025
8 september
Het ontroerendste gebouw dat ik ken
1 oktober 2019
De tweede helft
3 september 2019
Liefde in beton gegoten
4 juni 2019
Adopteer een leek
7 mei 2019
Joost Ector: 'We vinden het moeilijk om geld aan onszelf uit te geven'
8 april 2019
Het bijna-gelijk van Baudet
2 april 2019
Want ik geloof
5 maart 2019
Eenvoud
5 februari 2019
De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers
8 januari 2019
De erfenis van premier Halsema
4 december 2018
Het eind van het begin
6 november 2018
Laat je niet gek maken
2 oktober 2018
Vergeet het ‘Bilbao-effect’
4 september 2018
Genereuze Architectuur
5 juni 2018
Hoog tijd voor hout
1 mei 2018
Architectuur van bijna niets
3 april 2018
De vergeten groente onder de deugden
6 maart 2018
Aantoonbare architectuur
6 februari 2018
Ik wens je een wild plan
9 januari 2018
De Leefbare Stad
5 december 2017
Smart
7 november 2017
Waarom springen we niet?
3 oktober 2017
Het moet weer eens gezegd
5 september 2017
Varkens
6 juni 2017
De geruststellende domheid van slimme systemen
2 mei 2017
De Zaak Naturalis
4 april 2017
De schijn van duurzaamheid bedriegt
7 maart 2017
Stoïcijnse Schoonheid
7 februari 2017
Tijdbom
10 januari 2017
Ruimte als instrument
6 december 2016
Inclusief is het nieuwe exclusief
1 november 2016
Bouw goed of bouw niet
4 oktober 2016
Geen Nazomerdagdroom
6 september 2016
Help
7 juni 2016
Omdat het kan!
3 mei 2016
Dit komt niet vanzelf goed
5 april 2016
Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!
1 maart 2016
Fantastic Voyage
2 februari 2016
Een (on)mogelijk overmorgen
5 januari 2016
We gaan het oplossen
7 januari 2020
Op naar een succesvolle crisis
3 maart 2020
Kleine openbaringen
7 april 2020
De oplossing wordt het volgende probleem
6 mei 2020
Sidewalk Labs haalt stekker uit 'slimme' houten wijk Toronto
12 mei 2020
Stronteigenwijs
2 juni 2020
Ook maar een mens
1 september 2020
Ontwerpen tegen de eenzaamheid
6 oktober 2020
Snap out of it
3 november 2020
Te veel tijd
1 december 2020
Wederomhelzing
5 januari 2021
Rampenplannen
2 februari 2021
De ultieme stagiair
2 maart 2021
Dividend und Verbrechen
6 april 2021
Beloof gouden bergen
4 mei 2021
Open Up!
1 juni 2021
Merci
7 september 2021
Engelengeduld
5 oktober 2021
Herfstdip
2 november 2021
Te af?
7 december 2021
2021 in tien columns door Joost Ector
27 december 2021
Een zorg minder
4 januari 2022
Hoofdletter A
1 februari 2022
Architectural Masters of the Metaverse
1 maart 2022
Op blote knieën naar Groningen
5 april 2022
Klein leed
3 mei 2022
Het nieuwe minimalisme
4 oktober 2022
Geen druppel
1 november 2022
Belgische toestanden
6 december 2022
2022 in tien columns door Joost Ector
27 december 2022
De goede kant
10 januari 2023
Plagiaat
7 februari 2023
Woonwensdenken
7 maart 2023
De stad als complot
4 april 2023
Awards
Joost Ector
31 augustus
Temptation Island
5 september 2023
Toon alles
Gerelateerde video's
Joost Ector
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
Andere nieuwsberichten
CPO meer&deel grote winnaar Dirk Roosenburgprijs 2025
Gisteren, 15:37
Het project naar ontwerp van Tom van Tuijn Stedenbouw, Werkstatt en Volle Grond kreeg zowel de vakjury- als publieksprijs.
Gedetailleerde 3D-geprinte maquette toont ruimtelijke ontwikkeling Amsterdam
Gisteren, 14:56
In het WTC op de Amsterdamse Zuidas is een gedetailleerde maquette van de stad Amsterdam geplaatst. In de 3D-geprinte en interactieve maquette zijn bekende plekken en gebouwen te zien, maar ook gebieden die tussen nu en 2030 worden ontwikkeld.
Woongebouwen door VdpArchitecten vormen nieuwe 'voorkant' Groningse Oosterparkwijk
Gisteren, 13:48
Aan de Oosterhamrikkade in Groningen is dit jaar woongebouw Talent opgeleverd. Het complex, dat net als het naastgelegen gebouw Karaat is ontworpen door VdpArchitecten, bestaat uit 108 middeldure huurwoningen.
Het Cultuurfonds kent subsidie toe aan biobased paviljoen voor Amsterdamse Bos ontworpen door Space Encounters
Gisteren, 11:07
Het Cultuurfonds stelt € 100.000 beschikbaar voor het Amsterdamse Bosnest. Het paviljoen is ontworpen door Space Encounters en wordt volledig gebouwd met biobased materialen uit het Amsterdamse Bos.
Sweco neemt groot Belgisch architectenbureau over
Gisteren, 16:23
Het 150 medewerkers tellende assar architects ontwierp onder meer het nieuwe hoofdkantoor van de NAVO in Brussel.
IMF: geen forse huizenprijsdaling bij einde hypotheekrenteaftrek
Gisteren, 12:14
Een mogelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek in Nederland heeft waarschijnlijk een prijsremmende werking, stelt de Nederlandse bestuurder van het IMF Marnix van Rij
EIB: 75.000 nieuwe voltijdse arbeidskrachten nodig in de bouw
Gisteren, 10:11
Volgens het instituut wordt het tekort aan vakmensen in de bouw steeds groter, vooral omdat de energietransitie een enorme extra vraag naar arbeid creëert.
Groningen worstelt met afronding dertig kilometer lang fietspad naar Assen
16 oktober, 3:25
Een ruime meerderheid van de Groningse Statenleden wil dat er bij het project meer aandacht komt voor de veiligheid van vrouwen.
PBL: minimaal 150.000 hectare meer natuur nodig in 2050
16 oktober, 11:37
Het planbureau heeft twee mogelijke oplossingsrichtingen doorgerekend om de huidige Europese doelen voor klimaat, natuur en waterkwaliteit te halen.
Afaina de Jong wint Amsterdamprijs voor de Kunst 2025
15 oktober, 3:19
De architect en oprichter van Afarai won de belangrijkste kunstprijs van de hoofdstad in de categorie Bewezen Kwaliteit.
Ga naar het nieuws-archief
Joost Ector
Architect
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur