Provincies: bouw van half miljoen woningen dreigt stil te vallen

23 oktober, 15:08

De bouw van ongeveer 500.000 woningen dreigt de komende jaren vast te lopen, vooral door de stikstofimpasse en het overvolle elektriciteitsnet. Daarvoor waarschuwen provincies, die stellen dat afspraken over waar en hoeveel woningen tot 2030 gebouwd moeten worden in gevaar komen. Meer inzet en tientallen miljarden van het Rijk zijn nodig om ‘wat veel mensen zien als het grootste probleem van Nederland’ aan te pakken, zegt het Interprovinciaal Overleg (IPO).

Via regionale woondeals is met provincies en gemeenten afgesproken tot 2030 bijna een miljoen nieuwe huizen te bouwen. In de eerste drie jaar werden circa 260.000 woningen neergezet, maar vorig jaar liepen de aantallen terug (84.000), terwijl die juist hadden moeten stijgen richting de 100.000. “De combinatie van knelpunten maakt de realisatie van de woondeals zeer lastig”, stelt het IPO. “Minstens vijftig procent van de resterende woningbouwopgave in Nederland, zo'n half miljoen woningen, loopt flinke vertraging op of de realisatie komt in het geding.”

Stikstof is het grootste probleem. Ruim de helft van alle nieuwbouw ligt binnen vijf kilometer van stikstofgevoelige natuur, waardoor het amper mogelijk is een vergunning te krijgen. Ook heeft bijna een derde van de woningbouw last van netcongestie. Projecten vallen bijvoorbeeld stil doordat bouwers niet zeker weten of een woning aangesloten kan worden op het stroomnet. In Utrecht, Gelderland en Flevoland is dat probleem het grootst en is het zonder ruimte op het net ‘goed mogelijk’ dat in 2027 een groot deel van de nieuwbouw stilvalt, aldus het IPO.

Kosten hoger dan de opbrengsten
Een andere oorzaak voor het stilvallen van bouwprojecten is dat bij meer dan de helft de kosten hoger zijn dan de opbrengsten, bijvoorbeeld door aankoopprijzen voor grond. Het gaat al snel om tekorten van 10.000 tot 35.000 euro per woning en gemeenten dekken die kosten vaak. "Andere knelpunten zijn de beperkte investeringscapaciteit van woningcorporaties en het tekort aan menskracht en deskundigheid bij gemeenten, zoals planeconomen en projectleiders."

Provincies en gemeenten zijn niet in staat problemen als netcongestie en het stikstofdossier op te lossen, stelt het IPO. De organisatie roept de regering op jaarlijks minstens drie tot vier miljard euro extra uit te trekken voor de woningbouw en wetgeving aan te passen. “Provincies doen er alles aan om de woningnood te verlichten, maar echte doorbraken bereiken we alleen samen met het Rijk”, zegt Liesbeth Grijsen, gedeputeerde in Overijssel en IPO-bestuurder.

Ministerie herkent zich niet in waarschuwing
Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening herkent zich niet in de waarschuwing van het IPO. “Het verschilt per project en per regio”, antwoordt een woordvoerder van demissionair woonminister Mona Keijzer. "Dus het is niet zo dat projecten daadwerkelijk niet kunnen doorgaan als er knelpunten zijn."

De woordvoerder is het met het IPO eens dat stikstof en het volle stroomnet woningbouw in de weg liggen. “We zijn hard aan het werk om dat op te lossen.” Volgens de provincies zijn ook jaarlijks miljarden extra nodig. Het ministerie verwacht juist dat het budget voor de komende vijf jaar ‘grotendeels toereikend’ is.

“We nemen deze oproep absoluut serieus en we herkennen de signalen en knelpunten die ze geven”, zegt de woordvoerder. “Maar er zijn natuurlijk ook volgende week verkiezingen.” Keijzers ministerie ziet de noodkreet van het IPO dus ook als oproep aan een volgend kabinet om aan woningbouw te blijven werken.

Als de formatieperiode onverhoopt maandenlang duurt, is het aan het demissionaire kabinet om bij de voorjaarsnota de begroting bij te stellen. De woordvoerder wil niet vooruitlopen op keuzes die dan over geld voor woningbouw gemaakt kunnen worden. “Voor investeringen in de bouw is het belangrijk dat er stabiele financiering is voor een lange periode. Hier ligt zeker een opgave voor het volgende kabinet.”

Bron: ANP

Trefwoorden

netcongestie energietransitie stikstof interprovinciaal overleg ipo woningbouw

1	Gemeente Haarlemmermeer kiest plan Ons Erf voor deelgebied Lincolnpark Hoofddorp woensdag, 3 december
2	De mythe van de architect dinsdag, 2 december
3	Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025 dinsdag, 2 december
4	Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden vrijdag, 5 december
5	Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming dinsdag, 2 december

Gerelateerde nieuwsberichten

IMF: geen forse huizenprijsdaling bij einde hypotheekrenteaftrek

17 oktober

Partijen eens over minder regels en procedures in woningbouw

24 oktober

Nederland wil groene waterstof uit India importeren

28 oktober

Brabant wijzigt stikstofbeleid: boer aan zet voor minder uitstoot

29 oktober

Pararius: huurmarkt zit op slot, huren stijgen verder

15 oktober

Overijssel start met eigen aanpak rond kwetsbare natuur

30 oktober

Limburgse politiek ondanks zorgen akkoord met energiemaatschappij

7 november

'Helft investeerders spendeert opbrengsten verkochte huurhuizen in buitenland'

13 oktober

Coalitie Zuid-Holland bezorgd om woningbouw: mag niet vastlopen

31 oktober

Provincies focussen op agrarisch natuurbeheer tegen stikstof

6 november

PBL: klimaatdoelen blijven bij meeste partijen buiten beeld

10 oktober

Onderzoek: over tien jaar zijn veel bestaande middenhuurwoningen verkocht

9 oktober

Utrecht wil met gebiedsplan natuur, bouwers en boeren helpen

27 november

Makelaars willen van nieuw kabinet duidelijk en stabiel beleid

10 oktober

Mona Keijzer lonkt naar investeerders op vastgoedbeurs in München

7 oktober

Invoering hogere stikstofgrens op 1 januari nog zeer onzeker

5 december

Jongeren debatteren in het Nieuwe Instituut met Kamerleden over wonen

6 oktober

Bouwend Nederland: ‘Er komt een groot tekort aan bouwers’

9 september

Rijksbouwmeester: tijd van nieuwe steden bouwen ligt achter ons

8 september

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart

5 december, 4:45

Behalve het nieuwe gebouw, dat in een hoek van de Sloterplas komt te staan, behelst de prijsvraag ook een herinrichting van de zuidwestoever van het meer.

Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden

5 december, 2:53

Het door Barcode Architects en Tchoban Voss Architekten ontworpen stadskantoor van Dresden is geopend. Het 34.000 vierkante meter omvattend gebouw maakt deel uit van de vernieuwing van het Ferdinandplatz in het centrum van de Duitse stad.

MIX architectuur en MAAK space ontwerpen landschappelijk woonveld in Leidschendam

5 december, 1:45

MIX architectuur en MAAK space ontwierpen in opdracht van ontwikkelaar Blauwhoed een landschappelijk woonveld met 64 grondgebonden woningen dat onderdeel is van de gebiedsontwikkeling Vlietvoorde in Leidschendam.

Nieuwbouw Algemeen Ziekenhuis Diest in gebruik genomen

5 december, 11:55

Het door archipelago ontworpen gebouw wordt omringd door groen, een conditie waarvan gebruik is gemaakt door veel uitzicht te creëren. Ook is op het maaiveld een colonnade gerealiseerd, die de overgang van binnen naar buiten verzacht.