Joost Ector

De tweede helft

3 september 2019, 9:00

Ik schrijf deze regels aan het eind van mijn vakantie, in de lounge op het vliegveld van Boston. Vorige week realiseerde ik me bij toeval dat het precies twintig jaar geleden is dat ik – ook tijdens mijn zomervakantie – het nieuws te horen kreeg dat ik mijn eerste echte grote opdracht in de wacht had gesleept. Komende week word ik zevenenveertig. Tel daar nog eens twintig bij op en je komt op zevenenzestig... Was deze vakantie bij nader inzien de rust voor de tweede helft?

Een mooi moment om de balans op te maken is het in ieder geval wel. Zes-, bijna zevenentwintig was ik inderdaad pas toen ik aan de slag ging met het ontwerp voor de Hogeschool voor Economische Studies in Amsterdam, onder de rook van de Arena. Het was de eerste Europese aanbesteding waar we als bureau aan deelnamen en we wonnen meteen. Jan Hoogstad, voor wie ik toen pas anderhalf jaar werkte (in mijn eerste en waarschijnlijk enige baan als architect), gaf me volledig de vrije hand. Of er achter die vrijheid een groter plan zat weet ik niet. Wel weet ik dat Jan er niets in zag, in dat Europees aanbesteden. Ook niet in ‘scholenbouw’, trouwens.

Het was mijn kans en ik greep hem. Het project bleek de meest fantastische leerschool die ik me had kunnen wensen; een vuurdoop van formaat, zowel letterlijk als figuurlijk. Het ontwerp van de HES was ambitieus en behoorlijk ingewikkeld. Ik wilde natuurlijk veel te veel, wat tot ieders verbazing – ook de mijne – nog lukte ook. En natuurlijk was het resultaat niet perfect, maar voor een eersteling ook beslist niet gek.

Terugkijkend was de kern van wat me vandaag de dag bezighoudt in dat ontwerp al aanwezig. De centrale vraag was ook toen al: hoe kunnen we ruimte zo regisseren dat mensen, individueel maar vooral collectief, worden uitgedaagd om te reflecteren en te ontdekken? Hoe kan architectuur eraan bijdragen dat ze daarbij boven zichzelf uitstijgen? De architectuur van ons bureau gaat boven alles over het mobiliseren en bundelen van menselijke kracht.

Er is veel gebeurd in twintig jaar. Tientallen projecten en vele tienduizenden vierkante meters vloeroppervlak verder heb ik het gevoel dat ik als ontwerper precies weet wat ik doe. Dat ik weet hoe ik ons team van betekenis kan laten zijn voor de mensen voor wie we ontwerpen. Met ervaring als vangnet en een nooit aflatende nieuwsgierigheid als garantie tegen de routine.

Over waardering hebben we gelukkig niet te klagen. De golf van enthousiaste reacties op de opening van ons project in Utrecht, het nieuwe stationsplein met daaronder ‘s werelds grootste fietsparkeergebouw, was in een woord ongelooflijk. Je bedenkt iets dat nog niet bestond. Iets dat zelfs als het inmiddels gerealiseerd is nog steeds het voorstellingsvermogen van mensen tart: een enorm gebouw, misschien wel als enige gebouw in de wereld speciaal ontworpen om doorheen te fietsen! Op die momenten voel je hoe groot je impact is. Er is simpelweg geen grotere bron van inspiratie.

Natuurlijk zijn er ook frustraties. Ik heb me als architectuurstudent nooit gerealiseerd dat mijn werkend leven zou uitdraaien op continu deelnemen aan wedstrijden. En ook niet wat de psychische belasting zou zijn van steeds maar weer afgewezen worden, soms zelfs op manieren waarvoor respectloos nog een onverdiend vriendelijke kwalificatie is. Het blijft verbazingwekkend dat het zo lastig is om mensen te vinden voor wie je je werk mag doen, terwijl alles er op wijst dat je er toch aardig goed in bent...

De tweede helft. Dit keer betekenen die woorden dus meer dan het nog resterende deel van het jaar. De rust en afstand van de vakantie hebben hun uitwerking gelukkig niet gemist. Waar ze toch steeds weer vandaan komen blijft een mysterie, maar ze waren weer, zoals vanouds. Ideeën voor de nieuwe projecten die op stapel staan en ideeën voor de vervulling van nog sluimerende ambities. Ideeën hoe we als collectief verder kunnen groeien in onze architectuur. Ideeën hoe we ons met onze voorliefde voor tijdloosheid, eenvoud en bescheidenheid staande kunnen houden in het vluchtige visuele geweld van de sociale media. Ideeën hoe we zichtbaar en voelbaar kunnen maken dat we – wij allemaal, iedereen – architectuur van het hoogste niveau verdienen. Ideeën hoe we in de toekomst zullen moeten ontwerpen op een manier die uitsluitend nog ten goede komt, en op geen enkele manier meer ten koste gaat van de wereld om ons heen.

De to-do-list wordt met de jaren alsmaar langer, de tijd onvermijdelijk schaarser. Ik voel geloof ik – nu al – een verlenging aankomen. Wellicht zelfs een derde helft.

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

column joost ector

1	Het streven naar nieuw is ouderwets donderdag, 20 november
2	SAWA officieel geopend door Koningin Máxima donderdag, 20 november
3	Space&Matter ontwerpt ingetogen houten paviljoen voor BSO in Zeist vrijdag, 21 november
4	MoederscheimMoonen Architects ontwerpt eigen kantoor in historische vertrekhal Oranjelijn Rotterdam woensdag, 19 november
5	Studioninedots deelt nieuwe beelden van project Spark op Smakkelaarsveld in Utrecht maandag, 24 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Verleden voltooid

3 december 2019

Het schaamteloze monument

4 februari 2020

Computer says no

6 september 2022

Tussenconclusie

7 juni 2022

2023 in tien columns door Joost Ector

25 december 2023

Architectuurkoning

2 mei 2023

Praise the Lord

6 juni 2023

Managementsamenvatting

3 oktober 2023

7 november 2023

5 december 2023

9 januari 2024

6 februari 2024

Hier is over nagedacht

5 maart 2024

Woontop

4 juni 2024

Vergrijsd

2 april 2024

De ideale stad

7 mei 2024

Een zekere mate van voortreffelijkheid

3 september 2024

1 oktober 2024

5 november 2024

3 december 2024

7 januari

Ontwerpen voor democratie

4 februari

4 maart

1 april

6 mei

31 augustus

Aan ons zal het niet liggen

3 juni

Column

Ik laat me graag overtuigen

2 september

Column

We verdienen betere pers

7 oktober

Joost Ector – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2025

8 september

Column

Schoonheid behoeft geen revanche

4 november

Liefde in beton gegoten

4 juni 2019

Adopteer een leek

7 mei 2019

Joost Ector: 'We vinden het moeilijk om geld aan onszelf uit te geven'

8 april 2019

Het bijna-gelijk van Baudet

2 april 2019

Want ik geloof

5 maart 2019

Eenvoud

5 februari 2019

De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers

8 januari 2019

De erfenis van premier Halsema

4 december 2018

Het eind van het begin

6 november 2018

Laat je niet gek maken

2 oktober 2018

Vergeet het ‘Bilbao-effect’

4 september 2018

Genereuze Architectuur

5 juni 2018

Hoog tijd voor hout

1 mei 2018

Architectuur van bijna niets

3 april 2018

De vergeten groente onder de deugden

6 maart 2018

Aantoonbare architectuur

6 februari 2018

Ik wens je een wild plan

9 januari 2018

De Leefbare Stad

5 december 2017

Smart

7 november 2017

Waarom springen we niet?

3 oktober 2017

Het moet weer eens gezegd

5 september 2017

Varkens

6 juni 2017

De geruststellende domheid van slimme systemen

2 mei 2017

De Zaak Naturalis

4 april 2017

De schijn van duurzaamheid bedriegt

7 maart 2017

Stoïcijnse Schoonheid

7 februari 2017

Tijdbom

10 januari 2017

Ruimte als instrument

6 december 2016

Inclusief is het nieuwe exclusief

1 november 2016

Bouw goed of bouw niet

4 oktober 2016

Geen Nazomerdagdroom

6 september 2016

Help

7 juni 2016

Omdat het kan!

3 mei 2016

Dit komt niet vanzelf goed

5 april 2016

Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!

1 maart 2016

Fantastic Voyage

2 februari 2016

Een (on)mogelijk overmorgen

5 januari 2016

Joost Ector start als columnist op Architectenweb.nl

4 januari 2016

Het ontroerendste gebouw dat ik ken

1 oktober 2019

Faust in Canada

5 november 2019

We gaan het oplossen

7 januari 2020

Op naar een succesvolle crisis

3 maart 2020

Kleine openbaringen

7 april 2020

De oplossing wordt het volgende probleem

6 mei 2020

Stronteigenwijs

2 juni 2020

Ook maar een mens

1 september 2020

Ontwerpen tegen de eenzaamheid

6 oktober 2020

3 november 2020

1 december 2020

5 januari 2021

2 februari 2021

2 maart 2021

Dividend und Verbrechen

6 april 2021

4 mei 2021

1 juni 2021

7 september 2021

5 oktober 2021

2 november 2021

7 december 2021

2021 in tien columns door Joost Ector

27 december 2021

Een zorg minder

4 januari 2022

Hoofdletter A

1 februari 2022

Architectural Masters of the Metaverse

1 maart 2022

Op blote knieën naar Groningen

5 april 2022

Klein leed

3 mei 2022

Het nieuwe minimalisme

4 oktober 2022

Geen druppel

1 november 2022

Belgische toestanden

6 december 2022

2022 in tien columns door Joost Ector

27 december 2022

10 januari 2023

7 februari 2023

7 maart 2023

4 april 2023

Toon alles

Gerelateerde video's

Joost Ector

Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025

Andere nieuwsberichten

RxDOMI ontwikkelt modulaire, biobased mantelzorgwoning op basis van WikiHouse-systeem

3 uur geleden

Met 3D-modules van 10 m2 kunnen kleinere en grote woonruimtes gerealiseerd worden. RxDOMI ontwikkelt en bouwt de modulaire mantelzorgwoning.

Open oproep: deel jullie ontwerp binnen de Merwedekanaalzone

Vandaag, 12:30

Half december willen we op Architectenweb.nl een overzichtsartikel van de verschillende ontwerpen publiceren en nemen jullie ontwerp daar dan graag in mee!

Stad Villingen-Schwenningen kiest VenhoevenCS en RKW Architektur voor nieuw Zentralbad

Vandaag, 12:00

VenhoevenCS heeft, in samenwerking met RKW Architektur +, de aanbesteding gewonnen voor het nieuwe Zentralbad in Villingen-Schwenningen, Duitsland.

Compacter schoolgebouw in Klein-Zundert maakt veel groener schoolplein mogelijk

Vandaag, 10:30

In Klein-Zundert, een dorp in Noord-Brabant, heeft een uitgestrekte, eenlaagse school plaats gemaakt voor een tweelaagse, duurzame school met houten aula als hart. Door de compactere opzet van de nieuwe school kon de omgeving ervan vergroend worden.

Kennisinstituut: reizen met auto, vliegtuig en e-bike in de lift

Vandaag, 12:56

Het wegverkeer, het aantal vliegtuigpassagiers, en het gebruik van de elektrische fiets zijn in 2024 gegroeid en naar verwachting zet die stijging door.

Amsterdam koppelt metrolijn 50 en 53 om capaciteit metronetwerk te verhogen

Vandaag, 10:00

Op het nieuwe netwerk kunnen de metro's vaker rijden: acht keer per uur overdag en tien keer per uur in de spits. Door de ontvlechting rijden er straks minder lijnen op hetzelfde spoor.

Gemeente Den Haag komt met meldpunt voor onveilige plekken

Gisteren, 12:11

De gemeente Den Haag heeft een meldpunt gecreëerd waar mensen melding kunnen maken van onveilige plekken. Experts bekijken de locaties vervolgens om vast te stellen welke maatregelen er nodig zijn om het gevoel van veiligheid te verbeteren.

Vervoersregio's Rotterdam, Den Haag en Amsterdam willen miljard extra voor OV

21 november, 11:29

Volgens burgemeester Jan van Zanen van Den Haag is 500 miljoen euro extra nodig "om niet achteruit te gaan door indexering en bezuinigingen". En nog eens 500 miljoen euro is nodig "om het OV mee te laten groeien met het aantal inwoners.

Mogelijke proef zelfrijdende pendelbussen tussen station Hoofddorp en Schiphol Trade Park

20 november, 2:15

De provincie Noord-Holland onderzoekt of het zelfrijdende pendelbussen zonder chauffeur kan laten rijden in de buurt van Schiphol. Als dit qua veiligheid en techniek haalbaar is, wil de provincie in 2027 een proef starten.