Joost Ector

De tweede helft

3 september 2019, 9:00

Ik schrijf deze regels aan het eind van mijn vakantie, in de lounge op het vliegveld van Boston. Vorige week realiseerde ik me bij toeval dat het precies twintig jaar geleden is dat ik – ook tijdens mijn zomervakantie – het nieuws te horen kreeg dat ik mijn eerste echte grote opdracht in de wacht had gesleept. Komende week word ik zevenenveertig. Tel daar nog eens twintig bij op en je komt op zevenenzestig... Was deze vakantie bij nader inzien de rust voor de tweede helft?

Een mooi moment om de balans op te maken is het in ieder geval wel. Zes-, bijna zevenentwintig was ik inderdaad pas toen ik aan de slag ging met het ontwerp voor de Hogeschool voor Economische Studies in Amsterdam, onder de rook van de Arena. Het was de eerste Europese aanbesteding waar we als bureau aan deelnamen en we wonnen meteen. Jan Hoogstad, voor wie ik toen pas anderhalf jaar werkte (in mijn eerste en waarschijnlijk enige baan als architect), gaf me volledig de vrije hand. Of er achter die vrijheid een groter plan zat weet ik niet. Wel weet ik dat Jan er niets in zag, in dat Europees aanbesteden. Ook niet in ‘scholenbouw’, trouwens.

Het was mijn kans en ik greep hem. Het project bleek de meest fantastische leerschool die ik me had kunnen wensen; een vuurdoop van formaat, zowel letterlijk als figuurlijk. Het ontwerp van de HES was ambitieus en behoorlijk ingewikkeld. Ik wilde natuurlijk veel te veel, wat tot ieders verbazing – ook de mijne – nog lukte ook. En natuurlijk was het resultaat niet perfect, maar voor een eersteling ook beslist niet gek.

Terugkijkend was de kern van wat me vandaag de dag bezighoudt in dat ontwerp al aanwezig. De centrale vraag was ook toen al: hoe kunnen we ruimte zo regisseren dat mensen, individueel maar vooral collectief, worden uitgedaagd om te reflecteren en te ontdekken? Hoe kan architectuur eraan bijdragen dat ze daarbij boven zichzelf uitstijgen? De architectuur van ons bureau gaat boven alles over het mobiliseren en bundelen van menselijke kracht.

Er is veel gebeurd in twintig jaar. Tientallen projecten en vele tienduizenden vierkante meters vloeroppervlak verder heb ik het gevoel dat ik als ontwerper precies weet wat ik doe. Dat ik weet hoe ik ons team van betekenis kan laten zijn voor de mensen voor wie we ontwerpen. Met ervaring als vangnet en een nooit aflatende nieuwsgierigheid als garantie tegen de routine.

Over waardering hebben we gelukkig niet te klagen. De golf van enthousiaste reacties op de opening van ons project in Utrecht, het nieuwe stationsplein met daaronder ‘s werelds grootste fietsparkeergebouw, was in een woord ongelooflijk. Je bedenkt iets dat nog niet bestond. Iets dat zelfs als het inmiddels gerealiseerd is nog steeds het voorstellingsvermogen van mensen tart: een enorm gebouw, misschien wel als enige gebouw in de wereld speciaal ontworpen om doorheen te fietsen! Op die momenten voel je hoe groot je impact is. Er is simpelweg geen grotere bron van inspiratie.

Natuurlijk zijn er ook frustraties. Ik heb me als architectuurstudent nooit gerealiseerd dat mijn werkend leven zou uitdraaien op continu deelnemen aan wedstrijden. En ook niet wat de psychische belasting zou zijn van steeds maar weer afgewezen worden, soms zelfs op manieren waarvoor respectloos nog een onverdiend vriendelijke kwalificatie is. Het blijft verbazingwekkend dat het zo lastig is om mensen te vinden voor wie je je werk mag doen, terwijl alles er op wijst dat je er toch aardig goed in bent...

De tweede helft. Dit keer betekenen die woorden dus meer dan het nog resterende deel van het jaar. De rust en afstand van de vakantie hebben hun uitwerking gelukkig niet gemist. Waar ze toch steeds weer vandaan komen blijft een mysterie, maar ze waren weer, zoals vanouds. Ideeën voor de nieuwe projecten die op stapel staan en ideeën voor de vervulling van nog sluimerende ambities. Ideeën hoe we als collectief verder kunnen groeien in onze architectuur. Ideeën hoe we ons met onze voorliefde voor tijdloosheid, eenvoud en bescheidenheid staande kunnen houden in het vluchtige visuele geweld van de sociale media. Ideeën hoe we zichtbaar en voelbaar kunnen maken dat we – wij allemaal, iedereen – architectuur van het hoogste niveau verdienen. Ideeën hoe we in de toekomst zullen moeten ontwerpen op een manier die uitsluitend nog ten goede komt, en op geen enkele manier meer ten koste gaat van de wereld om ons heen.

De to-do-list wordt met de jaren alsmaar langer, de tijd onvermijdelijk schaarser. Ik voel geloof ik – nu al – een verlenging aankomen. Wellicht zelfs een derde helft.

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

column joost ector

1	Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal vrijdag, 4 juli
2	Gemeentehuis Rheden naar ontwerp van DP6 en Zenber opgeleverd woensdag, 2 juli
3	Mulder Zonderland ontwerpt berghut in Zwitserse Alpen donderdag, 3 juli
4	De Nijs, LEVS en Lüning ontwikkelen biobased bouwmethodiek ‘Tim’ die houtbouw flexibel en betaalbaar moet maken vrijdag, 4 juli
5	Boek belicht ruimtelijke geschiedenis van Den Haag door de eeuwen heen woensdag, 2 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Verleden voltooid

3 december 2019

Het schaamteloze monument

4 februari 2020

Computer says no

6 september 2022

Tussenconclusie

7 juni 2022

2023 in tien columns door Joost Ector

25 december 2023

Architectuurkoning

2 mei 2023

Praise the Lord

6 juni 2023

Managementsamenvatting

3 oktober 2023

7 november 2023

5 december 2023

9 januari 2024

6 februari 2024

Hier is over nagedacht

5 maart 2024

Woontop

4 juni 2024

Vergrijsd

2 april 2024

De ideale stad

7 mei 2024

Een zekere mate van voortreffelijkheid

3 september 2024

1 oktober 2024

5 november 2024

3 december 2024

7 januari

Ontwerpen voor democratie

4 februari

4 maart

1 april

6 mei

Aan ons zal het niet liggen

3 juni

Liefde in beton gegoten

4 juni 2019

Adopteer een leek

7 mei 2019

Joost Ector: 'We vinden het moeilijk om geld aan onszelf uit te geven'

8 april 2019

Het bijna-gelijk van Baudet

2 april 2019

Want ik geloof

5 maart 2019

Eenvoud

5 februari 2019

De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers

8 januari 2019

De erfenis van premier Halsema

4 december 2018

Het eind van het begin

6 november 2018

Laat je niet gek maken

2 oktober 2018

Vergeet het ‘Bilbao-effect’

4 september 2018

Genereuze Architectuur

5 juni 2018

Hoog tijd voor hout

1 mei 2018

Architectuur van bijna niets

3 april 2018

De vergeten groente onder de deugden

6 maart 2018

Aantoonbare architectuur

6 februari 2018

Ik wens je een wild plan

9 januari 2018

De Leefbare Stad

5 december 2017

Smart

7 november 2017

Waarom springen we niet?

3 oktober 2017

Het moet weer eens gezegd

5 september 2017

Varkens

6 juni 2017

De geruststellende domheid van slimme systemen

2 mei 2017

De Zaak Naturalis

4 april 2017

De schijn van duurzaamheid bedriegt

7 maart 2017

Stoïcijnse Schoonheid

7 februari 2017

Tijdbom

10 januari 2017

Ruimte als instrument

6 december 2016

Inclusief is het nieuwe exclusief

1 november 2016

Bouw goed of bouw niet

4 oktober 2016

Geen Nazomerdagdroom

6 september 2016

Help

7 juni 2016

Omdat het kan!

3 mei 2016

Dit komt niet vanzelf goed

5 april 2016

Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!

1 maart 2016

Fantastic Voyage

2 februari 2016

Een (on)mogelijk overmorgen

5 januari 2016

Joost Ector start als columnist op Architectenweb.nl

4 januari 2016

Het ontroerendste gebouw dat ik ken

1 oktober 2019

Faust in Canada

5 november 2019

We gaan het oplossen

7 januari 2020

Op naar een succesvolle crisis

3 maart 2020

Kleine openbaringen

7 april 2020

De oplossing wordt het volgende probleem

6 mei 2020

Stronteigenwijs

2 juni 2020

Ook maar een mens

1 september 2020

Ontwerpen tegen de eenzaamheid

6 oktober 2020

3 november 2020

1 december 2020

5 januari 2021

2 februari 2021

2 maart 2021

Dividend und Verbrechen

6 april 2021

4 mei 2021

1 juni 2021

7 september 2021

5 oktober 2021

2 november 2021

7 december 2021

2021 in tien columns door Joost Ector

27 december 2021

Een zorg minder

4 januari 2022

Hoofdletter A

1 februari 2022

Architectural Masters of the Metaverse

1 maart 2022

Op blote knieën naar Groningen

5 april 2022

Klein leed

3 mei 2022

Het nieuwe minimalisme

4 oktober 2022

Geen druppel

1 november 2022

Belgische toestanden

6 december 2022

2022 in tien columns door Joost Ector

27 december 2022

10 januari 2023

7 februari 2023

7 maart 2023

4 april 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Studio Selva ontwerpt 379 verplaatsbare woningen op Circusterrein Hilversum

Gisteren, 11:17

Bijzonder aan het ontwerp is dat de woningen zonder bouwkundige aanpassingen op een later moment uit elkaar gehaald en permanent neergezet kunnen worden als acht aparte woonblokken op verschillende plekken.

Inzenden Apeldoornse Architectuurprijs 2025 geopend

7 juli, 2:13

Voor de 22e keer organiseert Architectuurcentrum Bouwhuis de Apeldoornse Architectuur- en Publieksprijs. De editie van 2025 kent vier categorieën en in aanmerking komen projecten die zijn gerealiseerd in Apeldoorn tussen 1 juli 2022 en 1 juli 2025.

De Groene Bron biedt parkachtig woonmilieu op voormalige gemeentewerf Soest

7 juli, 10:48

Op de locatie van de voormalige gemeentewerf in Soest is een woonensemble gerealiseerd naar ontwerp van architectenbureau Change.nl en Dijk&co Landschapsarchitectuur.

Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal

4 juli, 1:27

Na de opening van het eerste deel van de wachtruimte begin februari, is eind april ook het tweede deel ervan geopend. Meer foto's en een video tonen de Eurostar-terminal nu in zijn geheel.

VVD wil met fiscale maatregelen koopwoning bereikbaarder maken

Gisteren, 11:46

Starters moeten wat de liberalen betreft tot 75.000 euro belastingvrij kunnen sparen voor de koop van een eigen woning.

Klimaatvriendelijke investeringen in vier jaar tachtig procent omhoog

Gisteren, 09:25

Nederland is de afgelopen jaren in rap tempo meer gaan investeren in klimaatvriendelijke technieken, van elektrische auto's tot zonnepanelen.

Advies: huurbeleid versimpelen, minder belastingvoordeel koophuis

7 juli, 4:19

Woonminister Mona Keijzer (BBB) heeft een zogeheten Interdepartementaal Beleidsonderzoek met adviezen over het huurbeleid naar de Tweede Kamer gestuurd.

Grote steden trekken fors meer kopers, blijkt uit hypotheekcijfers

7 juli, 9:34

Het aantal aanvragen voor de aankoop van een woning nam in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht afgelopen kwartaal met bijna 24 procent toe ten opzichte van een jaar terug.

Tweede Kamer draait bezuiniging Nationale Parken terug – natuurorganisaties reageren opgelucht

4 juli, 11:30

De opluchting is groot bij de Nationale Parken en IVN Natuureducatie, nu de Tweede Kamer een voorgenomen bezuiniging van 24 miljoen euro op hun werk heeft teruggedraaid.