Varkens

6 juni 2017, 9:34

Het was ongelooflijk druk. Bij de ingang stonden lange rijen voor de kaartcontrole, bijna tot buiten. Ook op de beursvloer was het schuifelen dit jaar. Overal prachtige luxe stands waarin succesvol ogende netwerkers en dealmakers met een gekoeld glas in de hand en een verhit hoofd (toegegeven, het was erg warm in de hallen van de RAI) druk en luid converseerden. En terwijl ik er vrolijk aan meedeed dacht ik aan varkens.

Het was een scherp contrast met de sfeer van de afgelopen jaren op de Provada. Sombere gezichten en gesprekken waarin iedereen het over één ding zonder meer eens was: het wordt nooit meer zoals het was. En kijk nu eens: een ongekende vraag en prijzen die door het dak gaan.

Sinds de jaren dertig van de vorige eeuw weten we hoe dat in elkaar zit. In 1934 beschreef de Hongaarse econoom Kaldor een fenomeen dat in '38 door de Amerikaan Ezekiel de spinnenwebstelling werd gedoopt en dat we nu vooral kennen onder de populaire naam varkenscyclus. Het verschijnsel doet zich voor in markten waarin er tijd gemoeid is met het aanpassen van de productiecapaciteit. Bij het herstel van zo'n markt na – bijvoorbeeld – een grote economische crisis zie je eerst sterke prijsstijgingen als gevolg van een aantrekkende vraag en een achterblijvend aanbod, gevolgd door een periode van overaanbod en prijsdalingen. Vervolgens begint deze beweging opnieuw, in het gunstigste geval zichzelf dempend totdat uiteindelijk marktevenwicht wordt bereikt. Kort gezegd: na een klap in een markt vormt zich een reeks 'bubbels' van – hopelijk – afnemende grootte.

We werken nu allemaal eendrachtig samen aan de eerste bubbel van na de crisis. De huizenprijzen zijn onvoorstelbaar hoog. De productie van nieuwe woningen draait overuren binnen de maximale capaciteit van de aannemerij, die door de crisis sterk is gekrompen. Recent onderzoek naar de arbeidsmarkt toont grote tekorten die niet zomaar kunnen worden opgelost. Ook de producenten van bouwmaterialen hebben moeite om aan de vraag te voldoen en verkopen bij wijze van spreken aan de hoogste bieder. In de utiliteitsbouw mislukt om dezelfde redenen momenteel de ene na de andere aanbesteding. Ook omdat uitvoerende partijen nu even helemaal niet geïnteresseerd zijn in het accepteren van risico's, terwijl de opdrachtgeverswereld er tijdens de crisis net aan gewend geraakt was om ze die handig in de schoenen te schuiven. Je moet wel heel graag willen bouwen als je dat uitgerekend nu wilt doen. Wie had dat tijdens de vorige Provada gedacht...

Wie nu kan verdienen grijpt zijn kans. Wie het schip in dreigt te gaan doet er goed aan indien mogelijk even te wachten. Want een ding is zeker: ook deze situatie is een tijdelijke. Ook daar zorgen we samen voor.

En dat fascineert me. Het woord slim duikt tegenwoordig overal en voortdurend op. Slimme steden, slimme gebouwen, slimme systemen, slimme alles. Maar slimme mensen? Als het op economisch acteren aankomt blijven we domme kuddedieren. Paradoxaler nog: zijn we slim genoeg om te weten dat we dat zijn. En dat we daar eigenlijk niets aan kunnen veranderen. Dat is toch mooi?

Met die gedachte kunnen we prima de zomer in. Als het je momenteel meezit denk je gewoon, liggend onder je palm: dat zien we morgen dan wel weer. En als het je niet voor de wind gaat, weet dan, zittend voor de tent: er zijn betere tijden op komst. Zo is het, zo was het, en zo zal het altijd zijn.

En nu heb ik zin in een modderbad.

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten en bestuurslid van de BNA. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

varkenscyclus column joost ector provada

1	Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen? donderdag, 2 oktober
2	Plan Spot belooft Lelystad bruisend centrumgebied vrijdag, 3 oktober
3	‘NDSM-werf en Buiksloterham zijn júíst inspirerende voorbeelden voor de stad van morgen’ vrijdag, 3 oktober
4	Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 8 oktober
5	Realisatieovereenkomst voor hoogbouwcomplex De Sax op Wilhelminapier getekend maandag, 6 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers

8 januari 2019

Het schaamteloze monument

4 februari 2020

Verleden voltooid

3 december 2019

Computer says no

6 september 2022

Tussenconclusie

7 juni 2022

2023 in tien columns door Joost Ector

25 december 2023

Architectuurkoning

2 mei 2023

Praise the Lord

6 juni 2023

Managementsamenvatting

3 oktober 2023

7 november 2023

5 december 2023

9 januari 2024

6 februari 2024

Hier is over nagedacht

5 maart 2024

Woontop

4 juni 2024

Vergrijsd

2 april 2024

De ideale stad

7 mei 2024

Het moet weer eens gezegd

5 september 2017

De vergeten groente onder de deugden

6 maart 2018

Aantoonbare architectuur

6 februari 2018

Architectuur van bijna niets

3 april 2018

Smart

7 november 2017

De Leefbare Stad

5 december 2017

Ik wens je een wild plan

9 januari 2018

Ruimte als instrument

6 december 2016

De schijn van duurzaamheid bedriegt

7 maart 2017

Stoïcijnse Schoonheid

7 februari 2017

De Zaak Naturalis

4 april 2017

De geruststellende domheid van slimme systemen

2 mei 2017

Tijdbom

10 januari 2017

Waarom springen we niet?

3 oktober 2017

Vergeet het ‘Bilbao-effect’

4 september 2018

Laat je niet gek maken

2 oktober 2018

Het eind van het begin

6 november 2018

De erfenis van premier Halsema

4 december 2018

Eenvoud

5 februari 2019

Want ik geloof

5 maart 2019

Het bijna-gelijk van Baudet

2 april 2019

Adopteer een leek

7 mei 2019

Liefde in beton gegoten

4 juni 2019

De tweede helft

3 september 2019

Het ontroerendste gebouw dat ik ken

1 oktober 2019

Faust in Canada

5 november 2019

We gaan het oplossen

7 januari 2020

Op naar een succesvolle crisis

3 maart 2020

Kleine openbaringen

7 april 2020

De oplossing wordt het volgende probleem

6 mei 2020

Stronteigenwijs

2 juni 2020

Ook maar een mens

1 september 2020

Ontwerpen tegen de eenzaamheid

6 oktober 2020

3 november 2020

1 december 2020

5 januari 2021

2 februari 2021

2 maart 2021

Dividend und Verbrechen

6 april 2021

4 mei 2021

1 juni 2021

7 september 2021

5 oktober 2021

2 november 2021

7 december 2021

2021 in tien columns door Joost Ector

27 december 2021

Een zorg minder

4 januari 2022

Hoofdletter A

1 februari 2022

Architectural Masters of the Metaverse

1 maart 2022

Op blote knieën naar Groningen

5 april 2022

Klein leed

3 mei 2022

Het nieuwe minimalisme

4 oktober 2022

Geen druppel

1 november 2022

Belgische toestanden

6 december 2022

2022 in tien columns door Joost Ector

27 december 2022

10 januari 2023

7 februari 2023

7 maart 2023

4 april 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Zoetmulder vernieuwt Maastrichts herenhuis met eigentijdse uitbouw

Gisteren, 15:07

In Maastricht heeft Zoetmulder een herenhuis verbouwd en uitgebreid met een uitbouw. Waar de gevel aan de voorzijde in de originele staat is behouden om het huis te blijven laten passen in het straatbeeld, is de achterzijde geheel vernieuwd.

Vier genomineerden voor de Abe Bonnema Architectuurprijs 2025

Gisteren, 13:00

Volgens de jury zijn de nominaties een toonbeeld van het jaarthema ‘ambitie’ en leveren zij een inspirerende bijdrage aan de ontwikkeling van een nieuwe bouwcultuur.

Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2025 bekend

Gisteren, 09:00

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2025 wordt begin november de prijs voor Publiek gebouw van het Jaar 2025 uitgereikt. Uit de vijfentwintig inzendingen voor deze prijs heeft de jury vier projecten genomineerd.

Door Gortemaker Feenstra Algra ontworpen Institut Roi Albert II in Brussel officieel geopend

7 oktober, 2:53

In dit centrum voor oncologie en hematologie is alle zorg op deze gebieden van het universitair ziekenhuis Saint-Luc op één locatie ondergebracht. Het H-vormige gebouw kenmerkt zich door een houten lamellengevel, afgewisseld met glas.

Do Janne Vermeulen verzorgt Rietveldlezing 2025

Gisteren, 11:28

De medeoprichter en directeur van Team V Architectuur spreekt op 13 november over de (houten) stad van morgen.

Eneco onderzoekt verkoop warmtenetten om nieuwe wet

Gisteren, 10:41

Door een eerder dit jaar aangenomen wet is het voor het bedrijf onzeker of investeringen zich nog terugverdienen.

Uitwerking van plannen voor Nedersaksenlijn kan beginnen

7 oktober, 12:17

Maandag is het startsein gegeven voor de eerste onderzoeken die uiteindelijk moeten leiden tot de spoorlijn die Groningen en Twente met elkaar verbindt.