Waarom springen we niet?

3 oktober 2017, 9:48

Terwijl de toekomstige coalitiepartners rustig doorvergaderen zijn we deze zomer een nieuwe fase binnengegaan, zoals u heeft gemerkt. Jarenlang leek klimaatverandering iets van de toekomst, misschien zelfs wel de verre toekomst. Inmiddels worden de eerste gevolgen zichtbaar, evenals de gevolgen van de gevolgen. Spannend, als het niet zo zorgwekkend was.

Dicht bij huis kampten we deze zomer al met hinderlijke overlast. Veranderende neerslagpatronen zorgden voor plensbuien met op verschillende plaatsen in Nederland ondergelopen straten als gevolg. We hebben meer groen en betere waterbergingen nodig in onze steden. Wordt aan gewerkt, want hier zijn we traditioneel goed in. Er hangt wel een prijskaartje aan; daarover zal de discussie binnenkort wel losbarsten.

Het is klein bier vergeleken met de Emergo-eilanden, waarover Wouter van Dieren, lid van de Club van Rome en directeur van het duurzaamheidsforum Springtij, vorige week een pakkend opiniestuk schreef in NRC. Deze reeks van kunstmatige eilanden voor onze westkust beveiligt ons tegen de zeespiegelstijging; grote overstromingen, zware stormen en verwoestende golven. Een intrigerend nieuw Deltaplan, waaraan we zouden moeten beginnen voor we erachter komen dat we te laat zijn. Maar ook: niet goedkoop.

In het Caribische gebied en het zuiden van de VS weten ze inmiddels hoe ver de gevolgen van de klimaatverandering (kunnen) strekken. Daar heeft ongewoon warm zeewater dit orkaanseizoen stormen van zeldzame omvang voortgebracht. Deze hebben grote aantallen levens geëist en enorme schade aangericht. Volgens schattingen van verzekeraars: Maria 40 tot 85 miljard dollar, Irma 50 tot 100 miljard en Harvey maar liefst 65 tot 180! Duizenden mensen zijn alles kwijt, voornamelijk straatarme mensen die het zich niet konden permitteren te wonen op veilige plekken. Voor noodhulp wordt gezorgd – meestal – maar de meesten komen de financiële klap nooit meer te boven en hebben geen andere keus dan te wachten op de volgende storm. Een uitzichtloos bestaan.

Helemaal als je op Puerto Rico woont, dat bij de VS hoort. De inwoners daar weten nu dat hun eigen overheid hen als tweederangsburgers beschouwt. Niet dat we van deze Amerikaanse regering anders hadden hoeven verwachten, natuurlijk. In haar nieuwe boek No Is Not Enough onderzoekt de Canadese activiste en schrijfster Naomi Klein (bekend van No Logo) de ontsporing van Amerikaanse politiek. Ze schetst een schokkend beeld: de huidige Amerikaanse regering rond miljardair-president Trump (niet zozeer een mens als wel een leeg merk, volgens Klein) heeft zelfverrijking en nepotisme als hoogste doel. Ze heeft baat bij verwarring en chaos, en schept die desnoods zelf; alles in dienst van fossiele energie en oorlogsindustrie. Voor de aller-, allerrijksten is duurzaamheid de vijand, niet de vloedgolf. Als die komt, staat er voor hen tenslotte toch altijd een helikopter klaar.

Klein legt ook, zoals steeds meer commentatoren doen, een verband tussen klimaatverandering en situatie in Syrië. Van de burgeroorlog die daar uitbrak lijken extreme hitte en droogte belangrijke medeveroorzakers te zijn. Inmiddels zorgt het conflict, zoals bekend, voor grootschalige mondiale instabiliteit.

De strijd tegen klimaatverandering en de gevolgen ervan wordt nu in hoog tempo intenser en ingewikkelder. Inmiddels moeten we namelijk strijden op drie fronten. We moeten verdere opwarming en ecologische vernietiging absoluut voorkomen. Tegelijk moeten we tijdig maatregelen treffen waardoor we veilig zullen zijn voor de onvermijdelijke gevolgen. Dat moeten we bovendien niet alleen voor onszelf doen, maar vooral ook voor allerlei echt kwetsbare groepen, soms aan de andere kant van de wereld. Duurzaamheid ís tenslotte solidariteit.

De formatie loopt ten einde. Al eerder heb ik mijn verbazing, ergernis en schuldgevoel uitgesproken over wat ik in onze branche DuBocrisie ben gaan noemen: borstklopperij over duurzaamheid in de bouw – volgens iedereen superbelangrijk! – terwijl we weten dat we lang niet al het mogelijke doen en het probleem ondertussen alleen maar vergroten. De bouw heeft boter op het hoofd. Als het aan mij lag hadden we helemaal geen wetgeving nodig om te doen wat moet en goed is. Ik geneer me voor de BENG-norm (Bijna Energie Neutrale Gebouwen); voor het feit dat het nodig is dat hij bestaat, voor die belachelijke B en voor de implementatie in slakkengang. Op social media circuleerde onlangs een treurig bericht over uitgelekte maatregelen uit het op handen zijnde regeerakkoord. Ik hoop dat het fake news was, maar ik hou mijn hart vast. We zullen het nu gauw weten.

In An Inconvenient Truth – elf jaar oud al weer – toonde Al Gore ons een kikker, die in langzaam opwarmend water gekookt wordt. De kikker beseft niet wat er gebeurt en vergeet domweg te springen. De boodschap: be aware and act now! Wij zijn al lang niet meer onwetend. Daarom wordt de vraag steeds prangender: waarom springen we niet?

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten en bestuurslid van de BNA. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

klimaatverandering joost ector duurzaamheid column

1	The Pulse of Amsterdam op de Zuidas officieel opgeleverd vrijdag, 15 november
2	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
3	Team onder leiding van KAAN Architecten ontwerpt geavanceerd onderzoeksgebouw in Lausanne maandag, 18 november
4	Museum Kruithuis ’s-Hertogenbosch officieel geopend na zorgvuldige transformatie dinsdag, 19 november
5	48 grondgebonden woningen op bosrijke locatie Almere Duin vrijdag, 15 november

Gerelateerde nieuwsberichten

De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers

8 januari 2019

Het schaamteloze monument

4 februari 2020

Verleden voltooid

3 december 2019

Computer says no

6 september 2022

Tussenconclusie

7 juni 2022

2023 in tien columns door Joost Ector

25 december 2023

Architectuurkoning

2 mei 2023

Praise the Lord

6 juni 2023

Managementsamenvatting

3 oktober 2023

7 november 2023

5 december 2023

9 januari

6 februari

Hier is over nagedacht

5 maart

Vergrijsd

2 april

De ideale stad

7 mei

Woontop

4 juni

Een zekere mate van voortreffelijkheid

3 september

1 oktober

5 november

7 november 2017

Architectuur van bijna niets

3 april 2018

De Leefbare Stad

5 december 2017

Ik wens je een wild plan

9 januari 2018

De vergeten groente onder de deugden

6 maart 2018

Aantoonbare architectuur

6 februari 2018

Help

7 juni 2016

Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!

1 maart 2016

Stoïcijnse Schoonheid

7 februari 2017

De geruststellende domheid van slimme systemen

2 mei 2017

Het moet weer eens gezegd

5 september 2017

Joost Ector start als columnist op Architectenweb.nl

4 januari 2016

Dit komt niet vanzelf goed

5 april 2016

Geen Nazomerdagdroom

6 september 2016

Tijdbom

10 januari 2017

De Zaak Naturalis

4 april 2017

Ruimte als instrument

6 december 2016

Fantastic Voyage

2 februari 2016

Een (on)mogelijk overmorgen

5 januari 2016

Omdat het kan!

3 mei 2016

Inclusief is het nieuwe exclusief

1 november 2016

Bouw goed of bouw niet

4 oktober 2016

Varkens

6 juni 2017

Vergeet het ‘Bilbao-effect’

4 september 2018

Laat je niet gek maken

2 oktober 2018

Het eind van het begin

6 november 2018

De erfenis van premier Halsema

4 december 2018

Eenvoud

5 februari 2019

Want ik geloof

5 maart 2019

Het bijna-gelijk van Baudet

2 april 2019

Adopteer een leek

7 mei 2019

Liefde in beton gegoten

4 juni 2019

De tweede helft

3 september 2019

Het ontroerendste gebouw dat ik ken

1 oktober 2019

Faust in Canada

5 november 2019

We gaan het oplossen

7 januari 2020

Op naar een succesvolle crisis

3 maart 2020

Kleine openbaringen

7 april 2020

De oplossing wordt het volgende probleem

6 mei 2020

Stronteigenwijs

2 juni 2020

Ook maar een mens

1 september 2020

Ontwerpen tegen de eenzaamheid

6 oktober 2020

3 november 2020

1 december 2020

5 januari 2021

2 februari 2021

2 maart 2021

Dividend und Verbrechen

6 april 2021

4 mei 2021

1 juni 2021

7 september 2021

5 oktober 2021

2 november 2021

7 december 2021

2021 in tien columns door Joost Ector

27 december 2021

Een zorg minder

4 januari 2022

Hoofdletter A

1 februari 2022

Architectural Masters of the Metaverse

1 maart 2022

Op blote knieën naar Groningen

5 april 2022

Klein leed

3 mei 2022

Het nieuwe minimalisme

4 oktober 2022

Geen druppel

1 november 2022

Belgische toestanden

6 december 2022

2022 in tien columns door Joost Ector

27 december 2022

10 januari 2023

7 februari 2023

7 maart 2023

4 april 2023

5 september 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Een houten villa genesteld in het bos

3 uur geleden

Het ontwerp van Kumiki Architecture voor Bosvilla Oostvoorne is erop gericht dat de familiewoning als het ware opgaat in de natuur. De volumes van de benedenverdieping liggen iets verzonken en de gevel is bekleed met gebrand hout.

Mecanoo presenteert bouwfoto’s van het Doris Duke Theatre in Becket, Massachusetts

Vandaag, 15:17

De bouw van het nieuwe Doris Duke Theatre in het Amerikaanse Becket, Massachusetts naar ontwerp van Mecanoo vordert gestaag.

Happel Cornelisse Verhoeven presenteert ontwerp renovatie Algemene Rekenkamer

Vandaag, 13:15

De belangrijkste ingrepen zijn het terugplaatsen van de hoofdentree naar het Lange Voorhout en het verbouwen van het deel tussen het monument en de uit 1997 stammende bouwdeel door Aldo en Hannie van Eyck.

Prestigieuze Galerij der Koningen in Museo Egizio na herontwerp door OMA officieel geopend

Vandaag, 11:15

Het ontwerp door David Gianotten en Andreas Karavanas van OMA, in samenwerking met Andrea Tabocchini Architecture (ATA), plaatst de sculpturen in een heldere eigentijdse interpretatie van hun oorspronkelijke architectonische context.

Tekort aan grond blijft bouw sociale huurwoningen dwarszitten

4 uur geleden

Vorig jaar lukte het corporaties om meer woningen te bouwen, maar het waren er volgens branchekoepel Aedes toch nog steeds veel te weinig.

Tender voor woonblokken op twee van de laatste kavels Eenhoorngebied Amsterdam

Vandaag, 14:41

Gezocht wordt naar een partij die op de kavels 2a en 6 voor 8.858 m² aan woningen en voorzieningen wil realiseren.

Woonbond stapt uit overleg over huren in sociale sector

Gisteren, 16:08

Volgens de belangenorganisatie voor huurders blijft het kabinet koersen op een torenhoge huurstijging. Dat is voor de bond onacceptabel.

Ruim 3.000 huurwoningen minder op de markt

Gisteren, 09:35

Sinds de introductie van de Wet betaalbare huur deze zomer zijn per saldo meer dan 3.000 huurwoningen van de markt verdwenen. Met name het aanbod van duurdere huurwoningen is afgenomen.