Joost Ector

We gaan het oplossen

7 januari 2020, 8:58

Gaat de wereld in het komende decennium naar de kloten? Je zou het wel denken als je de vele jaaroverzichten las die we de afgelopen twee weken over ons uitgestort kregen. Politieke spanning, vluchtelingen, klimaat, fatsoen, natuurrampen, privacy, ga zo maar door; alles staat op scherp. Commentatoren meldden eensluidend dat het lang geleden is dat we er ‘als wereld’ op zo veel fronten zó slecht voor stonden.

We weten allemaal: goed nieuws is geen nieuws en genuanceerde verhalen kosten te veel concentratie. En toch zou je de onheilsprofeten bijna geloven. Maar dan zou je wel moeten vergeten dat we bij de afsluiting van het vorige decennium diep in de financiële ellende zaten, en dat we die – terwijl we hard riepen dat het nooit meer zou worden zoals het was – inmiddels ver achter ons gelaten hebben. En je zou moeten vergeten dat duurzaamheid van een obscure hobby inmiddels in Chefsache is veranderd. Je zou voorbij moeten gaan aan het feit dat we inmiddels in Nederland massaal elektrische auto’s kopen en dat de natuurlijke grondstoffen voor vleesvervangers wegens sterk groeiende populariteit niet aan te slepen zijn. Je zou moeten vergeten dat die BENG-norm (‘Bijna Energie Neutrale Gebouwen’ – voor mensen buiten de bouw: dit is een serieus bedoelde term) inmiddels ook bijna echt is ingevoerd! En bovenal: je zou moeten vergeten in te zien hoe je zelf bent veranderd in de afgelopen tien jaar.

Afgelopen weekend las ik 'De Meeste Mensen Deugen' van Rutger Bregman, de filosoof en journalist die sinds zijn mediagenieke (en gehypete) optreden vorig jaar op het World Economic Forum – “Taxes, taxes, taxes!” – wel wordt gezien als een van de interessantste denkers onder de millennials. Geen spectaculair boek, zeg ik er meteen maar bij, wel vermakelijk. Bregman legt in een kleine vijfhonderd luchtig gevulde pagina’s uit dat het gemak waarmee we te overtuigen zijn van het slechte in de ander (mede dankzij het hierboven ook aangehaalde ‘nocebo-effect’ waar de nieuwsindustrie op drijft) niet strookt met de werkelijkheid, en probeert ons te overtuigen van een nieuw (hoewel teruggrijpend op Rousseau) mensbeeld dat uitgaat van het goede in ons allemaal. Of nou ja, bijna allemaal.

De toverformule blijkt het tegenovergestelde van onbekend maakt onbemind, aangevuld met een vleugje bij twijfel niet inhalen. Spinoza zegt het mooi (en toont aan dat ook het best bondig kan) in het citaat waarmee deel 3 opent: “Men moet menselijke handelingen niet bespotten, niet betreuren, niet veroordelen, doch begrijpen.” Kortom, als we in gesprek gaan komen we samen vrijwel overal uit. Ik ben geen geboren optimist, maar hier kan ik moeiteloos in mee. Sterker nog: het lijkt wel een open deur. Maar ook die moeten soms worden ingetrapt.

Zo blijkt wat voor de een vanzelfsprekend is soms een revelatie voor de ander. Een actuele trend in managementland is ‘design thinking’. Even googelen levert legio hits op: artikelen, cursussen, boeken, workshops, noem maar op. Design thinking is, zo lezen we, de perfecte methode om complexe vraagstukken te lijf te gaan. Niet probleemgericht redeneren, maar naar actiegericht en oplossingsgericht; de perfecte manier om écht te begrijpen wat je klant wil. Blijkbaar zijn er hordes mensen aangenaam verrast nu blijkt dat ontwerpers echt iets waardevols kunnen toevoegen. Hartverwarmend! Waren we maar eerder in gesprek gegaan…

Want inderdaad: begrip is het sleutelwoord, maar dan natuurlijk wel wederzijds. Oordeel niet te snel en te hard als iemand niet meteen staat te springen om mee op de barricade te gaan voor jouw radicale idee. En al helemaal contraproductief: een verwijtende of beschuldigende toon. Misschien zijn er valide redenen voor iemands aarzeling of weerstand. Misschien kun je nog veel effectiever helpen als je nog net iets beter snapt wat iemands werkelijke motivatie is. Het zal sowieso niet meevallen om elkaar te verstaan met alle herrie vanaf de flanken. Extremisten – of ze nou van het bruine, rode of groene soort zijn en of ze nou de slechtste of ondanks alles de beste bedoelingen hebben – zullen de oplossing alleen maar in de weg lopen in plaats van dichterbij brengen. Wie polariseert zit verkeerd. Altijd.

Al met al redenen te over, zeker als je in ontwerpers gelooft of er zelf een bent, om er rotsvast op te vertrouwen dat ook het komende decennium een succesverhaal wordt. Want er zijn evident grondige systeemveranderingen nodig op tal van vlakken en we gaan de komende jaren daadwerkelijk enorme stappen zetten om de wereld te verbeteren. Bij een nieuw mensbeeld hoort tenslotte ook een ontkrachting van een ander bijgeloof, dat zegt dat de mens niet zo goed kan omgaan met verandering. Kijk naar de geschiedenis: als er één diersoort is die erin uitblinkt, dan zijn wij het wel.

Mijn goede voornemen voor het komende decennium: al ontwerpdenkend lekker stoïcijns doormodderen op de gulden middenweg naar een betere wereld, onvermoeibaar in gesprek met iedereen die ik onderweg tegenkom.

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

column joost ector

1	Koschuch Architects ontwerpt woontoren in Haarlem Schalkwijk woensdag, 6 december
2	3XN ontwerpt luxe woongebouw aan Derde Haven in Scheveningen vrijdag, 8 december
3	MIX architectuur ontwerpt blok met woningen en supermarkten in Crooswijk woensdag, 6 december
4	Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards maandag, 4 december
5	AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen maandag, 4 december

We gaan het oplossen

Trefwoorden

Best gelezen

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Cepezed geselecteerd voor nieuw gemeentehuis Buren

Abe Bonnema Architectuurprijs 2023 toegekend aan de Kunstwerf

Veertigjarig oeuvre Mecanoo centraal in monografie

Anterieure overeenkomst BuitenStad Hoorn ondertekend

SWOV: succes 30 km-wegen hangt af van inrichting rijbanen

Bewoners Zuid-Limburg vragen om betere bescherming tegen water

Provincie Zuid-Holland: 29.000 woningen erbij door optoppen

Rotterdam onderzoekt mogelijke fraude bij renovatie Boijmans en De Doelen

Overijssel dreigt te stoppen met PPLG als Rijk niet betaalt

World Food Center Experience in Ede verdeelt de Gelderse politiek