Joost Ector

Computer says no

6 september 2022, 9:00

Grote opwinding in de wereld van de kunstmatige intelligentie, waar opnieuw een grote stap is gezet. Op 20 juli werd Dall-E 2 opengesteld voor gebruik door een groter publiek. Sinds ik onlangs ook een invite kreeg om ermee te experimenteren maak ik er eindeloos de meest ongelooflijke beelden mee. Het is gewoon verslavend. Het thema heeft me daardoor opnieuw enorm beziggehouden. Waar gaat dit allemaal naartoe?

* In 1942 publiceerde Alan Turing, een Britse wiskundige en codebreaker, een paper genaamd "Computing Machinery and Intelligence" waarin hij de vraag stelde: "Kan een machine denken?" Dit artikel wordt algemeen gezien als het begin van kunstmatige intelligentie (AI) zoals we het vandaag kennen. De vraag van Turing werd gemotiveerd door een verlangen om machines te bouwen die als mensen konden redeneren en beslissingen konden nemen. AI heeft sindsdien een lange weg afgelegd, maar de vraag of het ooit architecten zal vervangen, is nog steeds een veelbesproken onderwerp.

Sommigen geloven dat AI uiteindelijk alles zal kunnen doen wat een architect kan. "Ik geloof dat AI uiteindelijk in staat zal zijn om alles te doen wat een architect kan en méér", zegt Thom Mayne, oprichter van architectenbureau Morphosis. "Het zal gebouwen kunnen ontwerpen die efficiënter zijn, beter geschikt voor hun omgeving en mooier dan alles wat wij kunnen ontwerpen." Maynes opvattingen worden door velen in de tech-industrie gedeeld. Bill Gates, medeoprichter van Microsoft, heeft gezegd dat AI "een dramatische impact zal hebben op alle aspecten van de samenleving". Elon Musk, CEO van Tesla en SpaceX, heeft ook gezegd dat AI "de grootste bedreiging voor de menselijke beschaving kan vormen".

Anderen zijn daar niet zo zeker van. Een van de beroemdste architecten ter wereld, Frank Gehry, heeft gezegd dat "AI alles gaat veranderen". Hij gelooft dat AI uiteindelijk inderdaad in staat zal zijn om gebouwen te ontwerpen die nog beter zijn dan waartoe mensen in staat zijn, maar hij verwacht niet dat AI architecten ooit volledig zal vervangen. "Er zal altijd behoefte zijn aan de kunstenaar", vertelde hij aan het tijdschrift Wired. “There’s something magical about the human touch.”

Olafur Eliasson, een Deens-IJslandse kunstenaar die bekend staat om zijn grootschalige installaties, is het daarmee eens: "De architect is iemand die kan onderhandelen en bemiddelen tussen verschillende belangen en verschillende mensen, en hopelijk ook iets nieuws en interessants kan produceren waar nog niet eerder aan is gedacht.” En ook Bjarke Ingels, de wereldberoemde Deense architect, zegt: "Ik denk dat de rol van de architect altijd veel meer is geweest dan alleen het maken van mooie plaatjes. We creëren plaatsen voor mensen waar ze hun leven kunnen leiden, en dat is een heel, heel ingewikkelde maatschappelijke onderhandeling.” Met andere woorden, architecten zijn niet alleen ontwerpers, maar ook bemiddelaars en probleemoplossers. "Wat we tot nu toe hebben gezien, is dat AI buitengewoon goed is in het openen van mogelijkheden en het genereren van nieuwe opties, en architecten zijn erg goed in het verkleinen van die mogelijkheden en het selecteren van de enige optie die gaat werken."

Welke rol zal AI spelen in de architectuur? De tijd zal het leren. Het lijdt echter geen twijfel dat het de potentie heeft om een revolutie te veroorzaken. In 2017 zei Bill Gates dat "vervanging door software, of het nu van chauffeurs of zelfs architecten is, zal ingrijpend zijn. Maar AI zal geen banen wegnemen. Het gaat de menselijke capaciteiten vergroten.” *

Hier neem ik het weer even zelf over. De bovenstaande alinea’s (alles tussen de asterisken) zijn niet van mijn eigen hand, maar werden gegenereerd door OpenAI, waar ook Dall-E toe behoort. Ze vormen het resultaat van mijn opdracht “Write a 300 word article on the meaning of AI for architects. Will it ever replace them? Include some relevant quotes by famous architects and tech gurus.” Het antwoord, weliswaar iets langer dan gevraagd, heb ik door Google Translate gehaald en minimaal gecorrigeerd. Wat vindt u ervan? Let op de inhoudelijkheid, de opbouw van het vertoog en grammaticale correctheid, hoewel die enigszins aan kwaliteit heeft ingeboet bij vertaling. Vermoedelijk miste u alleen mijn persoonlijke touch…

De boodschap is duidelijk: de snelheid waarmee een en ander zich ontwikkelt is mindblowing. Blijf niet achter en ga ermee aan de slag. Experimenteer met het genereren van beelden en tekst en laat je verrassen. Verwacht er (nog) geen wonderen van, maar stel je open en laat je inspireren en verleiden door kronkelige, soms griezelige associaties en glasheldere statements. Voor de zekerheid heb ik OpenAI nog maar even expliciet de hamvraag gesteld: “Zal AI ooit de architect kunnen vervangen?”. Het antwoord daarop was, hoe vaak ik ook op de refresh button klikte, ondubbelzinnig: “No.”

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

artificial intelligence ai joost ector kunstmatige intelligentie column dall-e

1	Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen donderdag, 30 november
2	Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards maandag, 4 december
3	Jonas donderdag, 30 november
4	AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen maandag, 4 december
5	Contract voor bouw Huis voor de Stad Amersfoort getekend vrijdag, 1 december

Computer says no

Trefwoorden

Best gelezen

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

MIX architectuur ontwerpt blok met woningen en supermarkten in Crooswijk

Winnaars prijsvraag Europan 17 bekend

Koschuch Architects ontwerpt woontoren in Haarlem Schalkwijk

Veel zeggenschap voor bewoners ARC Rokkeveen bij ontwerp eigen woning

Resultaten ontwerpmanifestatie Bouw Anders gebundeld in boek

IMF-bewindvoerder: landen denken heel verschillend over klimaat

Zuid-Holland: deadline landelijk gebied niet haalbaar, Rijk moet bewegen

Waterbeheerders gaan drinkwater maken van gezuiverd rioolwater

Gemeenten lopen achter bij huisvesten statushouders

750 jaar Amsterdam wordt in 2025 gevierd op autoloze A10