Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Nationaal Holocaust Namenmonument in Amsterdam
Rijnboutt
mboRijnland
Bandalux
Spraakmakend 100% circulair interieur voor NN
Fokkema & Partners Architecten. B.V.
Ecodorp Boekel
EPDM | Carlisle® Construction Materials BV
CPO Hof van Damiate
GUBU architecten bna
Prefab betonwoning - Moderne villa
STATE
De Nieuwe Sint Jacob
de Architekten Cie.
Oranje Huis – Moviera Utrecht
Wiegerinck
Unieke vakantiewoningen van keerwanden
Bosch Beton
Rudolf Steiner College en School, Haarlem
atelier PRO architekten
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
FIT-BOX roller shades
Bandalux
Belcel Kelso Call
Desko Kantoormeubelen
ALUCOBOND® rocca
ALUCOBOND®
Clara by AluK
Clara
EeLab
EeStairs | stairs and balustrades
Woodlife HL50
Leegwater Houtbereiding B.V.
Witkleurige Keramische Dakpannen
BH KERAMIEK BV
Wevolt Energiedak: Zonne-energie, maar dan mooi!
Wienerberger B.V.
SAB Esthetische gevelprofielen
SAB-profiel bv
Extreem krasvaste gietvloer Lavasteen
Stucco Lusso
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Par'Course
MoederscheimMoonen Architects
Uitreiking Architectenweb Awards 2021
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Delva Landscape Architecture & Urbanism
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2021
Afaina de Jong
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2021
Hyperion Lyceum
Ector Hoogstad Architecten
Benthem Crouwel Architects
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2019
Adriaan Geuze
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2018
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Office Winhov
Nominatie voor Architect van het Jaar 2020
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Jan Maas over natuurinclusief ontwerpen en bouwen
Gesprek met Liesbeth van der Pol over vrijheid in het ontwerpen
Gesprek met Mathew Vola over de engineering van hoogbouw
Gesprek met Menno Kooistra over innovatie bij transformatie van gebouwen
Gesprek met Anjelica Cicilia over beleggen in hoogbouw
Gesprek met Menno Kooistra over innovatie bij transformatie van gebouwen
Gesprek met Mathew Vola over de engineering van hoogbouw
Gesprek met Ronald Janssen over architectuur die lang meegaat
Gesprek met Liesbeth van der Pol over vrijheid in het ontwerpen
Gesprek met Wilco Scheffer en Gert Jan Samsom over duurzaam ontwerpen en bouwen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
GUBU architecten bna
CPO Specialist
BIPV.world
Creating self-powerd buildings
Waterland Real Estate
Feike Siewertsz van Reesema
Temp.architecture & studio Nuy van Noort
ATELIER ZWEERS
Architectenbureau werkzaam vanuit Amsterdam
RVS24
De mooiste RVS producten voor de beste prijs.
Saint-Gobain Building Glass Benelux
Mosa.
Signature surfaces, made easy
Wicona
by Hydro
Aliplast Aluminium Systems
Jansen
Sustainability by Architecture
Kawneer
De bedenker van modulaire façade systemen
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Projectmanager Bouw (medior)
Brocacef Facilitair Bedrijf
Ontwerper landschap- en/of stedenbouw
Witteveen+Bos
Interieurarchitect - i29
i29
Projectmanager (voor onze Belgische vestiging)
Gortemaker Algra Feenstra architects
Ervaren Landschapsarchitect Rotterdam Noord
Gemeente Rotterdam
Architect gezocht
Site Practice
Junior architect/ assistent ontwerper/ PEP-er
BiermanHenket
BDP is looking for a talented architect!
BDP
Junior architect / assistent ontwerper (Dutch speaking)
M'n Architect
Project Architect (Amsterdam)
Site Practice
Assistent Ontwerper 0-3 jaar ervaring
BFAS+
Barcode Architects zoekt (senior) architecten
Barcode Architects
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Polyclose 2022: 31 augustus, 1 en 2 september
Flanders Expo (hal 1, 4 & 6) Maaltekouter 1 B-9051 Gent (België)
Masterclass: akoestisch comfort in gebouwen
Franklinweg 8, Gorinchem
Masterclass: akoestisch comfort in gebouwen
Franklinweg 8, Gorinchem
Expositie ‘De jonge Volten’
Atelier Volten, Asterdwarsweg 10, 1031 HR, Amsterdam
It's Our F***ing Backyard
Museumplein 10, 1071 DJ Amsterdam
Rotterdam Architectuur Maand 2022
Verschillende locaties in Rotterdam
Masterclass: akoestisch comfort in gebouwen
Franklinweg 8, Gorinchem
Expositie ‘De jonge Volten’
Atelier Volten, Asterdwarsweg 10, 1031 HR, Amsterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Joost Ector
Copyright: Maarten van Haaff
Joost Ector
Copyright: Maarten van Haaff
Hoofdletter A
1 februari, 9:00
Bij oplevering in 2018 was kantoorgebouw Roche 1, gesitueerd in het centrum van Bazel en ontworpen door lokale sterarchitecten Herzog & de Meuron, met 178 meter het hoogste gebouw van Zwitserland. Ik rijd er af en toe met de auto langs en heb me de laatste drie jaar kapot geërgerd aan dat ding. Ik kon er namelijk geen chocola van maken.
Het gebouw heeft een verwarrende vorm. De rechthoekige plattegrond wordt naar boven toe in twee richtingen stapsgewijs kleiner. Daardoor oogt het gebouw als een rechtopstaande asymmetrische wig, waarin de verdiepingen zich helder aftekenen in de vorm van afwisselend witte en transparante horizontale gevelbanden. De oostgevel springt om de drie verdiepingen een meter of twee terug, de westgevel om de twee verdiepingen een meter of zes. Tot bij de top. Daar gaat het ‘fout’.
Dat de oostgevel boven het laatste dakterras eindigt met twee verdiepingen in plaats van drie valt te billijken. Het gebouw houdt bij wijze van spreken voortijdig op maar het ‘systeem achter de vorm’ blijft overeind. Wat er aan de westgevel gebeurt is moeilijker verklaarbaar. Daar eindigt het gebouw met een overbodige extra inspringing op de bovenste verdieping en wordt het systeem moedwillig en voor zover ik kan nagaan onnodig doorbroken.
Ik begreep er niets van. Hoogbouw is een notoir moeilijke ontwerpopgave, maar dat een functionele reden de oorzaak zou zijn van zo’n onbevredigende beëindiging leek me een kolossale flater en daarmee uitgesloten – we hebben het hier tenslotte over Zwitsers. Evenmin ik kon mezelf wijsmaken, zelfs niet met een moeizame wabi-sabi-achtige redenering rondom ‘schoonheid in imperfectie’, dat het gebouw er mooier van werd. En hoe lang ik er ook over nadacht, een diepere betekenis, een verwijzing of boodschap, wist ik er ook niet uit te halen. De toelichtingen op het ontwerp in publicaties en op de website van Herzog & de Meuron gingen over van alles en nog wat, maar over deze raadselachtige en meest in het oog springende ontwerpbeslissing zwegen de architecten in alle talen.
Ik wilde niet toegeven aan de kwade gedachte dat het om ‘sterarchitectenlamlendigheid’ zou kunnen gaan. Dat is een baldadig soort gedrag dat deze mensen vaak vertonen wanneer de zoveelste droomopdracht binnenkomt en ze zich verveeld afvragen wat ze in godsnaam nou weer eens voor buitenissigs moeten verzinnen. Althans, zo stel ik me dagdromend voor dat dat gaat. Klopt, daar klinkt een vleugje jaloezie in door…
Even overwoog ik nog of het misschien een eerbetoon zou kunnen zijn aan Erasmus, die weliswaar in Rotterdam geboren werd maar jarenlang in Bazel woonde en er begraven ligt. Tenslotte was gekkigheid, zoals bekend, helemaal zijn ding. Hoewel tamelijk vergezocht was dit de meest plausibele verklaring die ik kon vinden. De ritten door Bazel werden er niet leuker op. Tot vorige week.
Want naast Roche 1 staat nu ineens Roche 2! Nog eens 27 meter hoger en dus de nieuwe recordhouder. De nieuwe toren staat een kwartslag gedraaid ten opzichte van zijn kleinere collega en zijn naar Roche 1 toe gekeerde zuidgevel is volledig verticaal. Dit keer heeft alleen de noordzijde terrassen: keurig om de drie verdiepingen, glashelder, regelmatig, perfect. Of toch niet? Wie goed kijkt ziet dat de bovenste drie verdieping net een fractie hoger zijn dan de andere. En zo ontstaat alsnog een patroon.
Een patroon dat, zo stelde ik googelend vast, een vervolg zal krijgen in de toekomstige Roche 3, die weer net een beetje hoger wordt en waarvan dit keer de terrasvormige zuidgevel juist net ónder de top gesierd wordt door een onregelmatigheid.
Een hele middag heb ik verbijsterd naar de beelden van het toekomstige eindresultaat zitten staren. Daar ontstond ineens, aan de oever van de Rijn, een prachtig ensemble van drie naar elkaar toegekeerde vormen. Vormen die plotseling op menselijke gedaanten leken en die – misschien vanwege de drie-eenheid die ze vormen – in de verte zelfs doen denken aan heiligenbeelden. Drie wijzen in conclaaf. Gestalten waarvan de onregelmatigheden geen tekortkomingen meer zijn. In tegendeel: ze werken nauw samen met de schaal en grootsheid van het ensemble. Ze prikkelen het oog en zorgen voor een fijnzinnige sculpturale rijkdom. Ineens leek zelfs het langzame ontvouwen van dit drama me onderdeel van dit meesterwerk, architectuur met een hoofdletter A, dat ik tot mijn verassing en schaamte schromelijk had onderschat.
Ik werd er stil van. Ontroerd door drie kantoortorens, nota bene. Maar bepaald geen gewone, want deze gebouwen zeggen geluidloos: zie je nou wel, het komt allemaal goed.
Joost Ector is architect-directeur van
Ector Hoogstad Architecten
. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.
Trefwoorden
joost ector
bazel
herzog & de meuron
column
Best gelezen
1
Bureau B+B en Shift maken plan voor groene wijk in Rotterdamse Schiehaven-Noord
woensdag, 22 juni
2
Nieuwe Gezichten: Studio RAP
donderdag, 23 juni
3
Winnaars Rotterdam Architectuurprijs 2022 bekend
woensdag, 22 juni
4
Parochiegebouw met meerdere levens getransformeerd tot woonhuis
donderdag, 23 juni
5
Vernieuwd onderkomen Rudolf Steiner School en College in gebruik genomen
dinsdag, 21 juni
Gerelateerde nieuwsberichten
Architectural Masters of the Metaverse
Op blote knieën naar Groningen
Klein leed
Uitbreiding RCA Battersea Campus door Herzog & de Meuron geopend
Tussenconclusie
Een zorg minder
Te af?
Herfstdip
Engelengeduld
Merci
Open Up!
Beloof gouden bergen
De ultieme stagiair
Rampenplannen
Wederomhelzing
Te veel tijd
Snap out of it
Ontwerpen tegen de eenzaamheid
Ook maar een mens
Stronteigenwijs
De oplossing wordt het volgende probleem
Kleine openbaringen
Op naar een succesvolle crisis
Het schaamteloze monument
We gaan het oplossen
Verleden voltooid
Faust in Canada
Het ontroerendste gebouw dat ik ken
De tweede helft
Liefde in beton gegoten
Adopteer een leek
De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers
Het bijna-gelijk van Baudet
Want ik geloof
De erfenis van premier Halsema
Eenvoud
Het eind van het begin
Laat je niet gek maken
Vergeet het ‘Bilbao-effect’
Genereuze Architectuur
Hoog tijd voor hout
Architectuur van bijna niets
De vergeten groente onder de deugden
Aantoonbare architectuur
Ik wens je een wild plan
De Leefbare Stad
Smart
Waarom springen we niet?
Het moet weer eens gezegd
Varkens
De geruststellende domheid van slimme systemen
De Zaak Naturalis
De schijn van duurzaamheid bedriegt
Stoïcijnse Schoonheid
Tijdbom
Ruimte als instrument
Inclusief is het nieuwe exclusief
Bouw goed of bouw niet
Geen Nazomerdagdroom
Help
Opgaven scholenbouw centraal op congres Architectenweb
Omdat het kan!
Dit komt niet vanzelf goed
Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!
Fantastic Voyage
Een (on)mogelijk overmorgen
Andere nieuwsberichten
Powerhouse Company, Atelier Oslo en Lundhagen geselecteerd voor vernieuwing Centrale Bibliotheek in Rotterdam
45 minuten geleden
Het team van Powerhouse Company, Atelier Oslo en Lundhagem heeft het winnende schetsontwerp voor de te vernieuwen Centrale Bibliotheek in Rotterdam gemaakt. Het landschapsontwerp is van DELVA.
Drie panden samengevoegd tot nieuw hoofdkantoor Lieven de Key
Vandaag, 09:01
Drie panden tussen de Hoogte Kadijk en de Nieuwevaart zijn gerestaureerd, gerenoveerd en samengevoegd tot één complex. Studioninedots is verantwoordelijk voor het ontwerp.
Ensemble van ontvangstpaviljoens voor Brabantse natuurbegraafplaats
24 juni, 1:38
Voor een natuurbegraafplaats in de Brabantse Kempen heet architecten|en|en een ensemble van drie ontvangstpaviljoens ontworpen. De gebouwen zijn gerealiseerd van lokaal larikshout.
Eerste monografie van KAAN Architecten verschenen
24 juni, 11:32
In het boek Portraits zijn vijftien projecten van het Rotterdamse bureau opgenomen, waaronder de Hoge Raad in Den Haag, de rechtbank in Amsterdam en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen.
Nederland proeftuin in groot Europees onderzoek naar slim laden
25 minuten geleden
Ook het terugleveren van energie aan het elektriciteitsnet wordt in het onderzoek verkend.
Gelderland gaat woningbouwplan voor Gelderse Vallei overdoen
Vandaag, 09:38
Een scenario waarin sprake was van 25.000 nieuw te bouwen woningen in het dorp Stroe is vrijdag ingetrokken.
Lichtkunstfestival GLOW in teken van thema 'urban skin'
24 juni, 2:26
Van 12 tot en met 19 november zijn in Eindhoven meer dan dertig kunstwerken te bewonderen.
Onderzoek: woningcorporaties worstelen met oplopende bouwkosten
24 juni, 10:18
Meer dan zeventig procent van de corporaties zegt nu al te moeten heronderhandelingen over eerder gemaakte prijsafspraken.
Steeds minder vogels in stedelijke gebieden
24 juni, 9:41
Oorzaken zijn het volbouwen van de stad en het voor vogels ongunstige groenbeheer.
Online sessie over ruimte voor lopen in de stad
23 juni, 1:26
Hoe geef je voetgangers echt de ruimte in de stad?
Ga naar het nieuws-archief
Joost Ector
Architect
1
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur