Joost Ector

Adopteer een leek

7 mei 2019, 9:29

Mijn missie lijkt vooralsnog mislukt. Vorige maand schreef ik over de verbouwing van het Binnenhof. Om te waarschuwen tegen angstig publiek opdrachtgeverschap dat niet opgewassen zou zijn tegen de voorname taak om het historische en toekomstige centrum van onze democratie op de best denkbare (en haalbare) manier te behuizen. Ook wilde ik protesteren tegen anonieme politici die gemakzuchtig de reputaties besmeurden van gewaardeerde collega’s die zich wegens een dubieuze geheimhoudingsverplichting niet konden verdedigen.

Maar vooral wilde ik een lans breken voor architectuur. Uitleggen dat hoogwaardige architectuur ongetwijfeld iets kost, maar nog veel meer oplevert en dat we dat waard zijn. Ik kreeg zelfs onverwacht de mogelijkheid om op tv mijn punten te maken. Maar het mocht niet baten.

Er volgde geen maatschappelijk debat over de waarde van architectuur, hooguit een naar binnen gerichte architectendiscussie over namen en poppetjes. Who’s in en who’s out, en over welke al dan niet geoorloofde strategieën door wie waren gebruikt om een voet tussen de deur van het Binnenhof te krijgen. In de marge waren er nog wat Hoekse en Kabeljauwse twisten tussen traditionalisten en modernisten. Zinloos gekibbel in een tijd waarin we allemaal zeggen het belang van diversiteit te omarmen, behalve kennelijk op het architectonische vlak.

Zodoende kwam de opdrachtgever met de schrik vrij. Eerst trok de rijksbouwmeester het boetekleed aan voor de misschien toch niet zo handige geheimhoudingsplicht, waarvan twijfelachtig is of die hem aan te rekenen valt. Toen vervolgens de staatssecretaris bekendmaakte welke architecten er precies bij het project betrokken zijn was de storm in het glas water weer geluwd. Nog steeds weten we niet wat er nou eigenlijk moet gebeuren bij deze renovatie of verbouwing. Voor vierhonderd miljoen dakgoten repareren, schilderen en brandmelders vervangen? Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Terug naar mijn missie. Ook op een zonnige dag kijken er veel mensen naar Buitenhof, blijkbaar, want met een verbazingwekkend groot aantal had ik de afgelopen weken interessante gesprekken. Daarbij viel vooral één ding op, hoewel niet voor het eerst: hoe moeilijk het onderwerp voor veel mensen is. Zelfs uitgesproken intelligente gesprekspartners kunnen zelden werkelijk inhoudelijk praten over architectuur zonder te vervallen in oppervlakkigheden of simpele smaakkwesties.

Probeer het zelf maar eens. Vraag aan een willekeurig persoon om het gebouw te beschrijven waarin jullie gesprek zich voltrekt. Ik voorspel dat zo’n beschrijving zich meestal beperkt tot kleur, hoofdvorm en -materiaal. En waarschijnlijk volgt er ongevraagd ook nog een niet onderbouwd waardeoordeel – mooi of lelijk, in het laatste geval niet zelden met laatdunkendheid geuit. Terwijl de meeste mensen zichzelf een grote architectonische ervaringsdeskundigheid toedichten blijkt daadwerkelijk inzicht schaars.

Dat is vreemd en jammer. Want onze levens spelen zich af in en om gebouwen. Gebouwen bepalen onze bewegingsvrijheid, een groot deel van onze relaties tot elkaar, de omstandigheden waaronder en de sferen waarin we werken, ontspannen, samen zijn, debatteren. Veruit de meeste mensen zien alleen het topje van de ijsberg. Ze zijn zich niet bewust van de duizenden overwegingen en ontwerpbeslissingen waaruit een gebouw uiteindelijk ontstaat – laat staan dat ze zich realiseren wat de impact ervan op hun leven is. Je zou het een kloof tussen burger en architectuur kunnen noemen – al wil ik vanzelfsprekend waken voor populisme…

Die kloof is natuurlijk niet nieuw, maar berusting in de status quo lijkt me zorgwekkend. Doen we als architecten voldoende om een groot publiek op een begrijpelijke manier uit te leggen wat ons beweegt? Vertellen we duidelijk genoeg over de zorgzaamheid waarmee we ons beijveren om bij te dragen aan de kwaliteit van hun levens? Ik denk dat het beter kan én moet. We moeten ofwel die verantwoordelijkheid nemen ofwel lijdzaam toezien hoe makkelijk we worden weggezet als megalomane egotrippers die monumenten voor zichzelf oprichten.

Daarom nu een grassroots-benadering. Kies iemand in uw omgeving van wie u het jammer en welbeschouwd onbegrijpelijk vindt dat die persoon zo weinig snapt van wat u doet. Adopteer een leek en maak daar als een ware Professor Higgins een erekwestie van. Bezoek met uw leek de genomineerde projecten voor het Beste Gebouw van het Jaar en ga op 17 mei samen naar de prijsuitreiking. Doe uw Eliza het kersverse nieuwe Jaarboek Architectuur in Nederland cadeau, zelfs als uw eigen werk er dit keer niet in staat.

Bekijk, beleef en bespreek die gebouwen. Neem de tijd en leg geduldig uit waarom ze zijn zoals ze zijn en wat daar bewonderenswaardig aan is. Vertel desnoods (als u het echt niet kunt laten) wat er fout aan is en hoe u het beter had gedaan, maar ga in ieder geval in gesprek. Help mee, want het is nodig: breek een lans voor onze diverse, rijke en vooral waardevolle architectuur.

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

binnenhof column joost ector

1	Woningbouwproject The Hudsons naast het Dakpark opgeleverd woensdag, 22 maart
2	Boskalis en De Vries & van de Wiel realiseren contouren Buiteneiland donderdag, 23 maart
3	Villa door Paul de Ruiter Architects voegt zich in groen duinlandschap vrijdag, 24 maart
4	Studio AAAN realiseert 'terpwoning' in polderlandschap nabij Rotterdam woensdag, 22 maart
5	Door MVRDV ontworpen NIO House in Rotterdam geopend donderdag, 23 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

‘Pi de Bruijn had vanaf het begin betrokken moeten worden bij de vernieuwing van het Binnenhof’

Contract met OMA bij Binnenhof afgekocht voor 2,7 miljoen euro

Het schaamteloze monument

Het ontroerendste gebouw dat ik ken

Faust in Canada

Nieuwe partners en stek voor Ector Hoogstad Architecten

‘Veiligheidsdoctrine brengt renovatie Binnenhof schade toe’

Minder geheimhouding over renovatie Binnenhof

Liefde in beton gegoten

Pechtold gaat renovatie Binnenhof begeleiden

Kabinet keert terug naar oorlogshoofdkwartier

De tweede helft

Op naar een succesvolle crisis

Kleine openbaringen

Geen renovatie Ridderzaal vanwege vertraging renovatie Binnenhof

De oplossing wordt het volgende probleem

Stronteigenwijs

Nieuw onderzoek naar eeuwenoude graven onder Binnenhof

Ook maar een mens

Ontwerpen tegen de eenzaamheid

'Arib houdt verhuizing naar tijdelijke Tweede Kamer af'

Snap out of it

Te veel tijd

Rapport: Binnenhof stap voor stap verbouwen 90 miljoen goedkoper

Pechtold en Arib staan tegenover elkaar over renovatie Binnenhof

Wederomhelzing

Rampenplannen

De ultieme stagiair

Dividend und Verbrechen

2021 in tien columns door Joost Ector

Een zorg minder

Hoofdletter A

Architectural Masters of the Metaverse

Op blote knieën naar Groningen

Klein leed

Het nieuwe minimalisme

Geen druppel

Belgische toestanden

2022 in tien columns door Joost Ector

De goede kant

Plagiaat

Woonwensdenken

Joost Ector: 'We vinden het moeilijk om geld aan onszelf uit te geven'

Het bijna-gelijk van Baudet

Want ik geloof

Eenvoud

De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers

De erfenis van premier Halsema

Het eind van het begin

Laat je niet gek maken

Vergeet het ‘Bilbao-effect’

Genereuze Architectuur

Hoog tijd voor hout

Architectuur van bijna niets

De vergeten groente onder de deugden

Aantoonbare architectuur

Ik wens je een wild plan

De Leefbare Stad

Smart

Waarom springen we niet?

Het moet weer eens gezegd

Varkens

De geruststellende domheid van slimme systemen

Stoïcijnse Schoonheid

Tijdbom

Ruimte als instrument

Inclusief is het nieuwe exclusief

Bouw goed of bouw niet

Geen Nazomerdagdroom

Help

Omdat het kan!

Dit komt niet vanzelf goed

Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!

Fantastic Voyage

Een (on)mogelijk overmorgen

Joost Ector start als columnist op Architectenweb.nl

Andere nieuwsberichten

VDL en Marco Vermeulen presenteren plan ringvormig gebouw Eindhoven

1 uur geleden

Industrieconcern VDL heeft een plan gepresenteerd voor een opmerkelijk woongebouw op de voormalige golfbaan Welschap in Eindhoven. Het ringvormige complex, een ontwerp van Studio Marco Vermeulen, biedt plaats aan drie- tot vijfhonderd woningen.

Renovatie en transformatie van Gentse patriciërswoning door Volt Architecten

2 uur geleden

Volt Architecten heeft het oorspronkelijk middeleeuwse pand met respect voor zijn historische waarde gerestaureerd en het interieur getransformeerd tot een hedendaags functioneel kantoor voor verschillende culturele verenigingen.

Nieuwe Meldkamer Oost-Nederland in gebruik genomen

24 maart, 4:11

Deze week is in Apeldoorn de nieuwe Meldkamer Oost-Nederland (MK ON) in gebruik genomen. Het gebouw, dat is ontworpen door cepezed, bestaat uit twee dwars op elkaar geplaatste volumes met een cortenstalen gevel.

Villa door Paul de Ruiter Architects voegt zich in groen duinlandschap

24 maart, 2:59

In de duinen bij Heemstede en Aerdenhout is een door Paul de Ruiter Architects ontworpen villa opgeleverd. Uitgangspunt voor het ontwerp van Villa A was om de woning zoveel mogelijk te laten opgaan in het landschap te laten opgaan.

Boek verschenen bij expositie aquarellen Liesbeth van der Pol

25 minuten geleden

In het boek neemt architect Liesbeth van der Pol de lezer mee in haar manier van denken, kijken en werken.

‘Nederlandse’ VN-Waterconferentie eindigt met 700 toezeggingen

Vandaag, 09:45

De afspraken lopen sterk uiteen, maar liggen vaak in het verlengde van duurzame doelen van de VN.

VolkerWessels haalt hogere winst over 2022

24 maart, 10:18

Bouwbedrijf VolkerWessels is er ondanks de sterk gestegen kosten voor materiaal en lonen in geslaagd 2022 met een hogere winst af te sluiten.

Kabinet wil sneller en meer klimaatbestendig laten bouwen

24 maart, 9:24

Overheden, vastgoedeigenaren en de bouwsector moeten bij nieuwbouw van huizen en gebouwen zo veel mogelijk rekening houden met klimaatverandering in de toekomst.