Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Moderne renovatie jaren 50 tussenwoning
Jaren '30 Architect
Nieuwbouw appartementen Eelderwolde
Houthandel van Dam
Gemeentelijk monument verbouwen in Zeist
Jaren '30 Architect
Ace & Tate Londen
Féline
Villa AB1
B-too
Levensloopbestendige bungalow
Engel Architecten
Strand Nesselande Rotterdam
Houthandel van Dam
Appartementen Maassluis
Houthandel van Dam
Zonneheuvel - Nunspeet
Houthandel van Dam
Gorter ook populair op IJburg
Gorter Luiken BV
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
Akoestisch Wolvilt - Fresco Beige 001
Féline
IT77-ST raamprofiel
Intal BV
Rockfon® Senses™
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Olger bank | Sav & Økse
De Machinekamer
Vuré Noir®
Houthandel van Dam
Profiled Window
Primoclad Europe B.V.
Spuitschuimisolatie
Huntsman Building Solutions
100% hergebruik met circulaire baksteengevel
Hagemeister GmbH & Co. KG
Stalen deuren brons | Steel look
Anyway Doors
Isobooster7 Professional P140
Isobooster
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Jonas
Orange Architects
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Office Winhov
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Tess Broekmans over Oostenburg
Gesprek met Frank Suurenbroek over neuroarchitectuur en hoogbouw op ooghoogte
Gesprek met Lennaert van Capelleveen over data, parametrisch ontwerpen en AI
Gesprek met Nathalie de Vries over multipliciteit in hoogbouw
Gesprek met Flora Nycolaas over hoogbouw in Amsterdam
Gesprek met Nathalie de Vries over multipliciteit in hoogbouw
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Lennaert van Capelleveen over data, parametrisch ontwerpen en AI
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Frank Suurenbroek over neuroarchitectuur en hoogbouw op ooghoogte
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
Studio Lloyd Industrials
Aerial Access
Gevel Onderhouds- en Valbeveiligingssysteem, met Extra Ruimte voor Duurzaamheid
Gsource Technologies LLC
Engineering and Architecture Design Firm
het Cultuurfonds
Mublio
Trapkasten op maat
Dakgotenopmaat.nl
Wij helpen je aan (uit) de goot!
AGC Nederland Holding B.V.
Grohe Nederland B.V.
Pure Freude an Wasser
Boon Edam Nederland B.V.
Your Entry Experts
Triflex bv
Wienerberger B.V.
Metaglas Groep
Uniek zicht door duurzaam Dutch design
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Achitectuur/Bouwkundige Stagiair(e)
ARX architecten
Architecture Intern with passion for sustainable design
Natrufied architecture
Stagiaire
Kraaijvanger Architects
Studio PROTOTYPE zoekt gedreven en talentvoll assistent ontwerper
studio PROTOTYPE B.V.
Studio PROTOTYPE zoekt technisch ontwerper / BIM archicad-modelleur
studio PROTOTYPE B.V.
junior architect
De Zwarte Hond
WE zoekt junior ontwerptalent
WE architecten
Architect met 2+ jr ervaring
Studio for New Realities
Interieurarchitect/ontwerper
Mirato Interior design + build
Junior architect
Common Affairs
OIII architecten zoekt architect
OIII architecten
Junior Technisch Ontwerper
Marc Koehler Architects B.V.
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Naadloos overstappen op Archicad: hoe pak je dit aan?
Online
Wonen met landschap
IJzaal, Pakhuis de Zwijger, Piet Heinkade 179, 1019 HC Amsterdam
Klimaatbeheersing, wooncomfort en circulariteit zijn sleutelwoorden op Polyclose 2024
Flanders Expo, Hal 1-6, Maaltekouter 1, Gent (België)
CAST Stadsgesprek POST65
Club Smederij, Spoorzone Tilburg
Carbon Stories: Circulair in 2050, Droom of Werkelijkheid?
Keilepand, Keilestraat 9, Rotterdam
Tentoonstelling ‘Gevonden architectuur’ met lezing Lacaton
De Singel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen
Bouwen onder de Omgevingswet
De Hall/ TVVL, Korenmolenlaan 4 3447 GG Woerden
Michel de Klerk, inspirator van de Amsterdamse School
Oostzaanstraat 45, Amsterdam
Woondebat: Vormgeven aan (samen)leven
De Nieuwe Coehoorn/CASA , Coehoornstraat 17 6811 LA Arnhem
Naadloos overstappen op Archicad: hoe pak je dit aan?
Online
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Bestaande situatie Binnenhof
Copyright: Rijksvastgoedbedrijf
Tweede variant, 2025, optie N, voor het Binnenhof door Ellen van Loon / OMA
Copyright: Rijksvastgoedbedrijf
Bestaande situatie Binnenhof
Copyright: Rijksvastgoedbedrijf
Tweede variant, 2025, optie N, voor het Binnenhof door Ellen van Loon / OMA
Copyright: Rijksvastgoedbedrijf
‘Pi de Bruijn had vanaf het begin betrokken moeten worden bij de vernieuwing van het Binnenhof’
24 februari 2020, 17:30
De Rijksbouwmeester en het Rijksvastgoedbedrijf hadden nooit, met negatie van Pi de Bruijn, OMA moeten vragen om de ‘sobere en doelmatige’ renovatie van het Binnenhof te ontwerpen, stelt oud-politicus Adri Duivesteijn. In de nu gepubliceerde ontwerpdocumenten zijn wel degelijk varianten te vinden waarin het door architect Pi de Bruijn ontworpen deel onherkenbaar aangepast zou worden. Voor OMA gaan die varianten misschien niet zo ver, maar de wens van de Tweede Kamer was volgens Duivesteijn echt een heel andere. “Door zijn keuze voor OMA heeft de Rijksbouwmeester bewust gekozen voor een conflict binnen het landschap van de architectuur. Een keuze waarin de gebruikers niet gekend zijn, maar wel mee te maken kregen.”
Tekst: Adri Duivesteijn
In de rol van slachtoffer wees de architect Ellen van Loon van het architectenbureau OMA de gebruiker en in het bijzonder de leden van de Tweede Kamer aan als de kwade genius achter haar gedwongen vertrek bij de renovatie van het Binnenhof. Door de anonieme kritiek op haar plannen (‘megalomaan’, ‘tropische tuinen’) zouden deze haar positie hebben ondergraven. En dat terwijl: ‘deze renovatie mijn meest sobere plan ooit is’.
https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/06/renovatie-kamer-is-schimmengevecht-zegt-weggestuurde-architect-a3972522
De architect weet, nadat zij de rechten op haar plan voor 2,7 miljoen had laten afkopen, haar slachtofferschap in de media maximaal uit te venten. En het gaat erin als koek. Zo openbaarde Ellen van Loon op de televisie, in een tijd dat haar ontwerp nog staatsgeheim was, enkele uitgesproken onschuldige beelden haar plan. Wij zagen haar staan voor de vier meter brede distributieopslagplaats van de Tweede Kamer die zich recht tegenover het Mauritshuis en het Torentje van de premier bevindt. Deze inferieure ruimte zou in haar plannen worden omgetoverd tot een groene oase, inderdaad onderdeel van een binnentuin met palmbomen. Ook toonde zij haar nieuwe – eveneens bescheiden – entree van het Tweede Kamergebouw aan de zijde van de Hofweg. Al snel was de primaire reactie in het land dan ook: ‘Waar gaat dit nou eigenlijk allemaal over?’.
Om iets van het conflict te kunnen begrijpen, is het belangrijk om te weten dat de huidige huisvesting van de Tweede Kamer, en ik zeg dit uit eigen ervaring, zowel voor de Tweede Kamerleden en de ambtelijke staf voelt als een welkom huis. Wat vroeger een doolhof was, is sinds de oplevering van het ontwerp van Pi de Bruijn in 1992 omgevormd tot een aangename en redelijk efficiënte huisvesting voor het ‘huis van de democratie’. De Statenhal, met daaraan de Plenaire Zaal en het centrale vergadercentrum vormen het hart van het politieke bedrijf. Pi de Bruijn heeft met deze magistrale architectonische ingreep zowel een nieuwe identiteit gecreëerd als ook de oude gebouwen eromheen gerespecteerd en dienstbaar gemaakt aan de bewoners van ons parlement. De oude historische gebouwen (onder andere Koloniën en Justitie) functioneren letterlijk als de ‘woningen’ van de verschillende politieke fracties en de ambtelijke staf. Uiteraard is het gebouw niet zonder onvolkomenheden, maar in de kern hebben de gebruikers geen inhoudelijke behoefte aan het fundamenteel omschoffelen ervan. In haar uitleg over haar recente plan (‘deze renovatie is mijn meest sobere plan ooit’) lijkt de architect Ellen van Loon dan ook aan te sluiten bij deze positiebepaling van de gebruiker. Maar waarom is het dan toch tot zo’n groot conflict gekomen?
Steeds duidelijker wordt dat het conflict zijn oorsprong heeft in de benoeming van het architectenbureau OMA en in de vrijheid die de architect van de Rijksbouwmeester en het Rijksvastgoedbedrijf meekreeg. Om met het eerste te beginnen, gaat het om een renovatie van een bestaand gebouw dat nog geen dertig jaar oud is. De opdracht van het kabinet is een ‘sobere en doelmatige’ renovatie. Daarbij zou, aldus de Rijksbouwmeester, zo’n 70% van het budget bestemd zijn voor de vernieuwing van de technische installaties. Dat alleen al maakt dat er slechts in zeer beperkte mate ruimte is voor bouwkundige ingrepen. Reden dus voor een bescheiden ambitie bij de architectenkeuze. En dus ligt het voor de hand – zeker daar waar er om redenen van ‘staatsveiligheid’ geen sprake is van een open aanbesteding – om de oorspronkelijke architect, in welke rol dan ook, bij de uitwerking te betrekken. De Rijksbouwmeester Floris Alkemade koos echter voor een geheel andere weg. Met negatie van de architect Pi de Bruijn koos hij voor het Rotterdamse architectenbureau OMA, het bureau dat ook in de jaren tachtig deelnam aan de prijsvraag voor de uitbreiding van de Tweede Kamer. Daarmee koos de Rijksbouwmeester voor een fundamenteel andere vormentaal dan die van Pi de Bruijn. En dit is bepaald geen naïeve keuze geweest. Want het mag bekend worden verondersteld dat OMA niet veel op heeft met de architectuur van Pi de Bruijn. OMA en Pi de Bruijn vertegenwoordigen binnen de architectuur letterlijk twee tegengestelde werelden. Door zijn keuze voor OMA heeft de Rijksbouwmeester bewust gekozen voor een conflict binnen het landschap van de architectuur. Een keuze waarin de gebruikers niet gekend zijn, maar wel mee te maken kregen. Daarnaast is de opdrachtformulering essentieel voor een goed verloop van het proces. Primair ligt hiervoor de verantwoordelijkheid bij het Rijksvastgoedbedrijf. Welke ruimte kreeg het architectenbureau mee? In hoeverre waren de door de bewindspersonen gehanteerde termen ‘sober en doelmatig’ in de praktijk sturend voor het ontwerpproces?
Nu het Rijksvastgoedbedrijf de tekeningen op zijn website heeft gezet wordt inzichtelijker hoe het ontwerpproces van de renovatie van het Binnenhof zijn vorm heeft gekregen, en wordt ook duidelijk hoezeer OMA een geheel eigen interpretatie heeft van de uitgangspunten ‘sober en doelmatig’. In plaats van te kiezen voor een sensitieve aanpak van de renovatie, kiest OMA in de fase van het structuurontwerp – dit deel ontbreekt in de vorig jaar verschenen NRC-reconstructie – voor een zeer radicale aanpak. Ellen van Loon werkte een tweetal varianten uit. De eerste is de zogeheten 2025 – Optie N1. Hier wordt het bestaande gebouw gerespecteerd en daarbinnen worden verschuivingen voorgesteld.
https://www.rijksvastgoedbedrijf.nl/documenten/rapport/2017/07/28/ontwerpdocumenten-renovatie-binnenhof
In de tweede variant, 2025 – Optie N2. is er echter sprake van een totale verdwijning van het voorgebouw van het in 1992 gerealiseerde ontwerp van Pi de Bruijn. In deze variant gaan alle remmen los. Ik geef slechts een indruk: de voorzijde van de Tweede Kamer aan de Hofweg met de plenaire zaal, het ledenrestaurant, de perstoren en drie historische panden worden gesloopt. Hiervoor in de plaats komt een geheel nieuw gebouw waarin een nieuwe entree, een nieuwe plenaire zaal, een nieuwe grote commissiezaal en een nieuw ledenrestaurant is opgenomen. Gezamenlijk vormen zij een nieuw (OMA-)beeldmerk van het parlement. Maar hier blijft het niet bij. Ook Nieuwspoort krijgt een nieuwe plek. Hiervoor moeten de twee grote restaurants aan de zijde van het Plein verplaatst worden naar de derde verdieping, waar nu nog vergaderzalen zitten. Deze commissiezalen worden naar de begane grond van de Statenhal verplaatst, waar tevens ruimte is vrijgemaakt voor een nieuw restaurant voor bezoekers. Kortom, alles van waarde blijkt weerloos.
Ik zou mij nog kunnen verplaatsen in deze radicale variant, toen wij begin jaren tachtig aan de vooravond stonden van een grootschalige uitbreiding van de Tweede Kamer. Maar die tijd is geweest. Er is in die tijd gekozen voor een samenwerking met de architect Pi de Bruijn. Zijn plan staat er. En nu gaat het ‘slechts’ om een update van het bestaande gebouwencomplex. De in de structuurfase gepresenteerde variant kan dan ook niet anders worden gezien dan als een regelrechte diskwalificatie met terugwerkende kracht van alles wat Pi de Bruijn ooit heeft beoogd met zijn ontwerp. Scherper gesteld, de diepe weerzin voor zijn werk straalt ervan af. En, het moet gezegd worden, het is echt verbazingwekkend dat zowel de Rijksbouwmeester als de ambtelijk opdrachtgever, het Rijksvastgoedbedrijf, deze variant hebben gedoogd. Evident was dat het niet meer kon zijn dan een provocatie. Even op herhaling naar de architectuurcompetitie in de jaren tachtig, toen het grote werk nog moest beginnen. Het maakt met terugwerkende kracht duidelijk, waarom Pi de Bruijn tranen in zijn ogen kreeg toen ik hem vroeg hoe hij aankeek tegen de – op dat moment nog geheime – voorstellen van OMA. Het is werkelijk onbegrijpelijk dat de primaire aandacht en energie van OMA niet is gegaan naar een fijnzinnige en respectvolle renovatie van het door Pi de Bruijn ontworpen complex.
Ik neem direct aan dat OMA wist dat zijn radicale variant – binnen de gestelde kaders – nooit een kans van slagen zou hebben. Maar waarom dan toch gepresenteerd? Wat zit daar nou precies achter? Deze vraag kan pas worden beantwoord wanneer je bereid bent je te verplaatsen in het debat van en over de architectuur. Misschien nog wel meer dan in de politiek is er in de architectuur sprake van een richtingenstrijd. Deze is ideologisch van aard en laat zich vertalen in een bijbehorende vormentaal. De benoeming van OMA op een plan van Pi de Bruijn is alsof je de politiek leider van een socialistische partij vraagt de leiding op zich te nemen van een liberale partij. In de politiek ruiken politici wanneer er sprake is van een onderhuidse ideologische strijd. Dus zo ook hier. Met het radicale voorstel heeft OMA, maar hebben ook de Rijksbouwmeester en het Rijksvastgoedbedrijf de basis van wantrouwen gelegd bij de gebruikers van de Tweede Kamer. En dit, gecombineerd met het voornemen om het Binnenhof te sluiten voor een periode van vijf jaar, deed binnen de Tweede Kamer het vermoeden rijzen dat er met zijn gebouw op de loop werd gegaan. De parlementariërs deden er ultiem niet toe. En het is dan ook niet verwonderlijk, dat er vanaf dat moment binnen de Tweede Kamer een fundamentele onrust is ontstaan over de toekomst van zijn gebouw en werkplek. Een onrust die, in de tijd die erop volgde, alle procesbegeleiders ten spijt, door de bewindspersoon Raymond Knops niet meer kon worden gekeerd. De Tweede Kamer is op de rem gaan staan. Aan zijn gebouw geen polonaise. En ja, Ellen van Loon heeft gelijk dat er, voor haar doen, een sober en doelmatig plan voorligt. Maar het had haar gesierd, wanneer zij de Tweede Kamer hiervoor de credits had gegeven. Want waar er al bescheidenheid in haar ontwerp zit, is dat letterlijk door de gebruikers afgedwongen.
En hier komen wij bij de kern van dit conflict. Het is een bijna klassiek voorbeeld, waarbij het primaat van een opdracht niet ten principale bij de structurele gebruiker ligt. In een democratie is het parlement weliswaar het hoogste orgaan, maar over zijn eigen gebouwen heeft het, dachten het kabinet, de Rijksbouwmeester, het Rijksvastgoedbedrijf en de architect, niets te zeggen. De gebruikers ‘huren’ slechts een gebouw bij het Rijksvastgoedbedrijf. Net zoals de ambtenaren van het departement aan de Rijnstraat 8 – het voormalige ministerie van VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer), dat nu als ‘wisselkantoor’ voor departementen in gebruik is. De ambtenaren hebben naar hun eigen zeggen meer het gevoel deel te zijn van een legbatterij dan van een departement met een eigen identiteit. Maar anders dan de medezeggenschapscommissies aan de Rijnstraat 8 kon het parlement wel zijn macht inzetten en maakte gebruik van zijn recht op het onthouden van een instemming met het ontwerp. En greep het parlement terug op de architect die in de jaren tachtig met zoveel liefde aan zijn eigen gebouw heeft gewerkt en het zeker met dezelfde liefde klaar zal willen stomen voor de toekomst. Kortom: ‘The return of Pi de Bruijn’.
De moraal van deze – op kosten van de gemeenschap uitgevoerde – soap, is dat architectuur niet het speeltje is van de Rijksbouwmeester, niet van de anonieme opdrachtgever die blijkbaar het Rijksvastgoedbedrijf is geworden en ook niet van een architect. Nee, architectuur vindt zijn betekenis en waarde in de dialoog tussen gebruiker(s) en architect. In dat samenspel ontstaat er een synthese en, en nu komt het: dat kan en mag dan ook best een radicaal plan zijn, wat niet per se ‘sober en doelmatig’ is. Maar dat is dan wel een bewuste keuze van de gebruikers zelf. Eén ding is zeker, nu de Tweede Kamer, net als eind jaren tachtig, de rol van opdrachtgever heeft opgeëist en nu ook materieel heeft verkregen, kan het met Pi de Bruijn en zijn team verder werken aan een respectabele renovatie van het Binnenhof. De harmonie is teruggekeerd. Daarbij is het nog even afwachten of hun gezamenlijk plan de wereld van de architectuur nog zal gaan verrassen.
Adri Duivesteijn was als gemeenteraadslid en later wethouder ruimtelijke ordening van 1980 tot 1989 intensief betrokken bij de stedelijke ontwikkeling van Den Haag. Later was hij ook wethouder ruimtelijke ordening in Almere. Daarnaast was hij de eerste directeur van wat destijds nog het NAi heette en is hij lid geweest van zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer voor de PvdA. Duivesteijn houdt
een blog
bij over de ruimtelijke vraagstukken in ons land.
Trefwoorden
binnenhof
opinie
adri duivesteijn
Best gelezen
1
Koschuch Architects ontwerpt woontoren in Haarlem Schalkwijk
woensdag, 6 december
2
3XN ontwerpt luxe woongebouw aan Derde Haven in Scheveningen
vrijdag, 8 december
3
MIX architectuur ontwerpt blok met woningen en supermarkten in Crooswijk
woensdag, 6 december
4
Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards
maandag, 4 december
5
Winnaars prijsvraag Europan 17 bekend
woensdag, 6 december
Gerelateerde nieuwsberichten
Column
Kaartenhuis
18 februari 2020
Ellen van Loon verdedigt haar ontwerp voor het Binnenhof in de media
7 september 2019
Column
Adopteer een leek
7 mei 2019
Oude Tweede Kamer moet weer als vroeger worden
27 november 2019
Renovatie Binnenhof definitief jaar uitgesteld
17 oktober 2019
Pechtold over renovatie Binnenhof: je mag ook trots zijn
1 oktober 2019
Contract met OMA bij Binnenhof afgekocht voor 2,7 miljoen euro
3 september 2019
Rijk breekt met Ellen van Loon als architect renovatie Tweede Kamer
2 juli 2019
Pechtold gaat renovatie Binnenhof begeleiden
13 juni 2019
Minder geheimhouding over renovatie Binnenhof
22 mei 2019
‘Veiligheidsdoctrine brengt renovatie Binnenhof schade toe’
10 mei 2019
Archeologen vinden middeleeuwse fundering Binnenhof
1 december 2021
Staatssecretaris maakt alle architecten Binnenhof bekend
24 april 2019
Binnenhof: Rijksbouwmeester verwijt zichzelf gebrek aan communicatie
23 april 2019
Staatssecretaris wil Pi de Bruijn als architect Binnenhof
17 april 2019
Joost Ector: 'We vinden het moeilijk om geld aan onszelf uit te geven'
8 april 2019
Column
Het bijna-gelijk van Baudet
2 april 2019
Onrust over hogere kosten renovatie Binnenhof
7 maart 2019
AD: Architect Binnenhof aan de kant gezet
5 maart 2019
Rijk en Kamer ruziën over rekening renovatie Binnenhof
12 februari 2019
Ex-minister De Jager begeleidt renovatie Binnenhof
30 maart 2018
Omgeving Binnenhof moet bezoek waard blijven
13 maart 2017
Coördinerend architecten renovatie Binnenhof bekend
23 maart 2017
Geen renovatie Ridderzaal vanwege vertraging renovatie Binnenhof
1 mei 2020
‘Kruidenier Knops durft niets extra’s te vragen voor renovatie Ridderzaal’
20 mei 2020
Nieuw onderzoek naar eeuwenoude graven onder Binnenhof
9 juli 2020
'Arib houdt verhuizing naar tijdelijke Tweede Kamer af'
6 oktober 2020
Kabinet: te veel nadelen aan verder uitstel verhuizing Tweede Kamer
21 oktober 2020
Nederland, een land vol met Irenestraten (deel 1)
5 november 2020
Nederland, een land vol met Irenestraten (deel 2)
6 november 2020
Rapport: Binnenhof stap voor stap verbouwen 90 miljoen goedkoper
10 december 2020
Kamervoorzitter doet voor jaren het licht uit in Tweede Kamergebouw
9 juli 2021
Voor Adri Duivesteijn was relatie tussen politiek en architectuur vanzelfsprekend
20 maart
Voorlopig ontwerp nieuwe publieksentree Tweede Kamer gepresenteerd
5 september
Risico's rond renovatie Binnenhof kunnen leiden tot meer kosten
15 april 2022
Tijdelijke verhuizing ministerie naar Catshuis van de baan
8 november 2021
'Mantra sober en doelmatig al zo oud als het Binnenhof zelf'
27 september 2021
Zecc Architecten presenteert tijdelijke huisvesting Tweede Kamer
2 september 2021
Terugkijken: Rijksbouwmeester Floris Alkemade in Zomergasten
19 juli 2021
Renovatie Binnenhof valt weer fors duurder uit
12 juli 2021
Kogel door de kerk: Kamer verlaat Binnenhof voor renovatie
28 januari 2021
'Nieuw onderkomen Tweede Kamer makkelijk coronaproof te maken'
1 december 2020
AD: tijdelijke Tweede Kamer niet coronaproof
22 oktober 2020
Verbouwing en verduurzaming stadhuis Leiden gestart
4 februari 2020
Hans van der Heijden in De Volkrant: Baudet heeft een punt
23 april 2019
Het Timmermansoog: Acceptatie
9 april 2019
Winnaars Design Contest BinnenhofInsideOut bekend
25 oktober 2018
Zecc presenteert publieksingang tijdelijke Tweede Kamer
7 juni 2018
Historische 3D-app van het Binnenhof
20 december 2016
Verhuizingsplannen Binnenhof gewijzigd
23 november 2016
Drie varianten voor renovatie Binnenhof
26 april 2016
Meerderheid Kamer voor sluiting Binnenhof
11 december 2015
'Binnenhof hoeft niet dicht voor renovatie'
25 november 2015
Senaat: geen genoegen met Binnenhofplan
30 september 2015
Senaat ziet sluiting Binnenhof niet zo zitten
22 september 2015
Renovatie Binnenhof vraagt om draagvlak parlement
6 juli 2015
Column
Kaartenhuis
18 februari 2020
Ellen van Loon verdedigt haar ontwerp voor het Binnenhof in de media
7 september 2019
Column
Adopteer een leek
7 mei 2019
Oude Tweede Kamer moet weer als vroeger worden
27 november 2019
Renovatie Binnenhof definitief jaar uitgesteld
17 oktober 2019
Pechtold over renovatie Binnenhof: je mag ook trots zijn
1 oktober 2019
Contract met OMA bij Binnenhof afgekocht voor 2,7 miljoen euro
3 september 2019
Rijk breekt met Ellen van Loon als architect renovatie Tweede Kamer
2 juli 2019
Pechtold gaat renovatie Binnenhof begeleiden
13 juni 2019
Minder geheimhouding over renovatie Binnenhof
22 mei 2019
‘Veiligheidsdoctrine brengt renovatie Binnenhof schade toe’
10 mei 2019
Archeologen vinden middeleeuwse fundering Binnenhof
1 december 2021
Staatssecretaris maakt alle architecten Binnenhof bekend
24 april 2019
Binnenhof: Rijksbouwmeester verwijt zichzelf gebrek aan communicatie
23 april 2019
Staatssecretaris wil Pi de Bruijn als architect Binnenhof
17 april 2019
Joost Ector: 'We vinden het moeilijk om geld aan onszelf uit te geven'
8 april 2019
Column
Het bijna-gelijk van Baudet
2 april 2019
Onrust over hogere kosten renovatie Binnenhof
7 maart 2019
AD: Architect Binnenhof aan de kant gezet
5 maart 2019
Rijk en Kamer ruziën over rekening renovatie Binnenhof
12 februari 2019
Ex-minister De Jager begeleidt renovatie Binnenhof
30 maart 2018
Omgeving Binnenhof moet bezoek waard blijven
13 maart 2017
Coördinerend architecten renovatie Binnenhof bekend
23 maart 2017
Geen renovatie Ridderzaal vanwege vertraging renovatie Binnenhof
1 mei 2020
‘Kruidenier Knops durft niets extra’s te vragen voor renovatie Ridderzaal’
20 mei 2020
Nieuw onderzoek naar eeuwenoude graven onder Binnenhof
9 juli 2020
'Arib houdt verhuizing naar tijdelijke Tweede Kamer af'
6 oktober 2020
Kabinet: te veel nadelen aan verder uitstel verhuizing Tweede Kamer
21 oktober 2020
Nederland, een land vol met Irenestraten (deel 1)
5 november 2020
Nederland, een land vol met Irenestraten (deel 2)
6 november 2020
Rapport: Binnenhof stap voor stap verbouwen 90 miljoen goedkoper
10 december 2020
Kamervoorzitter doet voor jaren het licht uit in Tweede Kamergebouw
9 juli 2021
Voor Adri Duivesteijn was relatie tussen politiek en architectuur vanzelfsprekend
20 maart
Voorlopig ontwerp nieuwe publieksentree Tweede Kamer gepresenteerd
5 september
Risico's rond renovatie Binnenhof kunnen leiden tot meer kosten
15 april 2022
Tijdelijke verhuizing ministerie naar Catshuis van de baan
8 november 2021
'Mantra sober en doelmatig al zo oud als het Binnenhof zelf'
27 september 2021
Zecc Architecten presenteert tijdelijke huisvesting Tweede Kamer
2 september 2021
Terugkijken: Rijksbouwmeester Floris Alkemade in Zomergasten
19 juli 2021
Renovatie Binnenhof valt weer fors duurder uit
12 juli 2021
Kogel door de kerk: Kamer verlaat Binnenhof voor renovatie
28 januari 2021
'Nieuw onderkomen Tweede Kamer makkelijk coronaproof te maken'
1 december 2020
AD: tijdelijke Tweede Kamer niet coronaproof
22 oktober 2020
Verbouwing en verduurzaming stadhuis Leiden gestart
4 februari 2020
Hans van der Heijden in De Volkrant: Baudet heeft een punt
23 april 2019
Het Timmermansoog: Acceptatie
9 april 2019
Winnaars Design Contest BinnenhofInsideOut bekend
25 oktober 2018
Zecc presenteert publieksingang tijdelijke Tweede Kamer
7 juni 2018
Historische 3D-app van het Binnenhof
20 december 2016
Verhuizingsplannen Binnenhof gewijzigd
23 november 2016
Drie varianten voor renovatie Binnenhof
26 april 2016
Meerderheid Kamer voor sluiting Binnenhof
11 december 2015
'Binnenhof hoeft niet dicht voor renovatie'
25 november 2015
Senaat: geen genoegen met Binnenhofplan
30 september 2015
Senaat ziet sluiting Binnenhof niet zo zitten
22 september 2015
Renovatie Binnenhof vraagt om draagvlak parlement
6 juli 2015
Toon alles
Andere nieuwsberichten
DP6 ontwerpt Onderwijscentrum Binnenstad voor Universiteit Utrecht
1 uur geleden
Universiteit Utrecht wil vier van haar gebouwen in het historische stadscentrum samenvoegen tot het Onderwijscentrum Binnenstad. DP6 architectuurstudio presenteert het voorlopig ontwerp, met een houten boogstructuur als fysieke verbinding.
Bezoekerscentrum Amerikaanse begraafplaats Margraten opent deuren
1 uur geleden
Het 600 vierkante meter omvattende gebouw, dat is ontworpen door KAAN Architecten, ligt verzonken in een glooiend landschap. Het verzonken gebouw bestaat uit een vierkant volume, dat wordt omlijst door een zwevend gesloten geveldeel van beton.
Cepezed geselecteerd voor nieuw gemeentehuis Buren
4 uur geleden
Het gebouw komt te staan op de parkeerplaats van het huidige gemeentehuis in Maurik, dat is ontworpen door Alberts en Van Huut. De nieuwbouw krijgt het karakter van een paviljoen op een landgoed, meldt cepezed.
Abe Bonnema Architectuurprijs 2023 toegekend aan de Kunstwerf
8 december, 5:15
De Abe Bonnema Architectuurprijs 2023 is toegekend aan de Kunstwerf in Groningen. De prijs, waaraan een geldbedrag van 50.000 euro, is vrijdagmiddag overhandigd aan de architecten van het project, Ard de Vries en Donna van Milligen Bielke.
Onderzoek: Duitse woningbouwers niet eerder zo somber
51 minuten geleden
Het vertrouwen van Duitse woningbouwers is gedaald naar het laagste niveau ooit gemeten.
SWOV: succes 30 km-wegen hangt af van inrichting rijbanen
3 uur geleden
Dan gaat het bijvoorbeeld om klinkers in plaats van asfalt of een aanpassing van de breedte van de weg.
Bewoners Zuid-Limburg vragen om betere bescherming tegen water
Vandaag, 10:09
De bewoners willen dat de overstromingnormen voor bebouwd gebied omhoog gaan.
Provincie Zuid-Holland: 29.000 woningen erbij door optoppen
8 december, 3:26
De provincie Zuid-Holland gaat in de zoektocht naar de schaarse ruimte om huizen te bouwen nadrukkelijk kijken naar al bestaande woningen.
Rotterdam onderzoekt mogelijke fraude bij renovatie Boijmans en De Doelen
8 december, 1:12
Ook is er vooruitlopend op dat onderzoek een ambtenaar geschorst, meldt een woordvoerder van de gemeente.
Overijssel dreigt te stoppen met PPLG als Rijk niet betaalt
8 december, 12:03
De provincie Overijssel dreigt te stoppen met de uitvoering van het Provinciaal Programma Landelijk Gebied als de rijksoverheid geen geld hiervoor beschikbaar stelt.
Ga naar het nieuws-archief
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur