Kirsten Hannema
Copyright: Maarten van Haaff

Kaartenhuis

18 februari 2020, 9:15
Ik las dat Donald Trump een programma start om de overheidsgebouwen in de Verenigde Staten ‘great again’ te maken, en vroeg me af hoe het met de renovatie van het Binnenhof gaat. Op 30 januari blijken alle plannen op de website van het Rijksvastgoedbedrijf te zijn gezet.

Eerst nog even terug naar vorig jaar, het waren ‘Amerikaanse’ toestanden in Den Haag. “Het leek net House of Cards”, zei architect Ellen van Loon in een interview met NRC, over de manier waarop ze door de politiek uit het project was gewipt. NRC publiceerde in november 2019 een reconstructie van het proces, die een prima basis vormt voor een Nederlandse variant op de succesvolle Netflix-serie. Ik zie de scene al voor me: D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold (gespeeld door zichzelf) aan de telefoon met architect Pi de Bruijn (een rol voor Pierre Bokma) – verbolgen dat hij gepasseerd is om ‘zijn’ Tweede Kamer te renoveren.

“Hoe kom ik bij de Kamerleden die over de renovatie gaan?”, vraagt De Bruijn, waarop Pechtold antwoordt: “Je moet eens kletsen met Kamervoorzitter Arib en VVD-Kamerlid Ockje Tellegen, dat is de voorzitter van de bouwbegeleidingscommissie.” Ze spreken af in het café onder in het ministerie van VROM, waar De Bruijn zijn twijfels over Van Loons werk uit, nog voordat de Kamerleden Van Loon ooit hebben gezien. Twee afleveringen later zie je hoe dezelfde Pechtold wordt aangesteld als ‘bemiddelaar’ om ruziënde Kamerleden, Rijksvastgoedmedewerkers en architecten uit elkaar te trekken.

De eerdere NRC-artikelen en het interview met Van Loon door de NOS wisten niet alle vragen te beantwoorden. Er werden plaatjes getoond van de ‘megalomane’ plannen die Van Loon zou hebben voorgesteld, waaronder de veelbesproken ‘tropische kantoortuin’. Dat bleek een binnenhof met een boom. “Als het verhaal van Ellen van Loon bij NOS klopt mogen werkelijk alle betrokkenen zich de ogen uit hun hoofd schamen”, tweette BNA-voorzitter Francesco Veenstra. Maar was het waar, of waren deze plaatjes geregisseerd naar buiten gebracht?

Bemiddelaar Pechtold adviseerde staatssecretaris Knops wat velen al eerder hadden gezegd: hef het staatsgeheime karakter van het project op en maak de plannen, voor zover de veiligheidseisen dat toestaan, openbaar.

Op 30 januari 2020 plaatste het Rijksvastgoedbedrijf daadwerkelijk de opgeleverde stukken op zijn website: het Structuurontwerp van Dok architecten, het Structuurontwerp, Voorontwerp en Herziene Voorontwerp Tweede Kamer van OMA en Maarten Fritz (mei 2019), renovatievoorstellen van Pi De Bruijn (maart 2019), de ontwerpen voor de Grafelijke Zalen (Office Winhov), Voorontwerp Eerste Kamer (Rappange & Partners) en Raad van State (Merk X). Relatief weinig stukken zijn zwart gelakt; die betreffen vooral ruimtes voor technische installaties en teksten daarover.

Vooralsnog heeft niemand op de stukken gereageerd; Kamerleden niet, journalisten niet, de BNA niet. Boeien de plannen hen niet meer? Het leeuwendeel van OMA’s Voorontwerp, voor 2,7 miljoen euro afgekocht, blijkt alsnog te worden uitgevoerd.

Ik heb de opgeleverde ontwerpdocumenten bekeken en kom tot de conclusie dat alle betrokkenen zich moeten schamen, om te beginnen de Kamerleden. Van Loons voorstellen zijn niet megalomaan, althans niet megalomaner dan het ‘entree-icoon’ dat De Bruijn als alternatief heeft getekend. Dat betreft een enorme overkapte hellingbaan waarover het publiek via een nieuw te bouwen ondergrondse ontvangsthal het Tweede Kamergebouw betreedt.

Ook journalisten moeten de hand in eigen boezem steken; ze hebben het project gebruikt om sappige verhalen te schrijven, geholpen door Kamerleden die informatie lekten. Nu de kans er is om op de inhoud van de plannen in te gaan, blijft het echter stil.

Reageren op de plannen is ook niet zo eenvoudig. Wat moeten gebruikers en het publiek met de paar duizend pagina’s die stilletjes op de website zijn uitgekiept? In plaats van te melden dat de stukken openbaar zijn en deze toe te lichten, hult het Rijksvastgoedbedrijf zich in gene. Meer nog, zo lijkt het, voor het feit dat een half miljard euro wordt uitgegeven aan een overheidscomplex, dan voor falend opdrachtgeverschap.

Het is tijd om de schaamte los te laten. Hoofd omhoog, voeten op de grond, schouders eronder; ga eindelijk pal achter dit project staan, anders blijft het een wankel kaartenhuis.


Kirsten Hannema is architectuurcriticus en schrijft voor diverse media waaronder De Volkskrant. Ze is hoofdredacteur van het Jaarboek ‘Architectuur in Nederland’ en was gasthoofdredacteur van de uitgave van architectuurtijdschrift A+U (jan. 2020) over de Nederlandse architectuur in het afgelopen decennium.

Trefwoorden

column rijksvastgoedbedrijf kirsten hannema binnenhof

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor
19 december, 3:15

Gevarieerd kantoorlandschap voor Unilever in AIR Offices Rotterdam
19 december, 12:17

Negenhonderd woningen op historisch zorglandgoed in Vught
19 december, 10:52

KAAN Architecten breidt bureauleiding uit
18 december, 3:00

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk
19 december, 4:03

Inschrijving voor tiende editie Architectuurprijs Nijmegen geopend
19 december, 1:17

Tweede Kamer schuift aanpassing huurwet door naar nieuw kabinet
19 december, 9:13

Faillissement V&D laat nog altijd sporen na in winkelgebieden
18 december, 12:03

RIVM: op korte afstand van elke woning speelplek en groen
18 december, 9:31

BNA: architecten zien licht herstel, maar ook rem op productie
17 december, 2:51
Ga naar het nieuws-archief
Kirsten HannemaArchitectuurcriticus
ATAG Nederland
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Kingspan Light & Air
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
Houthandel van Dam
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
wienerberger
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
BEWI IsoBouw
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf B.V.
Saint-Gobain Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
VOLA Nederland BV
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Holonite B.V.
AXOR + hansgrohe
Tata Steel Colorcoat®
Ontwerpers
Lidmaatschappen
Nieuwsbrieven
Leveranciers
Lidmaatschappen
Adverteren

Architectenweb
Over ons
Contact

© 2002 - 2025 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan