Joost Ector

Te veel tijd

1 december 2020, 9:15

Het begint nu wel erg lang te duren. De dagelijkse wereld is gewoon te klein op deze manier. En ik heb te veel tijd. Afleiding is er nauwelijks nog, er zijn te weinig mensen om mee te praten en geen nieuwe plekken om te ontdekken. Het enige wat ik doe is werken. Als een bezetene, moet ik bekennen. In de woonkamer – dat woord heeft echt een nieuwe lading gekregen sinds ik er zowat ál mijn tijd doorbreng – zit ik te studeren, te surfen, te zoomen, te schrijven en te tekenen.

Ik maak inmiddels ontwerptekeningen waarin ik mezelf niet meer herken. Dat krijg je van te veel tijd; je gaat eindeloos doorontwerpen, ongebreideld je intuïtie achterna. Niemand kijkt je op de vingers dus experimenteren kan straffeloos. Een beetje zoals vroeger, wanneer je als architectuurstudent een nacht doorwerkte. Dan wist je ook best dat de euforie die je voelde niks meer te maken had met wat je aan het tekenen was. Die tekening kon de volgende dag meestal recht de vuilnisbak in.

Misschien zorgde de mix van euforie en vervreemding ervoor dat ik me ineens aangetrokken voelde tot een boek dat al een tijdje geduldig op de plank lag, een bedankje van de opdrachtgever van een helaas voortijdig gestrand project. ‘Making Dystopia’ heet het, maar de ondertitel is nog sappiger: ‘The Strange Rise and Survival of Architectural Barbarism’. Schrijver is James Stevens Curl, een (getuige de foto op ’s mans eigen website) keurig in driedelig tweed gestoken Engelsman, tot wiens oeuvre voorts de ‘Oxford Dictionary of Architecture’ behoort. Niet de eerste de beste, zeg maar.

Het is een fijn boek. Het kwaad in de wereld is volgens Professor Curl voor een groot deel te herleiden tot het Modernisme, belichaamd door het Bauhaus en die opportunistische dilettant van een Gropius in het bijzonder. Met behulp van agressief propagandistische marketing is de maatschappij een monsterlijke stijl opgedrongen die ervoor gezorgd heeft dat we nu in een grotendeels spuuglelijke wereld leven, in en om gebouwen met geen greintje empathie. En op z’n Brits gebracht, dus breedsprakig, scherp en prettig vals.

Buiten dat het lekker leest is het ook onderhoudend doordat het zo heerlijk anachronistisch is. Want tegenwoordig ligt niemand er nog wakker van in welke stijl er wordt gebouwd, behalve misschien de handvol tachtigjarige academici waar Professor Curl toe behoort (die in zijn polemiek gelukkig ook de kwalijke rol van architectuurtheoretici zelf niet onbesproken laat). We zijn zo langzamerhand bij het eind van de architectuurgeschiedenis aanbeland, zou je kunnen zeggen. Modernistisch, organisch, neogotisch, parametrisch, renaissancistisch, er zijn geen foute antwoorden meer. Alles kan en mag, en we kijken nergens meer van op.

Waarom zouden we? Op ieder potje past immers een dekseltje, dus voor elke architect is een opdrachtgever. Belangrijkste is dat het verkoopt, en dat doe je tegenwoordig natuurlijk via social media. De architectuurgemeenschap heeft op Insta een gigantisch stuwmeer aangelegd van smakelijke beelden met lekker weinig tekst erbij, dat dient als laboratorium, ideeënbus, etalage, archief, megafoon, beursvloer, opiniepeiling en springplank ineen. Niet de academia of de architectuurpers, maar influencers bepalen tegenwoordig wat hot (lees: architectuur) is en wat not.

Daarom zit ik met de handen in het haar terwijl ik naar mijn eigen schets kijk. Want al ben ik dan op onbekend terrein beland: het voelt behoorlijk goed wat ik daar zie. Ik zou alleen zo graag lekker ouderwets willen weten waaróm dan! Daar moet toch een reden voor te vinden zijn? Een onderliggende argumentatie, desnoods flinterdun; een associatie, desnoods vergezocht? Misschien ontmasker ik hier ook mezelf als anachronisme en is architectuur inmiddels definitief gaan behoren tot de betekenisvrije kunst die we vroeger gewoon entertainment noemden. Vergeet inhoud en vorm; vanaf nu telt alleen nog de oppervlakte. Dag stijl, hallo styling.

Over Engeland gesproken – daar beginnen ze schijnbaar volgende maand al met vaccineren. Gelukkig maar, want dan zal vast ook hier binnenkort het eind van de nachtmerrie in zicht komen. Dan kunnen we weer gewoon rennen, vliegen, vallen, opstaan en weer doorgaan en hebben we het gelukkig weer te druk om ál te diep na te denken bij wat we doen. Behalve, in mijn geval, die ene keer in de maand wanneer ik ervoor ga zitten om mijn gedachten te ordenen en te verwerken tot een column. Dit was de vijftigste, een klein mijlpaaltje, en ik ga er voorlopig vrolijk mee door. Bedankt dat je ze leest!

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

stijl column coronacrisis thuis pandemie joost ector

1	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
2	Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend vrijdag, 19 april
3	Marc Koehler Architects presenteert ensemble van zes gebouwen in Buiksloterham donderdag, 18 april
4	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april
5	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april

Te veel tijd

Trefwoorden

Best gelezen

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station

DGBC publiceert whitepaper circulair ontwerpen op CO2-uitstoot

NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold

MIX architectuur transformeert gedateerd kantoorpand tot groene woonomgeving

ASML wil grote vestiging op Brainport Industries Campus

Organisaties werken aan praktijktoets aangescherpte MPG-eisen

IMF-bestuurder dringt aan op verdere afbouw hypotheekrenteaftrek

DNB: verduurzaming woningen blijft achter, maar geld geen probleem

Amsterdam gaat meer woningen voor ouderen geschikt maken

FNV: minister moet ingrijpen na censuur door bestuur TU Delft