Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Transformatie monument de Wasserij
Toba architecten
Amsterdome, Amsterdam
Reynaers Aluminium Nederland
Cocensus te Heemskerk
kerssens I de ruiter architecten
Circulariteit op het dak
Zoontjens
Korte Vondelstraat te Alkmaar
kerssens I de ruiter architecten
Rust en sereniteit in een modern-landelijke villa
Starline
Van der Valk Gorinchem; veilig genieten
Hertek B.V.
Wolkenkrabber 100 hoog Rotterdam
Houthandel van Dam
Recreatiewoning op een privé eiland
Houthandel van Dam
Orange Architects over winnend project 'Jonas'
KUBUS | Specialist in BIM-software
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
Mosa Stage
Mosa.
hansgrohe Logis mat zwart
Hansgrohe
Van brokstukken iets moois maken
DecoLegno BV
Dakkappen van Smitsair
Smitsair BV
Duurzaam geproduceerde vinylvloeren objectflor & Polyflor
objectflor
Witkleurige Keramische Dakpannen
BH KERAMIEK BV
Extreem krasvaste gietvloer Lavasteen
Stucco Lusso
Draailuiken
ISOLUIK NEDERLAND BV
SpeeTherm 15mm droogbouw vloerverwarming/koeling
WARP Systems
Styrock | gevelplinten
Ravago Building Solutions Netherlands B.V.
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Uitreiking Architectenweb Awards 2022
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Werken én wonen in de maakstad
Symposium
Werkstatt
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Team V Architectuur
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Orange Architects
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Hyperion Lyceum
Ector Hoogstad Architecten
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Gestapeld wonen voor gezinnen
Symposium
Uitreiking Architectenweb Awards 2021
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Uitreiking Architectenweb Awards 2022
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Boris Zeisser over wooncoöperatie De Warren
Gesprek met Paco Bunnik over hoogbouw op de Zuidas
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Ellen Schindler over het verder ontwikkelen van een architectenbureau
Gesprek met Adam Smit over de transformatie van hoogbouw
Gesprek met Jurriaan van Stigt over carbon-based design
Gesprek met Ellen Schindler over het verder ontwikkelen van een architectenbureau
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Paco Bunnik over hoogbouw op de Zuidas
Gesprek met Peter van Assche over circulair bouwen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
Saint-Gobain Solutions
ExMaterials Architectuur
Studio for Sustainable Architecture
Palmiye Benelux
Buitengewoon beleven
Deponti
Het beste aan huis
Wendover Studio
SteijnsdeVries
Cedral
Jouw partner voor dak- en gevelmaterialen
Aliplast Aluminium Systems
Aluprof Nederland BV
Grohe Nederland B.V.
Pure Freude an Wasser
Gira Nederland B.V.
Triflex bv
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Werkstudent Maquette modelleur
Studio Vinke
Atelier van Berlo is op zoek naar een stagiair!
Atelier van Berlo
Architect, ervaren
van Egmond, architecten
Stagiair Architectuur
GROOSMAN architecten
Office Manager and Team Assistant
Wendover Studio
Architectural Assistants
Wendover Studio
Architect
HJK architecten
Ontwerpend architect (m/v)
SeARCH bv
Studio Nauta zoekt architect
Studio Nauta
Architect gezocht!
studio Nuy van Noort
Architect
Gortemaker Algra Feenstra architects
TANK zoekt ambitieuze interieur ontwerper (mid)
TANK
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Inspirerende Eurocol-webinar surface finishing
online
Architectenweb organiseert Avond met Bedaux de Brouwer
Pakhuis de Zwijger, Piet Heinkade 179, 1019 HC Amsterdam
Duco seminar: Akoestiek
Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid, Media Parkboulevard 1, Hilversum
Expositie ‘Utrecht stad voor iedereen’
Stadhuis, Stadhuisbrug 1 Utrecht
Nieuwe Instituut viert 30 jaar Droog Design
Museumpark 25, 3015 CB Rotterdam
Escher – Andere wereld in Kunstmuseum Den Haag
Stadhouderslaan 41 2517 HV, Den Haag
Expositie ‘Utrecht stad voor iedereen’
Stadhuis, Stadhuisbrug 1 Utrecht
Slimmer omgaan met energie in het gebouw
Online
Duco seminar: Akoestiek
Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid, Media Parkboulevard 1, Hilversum
Cradle to Cradle Café - Circulair ontwerpen, renoveren en inrichten
Keilepand, Keilestraat 7-9 3029 BP, Rotterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Hoofdredacteur Michiel van Raaij van Architectenweb
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
JaapJan Berg van Bergplaats
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Projectmanager Thomas Steigenga van Sustainer
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Floor Arons van Arons en Gelauff Architecten
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Floor Arons van Arons en Gelauff Architecten
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Directeur Jurrian Knijtijzer van Finch Buildings
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Directeur Jurrian Knijtijzer van Finch Buildings
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Dennis Grootenboer van RAU
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Dennis Grootenboer van RAU
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Kyra Galjee van MOOS
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Kyra Galjee van MOOS
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Richelle de Jong van DP6 architectuurstudio
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Richelle de Jong van DP6 architectuurstudio
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Pauze
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Ontwikkelingsmanager Jan Noorda van Lister Buildings
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Richelle de Jong van DP6 architectuurstudio
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Jan Nauta van Studio Nauta
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Jan Nauta van Studio Nauta
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
R&D Director Kinan Fleihan van Boom
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
R&D Director Kinan Fleihan van Boom
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Productontwikkelaar Dennis van Lith van Fletts
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Productontwikkelaar Dennis van Lith van Fletts
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Eric Thijssen van Marc Koehler Architects
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Eric Thijssen van Marc Koehler Architects
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Moderator JaapJan Berg (links) en hoofdredacteur Michiel van Raaij (rechts)
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Hoofdredacteur Michiel van Raaij van Architectenweb
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
JaapJan Berg van Bergplaats
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Projectmanager Thomas Steigenga van Sustainer
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Floor Arons van Arons en Gelauff Architecten
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Floor Arons van Arons en Gelauff Architecten
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Directeur Jurrian Knijtijzer van Finch Buildings
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Directeur Jurrian Knijtijzer van Finch Buildings
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Dennis Grootenboer van RAU
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Dennis Grootenboer van RAU
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Kyra Galjee van MOOS
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Kyra Galjee van MOOS
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Richelle de Jong van DP6 architectuurstudio
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Richelle de Jong van DP6 architectuurstudio
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Pauze
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Ontwikkelingsmanager Jan Noorda van Lister Buildings
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Richelle de Jong van DP6 architectuurstudio
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Jan Nauta van Studio Nauta
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Jan Nauta van Studio Nauta
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
R&D Director Kinan Fleihan van Boom
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
R&D Director Kinan Fleihan van Boom
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Productontwikkelaar Dennis van Lith van Fletts
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Productontwikkelaar Dennis van Lith van Fletts
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Eric Thijssen van Marc Koehler Architects
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Architect Eric Thijssen van Marc Koehler Architects
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Moderator JaapJan Berg (links) en hoofdredacteur Michiel van Raaij (rechts)
Copyright: Jan Paul Mioulet / DAPh
Acht lessen over modulaire woningbouw in hout
13 april 2022, 9:00
Op maandagmiddag 11 april 2022 organiseerde Architectenweb in samenwerking met Pakhuis de Zwijger een symposium over de stormachtige ontwikkelingen rond modulaire woningbouw in hout. Welke initiatieven zijn er zoal? En welke mogelijkheden biedt het ontwerpen en bouwen met af fabriek al complete units (3D) of gelaagde elementen (2D)?
Voor een volle zaal deelden elf sprekers hun visie en ervaringen rond modulaire woningbouw in hout: Floor Arons (Arons & Gelauff Architecten), Thomas Steigenga (Sustainer), Jurrian Knijtijzer (Finch Buildings), Dennis Grootenboer (RAU), Kyra Galjee (MOOS), Richelle de Jong (DP6 architectuurstudio), Jan Noorda (Lister Buildings), Jan Nauta (Studio Nauta), Kinan Fleihan (Boombuilds), Dennis van Lith (Fletts) en Eric Thijssen (Marc Koehler Architects).
De middag is vastgelegd door architectuurfotograaf Jan Paul Mioulet. Ook is het symposium opgenomen op video – zie onderaan deze pagina. Uit de verschillende bijdragen zijn acht lessen te trekken.
1. Nieuwe partijen bundelen kennis en kunde
Industrieel en gestapeld ontwerpen en bouwen in hout vraagt specifieke kennis en kunde. Verschillende nieuwe partijen in de bouwketen stellen deze kennis als samenwerkingspartner in het ontwerpproces ter beschikking aan architecten en hun opdrachtgevers. Voor de feitelijke productie van de woningen werken deze ketenpartners meestal met vaste bouwers. Zo pakken Sustainer, Finch Buildings en Fletts het aan. Sommige ketenpartners gaan nog een stap verder en hebben ook een eigen assemblagehal. Dat is bijvoorbeeld het geval bij MOOS en Lister Buildings.
2. Bouwen in hout – industrieel bouwen – digitale workflow
De onderdelen waaruit een houten gebouw is opgebouwd zaag of frees je het liefst in een werkplaats. Bouwen in hout betekent zo bijna automatisch prefabricage. De stap naar industrieel bouwen is dan niet ver weg meer. En de machines die het hout zagen of frezen stuur je dan natuurlijk het liefst aan vanuit de digitale ontwerptekeningen.
Bouwen in hout, industrieel bouwen en een digitale workflow passen gewoon bij elkaar, benadrukten meerdere sprekers deze middag. Verschillende partijen ontwikkelen zelfs hun eigen software hiervoor, zoals bijvoorbeeld Sustainer en MOOS, of werken met zeer geavanceerde BIM-modellen, zoals bijvoorbeeld Lister Buildings.
3. In de assemblagehal komt alles samen
In een traditioneel bouwproces komen alle onderdelen, waaruit een gebouw wordt opgebouwd, samen op de bouwplaats. Bij industrieel bouwen verplaatst het belangrijkste deel van die integratie van onderdelen naar de assemblagehal – dat wordt de spil in het bouwproces, daar leveren bijna alle leveranciers hun producten af. Zowel Lister Buildings als MOOS hebben daarvoor dus hun eigen assemblagehal.
Vanuit de assemblagehal worden complete units (3D) of gelaagde elementen (2D) naar de bouwplaats getransporteerd, waar ze gemonteerd worden en vervolgens in meer of mindere mate afgewerkt moeten worden. Houten units of elementen zijn bij voorkeur direct beschermd tegen regen. Ramen en waterkerende folies zitten er dan ook het liefst al op, als het kan zelfs de gevel. Met industrieel bouwen wordt de bouwplaats vooral een montageplaats.
4. Werk mét de maat van de complete units (3D)
Bij het bouwen met complete units (3D) werkt het ‘t efficiëntst als die units af fabriek al zoveel mogelijk voorzien zijn van natte cellen en meterkasten, maar ook van wanden en deuren. In het ontwerp van de woningen is het daarmee de uitdaging om zo slim mogelijk om te gaan met de randen van de units. Zodat de ene helft van de badkamer niet in de ene unit valt en de andere helft in de andere. Vooral bij grotere woningen kan dat nog wel een puzzel zijn. Maar architect Floor Arons van Arons en Gelauff Architecten liet zien dat er binnen dergelijke randvoorwaarden nog allerlei woningplattegronden mogelijk zijn. Daarbij kan het soms helpen om de units niet in de lengterichting te plaatsen, maar een kwartslag te draaien.
Waar de meeste partijen per project variëren in de ordening van de woningplattegronden, daar heeft MOOS voor wat meer standaardisering gekozen. Wanneer de woning twee units beslaat, wordt de ene ingericht als een unit waarin de techniek en de basisfunctionaliteit van de woning gebundeld is, zodat de unit ernaast vrij indeelbaar is. Concreet betekent dit dat in de service unit, om het zo maar te noemen, de badkamer en meterkast opgenomen is, maar ook de slaapkamer, en dat in de unit ernaast de woonkamer met open keuken een plek krijgen. Voor de keuken heeft MOOS daarbij bedacht om die ín de service unit te plaatsen maar deze via een opening in de wand bereikbaar te maken vanuit de open unit. In de woonkamer staat het keukenblok in een diepe nis, dat is de ervaring. Zo wordt op een slimme manier de techniek in de service unit gebundeld en heeft de open unit ter plaatse van de keuken nog wat extra breedte.
5. Het geheim zit ‘m in opbouw van de vloer
Bij de stapeling van appartementen moet de geluidsoverdracht via de verdiepingsvloeren beperkt zijn. Bij gestapelde bouw in beton is er veel ervaring over hoe dat op te lossen. Daarbij helpt het gewicht van het beton mee. Bij bouwen met hout, en zeker bij modulair bouwen met hout, is dat een ander verhaal. Dat vraagt om een uitgekiende detaillering en opbouw van de vloeren.
Uit concurrentieoverwegingen wilden niet alle sprekers daar echt op ingaan. In die detaillering en opbouw van de vloer zit veel onderzoek en innovatie. Daarnaast zijn een aantal bouwsystemen op dat vlak ook gewoon nog in ontwikkeling. Met ieder project wordt de detaillering en opbouw van de vloeren slimmer. Daarbij wordt veel gekeken naar wat in de Scandinavische en Duitstalige landen om ons heen hiervoor bedacht is.
Interessant om te zien is dat de meeste partijen inzetten op een volledig houten constructie, waarbij het plafond van de woning beneden losgekoppeld wordt van de vloer erboven. Afhankelijk van de situatie voldoet daarbij soms een massieve CLT-vloer of wordt nog een droog materiaal zoals kalksplit toegevoegd om extra massa te creëren.
Een tegengeluid op dit punt kwam van MOOS, dat mede om de geluidsoverdracht te beperken wel inzet op een betonnen vloer. Daarbij gaat het natuurlijk om beton waar zoveel mogelijk gerecycled beton aan toegevoegd is.
De eisen die in het Bouwbesluit aan de geluidsoverdracht tussen appartementen gesteld worden zijn beperkt. Omdat woningen in beton over het algemeen veel beter scoren dan het Bouwbesluit, verwachten bewoners ook in een houten woongebouw dat comfort. Om aan die verwachting te voldoen, en houten woningbouw op dat punt geen slechte naam te bezorgen, wordt er breed op ingezet om wat betreft de geluidsoverdracht de prestatie van een betonnen gebouw te evenaren, en het dus veel beter te doen dan het Bouwbesluit.
Bij het bouwen met complete units (3D) worden ter hoogte van de vloer twee constructies op elkaar gestapeld. Dat zorgt er in de praktijk voor dat verdiepingen geen 3,0 meter van elkaar liggen, maar 3,1 meter. Bij gemeenten die de bouwenvelop erg strak gedefinieerd hebben, levert dat nu af en toe problemen op.
6. Een structuur van balken en kolommen of toch dragende wanden?
Wat betreft de opbouw van de complete units (3D) bestaan er twee scholen. De eerste zweert bij een structuur van balken en kolommen. Dat is op de lange termijn het flexibelste en bevat geen overbodige hoeveelheid hout. De ander zweert juist bij de dragende wanden, om de eenvoud van de constructie die dat oplevert en de ruimtes daarin.
Finch Buildings, Sustainer, Lister Buildings zetten bijvoorbeeld in op zo’n structuur van balken en kolommen. De Houtkern Bouwmethode, waar DP6 architectuurstudio bij The Natural Pavilion op de Floriade mee werkte, zit ook zo in elkaar. MOOS ziet juist de voordelen van dragende wanden, net als partijen als Barli, waar RAU en SeARCH bij hun ontwerp voor gebouw Juf Nienke op IJburg mee samenwerken.
7. Gelaagde elementen (2D) zijn ook interessant
Op het symposium hield architect Jan Nauta van Studio Nauta een pleidooi voor woongebouwen die opgebouwd zijn uit vlakke elementen. Dus niet bouwen met complete units (3D) die op en aan elkaar geplaatst worden, maar bouwen met wanden, vloeren, gevels en daken. Een dergelijke bouwmethode biedt volgens hem veel meer ontwerpvrijheid en levert ook ruimtelijker woningen op.
Nauta blijft het ongemakkelijk vinden hoeveel lucht er verplaatst wordt wanneer er met complete units (3D) gebouwd wordt. Volgens hem valt er nog veel te leren van de flatpacks die je bij de IKEA meekrijgt. Waarom stellen we gebouwen niet ook samen uit dergelijke pakketten? Het vervoer zou er veel eenvoudiger op worden. Daarbij is het mogelijk om de gelaagdheid, die elementen in de bouw toch vaak nodig hebben, er wel in de assemblagehal al aan toe te voegen. Op die manier kan bijvoorbeeld de gevel wel meteen waterdicht zijn en kunnen vloeren al voorzien zijn van alle noodzakelijke lagen.
Een partij uit Nederland die hierop in wil spelen is Fletts, dat met vlakke en gelaagde elementen appartementengebouwen wil realiseren. Loer Architecten heeft een eerste woongebouw met dit bouwsysteem ontworpen. Voor bepaalde onderdelen van de woningen zet Fletts trouwens wel weer driedimensionale units in. Het gaat dan bijvoorbeeld om de natte cellen en de meterkasten.
8. Combinaties van 3D en 2D
Vooral op binnenstedelijke locaties hebben woongebouwen vaak een plint van één of twee lagen met voorzieningen voor de bewoners en/of voor de buurt. Deze plint vraagt om een open en flexibele plattegrond, dus om heel wat anders dan de woningen erboven. Vanwege dat grote verschil wordt voor de plint nog regelmatig een heel eigen structuur ontworpen, soms zelfs in heel andere materialen zoals beton of staal.
Partijen die inzetten op een structuur uit kolommen en balken voor de woningen kunnen die structuur, al dan niet met grotere overspanningen, soms wel doorzetten in de plint. Lister Buildings zet hier bijvoorbeeld op in. Maar waar de woningen in 3D op de bouwplaats aankomen, komt de plint vanwege de grote hoeveelheid ‘lucht’ daarin als flatpack, dus 2D, aan op de bouwplaats. In hetzelfde bouwproject kunnen beide manieren van bouwen dus ook gecombineerd worden.
Een fijne plek
Bij het huis dat hij voor zijn ouders heeft ontworpen merkte architect Jan Nauta hoe prettig een houten woning is. De luchtvochtigheid, akoestiek, sfeer en zelfs de geur van een houten woning maakt hem blij. Het is daarom belangrijk om dat hout ook beleefbaar te houden. Als de wanden vanuit oogpunt van brandveiligheid ingepakt moeten worden met gipsplaten, laat dan in ieder geval het houten plafond zichtbaar, maar het liefst nog meer.
In het ontwerp voor The Natural Pavilion op de Floriade laat DP6 architectuurstudio zien dat modulaire houten structuren ook zeer ruimtelijke, zelfs poëtische architectuur kan opleveren. De modules zijn een basis van waaruit ontworpen kan worden. Met hun ontwerp van Robin Wood op IJburg toont Marc Koehler Architects dat door gebouwen te omhullen met een houten grid en enkele schuine lijnen toe te voegen de ‘blokkendoos’ effectief getransformeerd wordt tot een aantrekkelijk woongebouw. Bij dat specifieke project is het architectenbureau nu aan het onderzoeken of het de schuinstaande kolommen op maaiveldniveau kan voorzien van een ornamentering om er zo een kunstzinnige laag aan toe te voegen.
Architect Eric Thijssen van Marc Koehler Architects liet tenslotte zien hoe ensembles van houten gebouwen met gemeenschappelijke tuinen en dakterrassen mensen bij elkaar kunnen brengen, daarbij ondersteund door publieke plinten en allerlei gemeenschappelijke voorzieningen in de gebouwen. Uiteindelijk is modulaire woningbouw in hout een middel om veel duurzamer en slimmer te bouwen. Maar het moet vooral ook zeer prettige woningen en woonomgevingen opleveren.
https://www.youtube.com/watch?v=EIOAZEc1bFQ
Trefwoorden
video
jan noorda
jan nauta
sustainer
symposium
fletts
arons en gelauff architecten
dp6 architectuurstudio
modulaire woningbouw
kinan fleihan
netwerkevent
thomas steigenga
jurrian knijtijzer
boombuilds
dennis van lith
dennis grootenboer
kyra galjee
rau
finch buildings
pakhuis de zwijger
modulair bouwen
mka
studio nauta
architectenweb
floor arons
eric thijssen
marc koehler architects
moos
lister buildings
lessen
bouwen in hout
richelle de jong
Best gelezen
1
Marco Vermeulen: de Maas heeft potentie om Central Park van Rotterdam te worden
dinsdag, 23 mei
2
Caro van de Venne vertrekt bij Barcode Architects en richt nieuw bureau op
dinsdag, 23 mei
3
Rotterdam wil 2.500 woningen en andere functies in Merwehaven
woensdag, 24 mei
4
Opinie – de BNA staat voor belangrijke keuzes
dinsdag, 23 mei
5
Kunstwerf siert cover Jaarboek Architectuur in Nederland 2022-2023
dinsdag, 23 mei
Gerelateerde nieuwsberichten
Architectenweb symposium: modulaire woningbouw in hout
15 maart 2022
The Natural Pavilion op Floriade Expo 2022
13 april 2022
Inbo ziet kansen voor houten woongebouwen uit flatpacks
21 april 2022
Mirck Architecture ontwerpt woontoren met modulair bouwsysteem en hybride constructie
24 mei 2022
Sociale huurflats in Ridderkerk vervangen door modulaire houtbouw
29 juli 2022
Eerste woonmodules voor entreegebouw Centrumeiland Amsterdam geplaatst
7 december 2021
Mirck Architecture ontwerpt nieuw houten hotel rond bestaand houten restaurant
30 juni 2022
Studio Nauta en Pieter Bedaux ontwerpen Antwerpse bibliotheek met kinderdagverblijf
23 mei
Nieuwe Gezichten: Studio Nauta
23 september 2021
Circulair en betaalbaar concept voor modulaire woningbouw MOOS wint competitie
13 juli 2021
Groot woongebouw in Alkmaar uit houten prefab modules
6 juli 2021
Modulair houten woongebouw van de Architekten Cie. voor Zaanstad
4 januari 2022
VORM introduceert prefab optopper voor bestaand vastgoed
14 juni 2022
Tien principes om werken en wonen succesvol te mengen
28 september 2022
Lister buildings en cepezed samen in modulaire woningbouw met hout
20 februari 2020
Verdere samenwerking SeARCH en De Groot Vroomshoop in modulaire houtbouw
2 februari 2022
Schoolgebouw Klein Amsterdam bestaat uit prefab houten modules
19 maart 2020
Verslag van netwerkevent rond modulaire woningbouw
26 februari 2019
Eerste Finch-modules in Leiden en Steenbergen
16 november 2016
Pakhuis de Zwijger organiseert breed programma rond houtbouw
19 mei 2022
Architectenweb symposium: werken én wonen in de maakstad
29 augustus 2022
DP6 ontwerpt 23 appartementen in Bossche School-kerk Malden
30 september 2022
Tjeerd Beemsterboer benoemd tot partner bij Arons en Gelauff
6 december 2022
Eric Thijssen benoemd tot managing partner Marc Koehler Architects Amsterdam
2 maart
Lessen uit woningbouw in hout van Zuiver Bosrijk
3 maart
Bijeenkomst over hoogwaardige modulaire woningbouw in Rosmalen
22 maart
Raamovereenkomsten voor levering duizenden flexwoningen aan corporaties
17 april
Joziene van de Linde nieuwe voorzitter Modulair Nederland
4 mei
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Schoolgebouw van het Jaar 2023
22 mei
Architectenweb organiseert Avond met Bedaux de Brouwer
10 mei
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2023
8 mei
Wie verdient dit jaar de prijs voor Architect van het Jaar?
3 mei
Stuur nu jullie projecten in voor de Architectenweb Awards 2023!
1 mei
Verslag van symposium rond parametrisch ontwerpen
6 februari
Architectenweb symposium: parametrisch ontwerpen aan een duurzamere gebouwde omgeving
11 januari
2022 in tien podcasts door Daan Roggeveen
30 december 2022
Partner in beeld: YVI Application Family
30 november 2022
YVI Application Family
Foto's uitreiking Architectenweb Awards 2022
13 oktober 2022
Schoenenkwartier bekroond als Publiek gebouw van het Jaar 2022
12 oktober 2022
Canal House bekroond als Interieur van het Jaar 2022
12 oktober 2022
Jeroen Pit Huis uitgeroepen tot Zorggebouw van het Jaar 2022
12 oktober 2022
Kindcentrum Zuiderkroon bekroond als Schoolgebouw van het Jaar 2022
12 oktober 2022
Floating Office Rotterdam verkozen tot Kantoorgebouw van het Jaar 2022
12 oktober 2022
Sluishuis bekroond als Woongebouw van het Jaar 2022
12 oktober 2022
Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2022 bekend
3 oktober 2022
Bekijk de beste architectuurfilms tijdens Architectenweb Best of AFFR!
28 september 2022
Werkstatt – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2022
27 september 2022
Nominaties Interieur van het Jaar 2022 bekend
26 september 2022
Team V Architectuur – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2022
23 september 2022
Orange Architects – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2022
20 september 2022
Nominaties Zorggebouw van het Jaar 2022 bekend
19 september 2022
Bedaux de Brouwer Architecten – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2022
16 september 2022
Architectuur Maken – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2022
14 september 2022
AFFR 2022 maakt volledig programma bekend
14 september 2022
Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2022 bekend
12 september 2022
Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
8 september 2022
Awards
Werkstatt
8 september 2022
Awards
Orange Architects
8 september 2022
Awards
Bedaux de Brouwer Architecten
8 september 2022
Awards
Architectuur Maken
8 september 2022
Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2022 bekend
5 september 2022
Nominaties Woongebouw van het Jaar 2022 bekend
29 augustus 2022
Nog 5 dagen om projecten in te sturen voor de Architectenweb Awards 2022
20 juni 2022
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Publiek gebouw van het Jaar 2022
13 juni 2022
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Interieur van het Jaar 2022
8 juni 2022
Architectenweb symposium: gestapeld wonen voor gezinnen
1 juni 2022
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Zorggebouw van het Jaar 2022
30 mei 2022
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Schoolgebouw van het Jaar 2022
23 mei 2022
Symposium waarin het nieuwe hybride stadsblok op de snijtafel gelegd wordt
16 mei 2022
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Kantoorgebouw van het Jaar 2022
16 mei 2022
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2022
9 mei 2022
Wie verdient dit jaar de prijs voor Architect van het Jaar?
4 mei 2022
Stuur nu jullie projecten in voor de Architectenweb Awards 2022!
2 mei 2022
Vijf lessen over ‘Het nieuwe hybride stadsblok’
3 februari 2022
Architectenweb symposium 'Het nieuwe hybride stadsblok' op 1 februari gaat door
25 januari 2022
2021 in tien podcasts door Daan Roggeveen
30 december 2021
2021 in tien podcasts door Michiel van Raaij
28 december 2021
Architectenweb symposium 'Het nieuwe hybride stadsblok' uitgesteld naar 1 februari 2022
18 november 2021
Foto's uitreiking Architectenweb Awards 2021
11 november 2021
Depot Boijmans Van Beuningen uitgeroepen tot Publiek gebouw van het Jaar 2021
10 november 2021
Villa West bekroond als Interieur van het Jaar 2021
10 november 2021
Fontys R10 winnaar prijs Schoolgebouw van het Jaar 2021
10 november 2021
Coördinatiecentrum Amsterdamse havendiensten is Kantoorgebouw van het Jaar 2021
10 november 2021
Haasje Over bekroond als Woongebouw van het Jaar 2021
10 november 2021
Serie van podcasts rond technologische innovatie afgerond – wat hebben we geleerd?
4 november 2021
Prijsuitreiking van Architectenweb Awards 2021 vindt plaats in het Keilepand in Rotterdam
2 november 2021
Architectenweb symposium: het nieuwe hybride stadsblok
26 oktober 2021
Nog drie dagen om jouw stem uit te brengen voor de Architect van het Jaar 2021!
13 oktober 2021
Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2021 bekend
4 oktober 2021
Nominaties Interieur van het Jaar 2021 bekend
27 september 2021
Geen nominaties voor Zorggebouw van het Jaar 2021
23 september 2021
Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2021 bekend
20 september 2021
Korth Tielens Architecten – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2021
15 september 2021
Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2021 bekend
13 september 2021
Marc Koehler – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2021
8 september 2021
Nominaties Woongebouw van het Jaar 2021 bekend
6 september 2021
Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2021
1 september 2021
Awards
Korth Tielens Architecten
1 september 2021
Awards
Marc Koehler
1 september 2021
Nog drie dagen om projecten in te sturen voor de Architectenweb Awards 2021
28 juni 2021
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Publiek gebouw van het Jaar 2021
14 juni 2021
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Interieur van het Jaar 2021
7 juni 2021
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Zorggebouw van het Jaar 2021
31 mei 2021
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Schoolgebouw van het Jaar 2021
25 mei 2021
Nog drie dagen om jouw suggestie voor de Architect van het Jaar in te sturen
19 mei 2021
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Kantoorgebouw van het Jaar 2021
17 mei 2021
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2021
10 mei 2021
Wie verdient dit jaar de prijs voor Architect van het Jaar?
5 mei 2021
Stuur nu jullie projecten in voor de Architectenweb Awards 2021
3 mei 2021
Daan Roggeveen presenteert nieuwe serie over hoogbouw binnen Architectenweb Podcast
11 maart 2021
Zecc uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2020
28 oktober 2020
Forum Groningen is Publiek gebouw van het Jaar 2020
28 oktober 2020
Trippenhuiscomplex uitgeroepen tot Interieur van het Jaar 2020
28 oktober 2020
Amsterdam UMC Imaging Center bekroond als Zorggebouw van het Jaar 2020
28 oktober 2020
Uitbreiding Rietveld en Sandberg Instituut is Schoolgebouw van het Jaar 2020
28 oktober 2020
Het Platform bekroond als Kantoorgebouw van het Jaar 2020
28 oktober 2020
Fenix I uitgeroepen tot Woongebouw van het Jaar 2020
28 oktober 2020
Prijsuitreiking van Architectenweb Awards 2020 via Zoom
22 oktober 2020
Nominaties 'Publiek gebouw van het Jaar 2020' zijn bekend
7 oktober 2020
Nominaties 'Interieur van het Jaar 2020' bekend
30 september 2020
Office Winhov – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs
28 september 2020
Nominaties 'Zorggebouw van het Jaar 2020' bekend
23 september 2020
Architectenweb presenteert Best of AFFR 2020
22 september 2020
Korteknie Stuhlmacher Architecten – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs
21 september 2020
Architectenweb Podcast | TechArchitect – Gesprek met Lennaert van Capelleveen over parametrisch ontwerpen
17 september 2020
Nominaties 'Schoolgebouw van het Jaar 2020' bekend
16 september 2020
Nominaties 'Kantoorgebouw van het Jaar 2020' bekend
9 september 2020
Architectenweb symposium: modulaire woningbouw in hout
15 maart 2022
The Natural Pavilion op Floriade Expo 2022
13 april 2022
Inbo ziet kansen voor houten woongebouwen uit flatpacks
21 april 2022
Mirck Architecture ontwerpt woontoren met modulair bouwsysteem en hybride constructie
24 mei 2022
Sociale huurflats in Ridderkerk vervangen door modulaire houtbouw
29 juli 2022
Eerste woonmodules voor entreegebouw Centrumeiland Amsterdam geplaatst
7 december 2021
Mirck Architecture ontwerpt nieuw houten hotel rond bestaand houten restaurant
30 juni 2022
Studio Nauta en Pieter Bedaux ontwerpen Antwerpse bibliotheek met kinderdagverblijf
23 mei
Nieuwe Gezichten: Studio Nauta
23 september 2021
Circulair en betaalbaar concept voor modulaire woningbouw MOOS wint competitie
13 juli 2021
Groot woongebouw in Alkmaar uit houten prefab modules
6 juli 2021
Modulair houten woongebouw van de Architekten Cie. voor Zaanstad
4 januari 2022
VORM introduceert prefab optopper voor bestaand vastgoed
14 juni 2022
Tien principes om werken en wonen succesvol te mengen
28 september 2022
Lister buildings en cepezed samen in modulaire woningbouw met hout
20 februari 2020