Appartementengebouw Volante, Hilversum – Monadnock architecten

Houtrak, Amsterdam – Marcel Lok_Architect en Workshop Architecten

MO*town Track 8, Amsterdam – De Zwarte Hond

Opportuna, Amsterdam – Office Winhov en Office Haratori

Valckensteyn, Rotterdam – Powerhouse Company

Nominaties Woongebouw van het Jaar 2025 bekend

3 september, 9:00

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2025 wordt begin november de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2025 uitgereikt. Uit de veertig inzendingen voor deze prijs heeft de jury vijf projecten genomineerd.

De vijf nominaties zijn:

Rond de verkiezing van de Architect van het Jaar worden zes architectuurprijzen uitgereikt: Woongebouw van het Jaar, Kantoorgebouw van het Jaar, Zorggebouw van het Jaar, Schoolgebouw van het Jaar, Interieur van het Jaar en Publiek gebouw van het Jaar. Deze genoemde zes prijzen worden door Architectenweb uitgereikt samen met hoofdpartners Reynaers Aluminium en Forster, en partners Eestairs, Qbiq Wall Systems, Villeroy & Boch en Ambius.

Appartementencomplex Volante, Hilversum – Monadnock architecten
In het zuiden van Hilversum is een verouderd woonzorgcentrum vervangen door een ensemble van vijf nieuwe woongebouwen bovenop een gezamenlijke parkeergarage. Het middelste woongebouw, ook het grootste, is ontworpen door Monadnock en bevat 108 sociale huurwoningen. Om het gebouw een ‘gezicht’ te geven naar de omliggende straten, heeft het bureau de kopgevels verbijzonderd met een afwisselend spel van horizontale en verticale belijningen. De boven elkaar geplaatste erkers zijn bekroond met betonnen ‘kuiven’: drie aan de belangrijkste straat, twee aan de weg erachter.

Om de flinke lengte van het woongebouw te breken, heeft Monadnock deze halverwege voorzien van een knik. Dat is ook de plek waar de centrale entree is gerealiseerd. Deze is te herkennen aan geometrische gevelopeningen en een gevelafwerking van geglazuurde bakstenen. Achter de dubbelhoge entreehal ligt een cirkelvormige vide van waaruit de middengangen vertrekken die de compacte appartementen ontsluiten.

Een klassiek architectonisch probleem – een kopgevel aan een straat – is hier met creativiteit omgedraaid tot een meerwaarde voor het gebouw en de buurt, ziet de jury. De appartementen zijn compact, maar wel voorzien van grote, te openen ramen. Daarbij is de jury te spreken over de fijnzinnige detaillering van niet alleen de kopgevels maar vooral ook de langsgevels. Ook is ze enthousiast over het kleurgebruik door Monadnock; dat is gewaagd, maar lijkt tijdloos te kunnen zijn. Daarbij is de jury ook optimistisch over de mogelijkheid voor bewoners om elkaar te ontmoeten bij de gezamenlijke entree en de ronde vide daarachter. De architectuur maakt die ontmoeting mogelijk.

Houtrak, Amsterdam – Marcel Lok_Architect en Workshop Architecten
Aan de rand van Oostenburg, op de kop van de Oostenburgervaart, is Houtrak verrezen. Het volledig geprefabriceerde woongebouw bestaat uit twee panden – een zeslaags blok met gevels van gerecycled Azobé hout dat zich met diepe houten balkons oriënteert op de vaart, en een vierlaags volume met sheddaken dat afgewerkt is met zwartbruine metalen cassettes dat zich oriënteert op de zijstraten. Beide panden worden ontsloten vanuit een gezamenlijk lichthof. Op het dak van het gebouw is een collectieve daktuin gerealiseerd naar ontwerp van Flux landschapsarchitecten.

Het woongebouw heeft een flexibel casco gekregen bestaande uit houten kolommen en prefab betonnen vloerplaten (CD20-bouwsysteem). Op de verdiepingen is een variatie aan appartementen gerealiseerd, variërend van compacte studio’s tot ruime lofts. Op de begane grond liggen tweelaagse split-level woningen met extra hoge woonruimtes plus een bedrijfsruimte.

De jury is blij dat er in het voormalige havengebied dat Oostenburg is nu een woongebouw is gerealiseerd dat die geschiedenis op zijn eigen manier ook echt in herinnering roept. De keuze voor hout in de gevel van het hoofdgebouw versterkt het karakter van het gebouw. Het is geen houten gebouw, maar architectuur in hout, zo omschrijft de jury het. Verder is de jury enthousiast over de ruimtelijke kwaliteit van de woningen – richting de Oostenburgervaart openen ze zich bijvoorbeeld met grote puien en diepe balkons. Daarbij is de jury geïntrigeerd door het lichthof en de daktuin – de plekken waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten.

MO*town Track 8, Amsterdam – De Zwarte Hond
Bij de transformatie van Sloterdijk wordt ernaar gestreefd om de verschillende bouwblokken flink van elkaar te laten verschillen. Tegenover de lichtere woontorens eromheen kon MO*town Track 8 daarom een wat donkerdere, sci-fi-achtige uitstraling krijgen. Het getrapte volume brengt daglicht tot diep in het bouwblok waarbij als vanzelf groene terrassen en galerijen ontstaan waar bewoners elkaar kunnen zien en tegenkomen.

Het gebouw bevat 94 woningen en ruimte voor winkels en horeca in de plint. In de ondergrondse parkeergarage is ook ruimte voor fietsen en deelauto’s. In de kelder is daarbij een 260 m3 groot bassin opgenomen waarin regenwater opgevangen kan worden om piekbuien op te kunnen vangen en het groen op en in het gebouw te kunnen bewateren.

De jury is enthousiast over hoe De Zwarte Hond verschillende looproutes door het gebouwencomplex heeft getrokken waarlangs bewoners elkaar kunnen ontmoeten. Zo wordt het ontstaan van een verticale gemeenschap bevorderd. Ook heeft de jury waardering voor de integratie van groen in het complex en de even consequente als afwisselende uitwerking van de gebouwvolumes. De jury vraagt zich wel af of het hof, waar de woningen omheen liggen, op de onderste lagen niet wat aan de donkere kant is.

Opportuna, Amsterdam – Office Winhov en Office Haratori
Als onderdeel van de verdichting van Amsterdam Nieuw-West is op steenworp afstand van metrostation Postjesweg woontoren Opportuna gerealiseerd. De volledig geprefabriceerde betonnen constructie en gevelafwerking maakte het mogelijk om de toren snel te bouwen, met een verdieping per week, maar ook om in de architectuur voort te bouwen op de wederopbouwarchitectuur in de omgeving. Door alleen de kern en gevel constructief te maken, en dus niet de tussenwanden, kan de plattegrond van de toren in de toekomst nog aangepast worden. In de betonnen gevel is een spel van horizontale en verticale ribben te zien waarbij sommige kanten zijn gepolijst om de gevel de nodige verfijning te geven.

Het woongebouw bevat 174 sociale woningen die in grootte variëren van 35 tot 45 m2 en zijn gericht op starters met een maatschappelijk beroep. In plaats van de momenteel gebruikelijke diepe woonplattegronden hebben Office Winhov en Office Haratori de woningen opgezet in de breedte, waardoor zowel de keuken als de woonruimte direct aan de gevel liggen en van veel daglicht profiteren. Hoewel buitenruimtes niet verplicht waren binnen de bouwvoorschriften, hebben de meeste woningen een eigen balkon of terras.

Door de fietsenstalling op de eerste verdieping te plaatsen is de weg vrijgemaakt voor sociaal gebruik van de begane grond. De entrees bevinden zich aan de straatzijde, terwijl aan de zijde van het nieuwe Spoorpark gemeenschappelijke ruimtes voor de bewoners zijn gecreëerd, waaronder een lounge met pantry en een studieruimte.

De verdichting op die plek in Amsterdam Nieuw-West vindt de jury zeer gepast en de inzet om de plint vrij te spelen voor sociaal gebruik juicht het toe. Dat heeft die plek nodig. Verder heeft de jury grote waardering voor de architectenbureaus en hun opdrachtgever voor het feit dat het gelukt is om de woningen in de breedte te organiseren en de meeste ervan te voorzien van fraaie balkons. De betonnen gevelafwerking roept bij een deel van de jury vragen op – had deze plek niet juist een iets 'zachtere’ architectuur kunnen gebruiken? – terwijl een ander deel van de jury er juist enthousiast over is – die ziet het als een passend voortbouwen op de wederopbouwarchitectuur in de omgeving. Bovenal ziet de jury een project dat passend antwoord geeft op de grote vraag naar betaalbare starterswoningen in het stedelijk gebied en daarbij niet inboet op woonkwaliteit en architectonische finesse.

Valckensteyn, Rotterdam – Powerhouse Company
In de Rotterdamse wijk Pendrecht is op de plek van een eerder gesloopt verzorgingshuis nu een nieuw woongebouw gerealiseerd dat ruimte biedt aan 82 betaalbare huurwoningen. Pendrecht is rond 1950 door Lotte Stam-Beese ontworpen en kenmerkt zich door een samenhangende plaatsing van hoog- en laagbouw rond groene, collectieve buitenruimtes. Het nieuwe woongebouw eert het karakter van die buurt door daar in typologie en uitwerking een eigentijds hoofdstuk aan toe te voegen.

Het woongebouw is bijna geheel opgetrokken uit CLT – Cross Laminated Timber. Alleen de begane grond en liftkern zijn nog van beton. Om de klimaatverandering een halt toe te roepen, moeten we met andere materialen gaan bouwen, benadrukt de jury. De architect en opdrachtgever verdienen wat de jury betreft daarom grote complimenten dat het hier gelukt is om een bijna volledig houten gebouw te maken. Een lichtend voorbeeld voor anderen.

De jury ziet in het project ook een herwaardering van de wederopbouwarchitectuur en gelooft dat de typologieën daarvan (zoals de galerij) en ruimtelijk kwaliteiten daarvan (zoals ruime balkons, van twee zijden daglicht) in deze groene omgeving tot hun recht komen. Volgens de jury laten projecten als dit zien dat de wederopbouwarchitectuur niet afgeschreven hoeft te worden, maar van blijvende waarde is.

Een pijnpunt in de wederopbouwarchitectuur zijn de vaak dichte plinten. Dat is hier strategisch opgelost door op de begane grond de fietsenberging een plek te geven en deze te openen naar de omgeving. De dichte delen van de plint zijn wat de jury betreft passend afgewerkt met travertijn, een materiaal dat in de wederopbouw vaker werd toegepast.

Jurering
De inzendingen voor de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2025 zijn beoordeeld door een onafhankelijke jury bestaande uit architect Christina Kaiser (Braaksma & Roos), architect Metin van Zijl (Studioninedots), architect Maartje Nuy (Studio Nuy van Noort), landschapsarchitect Hannah Schubert (B+B), architect Rob Meurders (diederendirrix) en architectuurfotograaf / architect Sebastian van Damme.

Onder de ingezonden projecten dit jaar waren een aantal houten woongebouwen. De jury is daar zeer enthousiast over – het zijn de eerste gebouwde resultaten van de breed ingezette materiaaltransitie. Maar de jury heeft ervoor willen waken dat een dergelijke baanbrekende materialisering alle andere ontwerpaspecten irrelevant zou maken. De materialisering is een belangrijk onderdeel van wat een project maakt tot wat het is, maar er zijn meer aspecten, en de jury heeft bij de beoordeling van de projecten getracht dat holistische perspectief te houden. Naast duurzaamheid heeft de jury de inzendingen beoordeeld op maatschappelijke relevantie, vernieuwing en vakmanschap.

De winnaar van de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2025 wordt op woensdagavond 5 november 2025 bekendgemaakt tijdens de feestelijke uitreiking van de Architectenweb Awards 2025.

Trefwoorden

office winhov volante workshop architecten woongebouw van het jaar mo*town track 8 office haratori monadnock woongebouw van het jaar 2025 marcel lok_architect architectenweb awards 2025 houtrak opportuna nominaties architectenweb awards powerhouse company de zwarte hond

1	Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord krijgt zeventig meter hoge woontoren woensdag, 22 oktober
2	Studio Ard Hoksbergen herkent en vertaalt wensen van Xplore Agora donderdag, 23 oktober
3	Bouw van The Circle op plek café De Omval gaat van start donderdag, 23 oktober
4	Schimmelstraat Amsterdam loopt niet langer dood dankzij woongebouw voor 55-plussers woensdag, 22 oktober
5	Timpaan en VenhoevenCS winnen tender woonzorgproject in Vlaardingen dinsdag, 21 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Republica bekroond als Woongebouw van het Jaar 2024

6 november 2024

De Louise van De Zwarte Hond combineert sociale woningbouw met kwaliteit en duurzaamheid

20 oktober

Nominaties Woongebouw van het Jaar 2024 bekend

4 september 2024

Nieuwe partners Powerhouse Company gaan vestiging in Nairobi leiden

5 september

Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid

15 oktober

De Jakoba bekroond als Woongebouw van het Jaar 2023

8 november 2023

Tentoonstelling Optimistic Activism van De Zwarte Hond opent bij Aedes in Berlijn

23 oktober

Nominaties Woongebouw van het Jaar 2023 bekend

6 september 2023

Sluishuis bekroond als Woongebouw van het Jaar 2022

12 oktober 2022

Nominaties Woongebouw van het Jaar 2022 bekend

29 augustus 2022

Haasje Over bekroond als Woongebouw van het Jaar 2021

10 november 2021

Nominaties Woongebouw van het Jaar 2021 bekend

6 september 2021

Fenix I uitgeroepen tot Woongebouw van het Jaar 2020

28 oktober 2020

Nominaties 'Woongebouw van het Jaar 2020' bekend

2 september 2020

Intense laagbouw Spijkerkwartier bekroond als Woongebouw van het Jaar 2019

31 oktober 2019

Nominaties 'Woongebouw van het Jaar 2019' bekend

4 september 2019

Superlofts Blok Y (Marc Koehler Architects) bekroond als Woongebouw van het Jaar 2018

8 november 2018

Nominaties ‘Woongebouw van het Jaar 2018’ bekend

20 september 2018

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bouw van ontwerp MVRDV voor Duitse AI-campus gestart

4 uur geleden

In het Duitse Heilbronn is de bouw gestart van het Innovation Park Artificial Intelligence (IPAI) dat werd ontworpen door MVRDV

Neutelings Riedijk Architects ontwerpt nieuw museum in Antwerps kasteel

Vandaag, 12:10

Neutelings Riedijk Architects is aangesteld voor het ontwerp van een nieuw museum in kasteel Sterckshof in Antwerpen. In het kasteel in park Rivierenhof zat tot 2014 het Zilvermuseum, waarna het gebouw jaren heeft leeggestaan.

Loer Architecten, Fletts en Kleurrijk Wonen zetten volgende stap in sociale woningbouw in hout

24 oktober, 4:02

Woningcorporatie Kleurrijk Wonen en Fletts bouwden in Culemborg een duurzaam, houten appartementengebouw met een innovatief 2D-bouwconcept naar ontwerp van Loer Architecten