Civic Architects

1 september 2024, 9:00

Een bureau dat iedere keer feilloos de sleutel weet te vinden om een bestaand gebouw nieuw leven in te blazen en dat vervolgens op een bijzonder gelaagde manier weet uit te werken. De jury is onder de indruk van het consistente vakmanschap dat dit collectief van architecten laat zien, na de LocHal nu ook bij het Schoenenkwartier en ITC, en van de publieke dimensie die het ieder project weer weet te geven.

https://vimeo.com/1003757721

Voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024 heeft een onafhankelijke jury vijf nominaties aangewezen: Civic Architects, De Zwarte Hond, LEVS architecten, Studio Nauta en Martens, Willems & Humblé Architecten.

Van de genomineerden zijn de afgelopen periode videoportretten gemaakt. Iedere architect en ruimtelijk ontwerper in Nederland roepen wij nu op om te stemmen op de genomineerde die deze prijs wat haar/hem betreft het meeste verdient.

Het architectenbureau dat de meeste stemmen ontvangt, zal tijdens de feestelijke prijsuitreiking op 6 november van dit jaar de prijs voor Architect van het Jaar 2024 uitgereikt krijgen.

Naast de eer is aan de Architect van het Jaar 2024 een geldprijs van 5.000 euro verbonden, mogelijk gemaakt door hoofdpartners Reynaers Aluminium en Forster.

Bekijk de vijf nominaties en breng jouw stem uit

De nominaties zijn gekozen door een onafhankelijke jury bestaande uit architect Uri Gilad (Office Winhov), stadsontwikkelaar Lizan Hegeman (BPD), architect Raoul Vleugels (Werkstatt) en architect Annemariken Hilberink (Hilberink Bosch Architecten).

Civic Architects
Als je bij ITC van binnentuin naar binnentuin wandelt, van daglicht naar daglicht, valt op hoe prettig het gebouw in zijn maatvoering is geworden. Een prestatie van formaat, want de basis van het voormalige laboratoriumgebouw was een bijzonder diep gebouw met een te hoge eerste verdieping en te lage begane grondvloer. Door de hoofdontsluiting op de eerste verdieping te leggen, wordt de kwaliteit daarvan maximaal benut. Door de installaties vervolgens in een verhoogde vloer daarvan onder te brengen, bleef de benedenverdieping precies bruikbaar, en uitermate geschikt voor geconcentreerd werk. Vervolgens zijn de zaagsnedes in het casco zichtbaar gelaten en is het gebouw verder precies rauw genoeg gehouden om interessant te zijn en afgewerkt genoeg om een verzorgde onderwijsomgeving te bieden. In dit project werkte Civic Architects samen met VDNDP en Studio Groen+Schild.

Bij het werken aan bestaande gebouwen is er een groeiende groep architecten die het bestaande niet wil fixeren, maar het als uitgangspunt wil nemen voor het volgende leven ervan. Ontwerpen in analogie met het bestaande, wordt dit ook wel genoemd. Bij die beweging behoort Civic Architects tot de voorhoede, vindt de jury. Na de renovatie of transformatie zijn oud en nieuw nauwelijks meer van elkaar te onderscheiden, samen creëren ze een nieuwe eenheid.

Voor dat nieuwe leven van de bestaande gebouwen zijn soms stevige ingrepen nodig, zoals het uitzagen van vier atria bij ITC bewijst. Zo’n stevige maar doordachte ingreep is ook te zien bij het Schoenenkwartier. In een bestaand kantoorgebouw zijn daar drie grote cirkels gezaagd, terwijl de overige gevelopeningen met bakstenen gesloten werden. Met deze cirkels heeft Civic Architects het bestaande echt getransformeerd en verhoudt het zich ineens tot het monumentale stadhuis van Kropholler, met al zijn bogen, dat ernaast staat. Door aan het bestaande gebouw een dubbelhoge ruimte toe te voegen, heeft het nieuwe geheel ook een publieke dimensie gekregen. De dubbelhoge ruimte biedt het museum een leegte, een ademruimte, die voor allerhande bijeenkomsten gebruikt wordt. Het is dankzij deze ruimte dat het museum onderdeel is geworden van het lokale gemeenschapsleven.

Civic Architects is een collectief van architecten onder leiding van Gert Kwekkeboom, Ingrid van der Heijden, Jan Lebbink en Rick ten Doeschate. Bij veel bureaus hebben partners eigen projecten onder hun hoede, maar Civic Architects werkt echt anders, heeft een collectievere benadering. De meeste projecten hebben wel een partner die de lead heeft, maar er is ook altijd een tweede partner bij het project betrokken, terwijl de andere partners als periodiek klankbord fungeren. Het komt ook voor dat bij een prijsvraagontwerp andere partners in de lead waren dan bij de uitwerking van het ontwerp. Het is in het collectieve dat het bureau zijn ontwerpkracht vindt. Dat werkt door in de hele organisatie: alle ontwerpers binnen het bureau worden uitgedaagd om met ideeën voor de projecten te komen. Het knappe is dat vanuit al die kritische blikken het bureau ontwerpen weet te destilleren die geen onderhandeld gemiddelde vormen maar het tegenovergestelde: ontwerpen die zowel scherper als gelaagder zijn dan iemand zelf had kunnen ontwerpen. De gezamenlijke warme lunch aan de grote statafel middenin het bureau onderstreept deze benadering. Architectuur is hier teamwork.

Civic Architects vestigde haar naam met het ontwerp voor de LocHal dat het samen met Braaksma & Roos en Inside Outside ontwierp, en waar Mecanoo het interieur van de bibliotheek voor tekende. De jury is onder de indruk van het feit dat Civic Architects erin geslaagd is het hoge niveau van dat project te continueren in heel andere opgaven, zoals een onderwijsgebouw en een museum. Daarbij ziet de jury ook een lijn in de benadering van het bureau: zoveel mogelijk van het bestaande bewaren, werken vanuit het architectonische karakter daarvan, enige rauwheid daarbij niet uit de weg gaan, maar tegelijkertijd ook een interessante gelaagdheid introduceren.

Een paar voorbeelden van de extra lagen die het bureau weet toe te voegen: bij de LocHal geven de enorme gordijnen en plantenbakken de grote ruimtes een prettige maat en atmosfeer, bij het Schoenenkwartier zit het ‘m in de kalkhennep balies en de met la-di-da ontwikkelde driedimensionale wandtegels, bij ITC bijvoorbeeld in het bewaren van specifieke onderdelen in het oude casco en in het patina van de nieuwe binnenwanden.

Zelf benadrukt Civic Architects dat het zoveel mogelijk bewaren van het bestaande vooral ook gedreven wordt door een grote duurzaamheidsambitie. Het bureau wil zo min mogelijk slopen, zoveel mogelijk materialen hergebruiken en wat het dan toevoegt zo circulair mogelijk te maken.

Het maatschappelijk engagement van het bureau gaat verder in de ambitie om ieder project een publieke dimensie te geven: plekken voor ontmoeting en samenkomst. Binnen onze verder verdichtende steden, waarin huishoudens steeds kleiner worden en mensen steeds meer in hun eigen bubbel leven, is die publieke dimensie van architectuur volgens de jury belangrijker dan ooit.

Het brede maatschappelijk engagement van het bureau vertaalt zich ondertussen ook in de bredere rol die een van de partners, Gert Kwekkeboom, nu speelt als supervisor bij de gemeente Amsterdam.

Meer informatie: civicarchitects.eu

Trefwoorden

nominatie civic architects architectenweb awards architect van het jaar

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Een hergebruikt en duurzaam thuis voor geowetenschappers

27 september 2023

Elf lessen uit symposium rond ontwerpen in analogie met het bestaande

23 oktober 2023

Schoenenkwartier bekroond als Publiek gebouw van het Jaar 2022

12 oktober 2022

Faculteit ITC van Universiteit Twente uitgeroepen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024

23 mei 2024

Schoenenkwartier Waalwijk organiseert architectuurrondleidingen

29 april 2024

Faculteit ITC, Universiteit Twente, bekroond als Schoolgebouw van het Jaar 2023

8 november 2023

Vijf genomineerden voor Abe Bonnema Architectuurprijs 2023

11 oktober 2023

Bouw CUBE op campus Universiteit Twente gestart

2 oktober 2023

Civic Architects vormt oud abattoir in Luxemburg om tot cultuurhal

19 september 2023

Nautisch baken voor Buiksloterham

26 juni 2023

Collegezalengebouw Gorlaeus-laboratoria Leiden ondergaat vernieuwing

2 januari 2023

Braaksma & Roos, Civic Architects en Arup mogen Stadstheater Arnhem vernieuwen

22 december 2022

Bouw Tolhuiskade in transformatie Buiksloterham Amsterdam gestart

26 september 2022

Civic maakt geslaagde verbinding van historie met heden in Schoenenkwartier

12 juli 2022

Circulair cultuurcluster Berlijnplein: de runner-up

30 mei 2022

LocHal wint Herengracht Industrie Prijs 2021

3 november 2021

Winnend plan van Civic Architects, BC architects en AWB voor cultuurcentrum Brussel

14 september 2021

Realisatie nieuw faculteitsgebouw van Universiteit Twente gestart

7 juni 2021

Civic Architects maakt ontwerp voor herbestemming Centrale Markthal Amsterdam

2 februari 2021

Onderzoeksvoorstel BURA en Civic wint Highrise Innovation Award

26 januari 2021

Civic Architects: ‘Publieke plekken zijn belangrijker dan ooit’

10 september 2020

LocHal onderscheiden met Europa Nostra Award

8 mei 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.