Impressie zijde fietsroute Noordzijde

Stedenbouwkundige principes

Parkplein als stedelijk mozaïek

Voorbeelduitwerking binnen en buiten

Verschillende lagen van het plan

Impressie kruisbestuiving en interactie

Maquette

Impressie zijde fietsroute Noordzijde

Stedenbouwkundige principes

Parkplein als stedelijk mozaïek

Voorbeelduitwerking binnen en buiten

Verschillende lagen van het plan

Impressie kruisbestuiving en interactie

Maquette

Circulair cultuurcluster Berlijnplein: de runner-up

30 mei 2022, 12:22

Deze maand werd bekend dat consortium De Pleinmakers het circulair cultuurcluster Berlijnplein in Utrecht mag ontwerpen. De runner-up bij de tender was consortium Open, dat een ensemble van zeshoekige paviljoens binnen een modulair systeem ontwierp. Omwonenden zouden niet alleen betrokken worden bij het planproces, maar ook letterlijk mee kunnen bouwen aan het project.

Vorig jaar schreef de gemeente Utrecht samen met onder meer stadslab RAUM een aanbesteding uit voor een circulair cultuurcluster op het Berlijnplein. In een aantal permanente gebouwen wordt plek geboden aan ongeveer vijftig organisaties die actief zijn in onder meer kunst, onderwijs en technologie.

Het consortium dat als tweede eindigde, wordt aangevoerd door aannemer Binx. Het ontwerpteam bestaat uit Civic Architects, BC architects and studies, Flux landscape architecture, Theateradvies, ABT en WomenMakeTheCity. Een belangrijk uitgangspunt was het principe van co-creatie zover door te voeren dat omwonenden ook bij de bouwfase betrokken zouden zijn.

Zo luidde een van de ideeën om bouwblokken te vervaardigen van ter plaatse afgegraven aarde, aangevuld met baggerslib uit de kanalen en rivieren uit de regio. De decoratieve patronen in de gevel, opgebouwd uit keramische tegels en hergebruikte keramische pannen, zouden samen met verschillende doelgroepen uit de stad te ontwerpen en realiseren.

Publieke buitenruimte
Het cultuurcluster dient in de visie van consortium Open meer een publieke buitenruimte dan een verzameling gebouwen te zijn. De buitenranden van het terrein zijn daarom opgezet als een groene pleisterplaats, die van alle zijden en voor iedereen toegankelijk is. “Samen met diverse voorzieningen voor lokale flora en fauna vormt dit parkplein één stedelijk mozaïek dat verschillende levensvormen en culture achtergronden representeert in één gezamenlijke biotoop”, aldus het consortium.

Binnen dit parkplein zijn verschillende deelgebouwen of paviljoens ontworpen binnen een modulair systeem, waarbij verschillende grote en kleine delen bijgebouwd of aangepast kunnen worden, ook met de hand. Het systeem is gekoppeld aan een netwerk van externe trappenhuizen en een centrale ruggengraat voor de uitwisseling van energie.

“Door de gebouwen van gevel tot gevel zonder tussenkolommen te overspannen en gebruik te maken van holle vloeren kan de indeling op ieder moment veranderd worden, zonder rigoreus te hoeven slopen of de installaties flink aan te passen. De vakwerkconstructies van het dak worden parametrisch ontworpen op basis van de eigenschappen van donor-staal uit nader te selecteren sloopprojecten. Zonneschoorstenen zorgen voor grotendeels natuurlijke ventilatie, door diezelfde holle vloeren”, laat het consortium weten.

Zeshoekige vorm
De zeshoekige vorm van de paviljoens moet voor een optimale kruisbestuiving tussen de gebruikers onderling, omwonenden en bezoekers zorgen. Deze openen de blik vanuit iedere functie diagonaal naar verschillende andere activiteiten en zorgen ervoor dat verschillende verbindingen mogelijk zijn met de buitenruimtes en iedere gebruiker in potentie niet vier, maar zes directe buren heeft, aldus het consortium.

“Dit vormprincipe, dat zich in de natuur heeft bewezen als één van de meest optimale clusteringsprincipes voor het combineren van maximaal contactoppervlak met efficiënt materiaalgebruik, zorgt tegelijkertijd voor een gelijkmatige daglichttoedreding en opwarming gedurende de dag, als de verschillende facetten van de gevels door de zon worden aangestraald. Met de zeshoeken ontregelt het cluster de rigide orthogonale structuur van Leidsche Rijn Centrum op een eigenwijze iconische manier, zonder de klassieke principes uit het masterplan te ontkennen”, besluit consortium Open.

Trefwoorden

civic architects circulair bouwen leidsche rijn raum cultuurcluster bc architects & studies womenmakethecity berlijnplein leidsche rijn centrum flux landscape architecture theateradvies circulair utrecht abt binx circulariteit

1	De Nieuwe Eindhoven gaat nieuwe fase in maandag, 27 november
2	Keuterij getransformeerd tot eigentijds woonhuis vrijdag, 24 november
3	Een thuiskomen voor Bedaux de Brouwer Architecten dinsdag, 28 november
4	Grosfeld Bekkers van der Velde wint selectie clubgebouw Roelofarendsveen maandag, 27 november
5	Boomplantceremonie markeert start bouw La Serre van MVRDV vrijdag, 24 november

Gerelateerde nieuwsberichten

RAU presenteert innovatie- en bezoekerscentrum AAK in Zaandijk

1 augustus

Civic Architects vormt oud abattoir in Luxemburg om tot cultuurhal

19 september

De Pleinmakers wint tender voor cultuurcluster Berlijnplein Utrecht

19 mei 2022

Vier bureaus ontwerpen woningbouwproject Berlijnplein Utrecht

12 juli 2021

Aanbesteding circulair cultuurcluster Berlijnplein Utrecht gestart

9 februari 2021

Nieuw schoolgebouw voor Academie Tien aan Berlijnplein Utrecht

19 oktober 2020

Jonge architecten ontwerpen cultuurgebouw Berlijnplein

4 april 2017

What Design Can Do organiseert Make it Circular Challenge

13 oktober 2022

‘Ontwerper heeft sleutel tot circulaire samenleving in handen’

11 januari

Triodos verstrekt leningen aan bedrijven met circulair en biobased verdienmodel

1 februari

Toon alles

Andere nieuwsberichten

MVRDV en Orange Architects ontwerpen vooruitlopend op de wederopbouw van Oekraïne

Gisteren, 17:05

De architectenbureaus MVRDV en Orange Architects hebben ontwerpen onthuld voor drie gebouwen die deel zullen uitmaken van NUVO, een nieuw te bouwen complex in het commerciële en zakelijke centrum van de hoofdstad van Oekraïne.

Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein

Gisteren, 11:41

Naar verwachting wordt medio volgend jaar gestart met de bouw van een door Wubben.Chan ontworpen woongebouw in Rotterdam-West. Het gebouw aan de Schiedamseweg bestaat uit zeven maisonettewoningen en een kinderdagverblijf.

Studio A Kwadraat + OMA en Schools by Circlewood winnen competitie voor eerste Innovatie Partnerschool in Weesp

Gisteren, 10:58

Studio A Kwadraat + OMA en Schools by Circlewood hebben de competitie gewonnen om de basisschool Wisperweide in Weesp te realiseren.

Een thuiskomen voor Bedaux de Brouwer Architecten

28 november, 2:30

Bedaux de Brouwer Architecten betrekt gerenoveerd gemeentelijk monument dat ontworpen werd door oprichter Jos. Bedaux.

Vastgoedinvesteerder Signa vraagt uitstel van betaling aan

Gisteren, 15:31

De stap van de Oostenrijkse onderneming volgt op het mislukken van een laatste poging om noodfinanciering te verkrijgen.

Feesttoerist ook na Stay Away-campagne aangetrokken tot Amsterdam

Gisteren, 12:19

De campagne heeft wel geholpen om het probleem van overtoerisme aan te kaarten, schrijven burgemeester Femke Halsema en wethouder Sofyan Mbarki.

PvdA'er Henk Nijboer moet sociale agenda in aardbevingsgebied vormgeven

Gisteren, 09:57

Nijboer gaat in kaart brengen wat er op sociaal gebied nodig is, rekening houdend met het schadeherstel en de versterkingsoperatie in het aardbevingsgebied.

Duits energieconcern RWE steekt 55 miljard in duurzame projecten

28 november, 4:06

Het Duitse energieconcern RWE is van plan tot en met 2030 wereldwijd in totaal 55 miljard euro te investeren in duurzame energiebronnen en andere schone projecten.

Frankrijk maakt stranden, parken en bossen rookvrij

28 november, 2:48

Frankrijk breidt het aantal zones in het land uit waar niet gerookt mag worden. Stranden, openbare parken, bossen en de omgeving van scholen worden aan de lijst toegevoegd.