Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
SILT | Middelkerke
DELVA
Villa - Broek in Waterland
Houthandel van Dam
Milieustraat Dordrecht
GROOSMAN architecten
Bramante - Rotterdam
Houthandel van Dam
Natuur en Gezondheidscentrum Maarssen
GROOSMAN architecten
Maretoren, Leiden
INBO
Nachteiland
MVRDV
Strand Nesselande Rotterdam
Houthandel van Dam
Wolkenkrabber 100 hoog Rotterdam
Houthandel van Dam
Huus veur Sport en Cultuur in Zuidwolde
Metadecor
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
Vuré Noir®
Houthandel van Dam
FALK 1000 TR CradleCore®
FALK®
C88-P
Glamox BV
Roomsystems; Belcellen, concentratie ruimtes, overlegruimtes
König + Neurath Office Furniture
TALO.YOU
König + Neurath Office Furniture
Profiled Window
Primoclad Europe B.V.
Natuurgetrouwe houtlook kunststof gevelbekleding
AlterWood
FALK 1000 GL CradleCore®
FALK®
BetonPrint
PanelPrint bv
Bull kruk
Cantor
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Jonas
Orange Architects
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Office Winhov
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Tobias Verhoeven over duurzame stedelijke verdichting
Gesprek met Cécilia Gross over het nieuwe Olympisch zwembad in Parijs
Gesprek met Oana Bogdan en Jan Peter Wingender over de lage honoraria in België en de wankele cao in Nederland
Gesprek met Jeroen Zuidgeest over de Oostflank van Rotterdam
Gesprek met Robert Winkel over Sawa als model voor de toekomst
Gesprek met Jeroen Zuidgeest over de Oostflank van Rotterdam
Gesprek met Oana Bogdan en Jan Peter Wingender over de lage honoraria in België en de wankele cao in Nederland
Gesprek met Frank Suurenbroek over neuroarchitectuur en hoogbouw op ooghoogte
Gesprek met Cécilia Gross over het nieuwe Olympisch zwembad in Parijs
Gesprek met Evert Klinkenberg over bewegen en ontmoeten in hoogbouw
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
Nivel
Professionals in Techniek
Fastned
ABdVT
“Architectuur is onze ziel, ontwerpen onze passie, realiseren onze kracht “
PARC.
Buiten is leven!
MK4D
Extrude
Architectural Visualization, Architecture branding & VR experiences
Grohe Nederland B.V.
Pure Freude an Wasser
DUCO Ventilation & Sun Control
Sempergreen
Replanting the planet
Hagemeister GmbH & Co. KG
gevelstenen & straatbakstenen
Metaglas Groep
Uniek zicht door duurzaam Dutch design
EQUITONE gevelpanelen
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Architectuurstage in Rotterdam!
MoederscheimMoonen Architects
Bouwkundig modelleur
GROOSMAN architecten
Bouwkundig Engineer
Nivel
Stagiair Architectuur
INBO
(junior) calculator
LIAG architecten en bouwadviseurs
Bouwtechnisch tekenaar / 3D modelleur – Curacao
STATE
nieuwe architecten zoekt nieuwe architecten
Nieuwe Architecten
Junior ontwerper
LEVS architecten
Junior Architect
KettingHuls
Talentvolle architect in opleiding / ontwerper
KHV Architecten B.V.
Junior Architect
Apto Architects
(junior) Architect / Assistent ontwerper
LENGKEEK architecten en ingenieurs bv
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
De overstap op Archicad: van oriënteren tot eigen template
Online
Eerste Jos. Bedaux-lezing met Machthild Stuhlmacher
Cobbenhagengebouw Tilburg University, Warandelaan 2, Tilburg
MTC Seminar: de Groeiende Groene Bouw Omgeving
Amsterdam, locatie wordt nog bekend gemaakt
Kennisdag: spreek jij de taal van de Omgevingswet al?
Bouw- & Infrapark Harderwijk – Ceintuurbaan 2, 3847 LG Harderwijk
Marmoleum Design Challenge
Expositie Nieuwerwets Wonen in Utrecht
Stadskantoor Utrecht, Stadsplateau 1, Utrecht
Marmoleum Design Challenge
Architectenweb symposium: renovatie van sociale woningbouw
Pakhuis de Zwijger
Kennisdag: spreek jij de taal van de Omgevingswet al?
Bouw- & Infrapark Harderwijk – Ceintuurbaan 2, 3847 LG Harderwijk
MTC Seminar: de Groeiende Groene Bouw Omgeving
Amsterdam, locatie wordt nog bekend gemaakt
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Kirsten Hannema
Copyright: Maarten van Haaff
Kirsten Hannema
Copyright: Maarten van Haaff
Biofobie
15 juni 2021, 9:15
Waar kijken we eigenlijk naar? Dat vroeg ik me – hardop – af toen ik onlangs tijdens een rondleiding door een nieuw onderwijsgebouw voor een rechthoekig groen reliëf stond. Het was een mosschilderij, vertelde de opdrachtgever, bedoeld om de akoestiek in het atrium te verbeteren, gemaakt van levend mos, dat je geen water hoeft te geven. “De komende dertig jaar hebben we hier geen onderhoud aan”, zei hij tevreden.
Mosschilderijen zijn in de mode. Ik zie ze in scholen, restaurants en bedrijven die een ‘groene’ sfeer danwel imago willen creëren, maar geen ruimte willen inleveren, en niet werkelijk zorg willen dragen voor de planten.
Het gesloten groensysteem van het mosschilderij is vergelijkbaar met het – al net zo hippe – plantenterrarium; stopflessen gevuld met planten die zichzelf in leven houden. Ze zijn het tegenbeeld van de ‘tuinen die van oudsher met ziel en zaligheid worden gekoesterd’, zoals beschreven in het boek
De ontsloten tuin
dat ecoloog en fotograaf Dennis Moet vorig jaar uitbracht. ‘Over lusthoven, tuintovenaars en bloementaal’, luidt de ondertitel die me verleidde het te lezen. De schoonheid van de (omsloten) tuinen in Midden-Engeland inspireerde Moet tot een boeiend onderzoek naar de West-Europese tuinkunst, en hoe onze omgang met de natuur door de eeuwen heen is veranderd.
Door de prachtige beelden van tuinen en macrofoto’s van gedroogde bloeiende planten kreeg ik spontaan zin om het doorgeschoten gras te maaien. Zwetend achter de rolmaaier, raakte ik aan de praat met de buurvrouw die vanaf haar balkon toekeek. Ze vertelde dat ze lichtelijk jaloers was op ons gras; zij zou haar terrastegels graag door een gazon vervangen. Maar haar man ziet op tegen het maaien, wat ik moeilijk voorstelbaar vind bij een tuin van 50m2. Tegelijk constateer ik dat meer mensen gras gedoe vinden. In mijn buurt werd laatst een hele tuin heringericht met kunstgras.
Terwijl we de afgelopen jaren een toenemende aandacht zien voor groene daken en gevels, en er steeds meer ‘wilde’ stadsnatuur aangelegd wordt, tonen deze voorbeelden een beweging die zich van (de zorg voor) de natuur afkeert. Ik noem het biofobie. Biofoben zijn bang voor opschietende paardenbloemen die hun strakke loungeterras verpesten. Lusthoven? Tuinen met bomen vinden ze Lasthoven. ‘Daar heb je je het hele jaar rommel van’, hoorde ik laatst een biofoob zeggen.
Niet dat ik altijd zin heb om op een ladder de bomen te snoeien of de goot te ontdoen van bladeren. Maar door het boek van Moet werd me duidelijk wat er verloren gaat als je niets hoeft te maaien, zaaien of begieteren: de kans om je als mens met de natuur te verbinden.
Hoe kan architectuur daaraan bijdragen? Om te beginnen door groenvoorzieningen niet alleen te benaderen als een eco-technische oplossing voor waterberging, CO2-opslag en het afvangen van fijnstof. Architecten onderschatten de impact van beplanting op de zintuigen en het gemoed; de geuren en kleuren van bloemen, de rust, verwondering en voldoening die spitten en snoeien geeft, het plezier van samen tuinieren. Opdrachtgevers benaderen groen nog teveel als een onderhoudspost, in plaats van een mogelijkheid om gebruikers te motiveren tot duurzamer gedrag. Zo besloot Moet door het onderzoek voor zijn boek om ‘groen’ te gaan leven, ‘geënt op de oosterse levensfilosofieën en het verwante gedachtegoed van de arts-and-crafts beweging die hij bespreekt in zijn boek.
Laat de basisschool met zijn (door Shell gesponsorde) moswand het kale schoolplein verrijken met bomen en een buurtmoestuin. En zo de kiem zaaien voor een generatie biofielen, die later met net zoveel plezier hun eigen balkons vergroenen en tuinen verzorgen. Daarmee leveren ze niet alleen een bijdrage aan de leefbaarheid van ‘onze collectieve omsloten tuin’, zoals Moet de aarde noemt. Ze krijgen er ook iets voor terug: alledaags geluk.
Kirsten Hannema is architectuurcriticus en schrijft voor diverse media waaronder De Volkskrant. Ze is hoofdredacteur van het Jaarboek ‘Architectuur in Nederland’ en was gasthoofdredacteur van de uitgave van architectuurtijdschrift A+U (jan. 2020) over de Nederlandse architectuur in het afgelopen decennium.
Trefwoorden
groen
column
tuin
kirsten hannema
Best gelezen
1
'Elegant brutalisme' voor nieuw hoofdkantoor Philips aan de Zuidas
woensdag, 27 maart
2
Winkelcentrum Etten-Leur kan veranderen in buurt met gemengd programma
dinsdag, 26 maart
3
Bergen kiest herontwikkelingsplan kdra voor centrumlocatie
dinsdag, 26 maart
4
Duinlandschap over combinatie van zeewering en casino voegt nieuwe openbare ruimte toe aan Middelkerke
dinsdag, 26 maart
5
Kruisvormige villa op bosrijke kavel in Dinxperlo
donderdag, 28 maart
Gerelateerde nieuwsberichten
Column
Maar nooit zoals je denkt
15 november 2022
2023 in tien columns door Kirsten Hannema
27 december 2023
Column
Van Sisyphus naar Sneeuwbaleffect
18 april 2023
Column
Constructieve actie
16 mei 2023
Column
Echte architecten
19 september 2023
Column
Genieten
20 juni 2023
Column
Nieuwe ronde, nieuwe prijzen
17 oktober 2023
Column
Ad fundum
20 november 2023
Column
Wabi-sabi
23 januari
Column
De Friends Experience
20 februari
Column
Zwelgen in comfort
19 maart
Column
Wildgroei
18 mei 2021
Column
Erfgoedlogica
20 april 2021
Column
Een duurzame architectuur kent een winst- én verliesrekening
16 maart 2021
Column
Vormenspel
16 februari 2021
Column
Trafo
19 januari 2021
Column
Een beter normaal
15 december 2020
Column
Architectuurgeweld
17 november 2020
Column
Ongemak
20 oktober 2020
Column
Druk op het dak
15 september 2020
Column
Uitzichtloos
16 juni 2020
Column
Pakkans
21 april 2020
Een biënnale zonder publiek
17 maart 2020
Column
Kaartenhuis
18 februari 2020
Column
Luxewarenhuis
21 januari 2020
Column
Ronchamps op de Zuidas
21 september 2021
Column
Disneyficatie: scheldwoord of geuzennaam?
19 oktober 2021
Column
Makkelijker kunnen we het niet maken
16 november 2021
Column
Valse nostalgie
21 december 2021
Column
Over hoe en wat
18 januari 2022
Column
Een les in nederigheid
15 februari 2022
Column
Ontsnappingsruimte
15 maart 2022
Column
De moraal van het inclusieve verhaal
19 april 2022
Column
Grensverleggend
17 mei 2022
Column
T-koppelstuk
21 juni 2022
Column
Krolls (on)gelijk
20 september 2022
Column
Lekker loeren
18 oktober 2022
Column
Meer liefde
13 december 2022
2022 in tien columns door Kirsten Hannema
29 december 2022
Column
Gentrificatie-compensatie
24 januari 2023
Column
Een kind moet je loslaten, een gebouw ook
21 februari 2023
Column
Wachtkamers
21 maart 2023
Column
Alisons kerstkaarten
19 december 2023
Column
Maar nooit zoals je denkt
15 november 2022
2023 in tien columns door Kirsten Hannema
27 december 2023
Column
Van Sisyphus naar Sneeuwbaleffect
18 april 2023
Column
Constructieve actie
16 mei 2023
Column
Echte architecten
19 september 2023
Column
Genieten
20 juni 2023
Column
Nieuwe ronde, nieuwe prijzen
17 oktober 2023
Column
Ad fundum
20 november 2023
Column
Wabi-sabi
23 januari
Column
De Friends Experience
20 februari
Column
Zwelgen in comfort
19 maart
Column
Wildgroei
18 mei 2021
Column
Erfgoedlogica
20 april 2021
Column
Een duurzame architectuur kent een winst- én verliesrekening
16 maart 2021
Column
Vormenspel
16 februari 2021
Column
Trafo
19 januari 2021
Column
Een beter normaal
15 december 2020
Column
Architectuurgeweld
17 november 2020
Column
Ongemak
20 oktober 2020
Column
Druk op het dak
15 september 2020
Column
Uitzichtloos
16 juni 2020
Column
Pakkans
21 april 2020
Een biënnale zonder publiek
17 maart 2020
Column
Kaartenhuis
18 februari 2020
Column
Luxewarenhuis
21 januari 2020
Column
Ronchamps op de Zuidas
21 september 2021
Column
Disneyficatie: scheldwoord of geuzennaam?
19 oktober 2021
Column
Makkelijker kunnen we het niet maken
16 november 2021
Column
Valse nostalgie
21 december 2021
Column
Over hoe en wat
18 januari 2022
Column
Een les in nederigheid
15 februari 2022
Column
Ontsnappingsruimte
15 maart 2022
Column
De moraal van het inclusieve verhaal
19 april 2022
Column
Grensverleggend
17 mei 2022
Column
T-koppelstuk
21 juni 2022
Column
Krolls (on)gelijk
20 september 2022
Column
Lekker loeren
18 oktober 2022
Column
Meer liefde
13 december 2022
2022 in tien columns door Kirsten Hannema
29 december 2022
Column
Gentrificatie-compensatie
24 januari 2023
Column
Een kind moet je loslaten, een gebouw ook
21 februari 2023
Column
Wachtkamers
21 maart 2023
Column
Alisons kerstkaarten
19 december 2023
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Groen licht voor 309 woningen op voormalig SIZO-terrein Hillegom
1 uur geleden
De gemeenteraad van Hillegom heeft groen licht gegeven voor de realisatie van 309 woningen op het voormalig terrein van voetbalclub SIZO in de Zuid-Hollandse plaats.
Den Haag wil negenduizend woningen en meer groen realiseren in Laakhavens
3 uur geleden
In de Haagse wijk Laakhavens worden de komende jaren negenduizend nieuwe woningen gebouwd. Tegelijk ondergaat het gebied een grote vergroening, onder meer dankzij de realisatie van een stadspark.
Vijf nominaties voor Herengracht Industrie Prijs 2024
Vandaag, 09:53
Uit een shortlist van dertig projecten koos de jury vijf inzendingen, die meedingen naar de door Joep van Lieshout ontworpen H.I.P.-trofee en een geldbedrag van 2.500 euro.
Tweede Open Call voor Architectuur en Bouwkunst uitgeschreven
Gisteren, 16:23
Er is 100.000 euro beschikbaar voor ontwerpers en initiatiefnemers van een architectonisch bouwwerk op bijvoorbeeld een landgoed.
ING: piek in aantal nieuwbouwhuizen dat te koop blijft staan
1 uur geleden
Volgens de bank worden minder nieuwbouwwoningen verkocht omdat de overbruggingskosten zijn gestegen.
ACM: loskoppelen gasprijs kan warmtenet goedkoper maar ook duurder maken
Vandaag, 10:33
Het is beter als tarieven voor warmtenetten niet meer gekoppeld zijn aan de gasprijs, maar dit kan ook betekenen dat stadswarmte soms duurder wordt dan nu.
Aantal huizen met nieuwe huurder is hard gedaald
Vandaag, 09:08
Maatregelen vanuit de overheid om huurprijzen te verlagen en zittende huurders beter te beschermen zorgen er mogelijk voor dat beleggers huurwoningen verkopen.
Scheldedelta krijgt Unesco-status om geologische betekenis
Gisteren, 10:36
Werelderfgoedorganisatie Unesco heeft de Scheldedelta erkend als ‘Global Geopark’.
De Jonge: eerste wijken pas ver na 2030 van het gas af
Gisteren, 09:33
Het zal tot zeker na 2030 duren voordat een gemeente de eerste wijk aanwijst om van het gas te worden afgesloten, zegt demissionair minister Hugo de Jonge.
Brabant gaat in gesprek over transitie landelijk gebied
27 maart, 3:11
Gedeputeerde Staten van de provincie zijn het eens geworden over het voorontwerp Brabants Programma Landelijk gebied.
Ga naar het nieuws-archief
Kirsten Hannema
Architectuurcriticus
1
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur