Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2025
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Avond met De Zwarte Hond
Symposium
Post-Growth City
Symposium
Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024
Impressie van een feestelijke avond
Avond met Office Winhov
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
De Zwarte Hond
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Avond met Office Winhov
Uitreiking van Architectenweb Awards 2020
Impressie van de prijsuitreiking via Zoom
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Digibouw
Anvana Architects
Premium architectuur- en interieurprojecten.
Spring Studio interieurarchitecten
Interieurarchitectenbureau uit Groningen, geleid door Manon Westmeijer & Jasmijn Buijvoets
Interior & Co
Leevik E-commerce
Schapenzacht
Maatwerk wandkleden van wol
Digibouw
Schapenzacht
Maatwerk wandkleden van wol
Karakter Erfgoed
Spring Studio interieurarchitecten
Interieurarchitectenbureau uit Groningen, geleid door Manon Westmeijer & Jasmijn Buijvoets
Anvana Architects
Premium architectuur- en interieurprojecten.
Interior & Co
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Ivy apartments, Nieuwegein City
Hotel Vie Via
Binck Eiland, Den Haag
Al jarenlang akoestisch comfort in Station Breda
De Mersjant
Parkeergarage Berlijnplein
Deelgebied De Bosrand op Landgoed in den Houte
Paviljoen KC Leyenburgschool
‘Ponte di Rialto’ en ‘Pont Neuf’ in Purmerend
CPO Heuvelrug
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Akoestisch kussen.
Ervaar de ultime natuurlijke oplossing voor akoestiek problemen.
Alaskan Yellow Cedar
Mooie toevoeging aan de gevel
Hardglazen deur
Transparantie ten top
LiquidDesign
veerkrachtige vloeivloer
A35
Tijdloze elegantie
Inheems biodivers groendak
Tover elk dak om tot een inheemse bloemenweide vol leven
Kingspan Light + Air - Brandwerend
Brandwerende beglazing voor elk glasdak
K-Vesta raam- en deurgrepen
"Colour your grip"
Knauf MaxSpace
Minder wand, méér ruimte. Het ideale profiel voor meer winst per m²
norament 926 castello
TIJDLOOS DESIGN MET HEDENDAAGSE LOOK
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Sport- en speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Cloudoplossingen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO
Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam
Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden
Oostzaanstraat 45 1013 WG Amsterdam
Hortamuseum: ‘(G)een motief,’
Amerikaansestraat 27, 1060 Sint-Gillis, Brussel, België
De 10 beste gebouwen van Amsterdam van 2025
Arcam
Foto-expositie Dromen zonder Drempels
In de pergola’s van RAUM, op het Berlijnplein te Utrecht
Tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO
Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam
Hortamuseum: ‘(G)een motief,’
Amerikaansestraat 27, 1060 Sint-Gillis, Brussel, België
De 10 beste gebouwen van Amsterdam van 2025
Arcam
Een avond met: Ma Yansong
Museumpark 25, 3015 EK Rotterdam
Zomerwandelingen Nieuwe Stad op Zondag 2025
Amsterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
ontwerper (Heerenveen)
Toko Fuze zoekt Junior Architect
Kumiki zoekt junior architect
Stedenbouwkundige @ wUrck
Stagiair bouwkunde
concrete is looking for interior acrhitects
Kumiki zoekt junior architect
Interieurarchitect/ ontwerper (Medior – Senior) 32-40uur
Interieurarchitect
Junior Architect
Architect
Twee vacatures: BIM-modelleurs/projectleiders
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Violette Schönberger
Copyright: Maarten van Haaff
Flex of fix?
26 april 2022, 9:00
Violette Schönberger
Architect
0
0
0
0
Omdat de woningmarkt overkookt, het aantal acute woningzoekenden voortdurend stijgt en het reguliere planaanbod zich te traag ontwikkelt, staan bestuurders voor een monsterklus: hoe gaan ze de woningmarkt ooit vlottrekken? Steeds vaker valt in deze context een toverwoord dat de meest urgente woningzoekenden zou kunnen helpen: f
lexwonen
. Maar wat is flexwonen precies en welke problemen lost het eigenlijk op?
Flexwonen betekent meestal bouwen met standaard modules via tijdelijke vergunningen in versnelde trajecten. Liefst op een braakliggend terrein dat in afwachting is van ‘echte' gebiedsontwikkeling. Want daar kan snel en goedkoop in eenvoudige rijen worden gebouwd en op termijn weer geruisloos worden gesloopt.
De intenties zijn mooi: woningen voor statushouders die geen kant op kunnen vanuit de AZC’s. Oekraïeners die niet in de reguliere asielprocedures passen maar wel acuut een huis nodig hebben. Studenten die anders nooit bij hun ouders wegkomen. Gescheiden echtelieden die niet meer onder een dak kunnen wonen. Voor hen is in het reguliere aanbod geen woning te vinden en vormt flexwonen een uitkomst.
Hiermee lijkt de ideale tussenoplossing voor acuut benodigde vierkante meters te zijn gevonden. En vanwege de veronderstelde tijdelijkheid worden beslissingen over flexwonen dan ook vaak snel genomen. Maar is de noodzaak voor deze woningen wel zo van tijdelijke aard? We zien immers in de Nederlandse woonbehoeften een structurele verschuiving naar kortere bewoning. Het merendeel van de woningzoekenden bestaat uit een breed spectrum van ‘niet-gangbare’ huishoudens: alleenstaanden, samengestelde gezinnen, mensen die pas gescheiden zijn of wachten op gezinshereniging. Dat éne huis waar men de rest van het leven verblijft komt nauwelijks meer voor. Gemiddeld verhuist de Nederlander iedere zeven jaar; statistisch gezien woont het merendeel van de bevolking dus al ‘flex’.
Paradoxaal genoeg is de architectuur van flexwoningen allesbehalve flexibel. Aan standaard bouwunits kan vrijwel niets worden veranderd: woningen zijn niet samen te voegen, te splitsen of van indeling te veranderen. De flexdorpen die we nu bouwen kunnen zich ook niet geleidelijk transformeren tot een levendig onderdeel van de stad. De aanpasbaarheid betreft enkel het bestemmingsplan of de vergunningsprocedure, niet de gebouwde ruimtes. Wat we in de praktijk ‘flexwonen’ noemen is eigenlijk meer een vorm van
acuut wonen
.
Is dat werkelijk wat de beoogde doelgroepen nodig hebben? Een architectuur van tijdelijkheid die benadrukt dat de situatie zo gauw mogelijk moet worden verlaten? Heeft de flexwoner niet eerder behoefte aan een sterke omgeving om zich aan vast te klampen in die onbestendige periode in z’n leven? Bijvoorbeeld een solide gebouw dat rust uitstraalt, een inspirerend (stedelijk) landschap of publieke voorzieningen als oriëntatiepunten in de samenleving. Werkelijk flexibel bouwen veronderstelt een robuuste drager, vraag dat maar aan John Habraken of Yona Friedman.
Het ziet er naar uit dat de acute woningzoekende of de tijdelijke bewoner een blijvende doelgroep in de woningmarkt zal vormen. Onze huidige flexwoningen zijn misschien een snelle stap in een totaal vastgelopen woningmarkt, maar ze lossen niet de structurele vraag naar flexibele woonconcepten op. En daar moeten we beter over na gaan denken. Want voor je het weet verrijst straks aan de rand van iedere gemeente een gigantisch containerdorp, dat er zomaar een paar decennia blijft staan – simpelweg omdat de noodzaak blijft – maar zonder bewoners enige ruimtelijke kwaliteit te bieden.
De doelgroepen van flexwonen hebben recht op betere oplossingen. Robuuste dragers die de stad versterken en een flexibele inbouw die blijvend kan reageren op de steeds weer wisselende ruimtevraag.
Met dank aan Tim Peeters en Jan Nauta.
Violette Schönberger werkt als stedenbouwkundige voor de gemeente Rotterdam en geeft les aan de KULeuven en de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. Zij schrijft over architectuur en stedenbouw op
www.fromscratch.work
. In 2019 won ze de Geert Bekaertprijs voor Architectuurkritiek.
Trefwoorden
violette schönberger
containerwoningen
flexwonen
column
tijdelijkheid
Best gelezen
1
CO2-gestuurd ontwerpen is efficiënt ontwerpen. Levert dat ruimtelijk nog wat op? Jazeker!
dinsdag, 15 juli
2
Aquon – transparant laboratorium met in houten hart plek voor ontmoeting
dinsdag, 15 juli
3
Studio Maks ontwerpt woongebouw volgens buddy-concept voor Oostenburg
donderdag, 10 juli
4
EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork”
woensdag, 16 juli
5
Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta
maandag, 14 juli
Gerelateerde nieuwsberichten
Veel meer vergunningen voor tijdelijke woningen verstrekt in 2022
27 juni 2023
2023 in tien columns door Violette Schönberger
28 december 2023
Droomveranderingen
25 april 2023
Surfplank
23 mei 2023
Rioolstedenbouw
27 juni 2023
Die zaal, die zaal
26 september 2023
Gisteren van morgen
24 oktober 2023
Berichten uit de bubble
28 november 2023
Toekomstdenken
22 december 2023
Grote plannen, met af en toe een grap
30 januari 2024
Achter de muur
27 februari 2024
Onverwachte ontmoetingen en veilige routines
26 maart 2024
Verloting van vijf exemplaren van Paradijs van Imperfectie
10 april 2024
Mid-rise Milaan
23 april 2024
Lang leve het leegstandsbeheer!
28 mei 2024
Engagement revisited
25 juni 2024
De knie
22 oktober 2024
Aftiteling van architectuur
24 september 2024
Langs het hek
26 november 2024
Column
De laatste keer
19 december 2024
Gelaagd geluid
22 maart 2022
Weldaad… met mate
22 februari 2022
Backstage spektakel
25 januari 2022
De postkapitalistische stad
23 december 2021
Burgerraad ruimtelijke ordening
23 november 2021
Oeuvre complète
26 oktober 2021
Lage horizon
28 september 2021
Transfer zone
22 juni 2021
Mijlpalen
25 mei 2021
Engagement?
28 april 2021
Bouwen voor de lang-heid
23 maart 2021
Het feest der ontregeling
23 februari 2021
Kosmische stedenbouw
26 januari 2021
Absoluut
24 mei 2022
Ode aan ons trapje
28 juni 2022
Post-covid
27 september 2022
Van de olifant en de muis
25 oktober 2022
Acht miljard daken
22 november 2022
Grondrecht
20 december 2022
Het mogelijke of het juiste
31 januari 2023
Boodschappenlijstje
28 februari 2023
Daken van sommige Amsterdamse containerwoningen brandgevaarlijk
14 maart 2023
Fantastisch
28 maart 2023
2022 in tien columns door Violette Schönberger
30 december 2022
Veel meer vergunningen voor tijdelijke woningen verstrekt in 2022
27 juni 2023
2023 in tien columns door Violette Schönberger
28 december 2023
Droomveranderingen
25 april 2023
Surfplank
23 mei 2023
Rioolstedenbouw
27 juni 2023
Die zaal, die zaal
26 september 2023
Gisteren van morgen
24 oktober 2023
Berichten uit de bubble
28 november 2023
Toekomstdenken
22 december 2023
Grote plannen, met af en toe een grap
30 januari 2024
Achter de muur
27 februari 2024
Onverwachte ontmoetingen en veilige routines
26 maart 2024
Verloting van vijf exemplaren van Paradijs van Imperfectie
10 april 2024
Mid-rise Milaan
23 april 2024
Lang leve het leegstandsbeheer!
28 mei 2024
Engagement revisited
25 juni 2024
De knie
22 oktober 2024
Aftiteling van architectuur
24 september 2024
Langs het hek
26 november 2024
Column
De laatste keer
19 december 2024
Gelaagd geluid
22 maart 2022
Weldaad… met mate
22 februari 2022
Backstage spektakel
25 januari 2022
De postkapitalistische stad
23 december 2021
Burgerraad ruimtelijke ordening
23 november 2021
Oeuvre complète
26 oktober 2021
Lage horizon
28 september 2021
Transfer zone
22 juni 2021
Mijlpalen
25 mei 2021
Engagement?
28 april 2021
Bouwen voor de lang-heid
23 maart 2021
Het feest der ontregeling
23 februari 2021
Kosmische stedenbouw
26 januari 2021
Absoluut
24 mei 2022
Ode aan ons trapje
28 juni 2022
Post-covid
27 september 2022
Van de olifant en de muis
25 oktober 2022
Acht miljard daken
22 november 2022
Grondrecht
20 december 2022
Het mogelijke of het juiste
31 januari 2023
Boodschappenlijstje
28 februari 2023
Daken van sommige Amsterdamse containerwoningen brandgevaarlijk
14 maart 2023
Fantastisch
28 maart 2023
2022 in tien columns door Violette Schönberger
30 december 2022
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Powerhouse Company presenteert opgeleverde woontoren Nelson in Arnhem
Vandaag, 11:46
Aan de voet van de Nelson Mandelabrug in Arnhem is woontoren Nelson opgeleverd. De door Powerhouse Company ontworpen diamantvormige toren biedt plek aan 93 woningen.
Oud bankgebouw in Bladel getransformeerd tot cultureel centrum Bruis
Vandaag, 10:59
Het pand biedt plaats aan onder meer een theaterzaal, bibliotheek en café. GROUP A renoveerde het bestaande gebouw en breidde het uit met een opvallend uitkragend volume aan de marktzijde en een uitbreiding aan de achterkant.
Amsterdam bouwt nieuwe Jaap Eden IJshal
Gisteren, 14:16
Het complex, dat is ontworpen door VenhoevenCS, komt op vrijwel dezelfde plek als de bestaande ijshal. De hoofddraagconstructie van de huidige hal wordt hergebruikt in het nieuwe gebouw.
Samenwerkingsverband met Blink en WE architecten wint tender Markthuis Papendrecht
Gisteren, 11:56
Het gebouw biedt plaats aan 36 woningen, horecavoorzieningen en commerciële ruimte. Op het dak komt een collectieve daktuin, die wordt ingericht door Dakdokters Studio.
ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven
4 uur geleden
Het concern heeft in Eindhoven grond gekocht en wil begin 2026 starten met de bouwwerkzaamheden.
Organisaties: compensatie natuur Maasvlakte II onvoldoende
Vandaag, 09:17
Zeven natuurorganisaties stapten in 2022 naar de rechter om het kabinet te dwingen de natuur te herstellen in een Europees beschermd natuurgebied voor de kust van Zeeland en Zuid-Holland.
Klimaatraad: inconsistent klimaatbeleid brengt onzekerheid
Gisteren, 15:21
“Veel klimaatbeleid is het afgelopen jaar opgeschort of teruggedraaid”, zegt raadslid en voorzitter van de visiecommissie Wieke Pot.
Flexkoop komt niet van de grond op woningmarkt, zegt NHG
Gisteren, 10:05
NHG (Nationale Hypotheek Garantie) stopt voorlopig met voorbereidingen voor ‘koop flexwoningen’, ook wel flexkoop genoemd.
Zuid-Holland zoekt met spoed nieuwe plek voor archeologisch depot
14 juli, 1:05
De provincie wilde haar archeologische vondsten onderbrengen in een nieuw te bouwen erfgoedcentrum in Katwijk, maar de gemeenteraad heeft dat plan afgewezen.
Ruim een op de drie Nederlanders vindt woning niet hittebestendig
14 juli, 11:47
De onvrede is het grootst in Zuid-Holland, waar 41 procent van de inwoners vindt dat hun woning onvoldoende beschermd is tegen hitte.
Ga naar het nieuws-archief
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur