Violette Schönberger
Copyright: Maarten van Haaff

Lang leve het leegstandsbeheer!

28 mei 2024, 9:00
We hadden zeeën van ruimte en het kostte bijna geen geld. De locatie was midden in het centrum, extreem goed bereikbaar en representatief. De perfecte uitvalsbasis voor allerlei activiteiten. Zeven verdiepingen met elk 2.000 m2 aan leegstaande kantoorruimte waren via een antikraak-constructie gevuld met creatieve bedrijven, afstudeerstudio’s, kappers en zelfs een hypnotiseur. Het was niet bepaald een hechte community, maar dat was ook helemaal niet nodig: iedereen was druk met eigen zaken en regelde het minimale aan gedeelde voorzieningen met elkaar: pantry en wc’s. Geen smerige bende – zoals bij sommigen het beeld van antikraak oproept – maar een serieuze werkomgeving voor tientallen bedrijven.

Het grote voordeel van antikraak is ook meteen het grote nadeel: lage huren bieden geen enkele garantie voor continuïteit. De zeven verdiepingen van ons kantoor zijn deze maand leeggeveegd, want de huurcontracten werden opgezegd. De huurmarkt voor betaalbare werkruimtes raakte direct overspoeld met ruim zestig ondernemingen die allemaal tegelijk een nieuwe werkruimte zoeken. Dat zou niet erg hoeven zijn, als er voldoende alternatief aanbod zou zijn. Maar dat is er niet. Sommigen zullen vanuit huis moeten gaan werken, anderen moeten ineens de hoofdprijs gaan betalen op de reguliere kantorenmarkt en een enkeling zal noodgedwongen de onderneming moeten staken. Hoort erbij, part of the deal natuurlijk, en voor onze eigen onderneming lost het probleem zich wel weer op.

Maar onze situatie roept vanzelf de algemenere vraag op waar huurders van kleine bedrijven in de creatieve sector in de stad nog terecht kunnen. Neem nu Rotterdam: het is moeilijk voor kunstenaars en creatieve bedrijven om een fatsoenlijke atelierruimte te vinden en wie de stap wil maken van antikraak naar een vast huurcontract, moet een reuzensprong maken van betaalbaar leegstandsbeheer naar marktconforme prijzen, zoals een artikel op onderzoekswebsite Vers Beton in 2021 al beschreef. De kantorenmarkt lijkt wel de woningmarkt! Precies zoals de student die z’n kamer wil verlaten tegenwoordig geen betaalbare starterswoning meer kan vinden, zo is de sprong voor startende bedrijven naar de reguliere markt veel te groot. En dat terwijl de beschikbare vierkante meters in de stad voor het oprapen liggen.

We konden ze zien vanuit onze eigen verdieping: de leegstaande kantoorverdiepingen in de omliggende gebouwen, de duizenden vierkante meters waar jarenlang niets mee gebeurde. Wachtend op die éne huurder die wel de hoofprijs wil betalen? Goedkoper om als asset op een balans te laten staan, dan om daadwerkelijk te verhuren? Rekenend aan ontwikkelmodellen voor transformatie? En in de tussentijd maar leeg staan.

Leegstand is een van de treurigste en onrechtvaardigste zaken in een stad onder grote druk. Terwijl zoveel mensen woon- en werkruimte zoeken en soms écht helemaal vastzitten in hun leven, staan er perfect bruikbare vierkante meters in de stad helemaal niets te doen. Want zelfs al wacht een kantoor op een glorieuze toekomst als herbestemming naar woningen – wat natuurlijk een hele goede zaak is – dan gaat daar vaak een jarenlang ontwerp- en rekenproces overheen. Jaren waarin smachtende creatievelingen omhoogkijken naar de ramen van leegstaande kantoorkolossen waarachter niets gebeurt.

Een stad als Rotterdam, die zich nadrukkelijk profileert als een stad van innovatie, productie, creativiteit en hard werken, zou naast reguliere kantoorruimtes en werkplaatsen, ook moeten sturen op betaalbare ruimtes waar gewerkt kan worden. Structureel betaalbare ruimtes, net zo goed als tijdelijk verhuurbare ruimtes via leegstandsbeheer. Zo wordt het hele ‘ecosysteem’ van ondernemers gevoed: de corporate kantoren voor de grote bedrijven, de grow-ups en de start-ups in betaalbare en eventueel tijdelijke ruimtes. Tijdelijkheid op zich is immers helemaal niet erg, wanneer zich steeds weer voldoende ándere tijdelijke plekken aandienen. Wat zou het simpel kunnen zijn: stop al die leegstaande kantoren vol met huurders uit de creatieve sector en je hebt een geweldig stadklimaat, een levendige cultuur en een dynamiek in het centrum waar iedere citymarketeer van droomt.

Gemeente Rotterdam, doe er wat aan! Maak het onmogelijk of zeer onaantrekkelijk om kantoren leeg te laten staan. Stimuleer vastgoedeigenaren met leegstand om het tijdelijk te verhuren aan creatieve bedrijven. Geef betaalbare werkruimtes ook in gebiedsontwikkeling structureel een plek. En accepteer niet langer dat in het centrum van de stad zoveel vierkante meters leeg staan. Betaalbare huren voor creatieve bedrijven zijn een noodzakelijkheid voor de stad, en zeker voor een stad als Rotterdam.


Violette Schönberger is architect en stedenbouwkundige, en is mede-oprichter van ontwerpbureau Falsework. Haar columns publiceert ze op fromscratch.work en zijn gebundeld in het boek Paradijs van Imperfectie. In 2019 won ze de Geert Bekaertprijs voor Architectuurkritiek.

Trefwoorden

violette schönberger creatieve bedrijven leegstand leegstandsbeheer rotterdam creatieve industrie column

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Doris Duke Theatre naar ontwerp van Mecanoo geopend
11 juli, 2:50

Studio Maks ontwerpt woongebouw volgens buddy-concept voor Oostenburg
10 juli, 1:21

Jubileumeditie Dutch Design Week in teken van thema 'Past. Present. Possible.'
10 juli, 10:30

OMA ontwerpt rotsachtig hoofdkantoor Jomoo in Xiamen
9 juli, 3:55

'Bouwplaatsen worden steeds interessanter voor criminelen'
10 juli, 2:32

NVM: prijzen mogelijk sterker omhoog na verkoopgolf huurhuizen
10 juli, 11:18

Evelien Peeters nieuwe managing director Witteveen+Bos Belgium
9 juli, 3:17

VVD wil met fiscale maatregelen koopwoning bereikbaarder maken

8 juli, 11:46

Klimaatvriendelijke investeringen in vier jaar tachtig procent omhoog
8 juli, 9:25

Advies: huurbeleid versimpelen, minder belastingvoordeel koophuis
7 juli, 4:19
Ga naar het nieuws-archief
Violette SchönbergerArchitect
ATAG Nederland
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Kingspan Light & Air
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
Houthandel van Dam
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland BV
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
wienerberger
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
IsoBouw Systems bv
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf B.V.
Saint-Gobain Building Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
VOLA Nederland BV
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Holonite B.V.
AXOR + hansgrohe
FALK®
Tata Steel Colorcoat®
Ontwerpers
Lidmaatschappen
Nieuwsbrieven
Leveranciers
Lidmaatschappen
Adverteren

Architectenweb
Over ons
Contact

© 2002 - 2025 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan