Marjolein van Eig

Plaatsen waar u slaapt

9 juli, 9:00

Joost, van NAi Boekverkopers, vertelde me dat de verkoop van zowel ‘Bouwen in Amsterdam’ door Henk Zantkuijl als ‘Ruimten Rondom’ door Georges Perec, is gestegen sinds ik erover heb geschreven. Dat vind ik aan alle kanten goed nieuws: er is aandacht voor wat ik schrijf, mijn ideeën worden gewaardeerd en vooral; mensen kopen – en lezen, hoop ik! – boeken die de moeite waard zijn. Het zijn boeken waarin je kennis op doet over bouwen, waar je nieuwsgierig van wordt, blij, enthousiast, waar je geest weer van open gaat staan en waardoor je, voor even of voor altijd, met andere ogen naar de wereld om je heen je gaat kijken.

Toch krijg ik ook klachten. ‘Door jouw column heb ik Perec weer geprobeerd, maar ik vind het niet te lezen’, vertelt een goede vriend over ‘Ruimten Rondom’. Maar hij maakt een vergissing en het is goed dat ik dat hier even kan rechtzetten. Het is namelijk helemaal niet de bedoeling dat je dit boekje leest. Het is niet de bedoeling dat je gaat zitten en volgordelijk de ene na de andere bladzijde omslaat, al lezend, van het begin naar het einde en dat je het dan, als je het uit hebt, in de kast zet. Dit boekje moet je op je bureau leggen, binnen handbereik. En dan moet je er af en toe in bladeren en je laten meevoeren door de gedachtenspinsels van Georges Perec.

Zo pakte ik het recent weer, in verband met de naderende bouwvak, en zocht naar het hoofdstuk over Grenzen. Perec schrijft over grenzen: “Een grens overgaan heeft iets opwindends; niet meer dan een denkbeeldige limiet maar alles verandert, zelfs het landschap; het is dezelfde lucht, dezelfde aarde, maar de weg is niet helemaal hetzelfde meer, de belettering van de verkeersborden verandert, de bakkerijen lijken niet meer helemaal op wat we nog maar een ogenblik geleden een bakkerij noemden, de broden zijn anders van vorm, op grond slingeren niet meer dezelfde lege pakjes…”

Na het passeren van een grens valt mij altijd direct de andere bouwcultuur op; de detaillering van de dakranden, diepte van de raamnegges, maat van de bakstenen, ritme van de balkonhekken, materialisering van de terrassen, dikte van de deurlijsten, typografie van de huisnummers, geometrie van de kapvormen, tactiliteit van de gevel, sequentie van de ruimtes, grootte van de ramen (of eigenlijk, in vergelijking met Nederland, de kleinte), grafieken op de plafonds, overgangen tussen de materialen, profiel van de straten, afwerking van de stoepen, vorm van de regenpijpen, open-dicht verhoudingen in de gevel, de pleintjes in de steden, het silhouet van de kerktorens.

Maar terwijl ik op zoek ben naar dit hoofdstuk over grenzen blijf ik tijdens het bladeren haken bij het hoofdstuk over ‘De kamer’. Perec schrijft: “Waarschijnlijk omdat een kamer bij mij net zo functioneert als een madeleine bij Proust (...) heb ik, sinds een flink aantal jaren alweer, een poging ondernomen om een zo uitputtend mogelijke inventaris op te maken van alle Plaatsen waar ik geslapen heb. Op dit moment ben ik met de beschrijvingen nog nauwelijks begonnen maar daar staat tegenover dat de lijst met plaatsen inmiddels zo goed als compleet is; het zijn er rond de tweehonderd.”

En terwijl Perec nadenkt over de manier hoe deze kamers te ordenen (niet chronologisch of alfabetisch, misschien geografisch of beter nog typologisch) wil ik van de gelegenheid gebruik maken om u als lezer uit te dagen om ook een overzicht te maken van de kamers waar u tijdens uw leven geslapen heeft. Dit vraag ik u niet omdat ik benieuwd ben naar waar u tijdens uw leven geslapen heeft, want dat interesseert me werkelijk niet, ik geef u het vrijblijvend mee als tip, omdat ik denk dat het een heel aardig tijdverdrijf is voor tijdens de vakantie. Eén van de leukste categorieën die Perec noteert is; gelegenheidsovernachtingen (bank, vloerkleed+kussens, tapijt, ligstoel, enzovoorts). Wellicht leidt het tot interessante inzichten over uw leven.

Marjolein van Eig is architect-directeur van BureauVanEig. Zowel in haar werk als in haar maandelijkse column verbindt ze eigentijdse opgaven met hun historische wortels. Ze is afstudeermentor aan de Academie van Bouwkunst, geeft regelmatig lezingen in binnen- en buitenland, en is architectlid van de Welstandcommissie in Rotterdam.

Trefwoorden

henk zantkuijl bouwen in amsterdam column boek georges perec marjolein van eig

1	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024 maandag, 2 september
2	Nominaties Woongebouw van het Jaar 2024 bekend woensdag, 4 september
3	Robbrecht en Daem dreigt gemeente en Boijmans met rechter om sloop vleugel dinsdag, 3 september
4	Team Ballast Nedam Development wint tender toren en woonblok bij Amstelstation maandag, 2 september
5	Bouw woontoren Highlight bij station Eindhoven aanstaande donderdag, 5 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Modern

14 mei

De architect is op zoek naar liefde

10 april

Lelijkste woonwijk

12 maart

Ode aan Joost

13 februari

Dagboek van een ruimtegebruiker

16 januari

Laatste keer, echt

12 december 2023

De architect en de verkiezingen

14 november 2023

Witte Mannen

12 oktober 2023

Het Nieuwe NAi

12 september 2023

Steen – PIR – Schaap

13 juni 2023

Kolommen en vergankelijkheid

10 mei 2023

De uitstoot is nu

11 april 2023

Gaaf land

14 maart 2023

Een goede gebouwplint; wat is dat eigenlijk?

14 februari 2023

De andere kant

24 januari 2023

Het gebouw als kunstwerk

16 januari 2023

8 december 2022

8 november 2022

11 oktober 2022

13 september 2022

14 juni 2022

Wooncrisis én ambtenarencrisis

10 mei 2022

Waarde en weerloos

8 maart 2022

Dijkenhoge ambities

12 april 2022

Houtbouw hoeft er niet zo uit te zien

8 februari 2022

De reikwijdte van iemand

11 januari 2022

Gebouwde telmodellen

14 december 2021

Ode aan onze oude straat

9 november 2021

De glasparadox

14 september 2021

Huilen onder systeemplafonds

9 juni 2021

Architecten, verenigt u

11 mei 2021

Het raam mag niet open

13 april 2021

Nostalgie naar vooruitgangsdenken

9 maart 2021

Materiaal als drager van herinnering

9 februari 2021

Het leven in het trappenhuis

12 januari 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Rotterdamse bureaus winnen prijsvraag voor woonwijk Landsberg am Lech

6 september, 3:47

Het winnende voorstel behelst meer dan tweehonderd betaalbare woningen in een natuurlijke en collectieve beheerde omgeving. De materialen waarmee de woningen worden gebouwd, worden geoogst op de locatie.

Houten gebouw met kasgevel voor energiecoöperatie Deltawind

6 september, 11:29

In het Zuid-Hollandse Oude Tonge is een gebouw voor energiecoöperatie Deltawind in gebruik genomen. Het houten gebouw, naar een ontwerp van RO&AD Architecten, staat op poten om eronder en rondom zoveel mogelijk groen te kunnen realiseren.

Studio Rianknop geeft woning volledig nieuw, speels en kleurig interieur

5 september, 4:03

Voor een kleine tussenwoning aan de Slatuinenweg in Amsterdam-West heeft studio Rianknop een compleet nieuw interieur ontworpen. Het resultaat is speels, kleurrijk en bevat verrassende elementen.

Bouw woontoren Highlight bij station Eindhoven aanstaande

5 september, 11:50

Naar verwachting wordt dit najaar gestart met de bouw van woontoren Highlight bij het Eindhovense Stationsplein. De 75 meter hoge toren Highlight biedt plek aan 192 huurwoningen en verschillende voorzieningen.