Marjolein van Eig
Copyright: Maarten van Haaff

Ode aan onze oude straat

9 november 2021, 9:30
Onlangs verhuisden we toch naar het huis uit column #03, aan het verkeersriool de ‘s Gravendijkwal in Rotterdam. Het kwam opnieuw op de markt en we bedachten een opzet waarbij alle slaapkamers aan de rustige en groene stadstuin zijn gesitueerd. Zo zijn wij nu alsnog de bewoners van een statig herenhuis met hoge plafonds en een marmeren gang. Aan de ene kant razen de auto’s van Rotterdam Noord naar Zuid, aan de andere kant worden we gerustgesteld door een monumentale kastanjeboom van meer dan 100 jaar oud en zien we enkel groen.

De ode van deze column is voor de straat waar we vandaan komen. We woonden er 20 jaar, trouwden en kregen er kinderen. We verhuisden binnen dezelfde straat van één laag naar een begane grondwoning met tuin en eerste verdieping, en konden na een jaar de tweede verdieping erbij kopen. Er vonden grote en kleine dingen plaats, zoals dat in het leven gebeurt. Het was niet zomaar wat, dat we gingen verhuizen. We verlieten een berg aan herinneringen.

De oude straat is een gewone stadsstraat uit het begin van de vorige eeuw, met een smal straatprofiel en bakstenen bouwblokken van vier lagen. Van oudsher waren het vooral beneden-bovenwoningen, maar in de loop van de tijd zijn er binnen de blokken allerlei denkbare woonvormen ontstaan; van hele huizen over vier lagen tot één appartement op elke laag, tot doorgebroken dubbelbrede woningen. Een pandjesbaas is bezig om maar liefst zeven appartementen in één beuk stoppen. Een dergelijk flexibel casco zou tegenwoordig hoge punten scoren in de MAT 8, de rekentool voor gebouwflexibiliteit.

De oude straat maakt op twee plekken een flinke knik en de stedenbouwkundige driedeling die zo ontstaat, is ook architectonisch en programmatisch vormgegeven. Het eerste deel, waar wij woonden, is het karige deel; veel sociale woningbouw met de typische vlakke kunststof kozijnen uit de wijkverbetering van de jaren ’80. Het midden, tussen de twee knikken, vormt een architectonisch hoogtepunt; met aan de ene zijde een gemeentelijk monumentaal blok uit de jaren ’30 en aan de andere zijde plinten van grindbeton, ionische zuilen en gemetselde tuinmuren met grote hardstenen afdekkers. In het laatste deel van de straat staan stadswoningen met erkers en riante voortuinen. Op de oude school bouwde MVRDV het blauwe dorpje, zodat onze straat ook onderdeel was van moderne architectuurreisjes.

Zo’n knik in de straatwand doet wonderen. Ter plaatse van de knik zitten bijzondere woningtypes met op de begane grond van oudsher winkelruimtes. Bij de knik wisselt het perspectief, waardoor er andere gevels in beeld komen en de straat mooi wegdraait. Er is plek voor een boom en wat fietsnietjes. Er ontstaat een ruimte waar even een praatje gemaakt kan worden. Het is een intiem straatinterieur; een welkome overgang tussen de drukke hoofdstraat en de woning.

Bij een van de knikken in de straat woont Willem, één van de langstzittende bewoners. Hij is het levende archief van de straat; hij heeft overal nog foto’s van en een berg verhalen over wat er ooit gebeurd was. Hij is vaak thuis en spreekt elke straatbewoner. Dat is handig; we hoefden enkel Willem te vertellen dat we gingen verhuizen en zo was binnen no-time de hele straat op de hoogte. Hij kent ook elke stukje Rotterdam en de architect die het ontworpen heeft. Toen ik aan de slag mocht met vijf winkelpanden aan de Lijnbaan viste hij een oud schetsontwerp uit zijn kelder, een plan dat ook ooit bedacht was voor datzelfde stukje.

De oude straat kent huishoudens van alle kleuren, leeftijden, samenstellingen, achtergrond en inkomensniveau. Het zal komen door de mix van sociale huur, vrije sectorhuur en koopwoningen. Er woont een professor, een beroemd journalist, een pruikenmaker, basbouwer, parketlegger, verpleger, crisismanager, opbouwwerker, er wonen artsen, bijstandsmoeders, werklozen, alcoholisten, drugsdealers, mensen met psychoses, mensen met sociale fobieën, etc. Er wonen opvallend veel vrijgezelle mannen.

De dissonanten in de oude straat zorgden voor onderling contact. De straatgenoot met psychoses die vaak om drie uur ‘s nachts uit het raam verhalen de straat in tetterde, zorgde ervoor dat we bij elkaar kwamen informeren wie de instanties had gebeld.. Een andere buur bleek wel zichzelf maar niet de woning te kunnen onderhouden en leefde jarenlang zwaar vervuild. De schoonmaakinterventie die we pleegden met wat buren leidde tot de kennismaking met een andere buur. Ze bleken een voorliefde voor arthouse films te delen en hadden dezelfde medicatie tegen bepaalde angsten.

Er waren ook irritaties in de oude straat. Het smalle straatprofiel maakte dat het geluid versterkt op de verdiepingen binnenkwam, vooral ‘s nachts. Elke nacht kwam er wel iemand met stampende muziek uit de auto thuis. De buurvrouw had een hond die keihard blafte als we onze eigen tuin betraden. Ons huis stond naast een vuilcontainer. Het is opvallend hoeveel mensen er om vier uur ’s nachts vuil weggooien en hoeveel herrie dat maakt. De plek is altijd een puinhoop, iedereen zet de rommel ernaast. In de zomer komt er een lucht uit die niet te harden is zodat we, ondanks het warme weer, de ramen dichthielden.

Ik zal het wel gaan missen. Nu wonen we aan een hoofdstraat; geen intiem straatinterieur hier. Wel meerdere daklozenopvanglocaties in de buurt met als gevolg allerlei bijzondere types voor de deur. Een eigen portiek waarin gehangen wordt. Hm, we gaan het zien. Op naar de volgende 20 jaar.


Marjolein van Eig is architect-directeur van BureauVanEig. Zowel in haar werk als in haar maandelijkse column verbindt ze eigentijdse opgaven met hun historische wortels. Ze is als gastdocent verbonden aan de TU Delft en de Academie van Bouwkunst Rotterdam.

Trefwoorden

column marjolein van eig straat rotterdam bureauvaneig

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML
Gisteren, 14:00

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal
15 mei, 12:15

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam
15 mei, 11:31

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand
15 mei, 10:15

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen
15 mei, 1:29

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050
15 mei, 10:04

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes
14 mei, 5:51

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen
14 mei, 9:39

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland: aanleg windmolens op land stokt
13 mei, 12:03

Sociale veiligheid TU Delft volgens peiling nog ver te zoeken
12 mei, 5:20
Ga naar het nieuws-archief
Marjolein van EigArchitect
Atag Nederland
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Kingspan Light & Air
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
Houthandel van Dam
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland BV
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
wienerberger
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
IsoBouw Systems bv
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf B.V.
Saint-Gobain Building Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
VOLA Nederland BV
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Holonite B.V.
AXOR + hansgrohe
FALK®
Tata Steel Colorcoat®
Ontwerpers
Lidmaatschappen
Nieuwsbrieven
Specifier

Leveranciers
Lidmaatschappen
Adverteren

Architectenweb
Over ons
Contact

© 2002 - 2025 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan