Marjolein van Eig

De reikwijdte van iemand

11 januari 2022, 9:00

Het prettige van vakantie is dat er veel ruimte is om te klooien. Klooien is het fijnste dat er is; zonder specifiek doel het leven te leven, een beetje lezen, muziek luisteren, naar buiten kijken, ja! Helaas sta ik mezelf altijd maar weinig klooien toe. Het zal te maken hebben met mijn calvinistische opvoeding, die ik maar niet van me afgeworpen krijg. Er was deze vakantie tussen het klooien door een hoop te klussen, ook geklooi maar toch anders, en dat kon gelukkig gecombineerd worden met het luisteren naar podcasts.

Een van de podcasts die goed bevalt, is de Ruimte van Riek, horend bij de pas uitgebrachte publicatie. De samensteller is Heleen Hummelen. Haar stem is geweldig; meisjesachtig met lichte spot, heel fijn om naar te luisteren. Riek kan er trouwens zelf ook wat van, haar stem is juist allesbehalve meisjesachtig. Doorleefd en doorrookt. Ook mooi. De afleveringen zijn kort en behandelen elk een hoofdstuk uit het leven van Riek, die als mens nog kleurrijker blijkt dan ik al dacht.

Eén van de hoogtepunten van de podcast verhaalt over haar chauffeur John Krul. Riek komt niet over als een luxepoppetje, maar ze heeft wel een chauffeur. Gezien haar rijstijl en overvolle werkweek lijkt dit heel logisch. Ze is zich echter bewust van de uitstraling die een chauffeur kan hebben op haar klanten en laat zich vaak om de hoek afzetten van de adressen waar ze een afspraak heeft. Mensenkennis is wellicht wel haar belangrijkste karaktereigenschap. De chauffeur blijkt een sleutelrol te kunnen vervullen in de realisatie van de wijk Leidsche Rijn. Riek heeft Annemarie Jorritsma – toenmalig minister van Verkeer- en Waterstaat – nodig, maar het lukt haar niet om door haar secretaressemuur heen te breken. Via de beide chauffeurs lukt het haar om naast Jorritsma in de auto terecht te komen. De tunnelbak voor de snelweg, die Leidsche Rijn haar landschap heeft gegeven, wordt op de achterbank geboren. Het is één van de vele voorbeelden van de vindingrijkheid van Riek. Wat is daar veel van te leren.

Tijdens het vakantieklooien zag ik ook de documentaire Max Risselada: Life, Works & 12 Buildings. Het verhaalt over de sympathieke Max Risselada die jarenlang lesgaf aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Aan de hand van zijn twaalf favoriete gebouwen neemt Risselada ons mee door de geschiedenis van de architectuur, vanaf de modernisten. Zijn eerdere tentoonstelling Raumplan versus Plan Libre, waarin de ruimtelijke principes van Haus Müller van Adolf Loos en Villa Savoie van Le Corbusier naast elkaar werden gezet, ging de wereld over. Het is een interessante tegenstelling, die ogenschijnlijk voor de hand ligt, maar je moet er maar opkomen. Talloze studenten zijn gevormd met deze twee plannen. Het heeft mij in mijn eerste jaar sterk doen twijfelen of de studie wel iets voor mij was. Ik geloof niet dat dat het doel van de tentoonstelling was. Maar goed.

Het leukste moment in de documentaire zit in de staart. Aan het begin van zijn loopbaan weet Risselada nog niet of hij zal kiezen tussen het lesgeven of architect worden. Het is een keuze waar veel pas afgestudeerden van Bouwkunde tegenaan lopen. Als je eenmaal wat anders kiest dan het architectenvak, dan kan je niet meer terug, lijkt het. Voor Risselada is het in één klap – letterlijk – duidelijk wanneer hij zijn eigen huis ontwerpt en laat bouwen. De aannemer ziet een detail in de zorgvuldig opgezette tekeningen over het hoofd, waardoor een aansluiting tussen twee plafonddelen anders uitpakt dan de bedoeling was. De zeer rustig overkomende en nadenkende Risselada is er zo van over zijn toeren dat hij de auto instapt en deze vervolgens in de prak rijdt. Hij komt tot het inzicht dat hij wellicht beter geschikt is voor het onderwijs.

Zowel Riek als Max laten zien wat voor enorme reikwijdte een mens in een leven kan hebben. Vindingrijkheid en mensenkennis blijken hierin cruciale factoren. Een ander belangrijke karaktereigenschap is het kunnen loslaten. Dat geldt voor de ambitieuze plannen die je kunt hebben en die je steeds weer moet aanpassen en bijstellen om ze te kunnen realiseren. Maar het geldt ook voor het loslaten van de dagelijkse zorgen. Haar partner vertelt dat Riek in het weekend de knop omzet, het werk gaat uit. Volgens haar weekendkinderen bestond dat omzetten uit sigaren roken, borrels drinken, schilderen of een kijkdoos maken. En ziedaar. De groten onder ons blijken ook juist heel goed te zijn in klooien. Kan ik dat in de komende weekenden en vakantie toch voor mezelf verantwoorden. Lekker veel klooien, dan word ik vast ook een grote.

Het boek De Ruimte van Riek is verschenen bij Boom. De podcast is te beluisteren via bijvoorbeeld Apple Podcasts en Spotify. Daarbij was Riek Bakker onlangs ook te gast in de Architectenweb Podcast.

De documentaire Max Risselada: Life, Works & 12 Buildings was eerder te zien op AFFR en afgelopen Kerstvakantie voor een beperkte periode te bekijken via Archined.

Marjolein van Eig is architect-directeur van BureauVanEig. Zowel in haar werk als in haar maandelijkse column verbindt ze eigentijdse opgaven met hun historische wortels. Ze is als gastdocent verbonden aan de TU Delft en de Academie van Bouwkunst Rotterdam.

Trefwoorden

leidsche rijn vakantie max risselada column riek bakker marjolein van eig raumplan versus plan libre de ruimte van riek

1	Zeven architectenbureaus ontwerpen eerste woningen De Suikerzijde maandag, 15 april
2	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
3	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april
4	Kunstmanifestaties tonen ongeziene kant van Brugge en de Belgische kust dinsdag, 16 april
5	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april

De reikwijdte van iemand

Trefwoorden

Best gelezen

Gerelateerde nieuwsberichten

Gerelateerde podcasts

Andere nieuwsberichten

MoederscheimMoonen ontwerpt nieuw bewegingscentrum voor zorglandgoed

Nominaties Gouden Piramide 2024 bekend

Een appartementengebouw met acht verschillende woningen

'Gat' naast Hulstkampgebouw op Noordereiland opgevuld met woningbouw

Zeeland investeert miljoenen in wonen, wegen en leefbaarheid

De Jonge: invoering Omgevingswet tot nu toe ‘rustig en stabiel’

Amsterdam verbiedt bouw nieuwe hotels

Gelderland steekt 17 miljoen in verbeteren leefbaarheid dorpen

TU Delft heeft spijt van actie tegen journalistiek platform

Renovatiekosten Binnenhof lopen op naar circa 2 miljard