Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Huis voor de stad Amersfoort
Kraaijvanger Architects
M8 Work & Create, München
Hagemeister GmbH & Co. KG
Kop Sloot: gezinnen wonen aan de urban loggia
ANA architecten
Sterk hellend groendak voor seriematige woningbouw
Sempergreen
Holland Hydrogen |
Kraaijvanger Architects
Transformatie voormalig De Telegraaf gebouw
KUBUS | Specialist in BIM-software
Japanse Villa, Utrecht
mojo/architecten
Cooltoren Rotterdam - Woontoren aan de skyline
SVK
Wet Beast
Studioninedots
Nieuwbouw moderne schuurwoning
Wienerberger B.V.
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
Marmoleum Linear
Forbo Flooring
Ceppo di Gré
Regge Projects
OCS tafelstopcontact Rhodos
OCS | Office Cabling Systems
ID Chair Concept - Antonio Citterio
VITRA
Vacuüm Glas Daklicht
Vlakke Lichtkoepel
Stalen deuren brons | Steel look
Anyway Doors
Projectsoftware voor Architecten
YVI Application Family
Balkongevoel met de nieuwe 2in1 en 3in1 dakramen
VELUX Nederland B.V.
Circulair bouwen? Ja natuurlijk.
Faay Vianen B.V.
Push Pull - aluminium deurtrekkers
Alu-Coating bv
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Uitreiking Architectenweb Awards 2022
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Werken én wonen in de maakstad
Symposium
Werkstatt
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Team V Architectuur
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Orange Architects
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Hyperion Lyceum
Ector Hoogstad Architecten
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Gestapeld wonen voor gezinnen
Symposium
Uitreiking Architectenweb Awards 2021
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Uitreiking Architectenweb Awards 2022
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Erikjan Vermeulen over kleiner wonen in ruil voor meer gemeenschappelijke voorzieningen
Gesprek met Don Murphy over het superviseren van hoogbouw
Gesprek met Casper Schuuring over het behoud van maakpartijen in de verdichtende stad
Gesprek met Stephan Petermann over de geschiedenis van hoogbouw
Gesprek met Peter van Assche over circulair bouwen
Gesprek met Fieke van den Beuken over sociale woningen in hoogbouw
Gesprek met Peter van Assche over circulair bouwen
Gesprek met Stephan Petermann over de geschiedenis van hoogbouw
Gesprek met Casper Schuuring over het behoud van maakpartijen in de verdichtende stad
Gesprek met Don Murphy over het superviseren van hoogbouw
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
Plotvis
Pouderoyen BV
Studio Sabra
Zone zuid Architecten
PSOhub Software B.V.
Keep it together
Hdden
Reynaers Aluminium Nederland
Mosa.
Signature surfaces, made easy
OCS | Office Cabling Systems
Totaalleverancier voor kabelmanagement
Intal BV
Feel connected
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
EeStairs | Design trappen - Balustrade - Ontwerp en constructie
Beauty Between Levels
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Team lead
Space&Matter
GROUP A zoekt een technisch ontwerper / projectleider
GROUP A
Stagiair(e)
LIAG architecten en bouwadviseurs
Duitssprekende én ervaren architect(e) / projectleider
LIAG architecten en bouwadviseurs
Ambitieuze architect(e)
LIAG architecten en bouwadviseurs
Ervaren BIM modelleur
LIAG architecten en bouwadviseurs
Architect
Cushman & Wakefield
PR & Marketing
NOAHH | Network Oriented Architecture
Bouwkundig ontwerper / Architect
ARCADIS
Architect
Toko Fuze
Junior Designer – Rotterdam
JVST
(Junior) Architect (ft)
Kraal architecten BV
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Renoveren en verduurzamen met respect van woningen uit jaren 70 en 80
Forum / bibliotheek, Podium. Stadhuisplein 1, Zoetermeer
Samen bouwen aan de toekomst van Nederland op BouwBeurs 2023
Koninklijke Jaarbeurs, Utrecht
Startbijeenkomst Wegen naar welzijn; een gezonde kijk op mobiliteit
Saxion, Handelskade 75, Deventer
Architectenweb symposium: parametrisch ontwerpen aan een duurzamere gebouwde omgeving
INBO Amsterdam
Victor Horta versus Art Nouveau - Horta’s vocabulary
Amerikastraat 27, 1060 Brussel, België
Expositie 'Youth' van Anne Imhof in Stedelijk Museum Amsterdam
Museumplein 10 1071 DJ Amsterdam
Samen bouwen aan de toekomst van Nederland op BouwBeurs 2023
Koninklijke Jaarbeurs, Utrecht
Webinar intuïtieve interface van Archicad
online
Victor Horta versus Art Nouveau - Horta’s vocabulary
Amerikastraat 27, 1060 Brussel, België
Architectenweb symposium: parametrisch ontwerpen aan een duurzamere gebouwde omgeving
INBO Amsterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Violette Schönberger
Copyright: Maarten van Haaff
Violette Schönberger
Copyright: Maarten van Haaff
Van de olifant en de muis
25 oktober 2022, 9:00
Ontwerpen is een vorm van organiseren, van orde scheppen in de chaos van eisen, wensen, regels en verlangens van betrokkenen. Daarbij staan de ontwerper allerlei gereedschappen ter beschikking. Een ervan — en misschien wel mijn favoriete — is het begrippenpaar.
Het begrippenpaar is eigenijk iets voor kleine kinderen. Die vertellen we immers graag over de wereld aan de hand van simpele tegenstellingen: de olifant is groot en de muis is klein, de nacht is donker en de dag is licht. Onze eerste kinderboeken leggen ons dat haarfijn uit. Later, als volwassenen zijn we niet meer zo snel geneigd om in zulke simpele tegenstellingen te denken. De nuance is ons liever dan het contrast. Dat neemt niet weg dat wanneer de complexiteit ons echt boven het hoofd groeit en we greep op bepaalde materie willen krijgen, het antagonisme — ondanks z’n simplisme — nog altijd een dankbaar middel is om de gedachten te ordenen.
In de architectuurtheorie is het ongetwijfeld vaker gebruikt, maar ik kwam het begrippenpaar voor het eerst tegen in het werk van Aldo van Eyck.
Tweelingfenomenen
noemde hij ze, complementaire eigenschappen die elkaar in balans houden en dankzij het contrast beide sterker tot hun recht komen. Groot/klein, open/gesloten, hoog/laag, binnen/buiten. Van Eyck gebruikt deze begrippen niet om het ene boven het andere te verkiezen, maar om aan te duiden dat beide eigenschappen tegelijkertijd kunnen bestaan in een ruimtelijk ontwerp. Voor ontwerpers biedt het tweelingfenomeen een vrij interpreteerbaar instrument om ruimtelijke rijkdom te beschrijven en te creëren. Dat is ontzettend prettig, maar tegelijkertijd wat vaag. Het hoge abstractieniveau van deze begrippen is immers toepasbaar op ieders individuele interpretatie en daarmee lastig concreet te maken.
Een stuk specifieker zijn de recente begrippenparen van de Vlaamse stedenbouwkundige Marcel Smets. Zijn publicatie
Fundamenten van het Stadsontwerp
(2020) is een prachtig uitgegeven kleinood waarin Smets enkele kerngedachten beschrijft uit zijn veertig jaar ervaring in het vak. De inhoudsopgave bestaat uit twintig stedenbouwkundige antagonismen, zoals
straat/weg,
stroom
/
luwte
en
lint/tros.
Net als de begrippenparen van Aldo van Eyck zijn die van Smets niet noodzakelijkerwijs met elkaar in oppositie, maar kunnen complementair worden gebruikt om bestaande plekken te analyseren of nieuwe plekken te ontwerpen. In korte passages, zo rijk van taal als alleen een Vlaming dat kan, beschrijft Smets zijn morfologische typen aan de hand van voorbeelden uit zijn eigen ervaring of uit de geschiedenis van de stedenbouw. Een weg is louter een verbinding, maar een straat is een plek met bestemmingen. Een burcht is verbonden met het omliggende stedelijk weefsel, maar een paleis sluit zich af van de omgeving. Daarbij zijn de heldere conceptuele tekeningen van Heinrich Altenmüller een waardevolle bijdrage die de materie ook voor de leek toegankelijk maken, bijna net zo toegankelijk als een kinderboek.
Waar de morfologische beschrijvingen van Smets fascineren maar misschien niet heel erg verbazen, vormen zijn laatste zeven Fundamenten een ware verrijking voor het vak. Met de daarin benoemde begrippen adresseert Smets
en passant
een aantal gewetenskwesties voor de hedendaagse ontwerper. Fundament 16: Creator/curator: wat voor positie neem je in binnen het vak? Fundament 19: groei/verbetering. Is groei een voorwaarde voor vooruitgang? En wanneer is groei nog gezond en duurzaam en wanneer niet meer? Maar het mooiste Fundament is het laatste: herinnering/vernieuwing. Met veel compassie beschrijft Smets de verantwoordelijkheid van de ontwerper om voorzichtig om te gaan met de transformatie van de bestaande omgeving, met de plekken waar herinneringen van bewoners zich hebben gevormd. Want ‘waardeloos geachte constructies kunnen voor hun bewoners onvermoed dierbaar zijn’. Herinnering hoeft vernieuwing niet in de weg te staan, maar een ‘zinvolle vernieuwing integreert herinnering.’
Zo roepen de begrippenparen van Smets op tot een veelzijdige benadering van de stedenbouw, die tot uiting komt in het ruimtelijke én het sociale domein, in het artistieke en het maatschappelijke. Niets aan deze begrippenparen is platgeslagen of simplistisch, maar ze bieden een heldere én genuanceerde blik op de stad. Smets snijdt kwesties die we ons allemaal moeten aantrekken wanneer we ons afvragen wat een goede toekomst is voor de stad.
Op 21 november geeft Marcel Smets een lezing in Architectuurcentrum Eindhoven in de serie
Gezonde Verdichting
die werd samengesteld door schrijver dezes.
Violette Schönberger werkt als stedenbouwkundige voor de gemeente Rotterdam en geeft les aan de KULeuven en de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. Zij schrijft over architectuur en stedenbouw op
www.fromscratch.work
. In 2019 won ze de Geert Bekaertprijs voor Architectuurkritiek.
Trefwoorden
violette schönberger
tweelingfenomenen
marcel smets
boek
column
antagonismen
fundamenten van het stadsontwerp
begrippenpaar
Best gelezen
1
Nieuwe fietsenstalling aan voorzijde station Amsterdam CS officieel geopend
woensdag, 25 januari
2
De brutalistische Bunker en zijn 'Maaskantse' toren
maandag, 23 januari
3
Space Encounters geeft bestaande gezinswoning gelaagdheid
dinsdag, 24 januari
4
Gentrificatie-compensatie
dinsdag, 24 januari
5
De andere kant
dinsdag, 24 januari
Gerelateerde nieuwsberichten
Acht miljard daken
Grondrecht
Post-covid
Ode aan ons trapje
Absoluut
Flex of fix?
Gelaagd geluid
Weldaad… met mate
Backstage spektakel
De postkapitalistische stad
Burgerraad ruimtelijke ordening
Oeuvre complète
Lage horizon
Transfer zone
Mijlpalen
Bouwen voor de lang-heid
Het feest der ontregeling
Kosmische stedenbouw
Andere nieuwsberichten
Nieuwe woontoren voor Almere Duin naar ontwerp Zecc
Gisteren, 16:30
Voor het kunstmatige duinlandschap tussen het IJmeer en Almere Poort heeft Zecc een 73 meter hoge woontoren ontworpen, bestaande uit een bundeling van ranke verticale volumes.
Bouw houten kantoorgebouw op Zuidas opgeschort
Gisteren, 15:17
De problemen in de bouwwereld verhinderen de komst van kantoorgebouw Well House aan de Amsterdamse Zuidas.
Gevelgordijn van Inside Outside beschermt en siert pand in Parijs
Gisteren, 12:10
De gevel van een woon- en kantoorgebouw in de Parijse binnenstad gaat schuil achter een tien meter hoog gordijn met het silhouet van een boom.
Raad van State verwerpt bezwaren tegen woontorens op Stationsplein Eindhoven
Gisteren, 10:39
Op het Stationsplein in Eindhoven mogen drie woontorens worden gebouwd. De Raad van State heeft woensdag alle bezwaren van omwonenden tegen het plan ongegrond verklaard.
Nieuwe directie en website voor Bureau B+B
Gisteren, 15:36
Hannah Schubert en Tomas Degenaar maken per 2023 deel uit van het directieteam; zij geven samen met Gert-Jan Wisse leiding aan het bureau.
Harbers kan stikstofkoop Schiphol nog niet stoppen, partijen boos
Gisteren, 11:50
Het kabinet kan Schiphol nu nog niet tegenhouden om de stikstofruimte van boeren op te kopen, zegt minister Mark Harbers.
Deltacommissaris bepleit sturende rol voor water in bouwplannen
Gisteren, 11:13
Dat doet Peter Glas aan de vooravond van de zeventigste herdenking van de Watersnoodramp van 1953.
CBRE: impasse dreigt bij bouw nieuwe woningen
25 januari, 4:40
Volgens de vastgoedadviseur dalen de opbrengsten van nieuwbouwprojecten, maar stijgen de bouw- en grondkosten.
Ruim 8.400 woningen in aanbouw genomen in Amsterdam
25 januari, 11:19
Dat zijn er fors meer dan de jaarlijkse ambitie van 7.500 woningen die het stadsbestuur zich heeft gesteld, meldt de gemeente Amsterdam woensdag.
Leo Van Broeck treedt terug uit Bogdan & Van Broeck
24 januari, 3:21
Mede-oprichter Leo Van Broeck neemt afscheid van het bureau, dat gelijktijdig de naam aanpast.
Ga naar het nieuws-archief
Violette Schönberger
Architect
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur