Daan Roggeveen

Post-corona toerisme

26 mei 2020, 14:16

Een willekeurige pagina uit het Parool, zo’n drie maanden terug. Bewoners van Amsterdam klagen over drukte en overlast. Coffeeshops en rolkoffers domineren het centrum. De Wallen zijn ’s avonds onbegaanbaar. Koningsdag en de Gay Pride veranderen het stadscentrum in een kermisterrein. Festivals creëren geluidsoverlast. Airbnb verwoest buurtgemeenschappen.

De afgelopen jaren pleitte toerisme-expert Stephen Hodes voor radicale maatregelen om het over-toerisme te stoppen. Een hotelstop. Een toeristenquotum. Een ban op vervuilende cruiseschepen. Oproepen die in Amsterdam op bestuursniveau weinig weerklank krijgen. De gemeente draaide de afgelopen jaren her en der wat aan de knoppen van de toeristenbelasting, de lengte van de Airbnb-verhuur en verwijderde het ‘I Amsterdam’ logo van het Museumplein. Maar daar bleef het wel bij.

‘Het gaat alleen maar om groei – van de wereldbevolking, aantallen reizigers, vluchten, hotels – dat groeit allemaal enorm’, legt Hodes uit. ‘Maar is groei een bewuste keuze, of iets dat we maar moeten accepteren?’

Be careful what you wish for.

Waar allerlei buurten in Amsterdam langzaam weer tot leven komen, daar blijft de binnenstad vooralsnog leeg. Zeker de Wallen, dé plek voor Britse vrijgezellenfeesten, gefaciliteerd door een overvloed aan low cost carriers, hostels en coffeeshops liggen er uitgestorven bij. Je ziet dat de binnenstad is ‘[…] uitgewoond door toeristen’, zoals Wouter Vanstiphout het afgelopen week zo treffend omschreef in Trouw.

De grote vraag is: gaan we weer terug naar de oude situatie en willen we dat wel?

De afgelopen maanden heeft de Nederlandse overheid talloze bedrijven overeind gehouden – ook in de toeristenindustrie: van hotel tot coffeeshop, van KLM tot Booking.com.

Had dat geld niet beter in de bestemming – het Rijksmuseum, galeries, FOAM, het inmiddels gesloten Tassenmuseum – gestoken kunnen worden in plaats van in bijvoorbeeld de reiswebsite, waarvan het hoofd personeelszaken toegeeft dat ze met de staatssteun ‘tijd hebben gekocht’ waarna ze alsnog hun personeel ontslaan.

In China komt de samenleving na enkele maanden stilstand weer in beweging. Kantoren openen weer, net als bijvoorbeeld restaurants. Bouwplaatsen draaien weer. Mensen zitten – uiteraard voorzien van mondkapjes – in de trein. En er wordt weer binnenlands gevlogen. Toch houdt het land de grenzen op slot voor buitenlandse reizigers. Oftewel: de reguliere economie draait weer enigszins, maar internationaal reizen – de basis voor toerisme – zal een veel langere termijn kennen. Voor een heel aantal bedrijven in de toeristenindustrie zal die termijn te lang zijn.

Een uitgelezen moment om na te denken hoe (hoofdstedelijk) toerisme eruit zou moeten zien. En ook om vragen te stellen over het hoe en waarom van de status quo. Waarom ligt de rosse buurt in het centrum van de stad? Waarom staan we zoveel coffeeshops toe? Waarom zijn er zoveel winkels die zijn gericht op mensen die stoned zijn?

Oftewel: wat wil Amsterdam zijn? Een Europees Las Vegas? Een ‘Sin City’, aantrekkelijk vanwege prostitutie, stag nights en blowvakanties? Of een stad die inzet op een rijk cultureel leven, en de kwaliteit van leven voor haar bewoners?

Ik ben benieuwd.

Daan Roggeveen is architect en oprichter van MORE Architecture, met kantoren in Amsterdam en Shanghai. Onlangs publiceerde hij, samen met Michiel Hulshof en Frances Arnold, ‘The Amsterdam Agenda – 12 Good Ideas for the Future of Cities’ (NAi010 Publishers, 2020).

Trefwoorden

coronavirus daan roggeveen column coronacrisis toerisme

1	Woningbouwproject The Hudsons naast het Dakpark opgeleverd woensdag, 22 maart
2	Boskalis en De Vries & van de Wiel realiseren contouren Buiteneiland donderdag, 23 maart
3	Studio AAAN realiseert 'terpwoning' in polderlandschap nabij Rotterdam woensdag, 22 maart
4	Door MVRDV ontworpen NIO House in Rotterdam geopend donderdag, 23 maart
5	SO-IL geeft cultureel ensemble de ruimte in oude glasfabriek maandag, 20 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

Gaat de architectuur zich terugtrekken binnen landsgrenzen?

Amsterdam wil vermindering van prettoerisme, maar heeft daar geen nieuwe instrumenten voor

Tijdsverschil

Toerisme? Dit is pas het begin…

Concurrentie voor het vliegtuig

Net als Aldo

De Grootste Stad Ter Wereld

Nederland als laboratorium

Rol aan tafel

Culturele Impact

Hoogste punt 'zwevend hotel' MORE Architecture

Daan Roggeveen presenteert nieuwe serie over hoogbouw binnen Architectenweb Podcast

Haven-Stad als eilandenrijk

MORE Architecture opent kantoor in Amsterdam

Habraken in China

Vroeger waren we veel moderner

Gebiedsontwikkeling? Leg eerst de metro aan!

Een zesje voor architectuur?

Ma Yansong op Katendrecht

Het Politieke Platteland

Suburban Athletic Club

Hoogbouw gaat niet om hoogte

What Ever Happened to the Randstad?

Rurbanism

Hotel My Home

The Art Mall

Verdichting van IJplein

Levendige hoogbouw? Kijk naar het oosten!

Video: tachtig jaar toerisme in Rotterdam

Planbureaus willen af van begrip anderhalvemetersamenleving

Veel steun voor petitie tegen terugkeer massatoerisme Amsterdam

Stedelijke diversiteit

Video: hoe maken we onze steden pandemieproof?

Geen vakantieverhuur meer in centrum Amsterdam

Rotterdam komt met app die drukte in stad meet

Wat meer Chinese mentaliteit bij de VVD

Een recept voor minder klein wonen

De boel bij elkaar houden

Geland

Andere nieuwsberichten

Nieuwe Meldkamer Oost-Nederland in gebruik genomen

24 maart, 4:11

Deze week is in Apeldoorn de nieuwe Meldkamer Oost-Nederland (MK ON) in gebruik genomen. Het gebouw, dat is ontworpen door cepezed, bestaat uit twee dwars op elkaar geplaatste volumes met een cortenstalen gevel.

Villa door Paul de Ruiter Architects voegt zich in groen duinlandschap

24 maart, 2:59

In de duinen bij Heemstede en Aerdenhout is een door Paul de Ruiter Architects ontworpen villa opgeleverd. Uitgangspunt voor het ontwerp van Villa A was om de woning zoveel mogelijk te laten opgaan in het landschap te laten opgaan.

LIAG presenteert vernieuwd Keizer Karel College Amstelveen

24 maart, 1:22

Naar ontwerp van LIAG is het Keizer Karel College in Amstelveen gerenoveerd en uitgebreid. Naast een verduurzaming en functionele verbetering van het gebouw is de opzet van het onderwijs aangepast.

Mei ontwerpt woongebouwen voor studenten en jongeren in Sluisbuurt

24 maart, 11:42

Stichting DUWO en BAM Wonen hebben deze weel overeenstemming bereikt over de realisatie van 767 sociale huurwoningen voor jongeren en studenten in de Sluisbuurt in Amsterdam. De woningen worden verdeeld over twee gebouwen.

VolkerWessels haalt hogere winst over 2022

24 maart, 10:18

Bouwbedrijf VolkerWessels is er ondanks de sterk gestegen kosten voor materiaal en lonen in geslaagd 2022 met een hogere winst af te sluiten.

Kabinet wil sneller en meer klimaatbestendig laten bouwen

24 maart, 9:24

Overheden, vastgoedeigenaren en de bouwsector moeten bij nieuwbouw van huizen en gebouwen zo veel mogelijk rekening houden met klimaatverandering in de toekomst.