Daan Roggeveen

Hotel My Home

24 april 2018, 10:03

Sinds enige tijd heb ik in mijn eigen leven de concepten van huis en hotel omgedraaid. Drie weken per maand woon ik in een hotelkamer in het centrum van Shanghai; tien dagen per maand logeer ik in m’n huis in Amsterdam.

Dus wat is nu feitelijk een hotel? Het Hilton is een hotel, een spa-resort is een hotel, maar een jeugdherberg met voetbaltafels is ook een hotel. En hoewel veel mensen dat wellicht anders zien is Airbnb ook een hotel.

Zoals op zoveel vlakken in onze samenleving zien we in hotels een gradiënt¹ ontstaan: de rigide scheidslijn tussen functies die door CIAM in onze steden en levens is geduwd, wordt door technologie langzaam maar zeker opgeheven.

Aan de ene kant is iedere woning in potentie een hotel geworden; aan de andere kant wordt in de lobbies van hotels gewerkt door een vreemdelingenlegioen aan MacBook-gebruikers dat al latte-drinkend door onze wereldsteden zwerft. Hiermee vervaagt de grens tussen wonen, werken en reizen hoe langer hoe meer, waarbij in hotels niet alleen meer geslapen wordt, maar ook wordt gewerkt, vergaderd en bijvoorbeeld ook gedanst of naar films gekeken.

Voor een deel had het hotel die positie altijd al. Zoals Maarten Hell beargumenteert in zijn boek ‘De Amsterdamse herberg 1450-1800’ hadden herbergen – de voorlopers van hotels – in het vroegmoderne Amsterdam een toonaangevende sociale functie; als ontmoetingsplek, plaats waar diplomatie werd bedreven, gehandeld werd en argumenten werden beslecht.²

Ook later hadden hotels als het Chelsea in New York die rol. Het was een plek waar de culturele gemeenschap elkaar ontmoette, ideeën uitwisselde, schilderde (Jan Cremer), schreef (Jack Kerouac) of filmde (Andy Warhol). Het Waldorf Astoria had een vergelijkbare functie vanwege de politieke en zakelijke bijeenkomsten die er plaatsvonden en de bekende bewoners die het had. Het werd door auteur Ward Morehouse dan ook een ‘symbool in ons collectieve bewustzijn'³ genoemd.

Het hotel als een plek waar het publieke en private elkaar ontmoeten dus. In China lijken diverse hotel-brands aan een 21^e-eeuwse versie van die ontwikkeling bezig – in veel gevallen gefinancierd door grote projectontwikkelaars of investeerders.

5LMeet is een hotelketen die zich richt op start-ups; waar wonen en co-working als het ware zijn geïntegreerd. Z-inn is een hotel dat zich met design op de jongere markt richt: stijlvol ontworpen, gedeelde slaapkamers met stapelbedden, en gedeelde faciliteiten gericht op samen leven. Yanjing Li in Beijing, ontworpen door architect Wang Shuo, is een co-living concept, waar gasten samen kunnen koken, eten en TV kijken – Friends, maar dan in een hotel.

“Veel mensen willen niet meer vastzitten aan een huis”, vertelde een goede vriendin me. “Die werken in het culturele veld of in de financiële dienstverlening: een paar dagen in Shanghai, en dan weer in Beijing.” En eenmaal in Beijing is het verkeer een crime. “Daarom dus slapen en werken ze op één plek.”

De mens als mobiele figuur die zich beweegt van hotel naar hotel, waar hij mini-gemeenschappen van gelijkgestemden werkers treft. Futuristisch? Bijna vijftig (!) jaar geleden voorspelde architect Kisho Kurokawa in zijn boek Homo Movens al een mobiele samenleving, waarin mensen zich tussen vijf of zes verschillende plekken zouden bewegen⁴.

Ook Nederlandse steden kennen al veel van die tijdelijke bewoners: toeristen, zakenreizigers, expats, studenten, vluchtelingen. Allemaal mobiele stadsbewoners die ondergebracht moeten worden, voor kortere of langere tijd, en die op zoek zijn naar een vorm van gemeenschappelijkheid. Het hotel kan voor hen een alternatieve woonvorm zijn. Amsterdam kent al initiatieven als short-stay apartments Zoku, maar meer experiment is van harte welkom.

Door de ‘gradiënt’ kan het hotel niet alleen beperkt zijn tot slapen, maar een belangrijke rol in het publieke domein spelen. En door het hotel te begrijpen als woonvorm kan het een onderdeel worden van de urgente woningbouwopgave – en niet onderdeel van een ‘hotelstop’. Het hotel kan hiermee een nieuwe soort woonvorm zijn, die antwoord geeft op vraagstukken die technologie, globalisering en toegenomen mobiliteit hebben veroorzaakt.

Daan Roggeveen is de oprichter van MORE Architecture, met kantoren in Shanghai en Amsterdam. Recent publiceerde hij ‘Progress & Prosperity – The Chinese City as Global Urban Model’. Met Michiel Hulshof runt hij denktank Go West, en organiseert hij aan de Amsterdamse Academie van Bouwkunst ‘The Amsterdam Agenda’, een lezingenserie en onderzoek over de toekomst van de Randstad.

¹ De gradiënt is een concept dat eerder onder meer is gedefinieerd door XML Architecture Research Urbanism
² Maarten Hell, De Amsterdamse herberg 1450-1800 – geestrijk centrum van het openbare leven
³ Ward Morehouse III, (1991). The Waldorf Astoria: America's Gilded Dream. Xlibris, Corp.
⁴Time Capsule, Tom Vanderbilt, dwell.com, 11 maart 2010

Trefwoorden

daan roggeveen hotels

1	Schiekadeblok herontwikkeld met twee torens en 680 woningen vrijdag, 29 mei
2	Interview met Francine Houben over de coronacrisis: 'We moeten naar beloopbare en befietsbare steden' dinsdag, 26 mei
3	Depot Boijmans leeg gepresenteerd tijdens 'zilveren opening' maandag, 25 mei
4	Post-corona toerisme dinsdag, 26 mei
5	ZJA: nieuw ontworpen dakconstructie AZ-stadion moet vertrouwen erin terugwinnen vrijdag, 29 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Ma Yansong op Katendrecht

Post-corona toerisme

Boek Go West Project uitgegeven

Boekpresentatie Chinese stad als wereldwijd model

Levendige hoogbouw? Kijk naar het oosten!

Verdichting van IJplein

Video: bedenker geeft rondleiding door Zoku

Ondergrondse galerie van MORE opgeleverd

Co-founder Zoku geeft keynote op Het Grote Leisure Congres

The Art Mall

Een zesje voor architectuur?

Gebiedsontwikkeling? Leg eerst de metro aan!

Vroeger waren we veel moderner

Habraken in China

Haven-Stad als eilandenrijk

Hoogste punt 'zwevend hotel' MORE Architecture

Culturele Impact

Rol aan tafel

Nederland als laboratorium

De Grootste Stad Ter Wereld

Net als Aldo

Concurrentie voor het vliegtuig

Tijdsverschil

Gaat de architectuur zich terugtrekken binnen landsgrenzen?

Door technologie gedreven hotelconcept CityHub in Rotterdam

Rurbanism

What Ever Happened to the Randstad?

Toerisme? Dit is pas het begin…

Hoogbouw gaat niet om hoogte

Suburban Athletic Club

Het Politieke Platteland

Andere nieuwsberichten

Terugkijken: Door de ogen van Arna

29 mei, 3:43

In de documentaire is te zien hoe architect Arna Mackic onvermoeibaar vecht voor haar ideaal om te bouwen aan een inclusieve maatschappij.

Schiekadeblok herontwikkeld met twee torens en 680 woningen

29 mei, 1:37

Bij de herontwikkeling van het Schiekadeblok in Rotterdam worden 680 woningen en extra kantoren gerealiseerd.

ZJA: nieuw ontworpen dakconstructie AZ-stadion moet vertrouwen erin terugwinnen

29 mei, 10:45

Architectenweb sprak met projectarchitect Leo ten Wolde van ZJA Zwarts & Jansma Architects over de nieuwe overdekking van het stadion, dat het vorig jaar ingestorte dak vervangt.

Amsterdam wil vermindering van prettoerisme, maar heeft daar geen nieuwe instrumenten voor

28 mei, 5:07

Nu het toerisme door de coronacrisis is stilgevallen, ligt de Amsterdamse binnenstad er verlaten bij. “Ineens is zichtbaar hoe weinig mensen er nog wonen”, verklaart burgemeester Femke Halsema in een interview met Het Parool.

Realiseren klimaatbeleid kost komende jaren drie miljard per jaar

29 mei, 9:53

Dat meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van een nieuwe berekening.

'Dertig jaar natuurbeleid heeft natuur niets opgeleverd'

29 mei, 9:21

Dertig jaar geleden is afgesproken natuurgebieden te verbinden en de landbouw natuurvriendelijker te maken, maar die beloftes zijn nooit ingelost en de soortenrijkdom is steeds verder afgenomen.