Hans van der Heijden

Het Timmermansoog: Plasticsoep

14 april 2020, 9:15

Thuis-proberen-te-werken. Ik houd de gedachten er niet bij. In de coronacrisis ontwaren de opinieleiders Ole Bouman en Aaron Betsky mooie opgaven voor ontwerpers. Architectural overstretch, peins ik. Ik kijk uit mijn raam en zie de realiteit. Onze woonbuurt, een onderschat ontwerp van Rudy Uytenhaak, raakt langzaam maar zeker overspoeld door een grijze soep van dakopbouwen met plastic platen en dito kozijnen. Dit zijn geen tijden die duiden op de voortreffelijkheid van de mens. Ik fantaseer over het recept van plasticsoep.

Het moet beginnen bij het enthousiasme van mijn buren om de overwaarde van hun huis te verzilveren. Moeiteloos steek je tegenwoordig een halve ton in de verbouwing van je huis. De rente is laag. De staat betaalt mee. Hypotheekbanken hebben hun voorzichtigheid laten varen. Elke cent die je in je huis steekt verdien je dubbel terug bij doorverkoop, zo heet het. Tegenwerpingen missen hun uitwerking.

Er zal een tekening moeten komen voor de bank en de omgevingsvergunning. Een plan is wat anders dan een ontwerp, beweerde Carel Weeber. Een plan bestaat uit een ontwerp en een idee over de implementatie. Zo beschouwd bestaat een ontwerp uit een tekening en een idee over techniek. Mijn buren willen slechts een tekening. En snel, want zij hebben haast om hun buren de loef af te steken, haast bij de planbeoordeling om vooral als eerste bij de vergunningverlener te zijn, omdat zij zo afdwingen wat het precedent is.

Wie zou die tekening maken? Er is misschien een bevriende interieurontwerper die dat regelt. Met een mooi glas wijn maakt hij met tekentape op de vloer van de woonkamer duidelijk hoe riant de maat van het dakterras wordt. Hij belooft van alles. Aan ramingen doet hij niet. Ontgoocheld zitten zijn vrienden later alsnog voor hun eigen portie plasticsoep. Of komt er een tekenbureau dat de bestelling voor een habbekrats maakt, dat net genoeg informatie voor de vergunningverleners op tekening zet en vooral niet de vragen stelt die een architect als vrije beroeper wel zou moeten stellen. Is de houder van het auteursrecht geraadpleegd? Warmt een lichte constructie niet veel teveel op om in de zomer als woonruimte te dienen? Hoe duurzaam is dit allemaal? Is een bouwkundige opname gemaakt bij de buren? Bestaan misschien andere bouwvoornemens in de buurt? Is met de omwonenden overlegd, zijn er afspraken over tijdelijke waterdichting, geluidsoverlast, bouwafval, steigers, betreding van hun dak?

Welstand! Uiteraard zijn zulke tekeningen geen werk voor de welstandscommissie. Ze worden ‘afgedaan’ door een ambtenaar. Mijn buren zullen daarbij niet de indruk wekken dat zij een overwogen voorstel komen presenteren, maar dat zij gekomen zijn om te onderhandelen. De ambtenaar, vroeger een wijdlopige bouwkundestudent die mysterieuze armgebaren gebruikte om zijn ontwerpen kracht bij te zetten, voelt dat haarscherp aan. Nu mag hij. Hij geeft college over de bestaande woningen waar soms ook plastic hutjes op staan. U weet wel, de kopersopties die projectontwikkelaars op het laatst nog op de vergunningsaanvraag laten zetten en waar niemand echt naar kijkt. Plasticsoep is de maat der dingen van de ambtenaar. Hij maakt duidelijk (gewichtig gezicht, betekenisvolle geste, fluistertoon) dat de dakopbouw nét iets van de dakrand moet terugliggen en van een contrasterend materiaal moet zijn. Hij weet dondersgoed dat er andere initiatieven zijn die uitgaan van de metselwerkarchitectuur van de buurt. Die zijn te laat. En daarover moet hij ruggenspraak voeren. In zijn laatste functioneringsgesprek was nou net aangedrongen op meer eigen initiatief.

Er bestaan bouwbedrijven die weigeren om gratis offertes op te stellen, de bouw serieus voorbereiden en hun geprefabriceerde houtelementen meteen na plaatsing waterdicht achterlaten. En er bestaan vast tweemanszaakjes die maar wat aanklooien. Bij enig commentaar stijgt uit hun Pipowagentje het lawaai op van een kennel valse straathonden. Zelfs hun broodheren doen het in hun broek voor zo’n tweemanszaak. De tweemanszaak gebruikt de daken van de omwonenden voor opslag en zaagwerk, klautert voor hun ramen heen en weer, doet niet aan veiligheidsvoorzieningen en tijdelijke waterkering en zet midden in de winter hele bouwblokken onder water.

In mijn studeerkamer schrik ik op van een scheel kabaal uit het huis van de buren. Een betonboor? Het zal toch niet waar zijn?

Hans van der Heijden is architect en werkt daarnaast als publicist en docent. Over het werk van zijn bureau, Hans van der Heijden Architect, is vorig jaar het boek Street Architecture verschenen. Hij is honorary visiting professor aan de University of Liverpool en geeft les aan de Academie van Bouwkunst in Rotterdam.

Trefwoorden

hans van der heijden het timmermansoog column plastic kunststof

1	Na renovatie en verduurzaming heeft Aquarium van Artis zijn helderheid terug donderdag, 25 september
2	Bouw Daniel den Hoedbrug tussen Erasmus MC en Little C van start woensdag, 24 september
3	Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen? donderdag, 25 september
4	Leren van Almere dinsdag, 23 september
5	Bekijk de beste architectuurfilms tijdens Architectenweb Best Of AFFR 2025! dinsdag, 23 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Betaalbare huurwoningen van Hans van der Heijden Architect in Rotterdam

29 april 2020

‘Onze rivieren drijven vol bouwmaterialen’

22 juni 2022

Het Timmermansoog: Zelfdoen

10 november 2020

Het Timmermansoog: Middenrif

8 december 2020

Het Timmermansoog: Folklore

13 oktober 2020

‘Nederlandse’ plasticvangers in baai van Ambon in gebruik genomen

19 juli 2023

Hans van der Heijden deelt fascinatie voor woonpalazzo in boek

6 februari

Het Timmermansoog: Pathos

10 maart 2020

Het Timmermansoog: Construeren

11 februari 2020

Het Timmermansoog: Boijmans

14 januari 2020

Het Timmermansoog: Castex

10 december 2019

Het Timmermansoog: Interieur

12 november 2019

Het Timmermansoog: Moveable Feast

8 oktober 2019

Het Timmermansoog: Groot

10 september 2019

Het Timmermansoog: Paardenmiddel

11 juni 2019

Het Timmermansoog: Deur

14 mei 2019

Het Timmermansoog: Acceptatie

9 april 2019

Het Timmermansoog: Brexit

12 maart 2019

Het Timmermansoog: Vakmanschap

12 februari 2019

Het Timmermansoog: Niet-stad

15 januari 2019

Het Timmermansoog: Geloof

11 december 2018

Het Timmermansoog: Wonen

13 november 2018

Het Timmermansoog: Burgerwezen

9 oktober 2018

Het Timmermansoog: Proeftuin N

11 september 2018

Het Timmermansoog: Analogen

12 juni 2018

Het Timmermansoog: Zivilarchitektur

8 mei 2018

Het Timmermansoog: Gelegenheidswerk

10 april 2018

Het Timmermansoog: Arch-i-Varis

13 maart 2018

Het Timmermansoog: Stadsbank

13 februari 2018

Het Timmermansoog: Bajespuin

16 januari 2018

Het Timmermansoog: Onheil

12 mei 2020

Het Timmermansoog: Vak

9 juni 2020

Hans van der Heijden

30 augustus 2020

Het Timmermansoog: Mies

8 september 2020

Hans van der Heijden – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs

14 september 2020

Clear Rivers plaatst plasticvanger in Wilhelminahaven Schiedam

4 november 2020

KNAW organiseert webinar over recyclebaar plastic

8 september 2021

Hans van der Heijden aangesteld als parttime hoogleraar Architectuurontwerp aan de Universiteit Antwerpen

29 september 2022

Plasticexperts: pak zwerfafval aan via ontwerp

17 april 2023

Toon alles

Gerelateerde video's

Hans van der Heijden

Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2020

Andere nieuwsberichten

Natrufied Architecture deelt lessen houten woongebouwen IJburg in gratis publicatie

Gisteren, 16:55

In opdracht van de gemeente Amsterdam stelde het bureau Natrufied Architecture een inspiratieboek over biobased bouwen samen. Daarin illustreren vijf bijzondere woningbouwprojecten de mogelijkheden.

Startsein gegeven voor bouw De Scharnier op Katendrecht

Gisteren, 15:42

Het door Kraaijvanger Architects ontworpen gebouw biedt plek aan 118 woningen, een basisschool, BSO, kinderopvang en een buurtgerichte horecavoorziening. Het complex krijgt een bakstenen plint, met erboven een toren van metaal en glas.

KAAN Architecten wint aanbesteding voor gebouw Europees parlement

Gisteren, 14:41

Het 84.000 vierkante meter omvattende Paul-Henri Spaak-gebouw wordt verduurzaamd en functioneel verbeterd.

Kabinet wil wijken erbij op 127 plekken in Nederland

Gisteren, 12:06

Het kabinet heeft die ‘regionale grootschalige woningbouwlocaties’ opgenomen in de Ontwerp-Nota Ruimte een plan voor de ruimtelijke indeling van Nederland in 2050.

Meer nieuwbouw van woningcorporaties in eerste jaarhelft

Gisteren, 13:54

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek kwamen er ruim 9100 nieuwbouwwoningen van corporaties bij.

Kabinet zet Groningenwet door na kritisch advies Raad van State

Gisteren, 11:01

In de wet wordt vastgelegd dat schades tot 60.000 euro worden vergoed, ook zonder dat een oorzakelijk verband met de gaswinning is aangetoond.

Vliet wordt nieuwe drinkwaterbron voor Zuid-Holland

26 september, 12:12

Waterbedrijf Dunea schat dat de aanleg van de benodigde infrastructuur zo'n 500 miljoen euro kost.

Debat over aanbestedingscultuur voor architecten in Nieuwspoort

26 september, 10:23

De BNA en andere ontwerporganisaties organiseren op maandag 29 september in Nieuwspoort Den Haag een debat over het aanbestedingsklimaat voor architecten.