Hans van der Heijden

Het Timmermansoog: Plasticsoep

14 april 2020, 9:15

Thuis-proberen-te-werken. Ik houd de gedachten er niet bij. In de coronacrisis ontwaren de opinieleiders Ole Bouman en Aaron Betsky mooie opgaven voor ontwerpers. Architectural overstretch, peins ik. Ik kijk uit mijn raam en zie de realiteit. Onze woonbuurt, een onderschat ontwerp van Rudy Uytenhaak, raakt langzaam maar zeker overspoeld door een grijze soep van dakopbouwen met plastic platen en dito kozijnen. Dit zijn geen tijden die duiden op de voortreffelijkheid van de mens. Ik fantaseer over het recept van plasticsoep.

Het moet beginnen bij het enthousiasme van mijn buren om de overwaarde van hun huis te verzilveren. Moeiteloos steek je tegenwoordig een halve ton in de verbouwing van je huis. De rente is laag. De staat betaalt mee. Hypotheekbanken hebben hun voorzichtigheid laten varen. Elke cent die je in je huis steekt verdien je dubbel terug bij doorverkoop, zo heet het. Tegenwerpingen missen hun uitwerking.

Er zal een tekening moeten komen voor de bank en de omgevingsvergunning. Een plan is wat anders dan een ontwerp, beweerde Carel Weeber. Een plan bestaat uit een ontwerp en een idee over de implementatie. Zo beschouwd bestaat een ontwerp uit een tekening en een idee over techniek. Mijn buren willen slechts een tekening. En snel, want zij hebben haast om hun buren de loef af te steken, haast bij de planbeoordeling om vooral als eerste bij de vergunningverlener te zijn, omdat zij zo afdwingen wat het precedent is.

Wie zou die tekening maken? Er is misschien een bevriende interieurontwerper die dat regelt. Met een mooi glas wijn maakt hij met tekentape op de vloer van de woonkamer duidelijk hoe riant de maat van het dakterras wordt. Hij belooft van alles. Aan ramingen doet hij niet. Ontgoocheld zitten zijn vrienden later alsnog voor hun eigen portie plasticsoep. Of komt er een tekenbureau dat de bestelling voor een habbekrats maakt, dat net genoeg informatie voor de vergunningverleners op tekening zet en vooral niet de vragen stelt die een architect als vrije beroeper wel zou moeten stellen. Is de houder van het auteursrecht geraadpleegd? Warmt een lichte constructie niet veel teveel op om in de zomer als woonruimte te dienen? Hoe duurzaam is dit allemaal? Is een bouwkundige opname gemaakt bij de buren? Bestaan misschien andere bouwvoornemens in de buurt? Is met de omwonenden overlegd, zijn er afspraken over tijdelijke waterdichting, geluidsoverlast, bouwafval, steigers, betreding van hun dak?

Welstand! Uiteraard zijn zulke tekeningen geen werk voor de welstandscommissie. Ze worden ‘afgedaan’ door een ambtenaar. Mijn buren zullen daarbij niet de indruk wekken dat zij een overwogen voorstel komen presenteren, maar dat zij gekomen zijn om te onderhandelen. De ambtenaar, vroeger een wijdlopige bouwkundestudent die mysterieuze armgebaren gebruikte om zijn ontwerpen kracht bij te zetten, voelt dat haarscherp aan. Nu mag hij. Hij geeft college over de bestaande woningen waar soms ook plastic hutjes op staan. U weet wel, de kopersopties die projectontwikkelaars op het laatst nog op de vergunningsaanvraag laten zetten en waar niemand echt naar kijkt. Plasticsoep is de maat der dingen van de ambtenaar. Hij maakt duidelijk (gewichtig gezicht, betekenisvolle geste, fluistertoon) dat de dakopbouw nét iets van de dakrand moet terugliggen en van een contrasterend materiaal moet zijn. Hij weet dondersgoed dat er andere initiatieven zijn die uitgaan van de metselwerkarchitectuur van de buurt. Die zijn te laat. En daarover moet hij ruggenspraak voeren. In zijn laatste functioneringsgesprek was nou net aangedrongen op meer eigen initiatief.

Er bestaan bouwbedrijven die weigeren om gratis offertes op te stellen, de bouw serieus voorbereiden en hun geprefabriceerde houtelementen meteen na plaatsing waterdicht achterlaten. En er bestaan vast tweemanszaakjes die maar wat aanklooien. Bij enig commentaar stijgt uit hun Pipowagentje het lawaai op van een kennel valse straathonden. Zelfs hun broodheren doen het in hun broek voor zo’n tweemanszaak. De tweemanszaak gebruikt de daken van de omwonenden voor opslag en zaagwerk, klautert voor hun ramen heen en weer, doet niet aan veiligheidsvoorzieningen en tijdelijke waterkering en zet midden in de winter hele bouwblokken onder water.

In mijn studeerkamer schrik ik op van een scheel kabaal uit het huis van de buren. Een betonboor? Het zal toch niet waar zijn?

Hans van der Heijden is architect en werkt daarnaast als publicist en docent. Over het werk van zijn bureau, Hans van der Heijden Architect, is vorig jaar het boek Street Architecture verschenen. Hij is honorary visiting professor aan de University of Liverpool en geeft les aan de Academie van Bouwkunst in Rotterdam.

Trefwoorden

hans van der heijden het timmermansoog column plastic kunststof

1	Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein woensdag, 29 november
2	Detail: stamplemen wanden maken badhuis deel van het landschap woensdag, 29 november
3	Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen donderdag, 30 november
4	Een thuiskomen voor Bedaux de Brouwer Architecten dinsdag, 28 november
5	MVRDV en Orange Architects ontwerpen vooruitlopend op de wederopbouw van Oekraïne woensdag, 29 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Betaalbare huurwoningen van Hans van der Heijden Architect in Rotterdam

29 april 2020

‘Onze rivieren drijven vol bouwmaterialen’

22 juni 2022

Het Timmermansoog: Plasticsoep

Trefwoorden

Best gelezen

Gerelateerde nieuwsberichten

Gerelateerde video's

Andere nieuwsberichten

Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards

AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen

Conjunctuurmeting BNA: werkvoorraad blijft ruim onder niveau 2022

Woongebouw De Rijp wint BLAStprijs 2023

Programma over rolmodellen in de architectuur in Pakhuis de Zwijger

Chinees Evergrande krijgt onverwacht extra tijd voor reddingsplan

Zeeland wil meer grip op uitbreidingsplannen recreatiesector

Portaal en AM slaan handen ineen voor krachtige wijken in regio Utrecht

Corbulotunnel bij Leiden gaat na veel tegenslag op 5 juli open

Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen