Gevel noord

Gevel oost

Gevel zuid

Gevel west

Straatgevel west

Kelder

Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Derde verdieping

Doorsnede cc

Doorsnede dd

Doorsnede ee

Detail

Situatie

Locatie in Antwerpen

Gevel noord

Gevel oost

Gevel zuid

Gevel west

Straatgevel west

Kelder

Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Derde verdieping

Doorsnede cc

Doorsnede dd

Doorsnede ee

Detail

Situatie

Locatie in Antwerpen

Kunstacademie in Antwerpen met expositieruimte langs de straat

13 mei 2020, 9:00

De hogeschool voor beeldende kunstonderwijs Sint Lucas in Antwerpen beschikt over een nieuw gebouw. Atelier Kempe Thill heeft met een combinatie van transformatie en nieuwbouw een academiegebouw gerealiseerd, dat ruimte biedt voor interdisciplinaire kunstcreatie en de dialoog met het publiek.

De hogeschool voor beeldende kunst Sint Lucas in Antwerpen telt circa 100 werknemers en biedt onderwijs aan zo’n 600 studenten. De school schreef een wedstrijd voor vernieuwbouw van haar onderkomen, die in 2016 door Atelier Kempe Thill is gewonnen. Het architectenbureau heeft vervolgens het ontwerp verder ontwikkeld in samenspraak met de gebruikers en de opdrachtgevers.

Twee centrale vragen
De ambitie was om het ontwerp te gebruiken voor een reorganisatie van het onderwijsproces en het instituut zelf tot een academie voor de 21^e eeuw. Twee vragen stonden centraal, legt het architectenbureau uit: hoe zou het ontwerp interdisciplinair werk kunnen stimuleren en tot kunstcreatie inspireren, en hoe zou het ontwerp het publieke karakter van het instituut kunnen versterken en de school meer openen naar de stad.

Daarbij zag Atelier Kempe Thill zich geconfronteerd met – geen grote verrassing – een zeer laag bouwbudget en een complex programma dat gedeeltelijk in een bestaand gebouw moest worden geïntegreerd. Optimalisatie op verschillende niveaus en een algemeen minimalisme waren dan ook vanaf het begin belangrijke ontwerpcriteria.

Verbouw van de verpleegschool
Een bestaande verpleegschool uit de late jaren 1950 verkeerde in goede staat maar bood met kleine en inflexibele lokalen niet de gewenste ruimte. Atelier Kempe Thill koos voor gedeeltelijke hergebruik, gedeeltelijke transformatie en gedeeltelijke sloop om ruimte te maken voor een substantiële uitbreiding met nieuwbouw.

De transformatie was vooral gericht op de begane grond van het bestaande schoolgebouw. Door nagenoeg alle niet-dragende en gedeeltelijk dragende muren te verwijderen, zijn grotere en flexibeler ruimten gerealiseerd. Door het plaatsen van grote ramen in de 60 meter lange straatgevel is het gebouw geopend naar de publieke ruimte. Om de interactie met publiek en stad te vergroten zijn juist hier de openbare kunstbibliotheek en een tentoonstellingsruimte geplaatst.

In de centrale zijvleugel heeft Atelier Kempe Thill het studentenrestaurant gesitueerd – met zicht op de groene binnenplaats en de centrale hal. Op het dak van de bestaande bouw is een fotostudio gerealiseerd. Door het dak gedeeltelijk te verwijderen en een nieuwe structuur te plaatsen heeft het architectenbureau daarbij hogere en flexibeler ruimten gecreëerd.

Atelierhuis
De oude binnentuinvleugel is gesloopt om een nieuw, relatief groot volume te implementeren: het atelierhuis. Dit bouwvolume (ongeveer 34 x 34 m) bestaat uit vier verdiepingen van steeds 3,75 meter vrije hoogte. Het atelierhuis is deels ondergronds gerealiseerd om zijn absolute hoogte te beperken. De visuele impact hebben de architecten verder verminderd door de bovenste verdieping flink naar achteren te plaatsen.

De kelder van de nieuwbouw biedt ruimte aan onder meer werkplaatsen en een drukkerij. De begane grond en de eerste verdieping bieden atelierruimten voor beeldend kunstenaars. De ateliers zijn met elkaar verbonden door een 12 meter hoge vide van circa 8 x 13 meter, waarin daglicht valt via een groot, centraal geplaatst dakraam. Op de tweede verdieping liggen lokalen voor het tekenprogramma van de academie.

In de dialoogronde heeft Atelier Kempe Thill de opdrachtgever gestimuleerd het initiële ruimteprogramma te heroverwegen. Dit had effect: in plaats van de aanvankelijk gevraagde grote hoeveelheid afzonderlijke lokalen, biedt het atelierhuis nu open en neutrale plateaus met een oppervlakte van 930 m² per verdieping, vertelt het architectenbureau. Beweegbare scheidingswanden, die bovendien met de lift tussen verdiepingen kunnen worden verplaatst, maken het opdelen van de ruimten alsnog mogelijk.

Gevel en constructie
Het gevelontwerp is een projectspecifieke oplossing: een maximum aan gesloten muren van 2,2 meter hoog rond de plateaus bieden optimale omstandigheden voor het produceren en exposeren van kunstwerken. Boven deze muren lopen horizontale bandramen. Alleen op de begane grond is een 14 x 4 meter groot raam geplaatst, dat uitzicht biedt op het groene binnenterrein. Het panoramavenster springt subtiel uit de verder gladde gevel. In aanvulling op het glas is de gevel bekleed met aluminium platen in een donkere messingtint en een patroon van ronde gaten.

Om binnen het gestelde budget te blijven, heeft Atelier Kempe Thill een relatief betaalbaar systeem voor de bouw van het atelierhuis gekozen. De vloeren zijn gemaakt van massief gepolijst beton, akoestische plafonds zijn waar mogelijk vermeden om de betonnen plafonds in het zicht te houden, en wanden en kolommen zijn ontworpen in in-situ beton, met aandacht voor het bekistingspatroon.

In overleg met ingenieursbureau BAS Leuven heeft Atelier Kempe Thill een draagstructuur ontwikkeld met een minimum aan kolommen, dragende gevels en vrijdragende wanden, en zonder hoekkolommen. Het dak is uitgevoerd met voorgespannen dakbalken. Het interieur is voorts visueel bijna installatievrij. Met voorts de stalen balustrades rond het atrium en een aantal geschilderde houten interieurelementen biedt het atelierhuis de robuust ogende en neutrale achtergrond voor het werkproces van de kunstenaars in opleiding.

Trefwoorden

onderwijsgebouw interieur schoolgebouw belgië vernieuwbouw antwerpen transformatie academiegebouw atelier kempe thill

1	De Pleinmakers wint tender voor cultuurcluster Berlijnplein Utrecht donderdag, 19 mei
2	15 getrapte woongebouwen met geweldige terrassen woensdag, 18 mei
3	Vakwerk Architecten presenteert ontwerp nieuwe huisvesting Aquon dinsdag, 17 mei
4	Grensverleggend dinsdag, 17 mei
5	BIG wint prijsvraag voor Vltava Filharmonie in Praag vrijdag, 20 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Transformatie Antwerpse blikvanger nadert voltooiing

Compacte uitbreiding scholencomplex met ruimte voor groen

Monolithisch en toch poreus schoolgebouw door SADAR + VUGA en LENS°ASS Architecten

Ouderenwoningen in landelijke omgeving van Heist-op-den-Berg

Robbrecht en Daem architecten ontwerpt ontvangstgebouw voor Rubenshuis

Atelier Kempe Thill en Canevas presenteren opgeleverde Infrabel Academy

Atelier Kempe Thill en Kaderstudio winnen competitie voor woningen in Elsene

Atelier Kempe Thill wint competitie opleidingscentrum STEPS van KU Leuven

De Harmonie in Antwerpen heeft zijn luister terug

Team Atelier Kempe Thill mag Droogdokkensite Antwerpen herontwikkelen

Atelier Kempe Thill ontwerpt nieuw baken langs de Elbe in Hamburg

Atriumhaus van Atelier Kempe Thill biedt nieuwe woningtypologie in Duitsland

Intense laagbouw Spijkerkwartier bekroond als Woongebouw van het Jaar 2019

Rigoureuze renovatie van brutalistische flats in Antwerpen

T2-campus in Genk is flexibele onderwijsfabriek

Woningensemble Atelier Kempe Thill in Arnhem klaar

Atelier Kempe Thill en Atelier 56S ontwerpen omvangrijk complex in Rennes

Opleidingscentrum bovenop een tunnel voor spoorbeheerder

Winnend ontwerp Maritiem Museum Antwerpen van team Atelier Kempe Thill

Centraal blok voor nieuwe Antwerpse stadswijk in aanbouw

Wintertuinen bepalen aanzicht woonblok

Kempe Thill ontwerpt faculteitsgebouw Hasselt

Energyville Genk is ruimtelijk onderzoekgebouw

Kempe Thill ontwerpt kunstencampus Antwerpen

Gebouw Zuiderplein van Atelier Kempe Thill in Antwerpen klaar

Flexibele leer-werkplaats voor mode-opleiding Zadkine

Ruime en flexibele studentenwoningen in gebouw Atelier Kempe Thill

Atelier Kempe Thill wint prijsvraag Duitse gezondheidscampus

Christian Rapp nog eens vijf jaar stadsbouwmeester van Antwerpen

Ruwbouw-is-afbouw voor opvallend appartementencomplex in Antwerpen

Ruimtelijk en representatief woongebouw door Atelier Kempe Thill

Voorstel voor co-living-project in Madrid van Keizer Koopmans

Schoolgebouw met ruime vleugels rond een levendig hart

Evenement Brussels Design September zoekt het dichterbij

WonderWoods Utrecht krijgt ruimte voor digitale kunst

Andere nieuwsberichten

Bedrijfsgebouw met open en zachte uitstraling door De Twee Snoeken

Vandaag, 15:24

Een driehoekig gebouw met afgeronde hoeken vormt op bedrijvenpark De Brand in ’s-Hertogenbosch een compact onderkomen met een heldere structuur en een informele, lichte werkomgeving.

J.O.N.G. architecten presenteert houten vakantiewoning Oudemirdum

Vandaag, 12:21

Op een bosrijke plek nabij het Friese Oudemirdum is een vakantiewoning naar ontwerp van J.O.N.G. Architecten opgeleverd. Woning Z-acht is bijna helemaal van hout.

Natuurhuis van architecten|en|en heeft prefab muren met stro

Vandaag, 11:23

De combinatie van architecten|en|en, Strotec en Bouwbedrijf Van Herpen hebben een biobased en energiepositieve rijwoning ontwikkeld. Het concept won een competitie van Ballast Nedam Development.

Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Schoolgebouw van het Jaar 2022

Vandaag, 09:00

Hebben jullie een schoolgebouw in Nederland ontworpen dat in de periode van 1 september 2021 tot en met 31 augustus 2022 opgeleverd of voltooid is? Stuur dat dan nu in voor de Architectenweb Awards 2022! Deadline is 24 juni 2022.

META ontwerpt nieuw politiebureau in Torhout

Vandaag, 14:14

In het Vlaamse Torhout wordt een nieuw politiebureau voor het regiokorps Kouter gebouwd.

Rijkswaterstaat schikt geschil Afsluitdijk voor 238 miljoen euro

Vandaag, 10:29

Rijkswaterstaat betaalt het consortium Levvel 238 miljoen euro vergoeding voor extra werkzaamheden aan de Afsluitdijk.

Strengere regels moeten zorgen voor meer zonnepanelen op daken

Vandaag, 09:37

Het kabinet wil regels invoeren om ervoor te zorgen dat meer energie groen wordt opgewekt.

Boek belicht geschiedenis ontwikkeling Grote Markt Oostzijde

20 mei, 1:17

Na ruim twee decennia ideeën verzamelen, visies maken, plannen tekenen en gebouwen realiseren is de transformatie van de Grote Markt Oostzijde in Groningen een feit.