Noordgevel

Oostgevel

Zuidgevel

Westgevel

Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Dak

Doorsnede

Situatie

Detail

Atriumhaus van Atelier Kempe Thill biedt nieuwe woningtypologie in Duitsland

4 februari 2020, 14:05

In Bremen-Tenever, in Duitsland, is een appartementengebouw met 28 sociale wooneenheden, een kleuterschool en een buurtcentrum naar ontwerp van Atelier Kempe Thill gerealiseerd. Het gemeenschappelijke atrium verschaft het gebouw een belangrijke ruimtelijke kwaliteit.

Het project in Bremen is het resultaat van de ontwerpwedstrijd ‘ungewöhnlich wohnen’, die woningbouwvereniging GEWOBA uit Bremen organiseerde in 2011. De vraag daarbij was naar vernieuwende concepten voor sociale woningbouw, die een essentiële bijdrage konden leveren aan de hedendaagse stad en haar veranderende sociale en demografische eisen.

Voor Atelier Kempe Thill is het project een intensief experiment geweest om zijn kennis op het gebied van sociale en collectieve huisvesting in te passen aan de Duitse situatie. De markt in Duitsland is sterk gereguleerd en kent, in vergelijking met Europese buurlanden, hogere normen en lagere budgetten.

Tegenwicht
Het nieuwbouwproject is gerealiseerd in het 'grand ensemble' Tenever uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. De wijk kent enorme sociale woonblokken van soms wel 18 verdiepingen hoog. Om alternatieve woonvormen in Tenever te stimuleren en een verfrissend contrast te bieden besloot GEWOBA naast de bestaande bouw een compacte woonwijk te plaatsen.

De wijk is vormgegeven als een autovrije, tuinachtige stadsbuurt met houten gevels en gaat bijna naadloos over in het aangrenzende park. De woonwijk bestaat uit wooneenheden van slechts drie verdiepingen hoog, in een mix van verschillende kleinere stedelijke villa's en het grotere, door Atelier Kempe Thill ontworpen, appartementengebouw, het ‘Atriumhaus’.

Atelier Kempe Thill heeft de kosten op organisatieniveau getracht te optimaliseren. Daardoor wilde de architecten, zo leggen ze uit, een betere ruimtelijke kwaliteit en aantrekkelijker gevels kunnen realiseren dan gebruikelijk is in de Duitse sociale woningbouw.

Compact
Het gebouw is vormgegeven als een bijzonder compact blok van drie verdiepingen hoog en met een diepte van meer dan 25 meter. Eerdere ervaringen met compacte ontwerpprojecten voor de gezondheidszorg, zoals het Junky Hotel in Amsterdam en huisvesting voor ouderen in de Belgische stad Heist-op-den-Berg, vormden voor Atelier Kempe Thill de leidraad in het ontwerpen, vertellen de architecten.

De begane grond biedt plaats aan een kleuterschool en een buurtcentrum; beide hebben een eigen toegang vanaf de straat. De eerste en tweede verdieping is bestemd voor sociale woningen. Alle achtentwintig eenheden zijn toegankelijk via een open hoofdtrap; aan de zuidkant van het blok is een extra vluchttrap gerealiseerd.

Deze typologie is vrij uniek voor Duitsland, waar één trap meestal slechts twee tot vier appartementen per verdieping bedient, laten de architecten weten. Het complex is ontworpen als een repetitief bouwsysteem met vaste maatvoering, gevelelementen en interieurcomponenten, waardoor de kosten van de afzonderlijke bouwelementen tot een minimum zijn beperkt.

School
De centrale entreehal bevindt zich aan de noordzijde op de begane grond, waar ook een klein buurtcentrum is ondergebracht. Het grootste deel van de begane grond is ingeruimd voor de kleuterschool, met de eigen entree aan de oostzijde van het gebouw. Alle groepsruimten van de school liggen langs de gevel en hebben panoramische ramen die zorgen voor een ruim zicht vanuit het interieur op het nabijgelegen park.

Centraal in de school bevindt zich een grote evenementenruimte, die tot 11 meter hoog is en door middel van bovenlichten daglicht ontvangt. Doordat ook de gangen rondom de zaal volledig van glas zijn voorzien is er, ondanks de grote bouwdiepte veel daglicht in de hele school en biedt haast iedere ruimte uitzicht op de groene omgeving.

Atrium
De belangrijkste ruimtelijke kwaliteit van dit sociale woningbouwproject is de gemeenschappelijke atriumruimte, die ook fungeert als verrassende toegangszone met een open trap voor de individuele woningen. Daglicht valt via grote glazen daklichten in deze centralr ruimte.

Het atrium biedt tevens een gedeelde ruimte met collectieve voorzieningen voor de bewoners; een uniek gegeven in de hedendaagse Duitse sociale woningbouw. Rond het centrale atrium liggen de wooneenheden. De compacte eenkamer-appartementen hebben twee grote ramen met dubbele glazen deuren.

Houten lamellen
Op de hoeken van het blok zijn grotere wooneenheden voor gezinnen ontworpen, voorzien van grote terrassen als ruimtelijke uitbreiding van de vrij kleine, eerder bescheiden interieurs. Rond het hele gebouw strekken zich balkons, voorzien van horizontale geplaatste larikshouten lamellen, die

De houten lamellen gevenh het gebouw een vrij natuurlijke, lichtgrijze uitstraling, passend bij het leven in de buitenwijk, aldus Atelier Kempe Thill. Ze vormen daarbij een extra gevel rond het witgepleisterde bouwvolume en geven het gebouw een rustig karakter. De houten gevel is gecombineerd met de grote, donker gecoate, aluminium ramen van de kleuterschool op de begane grond en de aluminium kaders rond de balkonopeningen.

Prototype
Volgens Atelier Kempe Thill kan het resultaat een nieuw prototype zijn voor compacte stadswoningen en geeft een mogelijk antwoord op de toenemende vraag naar kleinere wooneenheden voor alleenstaanden en koppels. Het is een zeer compact en economisch model en stimuleert tegelijkertijd collectieve woonvormen in de stad, aldus de architecten.

Fotografie: Ulrich Schwarz

Trefwoorden

bremen appartementengebouw sociale woningbouw atelier kempe thill duitsland sociale huisvesting atriumhaus

1	VORM en NS Stations tekenen overeenkomst voor deelgebied 3 Wisselspoor Utrecht maandag, 23 juni
2	Los het woningtekort op met compacte woningen! dinsdag, 24 juni
3	Bij Tripolis heeft Hollandse Nieuwe van binnen ‘Van Eyck’ met meanderende trap verbonden met ‘MVRDV’ woensdag, 25 juni
4	Minister Keijzer neemt meeste aanbevelingen commissie STOER over en wil steilere trappen en lagere plafonds mogelijk maken dinsdag, 24 juni
5	Woongebouw Prisma in Nieuw Delft toont verschillende gezichten dinsdag, 24 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Woonproject van Atelier Kempe Thill als baken aan het water

13 december 2023

Grootschalig stedelijk ensemble bij station Rennes naar ontwerp van Atelier Kempe Thill voltooid

11 juli 2024

Intense laagbouw Spijkerkwartier bekroond als Woongebouw van het Jaar 2019

31 oktober 2019

Rigoureuze renovatie van brutalistische flats in Antwerpen

22 oktober 2019

T2-campus in Genk is flexibele onderwijsfabriek

7 augustus 2019

Woningensemble Atelier Kempe Thill in Arnhem klaar

14 december 2018

Atelier Kempe Thill en Atelier 56S ontwerpen omvangrijk complex in Rennes

8 november 2018

Opleidingscentrum bovenop een tunnel voor spoorbeheerder

19 september 2018

Winnend ontwerp Maritiem Museum Antwerpen van team Atelier Kempe Thill

25 juni 2018

Centraal blok voor nieuwe Antwerpse stadswijk in aanbouw

21 december 2017

Atelier Kempe Thill wint prijsvraag voor kantoorgebouw in Parijs

10 november 2017

Wintertuinen bepalen aanzicht woonblok

9 januari 2017

De Zwarte Hond transformeert textielfabriek naar scholencampus

7 april 2020

Atelier Kempe Thill ontwerpt nieuw baken langs de Elbe in Hamburg

7 april 2020

Kunstacademie in Antwerpen met expositieruimte langs de straat

13 mei 2020

Gebouw Zuiderplein van Atelier Kempe Thill in Antwerpen klaar

18 september 2020

Een 'pakhuis' met veel maatwerk in de woningen

22 september 2020

Ruime en flexibele studentenwoningen in gebouw Atelier Kempe Thill

16 oktober 2020

Atelier Kempe Thill wint prijsvraag Duitse gezondheidscampus

28 oktober 2020

Ruimtelijk en representatief woongebouw door Atelier Kempe Thill

18 november 2020

Ouderenwoningen in landelijke omgeving van Heist-op-den-Berg

3 december 2020

Atelier Kempe Thill en Canevas presenteren opgeleverde Infrabel Academy

11 oktober 2021

Atelier Kempe Thill en Kaderstudio winnen competitie voor woningen in Elsene

9 november 2021

Atelier Kempe Thill wint competitie opleidingscentrum STEPS van KU Leuven

8 december 2021

De Harmonie in Antwerpen heeft zijn luister terug

13 december 2021

Uitbreiding hogeschoolcampus Mönchengladbach door team met Atelier Kempe Thill

6 oktober 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

KAAN Architecten transformeert historische fabriek in Brazilië tot cultureel centrum

27 juni, 11:44

Centraal in het masterplan staan behoud van wat er is en alleen waar nodig toevoegingen realiseren, evenals ‘omarmen van verval’. Veertig procent van het complex is onaangeroerd gevleven.

Belgisch-Nederlands team geselecteerd voor ambitieus infrastructuurproject Brussels Airport

26 juni, 5:44

De komende jaren investeert Brussels Airport fors in haar luchthaveninfrastructuur. Na een Europese aanbestedingsprocedure is daarvoor het Belgisch-Nederlandse team ‘Witteveen+Bos, Benthem Crouwel Architects, OKRA, Stramien CV’ geselecteerd.

Team Hegeman, RRog en KOW maakte winnend plan voor Van Hetenlocatie in Deventer

26 juni, 4:11

Het plan ‘Het Blauwe Knooppunt’ voor de voormalige schoollocatie voorziet in 28 stadswoningen en 24 betaalbare appartementen in een parkachtig landschap.

Uitbreiding met bamboe gevel voor kantoorgebouw Deltares in Delft

26 juni, 1:05

In Delft is het Delta-lab van kennisinstituut Deltares officieel in gebruik genomen. Naar ontwerp van Wiegerinck is een bestaand kantoorgebouw op de campus van Deltares uitgebreid met een laboratorium waarvan de gevel is bekleed met bamboe.

Minder vergunningen voor nieuwbouwwoningen afgegeven in eerste vijf maanden

27 juni, 10:55

Het aantal afgegeven bouwvergunningen voor woningen is in de eerste vijf maanden van dit jaar gedaald tot 33.000.

Aantal windmolens met meer dan de helft gegroeid in tien jaar

27 juni, 9:28

Sinds 2020 kwamen er ook honderden enorme windturbines van boven de tweehonderd meter bij, heeft het Kadaster becijferd.

Minister wil gemeente voorrang geven bij koop in kwetsbare wijk

26 juni, 10:26

Gemeenten moeten voorrang krijgen bij de koop van een woning in wijken waar leefbaarheid en veiligheid onder druk staan, vindt woonminister Mona Keijzer.

Rekenkamer: Limburg moet regie pakken in woningbouw

25 juni, 5:12

De provincie Limburg moet meer de regie pakken om te garanderen dat er voldoende huizen worden gebouwd en de bouw van betaalbare woningen aan te jagen.