Eurostar UK Terminal Amsterdam Centraal
19 maart
Met de opening van de nieuwe Eurostar UK Terminal in Amsterdam Centraal is een belangrijke stap gezet in de ontwikkeling van internationaal treinverkeer tussen Londen en Amsterdam. Deze nieuwe terminal biedt een ruimtelijke, duurzame, hoogwaardige en toegankelijke grensovergang midden in het hart van Amsterdam.
De architecten van ZJA Architects & Engineers en Superimpose Architecture hebben, in opdracht van NS Stations, Eurostar en ProRail de nieuwe terminal zorgvuldig ingepast in het rijksmonument, namelijk Amsterdam Centraal Station. Deze ‘terminal van de toekomst’ markeert een nieuw tijdperk voor grensoverschrijdend spoorverkeer, en brengt verschillende tijdslagen, technologie, esthetiek en efficiëntie op een zichtbare manier samen.
Gloednieuwe terminal in monumentaal gebouw
Als vervoersdienst die het continent verbindt, speelt Eurostar een rol in het creëren van een gedeelde Europese ervaring, waarbij de stations fungeren als culturele bakens. Culturele identiteit vormt dan ook een belangrijk onderdeel van het karakter van het merk. Eurostar’s nieuwe UK Terminal ligt midden in het monumentale station, dat momenteel een grootschalige renovatie en uitbreiding ondergaat. Het ontwerp integreert naadloos in deze grootschalige stationstransformatie, en eert het monument door het te verweven in de ruimtelijke beleving van het gebouw.
Mallika Arora (architect ZJA Architects & Engineers): “We hebben veel zorg besteed aan het ontwikkelen van een architectonisch concept dat de verdwenen monumentale lagen weer in volle glorie terugbrengt, en die integraal onderdeel uit te laten maken van de ruimtelijke ervaring. Wie de nieuwe terminal betreedt, zal alle lagen van de hele tijdlijn van Pierre Cuypers’ monumentaal station doorkruisen. Van het Cuypersgebouw uit 1889 tot de IJhal uit 2017.”
Ruben Bergambagt (architect Superimpose Architecture): “Het interieur verbindt verleden en toekomst: gebogen plafonds verwijzen naar de troggewelven van Cuypers’ ontwerp, terwijl het ‘Spark’-logo van Eurostar terugkomt in de vormentaal. Subtiele terrazzo vloeren met groene tinten leiden de reiziger door de ruimte en vormen een visuele brug tussen het historische karakter en de hedendaagse esthetiek van het merk.”
Grens overstijgend
De nieuwe UK-Terminal is qua oppervlakte bijna vier keer zo groot als de oude terminal op spoor 15 en fungeert als een Schengen buitengrens met de nodige paspoort- en bagagecontroles.
De terminal is ondergebracht in de voormalige Amstelpassage, een van de vijf noord-zuidtunnels op station Amsterdam Centraal. Een helder circulatieprincipe vormt de ruggengraat van het ontwerp en is consequent toegepast in de layout en de gehele ruimte. Reizigers betreden de terminal via de hoofdingang aan de centrumzijde van het station en doorlopen vervolgens de bagage- en grenscontroles van zowel Nederland als het Verenigd Koninkrijk, inclusief de aangrenzende douanekantoren, voordat zij de wachtruimte bereiken.
De wachtruimte vormt het sluitstuk van het interieurconcept, waarin de relatie tussen aarde en lucht centraal staat, een thematiek die aansluit bij het reizen per trein en is geïnspireerd op zowel Nederlandse als Britse landschapsschilderkunst uit de Gouden Eeuw. Een van de meest in het oog springende elementen is het zwevende plafond met dynamische verlichting, dat met projecties van wolken inspeelt op verschillende momenten van de dag en het boarding proces. Zo ontstaat een sfeer die zowel rustgevend als activerend is.
Dus met geavanceerde technologieën en innovatieve oplossingen, waaronder het dynamische ‘wolkenplafond’, vindt het ontwerp aansluiting bij de functionele eisen van de moderne reiziger en vormt het dé duurzame en iconische schakel tussen Amsterdam en Londen.
De meest recente toevoeging aan de terminal zijn de stijgpunten in het Cuypersgebouw. Sinds april 2025 bereiken passagiers het perron via roltrappen en trappen die langs een prachtig monumentale bakstenen wand omhoog voeren. Deze historische wand vormt samen met het gewelfde plafond niet alleen een opvallend architectonisch element, maar draagt ook bij aan oriëntatie en wayfinding. Zorgvuldig ontworpen verlichting accentueert de texturen en details, en blaast nieuw leven in de beleving van het station.
Duurzaam, flexibel en toekomstbestendig
Bij de ontwikkeling van de nieuwe terminal is bewust gekozen voor herbestemming in plaats van nieuwbouw. Door bestaande structuren te behouden en technische installaties – zoals het sprinklersysteem – te hergebruiken, is materiaalverspilling beperkt en is opgeslagen CO2 behouden gebleven. Ook in de materiaalkeuze staat duurzaamheid centraal: biobased isolatie, terrazzo met een negatieve CO2-voetafdruk en gerecycled vilt en aluminium dragen bij aan een lange levensduur en lage milieubelasting. De tijdelijke onderdelen van de fasering zijn modulair opgebouwd en geschikt voor hergebruik, wat het project flexibel maakt voor toekomstige ontwikkelingen in en rond het station.
Operationele continuïteit
Het ontwerp en de realisatie van het project leverden nog aanzienlijke uitdagingen op. De UK Terminal heeft namelijk een groot aantal raakvlakken met verschillende parallel lopende bouwprojecten, die erop gericht zijn het hele station Amsterdam Centraal toekomstbestendig te maken, terwijl het station ondertussen in bedrijf blijft. Een slimme faseringsstrategie zorgde voor de operationele continuïteit van het station.
Een betekenisvolle bijdrage aan culturele integratie
De opening van de nieuwe UK Terminal markeert meer dan alleen een architectonisch mijlpaal: het verkleint op betekenisvolle wijze de afstand tussen het Verenigd Koninkrijk en Nederland, en draagt hij bij aan sterkere spoorverbindingen en een hechtere Europese integratie. In een tijd waarin duurzame mobiliteit, Europese samenwerking en de herwaardering van treinvervoer steeds belangrijker worden, laat dit project zien hoe infrastructuur kan bijdragen aan klimaatdoelen én culturele integratie.