Oude en nieuwe volume

Plattegrond oude situatie

Plattegrond nieuwe situatie

Luifel en groendak

Oude situatie

Ingrijpende renovatie van een school voor speciaal onderwijs door EVA architecten

17 april, 12:30

Het schoolgebouw van SO Lux in de Utrechtse wijk Zuilen was zo’n vijftig jaar oud en voldeed niet aan de eisen en wensen die nu gelden. Naar ontwerp van EVA architecten is het gebouw gerenoveerd en verduurzaamd. Nadat de school twee jaar op een tijdelijke locatie was ondergebracht, konden leerlingen, docenten en medewerkers vorige maand terug naar hun gebouw.

SO Lux is een basisschool voor speciaal onderwijs, met een regionaal bereik. De leerlingen hebben verschillende niveaus en achtergronden en sommigen hebben een fysieke beperking. Het gebouw van SO Lux stamt uit 1973 en voldeed ruimtelijk-functioneel niet aan de huidige eisen en wensen voor het speciaal onderwijs. De gemeente en SPO Utrecht, het openbaar schoolbestuur van de stad, besloten dat het verbouwd moest worden; bovendien wilden gemeente en schoolbestuur het gebouw zoveel mogelijk energieneutraal maken.

Terug naar de oorspronkelijke structuur
Het gebouw was in de loop der jaren op veel plekken uitgebreid en verbouwd. De school had een onoverzichtelijke opzet met lange gangen en miste zowel een duidelijke entree als een centrale ontmoetingsruimte, vertelt EVA architecten. Tegelijkertijd bezat het gebouw een heldere basisstructuur en een royale buitenruimte.

Naar ontwerp van EVA architecten is een aantal onderdelen van het gebouw gesloopt, om zo de oorspronkelijke structuur te herstellen. Ook het hart is teruggebracht naar de plek waar het ooit zat. De materiaalkeuze heeft het architectenbureau zo goed mogelijk afgestemd op het oorspronkelijke ontwerp en op de – geelgetinte – buurt waarin de school zich bevindt.

Het ontwerp is ontwikkeld vanuit de bestaande doorsnede. De gangzones aan de Stauntonstraat liggen lager dan de aangrenzende groepsruimten. Door hier alle nieuwe installaties te organiseren, kunnen zowel de gangzones als de groepsruimten worden bereikt, legt het architectenbureau uit. De geïsoleerde afscherming van deze installaties is ingezet als nieuwe architectonische gevel.

Luifel
Opvallend nieuw element is een luifel die om het gebouw is getrokken en fungeert als dakrand. Tegelijkertijd verbindt het de vleugels van het gebouw duidelijker tot één school. De luifel bestaat uit panelen van natuursteengranulaat, opgenomen tussen aluminium ribben. Bij rondingen is de afstand tussen de ribben gehalveerd.

Waar de twee vleugels van de school samenkomen heeft EVA architecten een nieuwe ontmoetingsruimte gecreëerd, die een verbinding legt tussen de buitenruimten. Hier biedt de royale luifel ook beschutting bij het buitenspelen. Waar de luifel in een vloeiende beweging omhoog is getrokken, verbergt ze de installaties op het dak en markeert ze tevens de nieuwe hoofdentree. Die is “prominent, zichtbaar en trots aan de Stauntonstraat” gesitueerd, aldus de architecten.

De uitbouwen aan de straatzijde zijn weer afleesbaar gemaakt, waardoor de lange gevel een fraaie ritmiek heeft gekregen. De aandacht gaat nu naar de tussenruimten – de patio’s – die een zachte overgang vormen tussen gang en openbare ruimte.

Veilig en overzichtelijk interieur
Het bestaande casco van de school heeft EVA architecten slim ingedeeld. De hoofddraagconstructie bestaat uit gemetselde kolommen met om de drie stramienen een dragende muur. De groepsruimten zijn, door het onderwijs in kleine groepen, teruggebracht tot twee stramienen. Het derde stramien vormt de schakel met de naastgelegen groepsruimte en omvat voorzieningen zoals een eigen toilet, bijlokaal en buitenlokaal. De directe ligging van voorzieningen aan groepsruimten schept veiligheid en overzicht voor de docent.

Rondom de hoofdentree liggen de kantoren en in de bestaande uitbouwen is ruimte voor specialistische zorg zoals logopedie en spelbegeleiding. De teamkamer ligt enigszins in de luwte, grenzend aan het nieuwe hart.

In de gangzones zijn ‘time-out-plekken’ gecreëerd, alsook snoezelruimten waarin kinderen zich kunnen terugtrekken. De ruimten zijn op bijzondere wijze gematerialiseerd om goed aan te sluiten bij de behoeften en gevoeligheden van de kinderen. Het gehele interieurontwerp is benaderd vanuit de sensitieve beleving van de kinderen, met aandacht voor kleuren, texturen en natuur, aldus de architecten.

Verduurzaming
Voor de opdrachtgevers was verduurzaming een belangrijk doel. De grootste winst op dat vlak is al behaald met de keuze voor renovatie in plaats van sloop-nieuwbouw. Het heeft geleid tot aanzienlijk minder afval en CO₂-uitstoot, mede door het hergebruik van materialen. Er zijn PV-panelen, een luchtwarmtepomp en een energieopslagsysteem (EOS) toegepast.

De nieuwe dekvloer is uitgevoerd als PCM-klimaatvloer met vloerverwarming. Het gebouw heeft een zeer goede luchtdichting. Voor de gymzaal verzorgt een klimaatplafond de verwarming en koeling, met een separate luchtbehandeling voor ventilatie. Het bestaande casco is aan de buitenzijde geïsoleerd en het dak is versterkt voor beplanting en plaatsing van zonnepanelen.

De diverse verduurzamingsmaatregelen, waaronder ook de optimalisatie van de thermische schil, hebben ertoe geleid dat het gebouw voldoet aan de ENG-criteria.

Integraal plan
“Wij hebben met veel plezier samengewerkt in verschillende werkgroepen voor de inpassing van het programma, sport en buitenruimte om te komen tot een afgestemd ontwerp”, vertelt EVA architecten. “Samen met het ontwerpteam is binnen een strak budget een integraal plan gemaakt.”

“Het landschap versterkt de verbinding tussen gebouw en buurt en nodigt uit tot beweging in een natuurlijke omgeving. De patio’s bieden rust en beschutting en vormen een schakel tussen binnen en buiten. Een kunstwerk van Roosje Donselaar in het interieur laat de kinderen de sterren volgen – een symbolische route voor hun ontwikkeling.”

Trefwoorden

utrecht school speciaal onderwijs eva architecten renovatie schoolgebouw verduurzaming

1	MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’ woensdag, 7 mei
2	Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana woensdag, 7 mei
3	Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek dinsdag, 6 mei
4	Evenwichtige woonomgeving op voormalig fabrieksterrein Van Besouw Goirle dinsdag, 6 mei
5	Architectenweb organiseert Avond met De Zwarte Hond woensdag, 7 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Schoolgebouw met contrasterende kanten

14 augustus 2023

Ingetogen MFA de Haar naar ontwerp van EVA architecten

8 februari 2022

Energieneutrale basisschool voor speciaal onderwijs

9 juni 2020

EVA architecten transformeert Girokantoor Leeuwarden tot woongebouw

10 januari

Omega is demontabel en hout-hybride kantoorpand van EVA architecten

9 september 2024

Transformatie hoofdkantoor Suiker Unie tot woongebouw afgerond

3 januari 2024

MIX, EVA en LAP ontwerpen woonblok in buurt Snellerpoort Woerden

14 april 2023

Bouw 115 energieneutrale woningen in Leidsche Rijn Centrum gestart

5 april 2023

Vier geknikte woningen langs het water naar ontwerp EVA architecten

19 april 2022

EVA ontwerpt herbestemming Suikerunie-kantoor in dialoog met Quist

28 september 2021

Team onder leiding van VORM wint selectie woningbouwplan Roots

22 april 2021

Transformatie oud zorggebouw maakt plattegrond weer afleesbaar

11 februari 2020

Kantoorpand met vloeiende vormen

30 mei 2018

Een refter in een voormalige drukkerij

31 augustus 2017

Loftwoning met verrassende doorzichten

21 maart 2016

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur

Vandaag, 13:15

De gemeente De Wolden heeft een nieuw multifunctioneel gebouw, met onder meer een sporthal, bibliotheek, theaterzaal, zorgvoorzieningen en ontmoetingsruimten. Bct architecten en ArchiTech Company ontwierpen het gebouw met een opvallende lattengevel.

Bouw hout-hybride woontoren in Amstelveen stap dichterbij

Vandaag, 11:51

De omgevingsvergunning voor Amstelwood is onherroepelijk. Het zestien verdiepingen tellende gebouw is ontworpen door Team V Architectuur en krijgt een hybride constructie met hout. De bouw start naar verwachting later dit jaar.

3D gebreid textiel van SO-IL vormt ruimtelijk web in Venetiaanse Arsenale

Vandaag, 09:27

Tussen de kolommen van de Corderie in de Arsenale in Venetië hangt een web uit natuurlijke vezels. De installatie heet Necto en is ontworpen door SO-IL, Mariana Popescu en TheGreenEyl in het kader van Architectuurbiënnale in Venetië.

Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2025

Vandaag, 09:00

Hebben jullie een woongebouw in Nederland ontworpen dat in de periode van 1 september 2024 tot en met 31 augustus 2025 opgeleverd of voltooid is? Stuur dat dan nu in voor de Architectenweb Awards 2025! Deadline is 27 juni 2025.

Sociale veiligheid TU Delft volgens peiling nog ver te zoeken

Vandaag, 17:20

Van de ruim vijfhonderd medewerkers die de vragenlijst invulden, zegt 43 procent in het afgelopen jaar grensoverschrijdend gedrag te hebben ervaren.

Nieuwe vertraging dreigt voor renovatie Binnenhof

Vandaag, 10:14

In een rapport over de verbouwing dat BBB-minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting) met de Tweede Kamer heeft gedeeld, staat een nieuw risico op vertraging door “spanning” tussen de planningen van aannemers en de totale planning.

Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden

8 mei, 4:20

Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.

Kamernet: studentenkamer is ruim zes procent duurder dan vorig jaar

8 mei, 12:27

Amsterdam is de duurste studentenstad om in te wonen.

Herstel ‘onveilige’ vloer waterschapskantoor kost ruim tien miljoen

8 mei, 11:24

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft besloten alle vloeren van het hoofdkantoor in Doetinchem te renoveren, omdat ze onveilig zouden zijn.

Nationale Parken: kabinet laat ons vallen met schrappen financiering

7 mei, 4:18

De Nationale Parken vinden dat het kabinet “alle grenzen van redelijkheid en fatsoen overschrijdt” door de financiële bijdrage vrijwel volledig in te trekken.

Ga naar het nieuws-archief