InterSphere: manifest voor de ongeprogrammeerde stad

Presentatie van InterSphere in Karper K, Amsterdam, 23 mei 2024

Studioninedots presenteert InterSphere: manifest voor de ongeprogrammeerde stad

18 juli 2024, 14:20

Een groep genodigden kon eind mei al kennis maken met een nieuw concept van Studioninedots: het architectenbureau lanceerde in de eigen ruimte Karper K in Amsterdam het idee ‘InterSphere’. Nu presenteert Studioninedots breed zijn ‘manifest voor de ongeprogrammeerde stad’.

De stad die aan alle mensen ruimte biedt om zich te ontplooien wordt steeds minder vanzelfsprekend, ziet Studioninedots. Elke vierkante centimeter lijkt te moeten worden gepland en geprogrammeerd; daar is dan – letterlijk en figuurlijk – geen ruimte meer voor onverwachte ontwikkelingen, voor invulling van een niet-ingecalculeerde behoefte.

Studioninedots bundelde de krachten met architectuurhistorices Marieke Berkers en vormgever en artdirector Sean van den Steenhoven en onderzocht hoe de ‘onverwachte stad’ kan blijven bestaan. Hoe er ruimte kan blijven waaraan de inwoners van een stad zelf invulling kunnen geven. Ze ontwikkelden het idee InterSphere.

Eigenwijze plekken
De zogenoemde InterSpheres zijn de ongeplande hoekjes in en rond gebouwen, de publieke open plekken of zijn te vinden in de overmaat aan collectieve ruimte. InterSpheres zorgen voor een stad die ontdekt wil worden, onverwachte sferen kent, plekken biedt voor initiatief, meerstemmig gebruik, verbeelding en verwondering, zegt Studioninedots. “Zo’n stad geeft mensen de ruimte om zich mentaal of fysiek te ontplooien.”

“Hier tref je als vanzelfsprekend de ander aan, waardoor gemeenschappen tot stand kunnen komen. Hier verschijnen invullingen die niet gepland zijn”, leggen de architecten uit. “Zo ontstaat een stad die in programma, sfeer en uiterlijk een eigenwijze eigenheid krijgt, en voor nieuwe sociale en economische kansen van mensen zorgt.”

Met het manifest voor de ongeprogrammeerde stad wil Studioninedots een collectief gesprek starten over wat voor soort steden we willen vormen. Het bureau geeft ter inspiratie voorbeelden van verschillende manieren om de stad te voorzien van InterSphere en brengt de meerwaarde daarvan in beeld.

“Bij zo’n ontwerpwijze hoort een houding van los durven laten”, legt het bureau uit. “Er vertrouwen in hebben dat niet-bestemde plekken zich in de tijd zullen plooien naar de wensen van bewoners en gebruikers en zo eigen, passende invullingen krijgen.”

Reeks onderzoeken
Het manifest, dat is gepubliceerd in de vorm van drie (in elkaar vallende) posters, volgt op twee eerdere posters van Studioninedots: WeSpace en WanderVoids. Met deze serie onderzoekt het bureau de continu veranderende thema’s van de stad in beweging. De posters zijn daarmee een weerspiegeling van twee kernprincipes van het bureau: experiment en uitwisseling.

De architectonische typologie ‘WeSpace’ ontwikkelde Studioninedots vanuit de overtuiging dat architectuur altijd menselijke interactie moet aanwakkeren. Het bureau omschrijft een WeSpace als de collectieve, sociale ruimte en het bruisende middelpunt in het gebouw. Door fysiek ruimte te delen, komen bewoners niet alleen op sociaal en professioneel vlak met elkaar in aanraking, maar kunnen ze ook met trots bijdragen aan de gedeelde identiteit, van zowel het gebouw als de gemeenschap in het gebouw, legt Studioninedots uit.

WandersVoids
‘WanderVoids’ is ontstaan uit het idee van de onweerstaanbare aantrekkingskracht van steden, waar mensen naartoe trekken in hun zoektocht naar persoonlijke groei, samenwerking en nieuwe kansen. Het bureau vroeg zich hier wat de mogelijkheden zouden zijn op een ander schaalniveau: wat als je ook onweerstaanbare ruimten kunnen creëren, die mensen een gebouw binnen trekken? Ruimten die spel en improvisatie aanwakkeren, en die onvergetelijk zijn door hun ruimtelijke beleving?

Een concreet voorbeeld hiervan ontwierp Studioninedots met de aaneenschakeling van ongeprogrammeerde ruimten in de plint van gebouw Westbeat in Amsterdam Nieuw-West. Zeer passend werd het gebouw in november 2020 geopend met een dansvoorstelling tussen de bogen van de ‘superruimte’.

Als derde concept maakt InterSphere de vertaalslag naar de publieke ruimte, aldus Studioninedots. “Een ruimte die open kan zijn voor iedereen en aan de groeiende behoefte aan inclusiviteit in de stad tegemoet komt.”

Trefwoorden

inclusiviteit openbare ruimte stedenbouw studioninedots wandervoids intersphere marieke berkers manifest sean van den steenhoven wespace

1	Start verbouwing van monumentale toren aan Coolsingel Rotterdam woensdag, 26 maart
2	Buiksloterham – stedenbouw volgens Cityplot concept krijgt vorm woensdag, 26 maart
3	De Witte Panden in Rotterdam Noord – een tweede leven voor jaren 80-architectuur maandag, 24 maart
4	Verbouw die woningfabriek dinsdag, 25 maart
5	Strategische visie van MVRDV voor ‘kwaliteitssprong’ Roosendaal donderdag, 27 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

Studioninedots neemt intrek in zelf ontworpen Karper K.

16 mei 2023

Westbeat als sculpturale verbinder ontworpen door Studioninedots

16 december 2020

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

22 november 2024

Highnote is een zachtrode woontoren op een plint van stadskamers

24 januari 2024

Winnaars Architectuurprijs Almere 2024 bekend

19 juni 2024

Buiksloterham – stedenbouw volgens Cityplot concept krijgt vorm

26 maart

Octavia Hill biedt 124 sociale huurwoningen in het hart van Hyde Park Hoofddorp

22 april 2024

Studioninedots presenteert definitief ontwerp At the Park in Rijswijk

19 maart 2024

Collectieve ruimtes spelen belangrijke rol in kantoorgebouw Facette door Studioninedots

10 september 2024

De Jakoba bekroond als Woongebouw van het Jaar 2023

8 november 2023

Studioninedots – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2023

11 oktober 2023

Kleinschalig woongebouw met een gevel van buitenkamers en tuinen

4 september 2023

Woongebouw 360 Degrees gerealiseerd met 152 ton sloopafval

12 juli 2023

Terrein industriële bakkerij Breda getransformeerd tot buurt met 330 woningen

30 maart 2023

Studioninedots en Up4 presenteren Papaverwerf in Buiksloterham

9 februari 2023

Ontwerpers herontwikkeling GGD-cluster Baankwartier Rotterdam bekend

6 februari 2023

Socialewoningbouwcomplex vormt zachtgroen accent in Overhoeks

14 december 2022

Woongebouw langs Tolhuiskanaal ontworpen als gekantelde loods

21 januari

Kantoorpand Van Hallstraat Amsterdam getransformeerd tot woongebouw

25 november 2022

BLAStprijs 2022 voor woningbouwplan Blossem

7 november 2022

Studioninedots presenteert opgeleverde Bovenbouwwerkplaats Utrecht

1 november 2022

René Boer bekritiseert drang naar stedelijke perfectie in Smooth City

20 juni 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Omgevingsvergunning nieuwbouwproject Groei! onherroepelijk

2 uur geleden

Nieuwbouwproject Groei! wordt in de Weespertrekvaartbuurt in Amsterdam een groene schakel voor een vitale stad, aldus ontwikkelaar VORM. De omgevingsvergunning voor het realiseren van een programma met wonen, werken en zorg is onherroepelijk.

Zeven nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2025

4 uur geleden

De vakjury onder leiding van voorzitter Ingrid van Engelshoven maakt vandaag de zeven geselecteerde projecten bekend en roept op 5 juni de winnaar uit.

Beschut wonen in een coulissenlandschap

28 maart, 9:30

Net buiten een dorp in De Peel wordt een nieuw landgoed ontwikkeld, waarin besloten landschapskamers ontstaan. In een van deze landschapskamers ligt een familiehuis, ontworpen door HilberinkBosch architecten in opdracht van de familie.

Space Encounters ontwerpt ShowDepot voor collectie De.Groen aan haven in Arnhem

27 maart, 3:43

Net voorbij het punt dat de IJssel zich afsplitst van de Rijn, ligt een lang havenbekken met daarachter Industriepark Kleefse Waard (IPKW). Aan de kade daar verrijst komend jaar een hybride van tentoonstellingsruimte en depot voor collectie De.Groen.

Wateroverlast en bodemdaling kunnen woningbouw bedreigen

27 maart, 10:36

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) deed onderzoek naar de gevolgen van bodemdaling en wateroverlast in gebieden waar gebouwd kan worden.

Organisaties willen sneller actie van politiek in stikstofcrisis

27 maart, 10:02

Verschillende organisaties vinden dat het kabinet nu echt vaart moet maken met het aanpakken van de stikstofcrisis.

Kampen begint kort geding tegen Enexis om aansluiting schoolgebouw

26 maart, 10:56

De gemeente Kampen spant een kort geding aan tegen netbeheerder Enexis omdat die een nieuw duurzaam Kindcentrum niet zou kunnen aansluiten op het stroomnet.

Ballast Nedam ziet nettowinst en omzet stijgen

25 maart, 4:37

Ballast Nedam zag de nettowinst vorig jaar verdrievoudigen tot 74 miljoen euro. De omzet steeg licht tot 1,2 miljard euro.

Provincies willen drinkwaterbesparing in nieuwe huizen

25 maart, 10:02

Provincies vragen om regels die ervoor moeten zorgen dat bij de bouw en renovatie van huizen waterbesparende technieken worden toegepast.

Parijs stemt voor autovrij maken van 500 straten

24 maart, 10:30

Parijzenaars hebben er in een referendum voor gestemd om vijfhonderd straten in de stad af te sluiten voor auto’s. Slechts 4% van de stemgerechtigden bracht een stem uit.

Ga naar het nieuws-archief