InterSphere: manifest voor de ongeprogrammeerde stad

Presentatie van InterSphere in Karper K, Amsterdam, 23 mei 2024

Studioninedots presenteert InterSphere: manifest voor de ongeprogrammeerde stad

18 juli 2024, 14:20

Een groep genodigden kon eind mei al kennis maken met een nieuw concept van Studioninedots: het architectenbureau lanceerde in de eigen ruimte Karper K in Amsterdam het idee ‘InterSphere’. Nu presenteert Studioninedots breed zijn ‘manifest voor de ongeprogrammeerde stad’.

De stad die aan alle mensen ruimte biedt om zich te ontplooien wordt steeds minder vanzelfsprekend, ziet Studioninedots. Elke vierkante centimeter lijkt te moeten worden gepland en geprogrammeerd; daar is dan – letterlijk en figuurlijk – geen ruimte meer voor onverwachte ontwikkelingen, voor invulling van een niet-ingecalculeerde behoefte.

Studioninedots bundelde de krachten met architectuurhistorices Marieke Berkers en vormgever en artdirector Sean van den Steenhoven en onderzocht hoe de ‘onverwachte stad’ kan blijven bestaan. Hoe er ruimte kan blijven waaraan de inwoners van een stad zelf invulling kunnen geven. Ze ontwikkelden het idee InterSphere.

Eigenwijze plekken
De zogenoemde InterSpheres zijn de ongeplande hoekjes in en rond gebouwen, de publieke open plekken of zijn te vinden in de overmaat aan collectieve ruimte. InterSpheres zorgen voor een stad die ontdekt wil worden, onverwachte sferen kent, plekken biedt voor initiatief, meerstemmig gebruik, verbeelding en verwondering, zegt Studioninedots. “Zo’n stad geeft mensen de ruimte om zich mentaal of fysiek te ontplooien.”

“Hier tref je als vanzelfsprekend de ander aan, waardoor gemeenschappen tot stand kunnen komen. Hier verschijnen invullingen die niet gepland zijn”, leggen de architecten uit. “Zo ontstaat een stad die in programma, sfeer en uiterlijk een eigenwijze eigenheid krijgt, en voor nieuwe sociale en economische kansen van mensen zorgt.”

Met het manifest voor de ongeprogrammeerde stad wil Studioninedots een collectief gesprek starten over wat voor soort steden we willen vormen. Het bureau geeft ter inspiratie voorbeelden van verschillende manieren om de stad te voorzien van InterSphere en brengt de meerwaarde daarvan in beeld.

“Bij zo’n ontwerpwijze hoort een houding van los durven laten”, legt het bureau uit. “Er vertrouwen in hebben dat niet-bestemde plekken zich in de tijd zullen plooien naar de wensen van bewoners en gebruikers en zo eigen, passende invullingen krijgen.”

Reeks onderzoeken
Het manifest, dat is gepubliceerd in de vorm van drie (in elkaar vallende) posters, volgt op twee eerdere posters van Studioninedots: WeSpace en WanderVoids. Met deze serie onderzoekt het bureau de continu veranderende thema’s van de stad in beweging. De posters zijn daarmee een weerspiegeling van twee kernprincipes van het bureau: experiment en uitwisseling.

De architectonische typologie ‘WeSpace’ ontwikkelde Studioninedots vanuit de overtuiging dat architectuur altijd menselijke interactie moet aanwakkeren. Het bureau omschrijft een WeSpace als de collectieve, sociale ruimte en het bruisende middelpunt in het gebouw. Door fysiek ruimte te delen, komen bewoners niet alleen op sociaal en professioneel vlak met elkaar in aanraking, maar kunnen ze ook met trots bijdragen aan de gedeelde identiteit, van zowel het gebouw als de gemeenschap in het gebouw, legt Studioninedots uit.

WandersVoids
‘WanderVoids’ is ontstaan uit het idee van de onweerstaanbare aantrekkingskracht van steden, waar mensen naartoe trekken in hun zoektocht naar persoonlijke groei, samenwerking en nieuwe kansen. Het bureau vroeg zich hier wat de mogelijkheden zouden zijn op een ander schaalniveau: wat als je ook onweerstaanbare ruimten kunnen creëren, die mensen een gebouw binnen trekken? Ruimten die spel en improvisatie aanwakkeren, en die onvergetelijk zijn door hun ruimtelijke beleving?

Een concreet voorbeeld hiervan ontwierp Studioninedots met de aaneenschakeling van ongeprogrammeerde ruimten in de plint van gebouw Westbeat in Amsterdam Nieuw-West. Zeer passend werd het gebouw in november 2020 geopend met een dansvoorstelling tussen de bogen van de ‘superruimte’.

Als derde concept maakt InterSphere de vertaalslag naar de publieke ruimte, aldus Studioninedots. “Een ruimte die open kan zijn voor iedereen en aan de groeiende behoefte aan inclusiviteit in de stad tegemoet komt.”

Trefwoorden

inclusiviteit openbare ruimte stedenbouw studioninedots wandervoids intersphere marieke berkers manifest sean van den steenhoven wespace

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
4	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei
5	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Studioninedots neemt intrek in zelf ontworpen Karper K.

16 mei 2023

Westbeat als sculpturale verbinder ontworpen door Studioninedots

16 december 2020

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

22 november 2024

Highnote is een zachtrode woontoren op een plint van stadskamers

24 januari 2024

Winnaars Architectuurprijs Almere 2024 bekend

19 juni 2024

Buiksloterham – stedenbouw volgens Cityplot concept krijgt vorm

26 maart

Octavia Hill biedt 124 sociale huurwoningen in het hart van Hyde Park Hoofddorp

22 april 2024

Studioninedots presenteert definitief ontwerp At the Park in Rijswijk

19 maart 2024

Collectieve ruimtes spelen belangrijke rol in kantoorgebouw Facette door Studioninedots

10 september 2024

De Jakoba bekroond als Woongebouw van het Jaar 2023

8 november 2023

Studioninedots – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2023

11 oktober 2023

Kleinschalig woongebouw met een gevel van buitenkamers en tuinen

4 september 2023

Woongebouw 360 Degrees gerealiseerd met 152 ton sloopafval

12 juli 2023

Team Provast wint tender Amsterdam Muyskenkwartier met woonproject Hoeksteen

23 april

Terrein industriële bakkerij Breda getransformeerd tot buurt met 330 woningen

30 maart 2023

Studioninedots en Up4 presenteren Papaverwerf in Buiksloterham

9 februari 2023

Ontwerpers herontwikkeling GGD-cluster Baankwartier Rotterdam bekend

6 februari 2023

Socialewoningbouwcomplex vormt zachtgroen accent in Overhoeks

14 december 2022

Woongebouw langs Tolhuiskanaal ontworpen als gekantelde loods

21 januari

Kantoorpand Van Hallstraat Amsterdam getransformeerd tot woongebouw

25 november 2022

BLAStprijs 2022 voor woningbouwplan Blossem

7 november 2022

Studioninedots presenteert opgeleverde Bovenbouwwerkplaats Utrecht

1 november 2022

René Boer bekritiseert drang naar stedelijke perfectie in Smooth City

20 juni 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

Gisteren, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

Gisteren, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

Gisteren, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren

Gisteren, 08:30

Vanuit het nieuwe atrium in het hart van het museum cirkelt een dubbele trap omhoog. Deze spectaculaire Tornado is ontworpen door Ma Yansong / MAD en culmineert op 24 meter hoogte in een uitkijkplatform.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

Gisteren, 13:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

Gisteren, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.