Francesco Veenstra

Het ambacht begint al op de kleuterschool

20 maart 2018, 9:04

Architecten vinden dat ze meer zouden moeten verdienen dan een metselaar of loodgieter, maar recent onderzoek in Engeland wijst uit dat dit niet zo is. Hoe komt dat? En kunnen we deze tendens ook verwachten in Nederland?

Het onderzoek (via The Architects’ Journal, maart 2018) toont aan dat de gemiddelde metselaar tien tot dertig procent meer verdient dan de gemiddelde architect. Onze Engelse vakgenoten vinden dat het volgen van een universitaire opleiding met een tweejarige beroepservaringsperiode én de zwaarte van de rol van de architect in de bouwketen in salaris juist hoger zou moeten worden gewaardeerd.

Toen ik een paar jaar geleden in groep 3 van een basisschool een verhaal over architectuur mocht houden, was de aandacht tijdens de les groot. Veel kinderen waren gefascineerd door de maquette die ik had meegebracht en de beelden van woonhuizen en theaterzalen. Op de vraag wie er allemaal architect wilde worden gingen veel vingers de lucht in. Nadat ik had verteld dat niet alleen de architect een huis tekent, maar het vervolgens ook gebouwd moet worden door timmermannen en metselaars vroeg ik wie van hen zo’n huis ook echt wilde bouwen. Daar bleek beduidend minder animo voor.

Het is precies deze verhouding – zichtbaar in een gewone schoolklas in een gewone wijk in een grote stad in Nederland – die een belangrijke impact zal hebben de komende jaren in de Nederlandse bouw. Aannemers hebben op dit moment te maken met een oververhitte bouwsector; door enorme ontwikkelingen en investeringsvermogen floreert de bouw. Maar de ontwikkelingen worden geremd door het tekort aan vakmensen in allerlei sectoren van de bouwindustrie. Zowel in de uitvoering als in de toeleverende industrie, waar ook flink in de capaciteit is gesnoeid de afgelopen jaren. Dat is natuurlijk voor een belangrijk deel het gevolg van de recente crisis.

Veel bouwvakkers zijn ondertussen als zelfstandige in de bouw actief geworden. Eerst was dit een gedwongen keuze, maar, zoals nu in groten getale te zien is in Engeland, kiezen bouwvakkers er steeds vaker bewust voor om als zzp’er te werken. Dit geeft ze de vrijheid om te kiezen waaraan te werken en tegen welke vergoeding. Ondertussen neemt de schaarste aan vaklieden verder toe door het tekort aan leerlingen in beroepsopleidingen. Schaarste die maar ten dele kan worden ondervangen door de technische ontwikkelingen in productie en uitvoering, zoals metselrobots.

De schaarste aan vaklieden is een fenomeen dat overigens niet alleen in de bouw speelt. Ook andere sectoren hebben moeite om vakkundig, uitvoerend personeel te vinden voor een groeiend aantal vacatures (in de zorg zijn er dit jaar al 130.000 vacatures waar moeilijk mensen voor te vinden zijn).

Het tekort aan leerlingen in het beroepsonderwijs in combinatie met het groeiend aantal zzp’ers leidt er in Engeland toe dat de lonen van de gemiddelde ‘Bricky’ (metselaar) of ‘Plumber’ (loodgieter) tien tot dertig procent hoger liggen dan die van de gemiddelde architect, ondanks het verschil in opleidingsniveau en opleidingsduur. En de huidige trend veronderstelt dat de lonen van vaklieden verder zal gaan stijgen.

De oplossing voor het groeiende tekort aan uitvoerend personeel moet worden gevonden in het basisonderwijs. Door daar meer aandacht te geven aan hoe we onze samenleving vormgeven en eraan bouwen, kunnen ook beroepen als loodgieter, metselaar of timmerman het imago van ‘de architect’ worden aangemeten. Zo kan de interesse bij leerlingen én bij hun ouders worden gewekt voor een carrière als vakman of vakvrouw. De herwaardering van het ambacht in onze maatschappij is noodzakelijk. Om het werk te verzetten, om de bouw betaalbaar te houden en om de aanwas van nieuwe vakwerkers te garanderen. Wen er in ieder geval maar vast aan dat de metselaar op de bouw straks eindelijk echt loon naar werken krijgt!

Francesco Veenstra is architect en vormt samen met Paul Ketelaars en Ellen van der Wal het bureau Vakwerk architecten. Voor Architectenweb observeert hij de hedendaagse architectuurpraktijk en de impact van de gebouwde omgeving op onze maatschappij.

Trefwoorden

vakmensen leveranciers aannemerij de ambachtsman francesco veenstra

1	Woongebouw Woldringlocatie in Groningen opgeleverd dinsdag, 19 november
2	Mastenbroek presenteert actieplan om stikstofuitstoot te verlagen maandag, 18 november
3	Nieuwbouw EMA aan de Zuidas opgeleverd maandag, 18 november
4	Fenix I – Imposant gebouw met twee draagconstructies woensdag, 20 november
5	Architectenweb Video – Fenix I woensdag, 20 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Kraamkamers van de Nederlandse architectuur

De bibliotheek: broedplaats van maatschappelijke vooruitgang

‘Solidariteit’ is geen sluitpost maar een stelpost

De woningnood vraagt om meer dan alleen woningen

Beroepservaring van een jonge architect in een weerbarstig werkveld

Polarisatie? Ik zoek graag de verbinding!

Ex-partners Mecanoo starten eigen bureau

What's the benefit?

De groene beloftes van helmgras en gestapelde fruitbomen

De betekenis van niet-gerealiseerd werk

De grensbewaking van burgemeester Aboutaleb

Bouwen op grote hoogte vraagt om herdefinitie van woonopgave

Samen kunnen we Nederland duurzamer én mooier maken

Optimisme is de motor van een volslank Nederland

Van opwarming naar warming-up!

Boven ondergrondse sporen is ruimte voor leegte én nieuwbouw

Opdrijvende grondprijs is ‘laaghangend fruit’ van hoogconjunctuur

Bjarke’s Requiem?

Zonder debat geen werkelijke vooruitgang

Groei aantal nieuwbouwwoningen stokt

Andere nieuwsberichten

Mecanoo en TU Delft starten Nonohouse als onderzoek naar schoner bouwen

Vandaag, 16:36

Het Nonohouse wordt een testcase voor nieuwe en schone bouwmethoden en –materialen, onder andere met het oog op lagere stikstofuitstoot.

Studiospacious wint competitie woningen in Noord-Scharwoude

Vandaag, 15:02

Het architectenbureau ontwierp een compositie van vijf geschakelde nul-op-de-meterwoningen die elk een eigen karakter hebben en tezamen een sterke eenheid vormen.

Verslag van Architectenreis 2019: Kyoto

Vandaag, 14:00

In de tweede week van november reisde Architectenweb met een groep van veertig architecten en negen leveranciers in de bouw een week lang door Japan. De eerste stad die we tijdens deze reis aandeden was Kyoto.

Tweede gebouw Change= naar ontwerp OZ in Amsterdam

Vandaag, 12:02

Architectenbureau OZ ontwierp een complex voor bijna 600 wooneenheden en voorzieningen die deel uitmaken van het Change=-concept.

Documentaireserie over volksbuurt in renovatie op NPO1

Vandaag, 15:52

Volgende week start op NPO1 de documentaireserie De Kolping: een volkswijk in renovatie.

Minimumtarief voor zzp'ers in architecten-cao opgenomen

Vandaag, 14:08

Zij moeten minstens 150 procent verdienen van het uurloon dat een werknemer van een bureau krijgt voor dezelfde werkzaamheden.

CBS: weer knauw voor nieuwbouw

Vandaag, 09:42

Het aantal afgegeven bouwvergunningen voor nieuwbouwwoningen is in het derde kwartaal met bijna een kwart gedaald ten opzichte van een jaar eerder.

Infraprojecten soms jaren later door stikstof

Vandaag, 09:25

Vooral grote infrastructuurprojecten die te veel stikstof uitstoten, kunnen in sommige gevallen jaren vertraging oplopen door de stikstof- en PFAS-problematiek.