Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Renovatie van sociale woningbouw
Symposium
Jonas
Orange Architects
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Marjolein van Eig
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Renovatie van sociale woningbouw
Symposium
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Triodos Bank
RAU
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
HOH Architecten
STUDIO Draft
concept | ontwerp | advies
EASYfelt
Specialist in PET-vilt
ardor-studio
Interieurarchitectuur
Broekhof Schuit architecten
Amsterdam / Rotterdam
Nivel
Professionals in Techniek
Siersema
Stoffeerder van award winnende projecten.
STUDIO Draft
concept | ontwerp | advies
Planviewer BV
Het Nationale Locatie Platform.
Arons en gelauff architecten
ABdVT
“Architectuur is onze ziel, ontwerpen onze passie, realiseren onze kracht “
SeARCH bv
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Felix Claus over hoe je je bij ieder project op één ding moet concentreren
Gesprek met Carolien Schippers over hoogbouw in New York
Gesprek met Tobias Verhoeven over duurzame stedelijke verdichting
Gesprek met Cécilia Gross over het nieuwe Olympisch zwembad in Parijs
Gesprek met Oana Bogdan en Jan Peter Wingender over de lage honoraria in België en de wankele cao in Nederland
Gesprek met Felix Claus over hoe je je bij ieder project op één ding moet concentreren
Gesprek met Cécilia Gross over het nieuwe Olympisch zwembad in Parijs
Gesprek met Carolien Schippers over hoogbouw in New York
Gesprek met Jeroen Zuidgeest over de Oostflank van Rotterdam
Gesprek met Nathalie de Vries over multipliciteit in hoogbouw
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Lush Labyrinth
Layers in Lijnden - Gebouw met karakter!
Metalura Art Program De Koog
Nieuwbouw Brandweerpost Sittard Oost in CLT
MKC De Schatkaart Amsterdam
Zonneheuvel - Nunspeet
Startblock: betaalbare en duurzame prefab-woningen
Parkrand Zestienhoven, Rotterdam
Keerwanden voor nieuwe zeewering Scheveningen
Het Atrium, Hilversum
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Noir® FIX-CLIP system voor snelle gevelmontage
Snelle, blinde bevestiging dat voldoet aan het bouwbesluit
Murfor® Compact
Metselwerkwapening op rol
Rockpanel Uni: steengoed plaatmateriaal voor rondom het dak
Noirwood
Thermisch gemodificeerde houtsoorten
Assortiment sierpoefs en siercarrés vernieuwd
Nieuw design en voortaan geproduceerd in zelfverdichtend beton
LS 1912 met cilinder in Les Couleurs® Le Corbusier
Puur design in alle kleuren
Noir® FIX-CLIP system voor snelle gevelmontage
Snelle, blinde bevestiging dat voldoet aan het bouwbesluit
Rockfon Mono® Acoustic in elke kleur en vorm
Ontdek onbegrensde mogelijkheden
Elegant decentraal compact design buiten noodverlichting
Sterk vernieuwde armatuur t.b.v. vluchtwegverlichting aan de buitenzijde van elke finale nooduitgang
Profiled Window
Dakraam gootstukken voor sandwichdakpanelen
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Marmoleum Design Challenge
Basiscursus IFC - exclusief voor Archicad gebruikers
Paris Proof: ‘Ontwerpen met milieu-impact en restwaarde’
Stadsschouwburg Utrecht, Lucasbolwerk 24, 3512 EJ Utrecht
Kenniscongres: spreek jij de taal van de Omgevingswet al?
Bouw- & Infrapark Harderwijk – Ceintuurbaan 2, 3847 LG Harderwijk
BNO Interieurzaken: Slimme ruimtes, slimmer leren
Mosa Design Studio, Pedro de Medinalaan 1a, Amsterdam
Paris Proof: ‘Ontwerpen met milieu-impact en restwaarde’
Stadsschouwburg Utrecht, Lucasbolwerk 24, 3512 EJ Utrecht
BNO Interieurzaken: Slimme ruimtes, slimmer leren
Mosa Design Studio, Pedro de Medinalaan 1a, Amsterdam
Eerste Jos. Bedaux-lezing met Mechthild Stuhlmacher
Cobbenhagengebouw Tilburg University, Warandelaan 2, Tilburg
Lezingen en expo: ‘Vrouwen van het AUP’
Noordzijde 31, 1064 GV Amsterdam
A-Imagination in Architectuur
Groot Heiligland 47, 2011 EP Haarlem
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
Constructeur houtbouw projecten
Architect – Compagnon
HEYLIGERS architects Utrecht én Amsterdam zoeken ervaren interieurarchitecten / ontwerpers
Bouwkundige/ BIM modelleur
Studio Ren zoekt architectuur stagiair
Architecture Intern with passion for sustainability
Junior Architect
Allround architect (medior)
Architect
junior architect
Technisch Architect Rijkswerkomgeving
Architect (assistent of zelfstandig) gezocht by Bassie.
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Copyright: Michael van Oosten
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Michael van Oosten
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
What happened to… Dobbelmanterrein
28 april 2017, 9:39
Architect
Marlies Rohmer
is met een camper het land in getrokken om te zien hoe het haar gebouwen is vergaan. Ze bekeek hoe het gebouw erbij stond en ging met de gebruikers in gesprek. De komende weken deelt Rohmer in een serie essays op Architectenweb haar bevindingen. Vandaag aflevering 8: het Dobbelmanterrein in Nijmegen.
Houden projecten die met intensieve bewonersparticipatie zijn ontstaan zich beter? Dat kan je je afvragen. Gebruikers kunnen heel nuttige informatie aandragen, maar het blijft vaak op detailniveau. Het is elke keer weer zoeken hoe we het engagement van bewoners met hun wijk kunnen omzetten in meedenken met de planvorming. Architectuur en stedenbouw zijn een vak en dienen een collectief belang. Je leent je oor aan bewoners, maar geeft niet je potlood uit handen. Vaak worden wij als architectenbureau getypeerd als dat we heel goed met omwonenden uit de voeten kunnen. Toch voel ik me daarbij vaak als Kuifje in Afrika. Met listen en soms een klein beetje bedrog, probeer je je in uiteenlopende situaties te redden en op geraffineerde wijze mensen ‘het gevoel te geven’ dat zij bedacht hebben wat jij eigenlijk toch al wilde doen. Dit klinkt erger dan het is. Het gaat om dirigeren, optimaliseren, richting geven en kanaliseren.
De formule voor het Dobbelmanterrein was een lappendeken, het 'patchworkmodel' dat ruimte liet om te schuiven met bouwvolumes. Dit model, dat gebaseerd was op de oorspronkelijke fragmentarische opzet van het voormalige fabrieksterrein van schijnbaar ‘willekeurig tegen elkaar aangelijmde volumes’, leek het ‘concept pur sang’ om bewoners te laten meedenken. Het concept kon immers nooit zijn kracht verliezen, omdat het immers al op willekeurig schuiven en de interactiviteit van het proces gebaseerd was. Het Dobbelmanterrein is daarmee niet een soort openluchtmuseum van goede bedoelingen en halfslachtigheden geworden, waar je als architect wel beducht voor bent bij inspraak, maar een verrassende én vertrouwde sterke stadsinvulling. Deze inspraak is meer dan de som der delen geworden. Het terrein is een vanzelfsprekende bijna tijdloze plek, heel erg aanwezig en bescheiden tegelijkertijd. Wel vraag ik me af: Is het project niet te veel historiserend? Had het moderner gemoeten?
Het Dobbelmanterrein is een project geworden met veel diversiteit en dat is wel echt aan de buurt te danken. Een mix van oude robuuste gebouwen, met hun prettige overmaat en flexibiliteit, aangevuld met nieuwe, grote en kleinere blokken, met verschillende functies. De bakkerswinkel gedreven door verstandelijk gehandicapten is daar een van de mooiere voorbeelden van. Zij hebben een groot stuk geannexeerd van ‘de wasstraat’ voor een terras. De wasstraat was daarvoor bedoeld: ongeprogrammeerde leegte, geplaveid met stelconplaten. In de praktijk zie je dat verder niemand eigenlijk goed raad weet met wat hij met die leegte aanmoet. Het ‘bottom-up’-gevoel komt maar niet van de grond, letterlijk en figuurlijk. Er is bijvoorbeeld vraag naar meer groen, maar niemand durft er blijkbaar een tegel uit te trekken en een boom te planten. Mijn conclusie: bottom-up werkt hier niet. Misschien had er een gebruiksaanwijzing bij gemoeten. Beetje merkwaardig is het wel, een gebruiksaanwijzing voor bottom-upinitiatieven.
Wel wordt het terrein bij tijd en wijle gebruikt voor buurtmanifestaties en voldoet daarmee ruimschoots aan de (mijn) verwachtingen en geeft daarbij een prachtige publieke ruimte terug aan de stad. Waar bij veel nieuwbouwprojecten ‘geparasiteerd’ wordt op de stad, is hier het tegendeel aan de orde. Het gegeven dat alle auto's onder de grond zijn gesitueerd draagt natuurlijk bij aan dit succes. Ten tijde van mijn bezoek (2014 en crisis) was parkeren in kelders al niet eens een item meer dat zelfs maar besproken werd, net als hoekoplossingen van een bouwblok. Het Dobbelmanterrein zou je in deze tijd dus niet meer zo kunnen maken. Wat een lef van deze opdrachtgever. En inderdaad, een gebouw(encomplex) wordt zo goed als je opdrachtgever.
Schoonheid brengt flinke onderhoudskosten mee
De hoofdopzet vindt echt iedereen geslaagd. Maar op detailniveau zijn er, zoals bij alle projecten, een aantal opmerkingen. De trappen naar de fietsenkelder zijn te steil. De aluminium gevellamellen zijn moeilijk te onderhouden. De scharnierende delen blijven niet meer open staan bij wind en vertoonden al roestvorming na vijf jaar. De deuren van de hoofdentree, die voor het beeld opgedikt zijn met lamellen, zijn zeer zwaar te openen.
Er is geen goede voorziening voor de vuilafvoer van de woningen en het bakkerscafé, waardoor de vuilcontainers tegen de gevel staan. Er is geen werkkast/watervoorziening voor de schoonmaakdienst. De lift is te klein, waardoor er al mensen per brancard via de trap vervoerd zijn. De glazen liftschacht is niet te reinigen van binnen en aan de buitenkant slechts door een 4 á 5 meter hoge steiger op te bouwen in het trappenhuis. Schoonheid brengt dus soms flinke onderhoudskosten met zich mee, of beter gezegd wij: architecten denken soms niet echt goed na over wat we tekenen.
Bij NAi010 uitgevers is onlangs het boek
What happened to my buildings
verschenen. Hierin wordt het ‘vervolgverhaal’ verteld van 25 gebouwen die Rohmer nogmaals heeft bezocht. Bij ieder project stelt Rohmer vragen als: hebben de eerste ideeën stand gehouden? Hoe ervaren de gebruikers het gebouw? Is het project in staat gebleken zich aan te passen aan veranderingen?
Trefwoorden
marlies rohmer
dobbelmanterrein
what happened to
Locatie
Best gelezen
1
Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend
vrijdag, 19 april
2
NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold
dinsdag, 23 april
3
Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98
maandag, 22 april
4
Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station
dinsdag, 23 april
5
Mid-rise Milaan
dinsdag, 23 april
Gerelateerde nieuwsberichten
Column
What happened to… Smarties
1 juni 2017
Column
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
Column
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
Column
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
Column
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
Column
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
Column
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
Architectuurprijs Nijmegen voor Dobbelman
29 juni 2009
Column
What happened to… Amerbos
13 april 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
Column
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
Gouden Piramide voor de Dobbelman Nijmegen
30 november 2009
Column
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
Column
What happened to... Fusion
18 mei 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Houten woongebouwen op kloostercomplex Nijmegen
10 april 2020
Column
What happened to… Smarties
1 juni 2017
Column
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
Column
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
Column
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
Column
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
Column
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
Column
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
Architectuurprijs Nijmegen voor Dobbelman
29 juni 2009
Column
What happened to… Amerbos
13 april 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
Column
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
Gouden Piramide voor de Dobbelman Nijmegen
30 november 2009
Column
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
Column
What happened to... Fusion
18 mei 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Houten woongebouwen op kloostercomplex Nijmegen
10 april 2020
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Woningbouwproject The Stack in Amsterdamse wijk Aan het IJ opgeleverd
17 minuten geleden
In de Amsterdamse nieuwbouwwijk Aan ’t IJ is woningbouwproject The Stack opgeleverd. Het door KAAN Architecten ontworpen project bestaat uit twee gebouwen met in totaal 120 appartementen.
Crematorium met rouwhof voor begraafplaats St. Barbara in Den Haag
35 minuten geleden
Het gebouw, dat is ontworpen door queeste architecture & concept development en recent in gebruik is genomen, versterkt de representatieve kant van de begraafplaats en functioneert ook als een ‘bezinningsruimte’ in de parkachtige omgeving.
Pauwert Architectuur vestigt zich in historische boerderij aan rondweg Eindhoven
3 uur geleden
Het onderkomen van het bureau bestaat uit een historische boerderij uit 1583, een voormalig woonhuis uit 1925 en een nieuwbouw. De laatstgenoemde ‘nieuwe schuur’ fungeert buiten werktijd als activiteiten- en overlegruimte voor de buurt.
Houten modulair meubelsysteem van Falsework maakt iedereen timmerman
4 uur geleden
Ontwerpbureau Falsework en meubelfabriek Bovrie hebben een houten modulair systeem ontwikkeld, waarmee eenvoudig verschillende meubels zijn samen te stellen. Het concept werd tijdens de afgelopen Milan Design Week gepresenteerd.
Provincie Friesland en gemeenten weer op één lijn over woningbouw
1 uur geleden
De provincie Friesland en vier grote Friese gemeenten zijn het eens geworden over een aanpak van de woonopgave.
Vastgoedadviseur: winkelleegstand binnensteden loopt op
Vandaag, 09:31
Vooral relatief kleine stadscentra kampen met leegstand, die bovendien vaak langdurig is.
Terugluisteren: Violette Schönberger in Nooit Meer Slapen
Gisteren, 16:09
Maandag was architect, stedenbouwkundige en Architectenweb-columnist Violette Schönberger te gast in het radioprogramma Nooit Meer Slapen.
‘Nieuw kabinet moet daadkrachtig mobiliteitsbeleid voeren’
Gisteren, 10:52
Als het komende kabinet niet met daadkrachtig mobiliteitsbeleid komt, slibt het land dicht, stellen onder meer provincies en gemeenten.
Limburg maakt plannen voor 30.000 woningen nabij stations
Gisteren, 09:42
De woningen zijn bedoeld voor zowel woningzoekenden uit Limburg als van verder, laat de provincie weten.
ASML wil grote vestiging op Brainport Industries Campus
23 april, 11:34
Chipmachinefabrikant ASML wil in de regio Eindhoven uitbreiden met het oog op de toekomst.
Ga naar het nieuws-archief
Marlies Rohmer
Architect
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur