What happened to… Noordkop

22 juni 2017, 11:22

Architect Marlies Rohmer is met een camper het land in getrokken om te zien hoe het haar gebouwen is vergaan. Ze bekeek hoe het gebouw erbij stond en ging met de gebruikers in gesprek. In een serie essays deelt Rohmer op Architectenweb haar bevindingen. Vandaag de zestiende en laatste aflevering: woon- en winkelgebouw Noordkop in Amsterdam.

‘Van dit bericht zult u net zo moedeloos worden als wij dat zijn, de bewoners van Spaarndammerdijk 7 “de Noordkop”. De toegangsdeur sluit weer eens niet af. Deze valt niet vanzelf in het slot, de dranger is kapot. Dit is een bijna permanente toestand van deze deur. Dit kan zo echt niet langer. De meest eenvoudige appartementencomplexen met een minder prestigieuze uitstraling als deze “Noordkop”, hebben nauwelijks last van een voordeur die constant stuk is.’

De eerste zin van een brief van de bewoners op 20-09-2013, gericht aan de woningbouwvereniging die het project ontwikkeld heeft. Het betreft een geraffineerde hardglazen pui, de toegangsentree tot zo’n twintig woningen. Veel te ‘sophisticated’ voor het zware gebruik. Goede architectuur lekt is een gezegde. Goede architectuur kraakt in z’n voegen. De Principaal, een begenadigd opdrachtgever, architectenlieveling, altijd in voor een experiment, liet de detaillering aan ons over. Bewoner X die ons rondleidt raakt niet uitgepraat over de voordeur. Het bewonersgeluk zit in de details.

Utilitas, firmitas, venustas, het gebouw langs de meetlat van Vitruvius. Daria Scagliola, onze fotograaf, krijgt als een soort maatschappelijk werker vaak alle frustratie van de bewoners over zich heen als zij het project gaat fotograferen. ‘Ik denk dat het slim is het kantoor van Marlies Rohmer te informeren dat een aantal zaken in het pand Spaarndammerdijk 7 niet zo duurzaam blijkt te zijn als in eerste instantie werd gedacht… verder is gebleken dat het onderhoud van het pand kostbaar is t.o.v. andere panden… Leuk hoor, wat die architecten allemaal verzinnen, maar in de praktijk werkt het niet.’

Eigenlijk vind ik dat de Noordkop, die ooit de Zuiderkerkprijs won, er na zeven jaar nog heel goed bij staat. Het gevelconcept met een moderne interpretatie van de klassieke driedeling onderbouw, middenbouw, bovenbouw met het mooi verouderende (geprefabriceerde) metselwerk staat nog trots overeind. Brede galerijen - met vides – worden gebruikt als extra buitenruimte door gezinnen met kinderen (en helaas ook als fietsenstalling).

Wel oogt de wit geschilderde plint erg vuil (geen onderhoud), net als de wit geschilderde stalen balken (niet meer doen, altijd poedercoaten, daarvoor waren overigens de afmetingen van deze balken te groot). De houten galerijen vertonen lekkagesporen en het gladde, witte stucwerk van de entree is kwetsbaar. Van gebouwen worden in feite alleen de ramen gewassen, alle andere onderdelen worden aan hun lot overgelaten.

Het mengen van sociale huur- en koopwoningen blijkt in de praktijk niet goed te werken. ’Mensen gaan op een andere manier om met het pand, waardoor ik als eigenaar meer kosten maak. Wij betalen 170 euro per maand aan service- en schoonmaakkosten voor een appartement van tachtig vierkante meter.’

Van de daktuin naar Japans ontwerp is niets meer over. ‘Nou die was echt binnen een paar maanden overwoekerd en als wij die Japanse stijl wilden handhaven, dan zou dat ook ik weet niet hoeveel kosten.’

In de tijd dat dit project ontworpen werd hadden we 32 medewerkers. Iemand zat zo’n hal uit te werken of een tuin en die maakte daar een project van naar zijn beste kunnen, die ging zich helemaal uitleven op zo’n onderdeeltje. In de praktijk blijken dit vaak de onderdelen die het meest kwetsbaar zijn. En dan dacht ik nog wel: moet dat nou? Maar hield ik me dan ook meer met de grote lijn bezig.

Bij NAi010 uitgevers is onlangs het boek What happened to my buildings verschenen. Hierin wordt het ‘vervolgverhaal’ verteld van 25 gebouwen die Rohmer nogmaals heeft bezocht. Bij ieder project stelt Rohmer vragen als: hebben de eerste ideeën stand gehouden? Hoe ervaren de gebruikers het gebouw? Is het project in staat gebleken zich aan te passen aan veranderingen?

Trefwoorden

amsterdam noordkop marlies rohmer marlies rohmer architects what happened to my buildings

1	Mecanoo presenteert gebiedsvisie station Delft Campus maandag, 18 augustus
2	Nieuwe universiteitsbibliotheek in binnenstad Amsterdam opent zijn deuren donderdag, 21 augustus
3	Nieuw hoofdkwartier Scouting Nederland in gebruik genomen woensdag, 20 augustus
4	Multifunctioneel gebouwenensemble door JA Joubert Architecture in Tirana klaar dinsdag, 19 augustus
5	In beeld: Sail Amsterdam 2025 donderdag, 21 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Vossius Gymnasium verbouwd door Marlies Rohmer met passend antwoord

2 maart 2021

Video: What happened to...

16 juni 2017

What happened to… Keizersstraat

20 april 2017

What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht

16 maart 2017

What happened to... Fusion

18 mei 2017

What happened to... Gewild Wonen

6 april 2017

What happened to… De Matrix

15 juni 2017

What happened to... Bloemhof, De Intense Stad

8 juni 2017

What happened to… waterwoningen IJburg

9 maart 2017

What happened to… Transvaalbuurt

30 maart 2017

What happened to… Dobbelmanterrein

28 april 2017

What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk

4 mei 2017

What happened to… De Zeester

23 maart 2017

What happened to… Smarties

1 juni 2017

What happened to… herhuisvesting NVWA

11 mei 2017

What happened to… Amerbos

13 april 2017

Nieuwe serie essays: What happened to...

7 maart 2017

What happened to... De Vijver

24 mei 2017

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus, Bedaux de Brouwer en Stramien winnen tender voor sluitstuk Spoorzone Tilburg

Vandaag, 12:00

De bureaus nemen de herontwikkeling van de Wagenmakerij en de Koepelhal in de Tilburgse Spoorzone ter hand. In het complex wordt onder meer een ‘stadshal’ gerealiseerd, een ontmoetingsplek waar tevens evenementen zullen worden georganiseerd.

Woongebouw Jolie markeert hoek van stedelijke wand in Le Sud

Gisteren, 14:57

In het nieuwe stadsdeel Le Sud in Maastricht is een door Artesk van Royen Architecten ontworpen woongebouw opgeleverd.

Circulair decor van Overtreders W voor tv-programma Zomergasten

Gisteren, 13:24

Het tv-programma VPRO Zomergasten wordt dit jaar uitgezonden vanuit een door Overtreders W ontworpen decor. Het bureau ontwierp een decor van circulaire materialen, dat gedurende de avond vordert van kleur verandert.

Woon- en werkgebouw met open karakter op Strijp-S

Gisteren, 11:00

Op Strijp-S in Eindhoven is afgelopen jaar woon- en werkgebouw Donna opgeleverd. Het pand, dat is ontworpen door De Bever Architecten, bied plek aan zestig woon- en werklofts en 12.500 vierkante meter kantoorruimte.

Zonnepanelen Schiphol krijgen speciale folie tegen reflectie

Gisteren, 09:25

Het park direct onder de aanvliegroutes van de Polderbaan en de Zwanenburgbaan verblindt piloten.

Bijna 6.300 nieuwbouwwoningen definitief na voorrang bestuursrechter

21 augustus, 9:39

Een woordvoerder van de Raad van State verwacht dat dit aantal de komende tijd eerder toeneemt dan afneemt.

Van Oord krijgt opdracht voor landwinning exclusief eiland Dubai

20 augustus, 12:06

Naïa Island Dubai zal ongeveer dertien hectare beslaan en zes kilometer aan stranden omvatten.

Aanbod van studentenkamers wordt krapper, ziet Kamernet

19 augustus, 9:44

Studenten die een kamer zoeken, hebben minder woonruimtes om uit te kiezen, ziet Kamernet.

Geen akkoord over internationaal plasticverdrag

18 augustus, 1:32

Woensdag was al duidelijk dat de standpunten van de landen op de VN-top nog altijd ver uit elkaar lagen.

Noord-Hollands waterschap steekt miljoenen in zoetwaterprogramma

18 augustus, 10:56

Het plan voorziet onder meer in zuiniger watergebruik, een grotere zoetwaterbuffer, duurzaam grondwaterbeheer en het tegengaan van verzilting en bodemdaling.

Ga naar het nieuws-archief