Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Renovatie van sociale woningbouw
Symposium
Jonas
Orange Architects
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Marjolein van Eig
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Renovatie van sociale woningbouw
Symposium
Jonas
Orange Architects
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Behrendt Adriaansens Architectuur Stadsontwerp
BA-AS is an Amsterdam-based office for architecture and urban design.
Skepp B.V.
Dynamic Offices
Wallmakers.nl
Experts in stijlvolle en duurzame wandafwerkingen
Diftar Outdoor Products BV
SPQPR
Alucol
Dijkman Coating
Omdat het altijd beter kan!
Mulder Zonderland
Amsterdam - Zürich
Jansen
Sustainability by Architecture
MK23 architecten
Architectenburo Nienhuis Uithuizermeeden
De noordelijkste architect van Nederland
Unite2Build
3d laserscanning en 3d modelleren
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Paul van Bergen over de verduurzaming van gebouwen
Gesprek met Ronald Huikeshoven over hoogbouw binnen gebiedsontwikkeling
Gesprek met Willemineke Hammer en Roemer Pierik over 50 jaar EGM architecten
Gesprek met Francine Houben over hoogbouw en communities
Gesprek met Harro de Jong over het delen van echte landschappen
Gesprek met Paul van Bergen over de verduurzaming van gebouwen
Gesprek met Ronald Huikeshoven over hoogbouw binnen gebiedsontwikkeling
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Willemineke Hammer en Roemer Pierik over 50 jaar EGM architecten
Gesprek met Harro de Jong over het delen van echte landschappen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Welkom op de campus van Byondis
Nieuwbouw kantoor BDO accountants Breda.
Adapta Amersfoort
Gevelbekleding Restaurant De Witte Gans - Dalfsen
dsm-firmenich hoofdkantoor
Een minimalistisch familiehuis dat je omarmt
Nieuwbouw kantoor BDO accountants Breda.
MKC De Schatkaart Amsterdam
dsm-firmenich hoofdkantoor
Mc Donalds Best
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
AXOR ShowerHeaven
De Rolls-Royce onder de douches
BIO-composieten
MobiPanel Groene gevel
Modulaire groene gevel voor klimaatbestendig bouwen
Solar Caport van Metalura
Duurzaam en Stijlvol Parkeren
iQ Protect Smoke
Rookwerende glaswanden met S200 of Sa classificatie
Platowood Vuren
Duurzaam hout voor gevel, interieur en GWW met een natuurlijke, levendige uitstraling
Centraal noodverlichtingssysteem CPS 220/64
Centrale noodverlichtingssystemen, ontzorgd gebruiker bij een hoge beschikbaarheid en lage TCO
Fraké Noir
Thermisch gemodificeerd Frake hout van hoge kwaliteit
Duplicor
Biobased brandwerend composiet
Profiled Window
Dakraam gootstukken voor sandwichdakpanelen
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Expositie Nieuwerwets Wonen in Utrecht
Stadskantoor Utrecht, Stadsplateau 1, Utrecht
Open Oproep Over grenzen
Michel de Klerk, inspirator van de Amsterdamse School
Oostzaanstraat 45, Amsterdam
Onmetelijk belangrijk – kunstmatige intelligentie en de zachte waarden van architectuur
Nieuwe Instituut, Museumpark 25, 3015 CB Rotterdam
A-Imagination in Architectuur
Groot Heiligland 47, 2011 EP Haarlem
Onmetelijk belangrijk – kunstmatige intelligentie en de zachte waarden van architectuur
Nieuwe Instituut, Museumpark 25, 3015 CB Rotterdam
ARCHITECT@WORK Rotterdam 11-12 september 2024
Ahoy, hal 1, Ahoyweg 10, Rotterdam
Expositie Nieuwerwets Wonen in Utrecht
Stadskantoor Utrecht, Stadsplateau 1, Utrecht
A-Imagination in Architectuur
Groot Heiligland 47, 2011 EP Haarlem
‘Nature of Hope’, 11e Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam
Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
cepezed | architect met bouwtechnische affiniteit
cepezed | bouwkundig ontwerper
Landschapsontwerper met oog voor vormgeving en detail
Ervaren all-round ontwerper
Junior technisch ontwerper
GROOSMAN architecten zoekt creatieve architect
Architect
Architect (Nederlandstalig) bij Van Ommeren Associates
Junior architect
Studio Nauta seeks talented junior architect
MIX groeit en zoekt een architect
MIX groeit en zoekt een ervaren architect
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Abonneer je nu op onze nieuwsbrieven!
Abonneren
Nee, bedankt
Ja, denk met me mee rond de
materialisering van mijn project
Copyright: Michael van Oosten
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Michael van Oosten
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
What happened to… Dobbelmanterrein
28 april 2017, 9:39
Architect
Marlies Rohmer
is met een camper het land in getrokken om te zien hoe het haar gebouwen is vergaan. Ze bekeek hoe het gebouw erbij stond en ging met de gebruikers in gesprek. De komende weken deelt Rohmer in een serie essays op Architectenweb haar bevindingen. Vandaag aflevering 8: het Dobbelmanterrein in Nijmegen.
Houden projecten die met intensieve bewonersparticipatie zijn ontstaan zich beter? Dat kan je je afvragen. Gebruikers kunnen heel nuttige informatie aandragen, maar het blijft vaak op detailniveau. Het is elke keer weer zoeken hoe we het engagement van bewoners met hun wijk kunnen omzetten in meedenken met de planvorming. Architectuur en stedenbouw zijn een vak en dienen een collectief belang. Je leent je oor aan bewoners, maar geeft niet je potlood uit handen. Vaak worden wij als architectenbureau getypeerd als dat we heel goed met omwonenden uit de voeten kunnen. Toch voel ik me daarbij vaak als Kuifje in Afrika. Met listen en soms een klein beetje bedrog, probeer je je in uiteenlopende situaties te redden en op geraffineerde wijze mensen ‘het gevoel te geven’ dat zij bedacht hebben wat jij eigenlijk toch al wilde doen. Dit klinkt erger dan het is. Het gaat om dirigeren, optimaliseren, richting geven en kanaliseren.
De formule voor het Dobbelmanterrein was een lappendeken, het 'patchworkmodel' dat ruimte liet om te schuiven met bouwvolumes. Dit model, dat gebaseerd was op de oorspronkelijke fragmentarische opzet van het voormalige fabrieksterrein van schijnbaar ‘willekeurig tegen elkaar aangelijmde volumes’, leek het ‘concept pur sang’ om bewoners te laten meedenken. Het concept kon immers nooit zijn kracht verliezen, omdat het immers al op willekeurig schuiven en de interactiviteit van het proces gebaseerd was. Het Dobbelmanterrein is daarmee niet een soort openluchtmuseum van goede bedoelingen en halfslachtigheden geworden, waar je als architect wel beducht voor bent bij inspraak, maar een verrassende én vertrouwde sterke stadsinvulling. Deze inspraak is meer dan de som der delen geworden. Het terrein is een vanzelfsprekende bijna tijdloze plek, heel erg aanwezig en bescheiden tegelijkertijd. Wel vraag ik me af: Is het project niet te veel historiserend? Had het moderner gemoeten?
Het Dobbelmanterrein is een project geworden met veel diversiteit en dat is wel echt aan de buurt te danken. Een mix van oude robuuste gebouwen, met hun prettige overmaat en flexibiliteit, aangevuld met nieuwe, grote en kleinere blokken, met verschillende functies. De bakkerswinkel gedreven door verstandelijk gehandicapten is daar een van de mooiere voorbeelden van. Zij hebben een groot stuk geannexeerd van ‘de wasstraat’ voor een terras. De wasstraat was daarvoor bedoeld: ongeprogrammeerde leegte, geplaveid met stelconplaten. In de praktijk zie je dat verder niemand eigenlijk goed raad weet met wat hij met die leegte aanmoet. Het ‘bottom-up’-gevoel komt maar niet van de grond, letterlijk en figuurlijk. Er is bijvoorbeeld vraag naar meer groen, maar niemand durft er blijkbaar een tegel uit te trekken en een boom te planten. Mijn conclusie: bottom-up werkt hier niet. Misschien had er een gebruiksaanwijzing bij gemoeten. Beetje merkwaardig is het wel, een gebruiksaanwijzing voor bottom-upinitiatieven.
Wel wordt het terrein bij tijd en wijle gebruikt voor buurtmanifestaties en voldoet daarmee ruimschoots aan de (mijn) verwachtingen en geeft daarbij een prachtige publieke ruimte terug aan de stad. Waar bij veel nieuwbouwprojecten ‘geparasiteerd’ wordt op de stad, is hier het tegendeel aan de orde. Het gegeven dat alle auto's onder de grond zijn gesitueerd draagt natuurlijk bij aan dit succes. Ten tijde van mijn bezoek (2014 en crisis) was parkeren in kelders al niet eens een item meer dat zelfs maar besproken werd, net als hoekoplossingen van een bouwblok. Het Dobbelmanterrein zou je in deze tijd dus niet meer zo kunnen maken. Wat een lef van deze opdrachtgever. En inderdaad, een gebouw(encomplex) wordt zo goed als je opdrachtgever.
Schoonheid brengt flinke onderhoudskosten mee
De hoofdopzet vindt echt iedereen geslaagd. Maar op detailniveau zijn er, zoals bij alle projecten, een aantal opmerkingen. De trappen naar de fietsenkelder zijn te steil. De aluminium gevellamellen zijn moeilijk te onderhouden. De scharnierende delen blijven niet meer open staan bij wind en vertoonden al roestvorming na vijf jaar. De deuren van de hoofdentree, die voor het beeld opgedikt zijn met lamellen, zijn zeer zwaar te openen.
Er is geen goede voorziening voor de vuilafvoer van de woningen en het bakkerscafé, waardoor de vuilcontainers tegen de gevel staan. Er is geen werkkast/watervoorziening voor de schoonmaakdienst. De lift is te klein, waardoor er al mensen per brancard via de trap vervoerd zijn. De glazen liftschacht is niet te reinigen van binnen en aan de buitenkant slechts door een 4 á 5 meter hoge steiger op te bouwen in het trappenhuis. Schoonheid brengt dus soms flinke onderhoudskosten met zich mee, of beter gezegd wij: architecten denken soms niet echt goed na over wat we tekenen.
Bij NAi010 uitgevers is onlangs het boek
What happened to my buildings
verschenen. Hierin wordt het ‘vervolgverhaal’ verteld van 25 gebouwen die Rohmer nogmaals heeft bezocht. Bij ieder project stelt Rohmer vragen als: hebben de eerste ideeën stand gehouden? Hoe ervaren de gebruikers het gebouw? Is het project in staat gebleken zich aan te passen aan veranderingen?
Trefwoorden
marlies rohmer
dobbelmanterrein
what happened to
Locatie
Best gelezen
1
Interview Marcel van Engelen: “Amsterdam ontwikkelt zich tot een sorteermachine”
woensdag, 24 juli
2
Een winnende transformatie en trage architectuur
maandag, 22 juli
3
Houten woonhuis in Muiden door Moke Architecten en la4sale
woensdag, 24 juli
4
Multifunctioneel gebouw door KAAN Architecten in Parijs opgeleverd
dinsdag, 23 juli
5
MVRDV presenteert opgeleverd hoogbouwproject Pixel in Abu Dhabi
woensdag, 24 juli
Gerelateerde nieuwsberichten
Column
What happened to… Smarties
1 juni 2017
Column
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
Column
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
Column
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
Column
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
Column
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
Column
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
Architectuurprijs Nijmegen voor Dobbelman
29 juni 2009
Column
What happened to… Amerbos
13 april 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
Column
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
Gouden Piramide voor de Dobbelman Nijmegen
30 november 2009
Column
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
Column
What happened to... Fusion
18 mei 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Houten woongebouwen op kloostercomplex Nijmegen
10 april 2020
Column
What happened to… Smarties
1 juni 2017
Column
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
Column
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
Column
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
Column
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
Column
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
Column
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
Architectuurprijs Nijmegen voor Dobbelman
29 juni 2009
Column
What happened to… Amerbos
13 april 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
Column
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
Gouden Piramide voor de Dobbelman Nijmegen
30 november 2009
Column
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
Column
What happened to... Fusion
18 mei 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Houten woongebouwen op kloostercomplex Nijmegen
10 april 2020
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Nieuwbouw Ashram College in Alphen aan den Rijn in gebruik genomen
Gisteren, 13:42
Het door Broekbakema ontworpen gebouw is gerealiseerd naast het verouderde en te slopen onderkomen van deze grote middelbare school voor mavo, havo en vwo. Na de sloop van de oude school wordt een nieuw schoolplein aangelegd.
Drie woongebouwen op kunstmatige terp aan de Waal door EGM architecten
Gisteren, 11:29
In de Dijkzone langs de Waal in Nijmegen is afgelopen jaar het door EGM architecten ontworpen woningbouwproject Loyd opgeleverd. Het gaat om een ensemble van drie gebouwen met in totaal 78 woningen.
Zomerserie: Architect in... Zwitserland
Gisteren, 09:30
Deze zomer interviewt Architectenweb Nederlandse architecten die wonen en werken in het buitenland. In de derde aflevering spreken we Pank van ’t Hoog, die werkzaam is bij architectenbureau 3BM3 in Genève.
Nominaties Dutch Daylight Award 2024 bekend
25 juli, 3:31
Verdeeld over twee categorieën komen negen projecten in aanmerking voor de tweejaarlijkse prijs voor toepassing van daglicht in architectuurprojecten.
Bouwer Heijmans profiteert van woningvraag en verhoogt winstdoel
Gisteren, 14:34
Bouwconcern Heijmans heeft dankzij de grote vraag naar nieuwbouwwoningen een goed eerste halfjaar achter de rug.
Overijssel wil op bedrijventerrein af van cluster-eis windturbines
Gisteren, 10:38
De nieuwe coalitie in de provincie stelde die eis vorig jaar vast om verrommeling van het landschap te voorkomen.
Omgevingsdienst legt woningbouwproject Amsterdam stil om lawaai
25 juli, 2:06
Volgens de omgevingsdienst is de herrie onacceptabel, omdat in de buurt veel woningen staan.
Bouwconcern BAM profiteert van woningvraag Nederland
25 juli, 9:01
De omzet van BAM steeg in de eerste zes maanden met 6 procent naar 3,1 miljard euro.
Zuid-Holland ziet natuur toenemen, in tegenstelling tot CBS-data
24 juli, 1:36
Volgens de dichtstbevolkte provincie van Nederland (3,8 miljoen inwoners) is in de afgelopen twee jaar 114 hectare nieuwe natuur ingericht.
Oproep: maak op fietsbrug over IJ in Amsterdam ook plek voor ov
24 juli, 10:34
Gebeurt dat niet, dan ontstaat er een ‘forse en echt onacceptabele achteruitgang’ voor de ov-reiziger, aldus de Reizigers Advies Raad van de Vervoerregio Amsterdam.
Ga naar het nieuws-archief
Marlies Rohmer
Architect
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur