Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2025
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Avond met De Zwarte Hond
Symposium
Post-Growth City
Symposium
Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024
Impressie van een feestelijke avond
Avond met Office Winhov
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
De Zwarte Hond
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Avond met Office Winhov
Uitreiking van Architectenweb Awards 2020
Impressie van de prijsuitreiking via Zoom
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Digibouw
Anvana Architects
Premium architectuur- en interieurprojecten.
Spring Studio interieurarchitecten
Interieurarchitectenbureau uit Groningen, geleid door Manon Westmeijer & Jasmijn Buijvoets
Interior & Co
Leevik E-commerce
Schapenzacht
Maatwerk wandkleden van wol
Schapenzacht
Maatwerk wandkleden van wol
Karakter Erfgoed
Spring Studio interieurarchitecten
Interieurarchitectenbureau uit Groningen, geleid door Manon Westmeijer & Jasmijn Buijvoets
Interior & Co
Stichting Circulair Bouwen Zeeland
Lucid Motors
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Binck Eiland, Den Haag
Al jarenlang akoestisch comfort in Station Breda
De Mersjant
Hygienische box-in-box ruimte gerealiseerd
Den Hofstate
Parkeergarage Berlijnplein
Deelgebied De Bosrand op Landgoed in den Houte
Paviljoen KC Leyenburgschool
‘Ponte di Rialto’ en ‘Pont Neuf’ in Purmerend
Herbestemming Berlagekerk in Den Haag
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Sila
Zeer duurzaam met een unieke uitstraling
d line Qtoo collectie
Duurzaamheid en design in perfecte harmonie
Organisch wandkleed, kleur.
Het is niet zomaar een wandkleed – het is een ervaring. Een stukje natuur dat je omhult.
Silent Air Gevelschermen
Geluidsoplossingen door Mview+ Silent Air Gevelschermen
Aerial Access Base
Bespaar ruimte op daken
Inheems biodivers groendak
Tover elk dak om tot een inheemse bloemenweide vol leven
K-Vesta raam- en deurgrepen
"Colour your grip"
Kingspan Light + Air - Brandwerend
Brandwerende beglazing voor elk glasdak
Knauf MaxSpace
Minder wand, méér ruimte. Het ideale profiel voor meer winst per m²
Plaatstalen stralingswerend binnendeurkozijn
Volledig prefab uitgevoerd, met loodinlage en strakke afwerking
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Sport- en speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Cloudoplossingen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO
Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam
Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden
Oostzaanstraat 45 1013 WG Amsterdam
Hortamuseum: ‘(G)een motief,’
Amerikaansestraat 27, 1060 Sint-Gillis, Brussel, België
De 10 beste gebouwen van Amsterdam van 2025
Arcam
Foto-expositie Dromen zonder Drempels
In de pergola’s van RAUM, op het Berlijnplein te Utrecht
Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden
Oostzaanstraat 45 1013 WG Amsterdam
Mien Ruys en de moderne tuin
Start wandeling: op het Azartplein, Amsterdam, naast het beeld Amphitrite
Een avond met: Ma Yansong
Museumpark 25, 3015 EK Rotterdam
Zomerwandelingen Nieuwe Stad op Zondag 2025
Amsterdam
Hortamuseum: ‘(G)een motief,’
Amerikaansestraat 27, 1060 Sint-Gillis, Brussel, België
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
Kumiki zoekt junior architect
Stedenbouwkundige @ wUrck
Stagiair bouwkunde
concrete is looking for interior acrhitects
Architect
Financieel Administratief Medewerker (24 uur per week)
Architect
Interieurarchitect/ ontwerper (Medior – Senior) 32-40uur
Twee vacatures: BIM-modelleurs/projectleiders
Junior Architect
Interieurarchitect
Assistent Ontwerper
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Copyright: Daria Scagliola
Copyright: Daria Scagliola
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Ad van Denderen
Copyright: Ad van Denderen
Copyright: Ad van Denderen
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Daria Scagliola
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Ad van Denderen
Copyright: Ad van Denderen
Copyright: Daria Scagliola
Copyright: Daria Scagliola
What happened to... Fusion
18 mei 2017, 11:38
Architect
Marlies Rohmer
is met een camper het land in getrokken om te zien hoe het haar gebouwen is vergaan. Ze bekeek hoe het gebouw erbij stond en ging met de gebruikers in gesprek. In een serie essays deelt Rohmer op Architectenweb haar bevindingen. Vandaag aflevering 11: moskeeverzamelgebouw Fusion in Amsterdam.
De Transvaalbuurt in Amsterdam is een multiculturele wijk, waar een groot deel van de bewoners oorspronkelijk van Turkse of Marokkaanse afkomst is. Het moskeeverzamelgebouw, – een term die ons door het stadsdeel verboden is te hanteren– geeft ruimte aan eufemistisch genoemd TISCC (Turks Islamitisch Sociaal Cultureel Centrum) en SSCCM (Stichting Sociaal Cultureel Centrum Marokkanen). De opdracht was om een zogenaamde MFA te ontwerpen, een multifunctionele accommodatie voor culturele activiteiten, maar ondertussen huisvest het gebouw vooral twee moskeeën. Tijdens het ontwerpproces renden de gebruikers regelmatig uit de vergadering om te gaan bidden.
Multifunctionaliteit en flexibiliteit zijn de modewoorden van dit moment. MFA’s geven ruimte aan allerhande activiteiten; alles kan, alles mag en, je raadt ’t al, de architectuur wordt eigenlijk geacht dienstbaar te zijn aan (de flexibiliteit van) het gebruik. Daar schuilt tegelijkertijd het gevaar. Zoals ook niet alle kinderen geschikt zijn voor - de vrijheid van - Montessorionderwijs, zo kunnen ook veel gebruikers ‘niet omgaan’ met de vrijheid van inrichting en indeling van architectuur van MFA’s (vinden wij architecten dan). Een chaos aan hoekjes, plekjes, een verzameling van kasten en tafeltjes, overal staat iets, schijnbaar achteloos neergezet.
Bij de Turkse en Marokkaanse organisaties is het niet veel anders, het gaat eigenlijk nog verder. Om te beginnen zijn meteen na oplevering de meeste wc’s vervangen door provisorisch geïnstalleerde hurktoiletten. Dit roept de vraag op of het PVE wel actueel was. Het programma van eisen (PVE) was door struisvogelpolitiek van het stadsdeel toegeschreven op een gewoon Nederlands gebouw. Scheiding van kerk en staat laat niet toe dat de Nederlandse staat geloofsinstellingen bouwt. Vandaar dat er ook geen
mihrab
in het PVE stond en deze door ons te klein is uitgevoerd. De imam moet kunnen knielen in een mihrab, maar deze is daarvoor niet groot genoeg. Als hij knielt, steekt hij uit. Het resultaat is dat er een hele rij bidplaatsen niet in gebruik genomen kan worden, omdat er niemand voorbij (de billen van) de imam mag uitkomen.
El Hamdi, gebruiker: ‘
Meneer Yacoubi heeft gezegd dat hij aan je heeft laten zien hoe het eruit ziet bij andere moskeeën.’
Ik:
‘
Dat klopt, maar ik dacht dat er gewoon een nisje moest komen, ik mocht niet bij het gebed aanwezig zijn en heb gewoonweg niet gezien hoe de Iman de mihrab gebruikte
.’
Mijn onervarenheid. Een andere misser van de bovenste plank is de vloerverwarming. De capaciteit wordt praktisch gehalveerd door de dikke bidkleden en is dus uiterst onpraktisch in deze situatie. Het is dan ook veel te koud in de winter. Voor mij als architect is werken met (onervaren) gebruikers ontzettend leuk en hartverwarmend, maar het vraagt wel een grotere verantwoordelijkheid en meer van ons vakmanschap. In dit geval konden ze nog geen tekening lezen.
Eigenlijk pleit het voor de Turkse en Marokkaanse instellingen dat ze een vrouw gekozen hebben als architect, ook nog eens onervaren. Terwijl er bij hen nog een wereld van verschil lijkt te zijn tussen mannen en vrouwen. Er is zelfs een kappersruimte gemaakt van de ruimte waar de vrouwen hun voeten moesten wassen, waardoor de vrouwen de moskee tijdelijk geboycot hebben.
Verder is op veel plekken vrolijk timmerwerk ontstaan. Het gebouw is enthousiast in gebruik genomen. Onbegrijpelijk is echter dat in de centrale hal over de schilderpatronen overal bordjes en verwijs-A4-tjes zijn geplakt, alsof de patronen er niet zijn.
Voor de baksteengevel heeft iedereen blijkbaar wel respect. Deze is onaangetast en veroudert bovendien prachtig. De rijk gedetailleerde gevel voegt zich tijdloos in de wand met gebouwen uit de periode van de Amsterdamse School. De mysterieuze verschijningsvorm geeft in eerste instantie niet prijs wat er achter de gevel gebeurt en zo is deze ook ontworpen.
Meneer Bachiri: ‘
Iedereen vindt het mooi. Toeristen komen hier naar toe, moslim of geen moslim. Allemaal heel tevreden.’
El Hamdi: ‘
Vorige week kwam een Marokkaanse man hier naar binnen, die zei: “Ik wist niet dat het een moskee was. Ik sliep buiten op die bank en ik wist niet dat het hier een moskee was.” Ik zeg: “man, d’r staat toch een bordje buiten.”’
Ik: ‘Dat was ook de bedoeling, dat je aan de buitenkant niet goed kunt zien wat erin zat. Het moest een gebouw worden dat een beetje tussen jullie en onze cultuur in hangt. Dat je niet meteen kunt zien
hoe en wat
.’ De filigreine gevel werkt uitstekend als ventilatiemogelijkheid.
EH: ‘
Mensen, ook met vuile sokken, vragen altijd om schone sokken. Mensen klagen, het stinkt hier en dan gaat alles open. De zomers zijn lekker koel maar in de winter wordt het te koud.’
Bij dit project zit een wereld van verschil tussen mijn architectonische bedoelingen en het gebruik dat een volledig eigen leven lijkt te leiden. De kwaliteit van ons werk wordt voor een groot deel bepaald door zaken waar we helemaal geen invloed op hebben. Architectuur is een van de minst efficiënte manieren om schoonheid na te streven. Het is gevoelig voor zoveel invloeden.
Bij NAi010 uitgevers is onlangs het boek
What happened to my buildings
verschenen. Hierin wordt het ‘vervolgverhaal’ verteld van 25 gebouwen die Rohmer nogmaals heeft bezocht. Bij ieder project stelt Rohmer vragen als: hebben de eerste ideeën stand gehouden? Hoe ervaren de gebruikers het gebouw? Is het project in staat gebleken zich aan te passen aan veranderingen?
Trefwoorden
what happened to my buildings
marlies rohmer
moskee
multifunctionele accommodatie
fusion
Locatie
Best gelezen
1
Werelderfgoedcentrum Waddenzee: een baken van ecologisch bewustzijn
woensdag, 9 juli
2
OMA ontwerpt rotsachtig hoofdkantoor Jomoo in Xiamen
woensdag, 9 juli
3
Studio Maks ontwerpt woongebouw volgens buddy-concept voor Oostenburg
donderdag, 10 juli
4
MIX architectuur ontwerpt robuust en duurzaam woongebouw voor Leidsche Rijn
woensdag, 9 juli
5
Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta
maandag, 14 juli
Gerelateerde nieuwsberichten
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
What happened to… Smarties
1 juni 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
What happened to… Dobbelmanterrein
28 april 2017
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
What happened to… Amerbos
13 april 2017
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
What happened to… Keizersstraat
20 april 2017
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
What happened to… Smarties
1 juni 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
What happened to… Dobbelmanterrein
28 april 2017
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
What happened to… Amerbos
13 april 2017
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
What happened to… Keizersstraat
20 april 2017
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Amsterdam bouwt nieuwe Jaap Eden IJshal
Vandaag, 14:16
Het complex, dat is ontworpen door VenhoevenCS, komt op vrijwel dezelfde plek als de bestaande ijshal. De hoofddraagconstructie van de huidige hal wordt hergebruikt in het nieuwe gebouw.
Samenwerkingsverband met Blink en WE architecten wint tender Markthuis Papendrecht
Vandaag, 11:56
Het gebouw biedt plaats aan 36 woningen, horecavoorzieningen en commerciële ruimte. Op het dak komt een collectieve daktuin, die wordt ingericht door Dakdokters Studio.
BURA en De Urbanisten aan de slag met masterplan voor Schiehaven Noord
Gisteren, 14:18
De gemeente Rotterdam wil vijf- tot zevenhonderd woningen realiseren in het plangebied aan de Schiekade. Daarnaast wordt het een ‘Paris Proof-tuin’, die fungeert als proeftuin voor duurzaam bouwen.
Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta
Gisteren, 11:01
Benthem Crouwel Architects en het Noorse architectenbureau Snøhetta hebben een eerste impressie van het nieuwe Huis van Cultuur en Bestuur voor de gemeente Eemsdelta in Delfzijl gepresenteerd.
Klimaatraad: inconsistent klimaatbeleid brengt onzekerheid
Vandaag, 15:21
“Veel klimaatbeleid is het afgelopen jaar opgeschort of teruggedraaid”, zegt raadslid en voorzitter van de visiecommissie Wieke Pot.
Flexkoop komt niet van de grond op woningmarkt, zegt NHG
Vandaag, 10:05
NHG (Nationale Hypotheek Garantie) stopt voorlopig met voorbereidingen voor ‘koop flexwoningen’, ook wel flexkoop genoemd.
Zuid-Holland zoekt met spoed nieuwe plek voor archeologisch depot
Gisteren, 13:05
De provincie wilde haar archeologische vondsten onderbrengen in een nieuw te bouwen erfgoedcentrum in Katwijk, maar de gemeenteraad heeft dat plan afgewezen.
Ruim een op de drie Nederlanders vindt woning niet hittebestendig
Gisteren, 11:47
De onvrede is het grootst in Zuid-Holland, waar 41 procent van de inwoners vindt dat hun woning onvoldoende beschermd is tegen hitte.
'Bouwplaatsen worden steeds interessanter voor criminelen'
10 juli, 2:32
Door de stijgende prijzen voor grondstoffen worden bouwprojecten steeds interessanter voor bendes en kruimeldieven.
NVM: prijzen mogelijk sterker omhoog na verkoopgolf huurhuizen
10 juli, 11:18
De stijging van de huizenprijzen is flink afgezwakt, maar de prijzen zouden volgend jaar zomaar weer harder kunnen gaan stijgen.
Ga naar het nieuws-archief
Marlies Rohmer
Architect
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur