Harvey Otten

Corruptie bij de NEN?

27 mei, 9:00

Je hoort wel eens hoe het bouwen gaat in verre vreemde landen. Dat je om goedkeuring te krijgen een ambtenaar contant geld moet toestoppen en pas dan een vergunning krijgt. In Nederland is dat niet zo. Wij hebben voor alles wetten en regels. Ambtenaren zitten digitaal verborgen achter het omgevingsloket en voor iedereen die de zaken niet vertrouwt is er de wet openbaar bestuur om terug te kijken wat er allemaal in een project besproken is. Tot voor kort zou ik zelfs gezegd hebben dat iedere potentiële corruptie gesmoord wordt in de Nederlandse polder. Tot ik min of meer per ongeluk bij het Nederlandse Norm Instituut, de NEN, in een commissie terecht kwam.

Al jaren ergerde ik me aan de regels rond meterkasten. In vrijwel alle andere landen bestaat een elektriciteitsmeter uit een kastje dat nog kleiner is dan een brievenbus. Nederland is het enige land dat ik ken waar voor een meterkast een ruimte wordt gereserveerd waar je alle laarzen, paraplu’s, jassen en tassen van een gemiddeld huishouden in kwijt zou kunnen, ware het niet dat precies dat verboden is. Nadat ik een kort pleidooi voor de afschaffing van de Hollandse meterkast had geschreven werd ik uitgenodigd voor de NEN-commissie “overdrachtspunten in gebouwen.” Een verdiende straf; al snel werd ik geconfronteerd met de taaiheid van de materie.

Zo’n commissie bestaat uit meer dan twintig leden die allemaal een achterban vertegenwoordigen. Ondanks dat ik ongeveer iedere vergadering, dat is vier keer per jaar, ervoor pleit om de meterkast op te heffen, de watermeter in de kelder of de kruipruimte te hangen en de elektrameter onder het postvakje naast de voordeur te plaatsen, verandert er nauwelijks iets. Het grootste wapenfeit na vijf jaar aandringen is dat de maximale afstand van de meterkast tot een toegang van een woning van 3 meter naar 4,5 meter is gegaan. Tegelijkertijd met deze column schrijf ik boze mails om te voorkomen dat deze afstand naar 1,5 meter wordt teruggedraaid.

Toch heb ik de afgelopen jaren veel geleerd. Vooral hoe de wet- en regelgeving in Nederland tot stand komt. Al tientallen jaren wordt er gewerkt aan deregulering maar voor iedere geschrapte regel komen belanghebbende partijen met een nieuwe regel op de proppen. Het is net onkruid en instituten als de NEN spelen daar handig op in. Het financieringsmodel van de NEN bestaat eruit dat wie een norm wil krijgen daarvoor betaalt, dat wie een norm wil lezen daarvoor betaalt en dat wie lid wil worden van een commissie daarvoor betaalt.

Dat laatste betekent dat de mensen die betaald hebben om in zo’n commissie voor meterkasten te zitten de mensen zijn die onderdelen van meterkasten maken. Dat lijkt heel logisch maar het is toch vooral de slager die zijn eigen vlees keurt. Een watermeter onder een elektrameter zetten is heel erg onpraktisch. Elektra en water gaan niet heel fijn samen, maar de watermetermensen en de elektrametermensen maakt dat niet uit zo lang ze de kosten en praktische problemen die dat met zich meebrengt maar bij iemand anders kunnen neerleggen. De mensen die buizen maken voor de meterruimtes of de prefab-vloeren voor de meterruimtes zitten er al net zo geharnast in. Zo lang er niets verandert is er niets aan de hand. In de commissie levert dat af en toe surreële discussies op. Zo is er in een reguliere meterkast voor nieuwbouw nog steeds ruimte gereserveerd voor een gasmeter terwijl volgens de regels van de rijksoverheid nieuwbouwwoningen al sinds 2018 niet meer op gas mogen worden aangesloten.

In Nederland geldt een aansluitplicht. Dat betekent dat nutsbedrijven verplicht zijn ervoor te zorgen dat je elektra, warmte en water je woning in krijgt. Het bouwbesluit, tegenwoordig de BBL, stelt geen enkele eis meer aan een meterkast. Toch mogen nutsbedrijven met de NEN in de hand zelf bepalen welke eisen zij stellen. Met een leger belanghebbende bedrijven om zich heen bepalen zij dat wat hen het makkelijkst uitkomt de norm wordt.

Natuurlijk is het geen corruptie wanneer je via een instituut je eigen belangen behartigt. Het is veel listiger. Er zijn meer dan honderd NEN-commissies. Van rookmelders tot kantoorvloerbedekking, van asbestverwijdering tot ventilatiesystemen. Na mijn ervaring met de NEN-commissie meterruimtes ben ik gaan twijfelen of in die commissies het algemeen belang gediend wordt of alleen het eigenbelang van de betalende bedrijven wordt nagejaagd.

Harvey Otten is zelfstandig architect en ontwikkelaar. Zijn architectenbureau, Harvey Otten Architectuur, maakt deel uit van coöperatie XOOMlab. Als ontwikkelend architect is hij partner bij Ruimtemaken. In 2022 is van zijn hand de roman Virmundt verschenen.

Trefwoorden

column harvey otten belangen nen corruptie

1	Vernieuwd winkelpand markeert hoek tegenover Hoog Catharijne dinsdag, 26 augustus
2	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 maandag, 1 september
3	Een opgeruimd en ‘paperless’ kantoor, werkt dat wel voor architecten? dinsdag, 26 augustus
4	Verbouwd kantoorpand Breda weerspiegelt identiteit specialist in koelhuizen woensdag, 27 augustus
5	Architectenweb Sportzomer: Richard Proudley zet zijn hoofd ‘op stil’ tijdens krachttraining woensdag, 27 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Column

Toch nog een goed idee voor Mona Keijzer

22 april

Column

Los het woningtekort op met compacte woningen!

24 juni

Column

Verbouw die woningfabriek

25 maart

Column

Er is geen wooncrisis

25 februari

Column

Ontwerpen voor echte mensen

28 januari

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd

Vandaag, 14:14

Het gebouw, dat deel uitmaakt van het centrale hoogbouwcluster in de nieuwe wijk, biedt plek aan 140 appartementen, commerciële ruimte en een fietsenstalling. De naastgelegen gevangenismuur is geïntegreerd in het ontwerp.

Kunstenaars en architecten bouwen 'nomadisch monument' voor slachtoffers Gaza

Vandaag, 10:58

Volgende week wordt in het Haagse Theater aan het Spui het Nomadisch Monument voor Gaza geopend. De reizende kunstinstallatie bestaat uit drie meter hoge vilten pilaren, opgesteld in de vorm van Gaza.

Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025

Vandaag, 09:00

De nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 zijn: Joost Ector, KSA, KRFT, Sanne van Manen en Vakwerk Architecten. Bekijk nu de video’s waarin de genomineerden zich voorstellen en breng jouw stem uit!

Houten groepsaccommodatie voor scouting in de bossen van Baarn

29 augustus, 2:35

In de bossen van Baarn zijn de ‘Vleermuisgrot’ en ‘de Beverburcht’ geopend. Tezamen vormen ze een nieuwe groepsaccommodatie van Scouting Nederland, ontworpen door MOST Architecture en TomDavid Architecten.