Harvey Otten

Leren van Almere

23 september, 9:00

Alle politici die met ondoordachte plannen de Nederlandse woningbouw willen opjagen zou ik graag een keer meenemen naar Almere; nog altijd de snelst groeiende stad van Nederland. Relatief groeide Almere in 2024 vier keer zo snel als Amsterdam, twee keer zo snel als Utrecht en zelfs sneller dan Eindhoven. Voor de komende 10 jaar is de verwachting dat de bevolking van Almere met meer dan 20% gaat groeien. Het kan in Almere, maar gebeurt het ook?

De groeicijfers lijken indrukwekkend maar de politieke ambitie was groter. In 2008 kwam wethouder Adri Duivesteijn met een plan om Almere tot 2030 met 60.000 woningen uit te breiden. We kunnen vaststellen dat dat niet gaat lukken, er zijn sindsdien ongeveer 25.000 woningen gebouwd. Best een mooi aantal, maar nog niet de helft van de oorspronkelijke doelstelling.

Aan ruimte geen gebrek. In de wijken Duin, Europakwartier, Olympiakwartier, Noorderplassen en Nobelhorst liggen grote bouwkavels voor duizenden woningen klaar. Het failliete Floriadeterrein gaat heringericht worden als groene woonwijk en dan hebben we nog Oosterwold, waar zelfbouwende bewoners naar eigen inzicht hun huizen mogen ontwerpen.

De Rijksoverheid heeft haar oog ook op Oosterwold laten vallen. Samen met Almere Pampus is de wijk als doorbraaklocatie aangewezen waar versneld gebouwd moet worden. Voorlopig heeft dat ertoe geleid dat de kaveluitgifte in Oosterwold is stilgelegd in afwachting van de Rijksplannen.

Almere Pampus, dat in het noorden van Almere ver van alle snelwegen en spoorverbindingen ligt, is al helemaal in de ijskast gezet. Zonder een extra brug of tunnel over het IJmeer kunnen opeenvolgende ministers wel dromen van een enorme nieuwe woonwijk maar is er niemand die daarin wil investeren.

Tegelijkertijd moet ook de jongste stad van Nederland aan de slag met stadsvernieuwing om sociale en ruimtelijke problemen in wijken als Almere Haven, Almere Buiten en Almere Centrum te lijf te gaan. Volgens het plan Almere 2.0 worden er alleen al in Almere Centrum 6.500 woningen bijgebouwd.

Wat leren we van Almere? Een groot deel van de stad is half af. De beloofde woningen laten nog jaren op zich wachten en dat ligt niet aan stikstof, vleermuizen of duurzaamheidseisen. De grond is in handen van de overheid, dus dat is ook geen probleem. Ondanks dat de huizenprijzen veel lager zijn dan in Amsterdam, Utrecht, Amersfoort of Zwolle lijkt het erop dat met de huidige bouwproductie van 1.700 woningen per jaar het maximum is bereikt van het aantal mensen dat naar Almere wil verhuizen.

Als ik bij al die nog te bebouwen kavels sta vraag ik me af of het niet verstandiger is om prioriteiten te stellen. Moet er nu tegelijkertijd in al die wijken gebouwd worden? Kun je niet beter de ene wijk eerst afmaken voor je aan de volgende begint? En is het niet veel verstandiger om Almere Centrum te verdichten met nieuwe woningen voordat je heel veel geld aan nieuwe infrastructuur voor Oosterwold en Pampus gaat uitgeven?

Laat Almere een voorbeeld zijn voor iedereen die denkt dat als je plannen voor huizen maakt de bewoners vanzelf volgen. Voor wie denkt dat de vraag wat we voor wie waar willen bouwen maar even moet wachten tot we de gewenste aantallen gehaald hebben. Ga vooral in Almere kijken, het is interessant, leerzaam en ik hoor graag wat jouw conclusie is.

Harvey Otten is zelfstandig architect en ontwikkelaar. Zijn architectenbureau, Harvey Otten Architectuur, maakt deel uit van coöperatie XOOMlab. Als ontwikkelend architect is hij partner bij Ruimtemaken. In 2022 is van zijn hand de roman Virmundt verschenen.

Trefwoorden

column new town almere harvey otten

1	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
2	Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied donderdag, 11 december
3	Kollhoff & Pols realiseert 58 woningen in monumentale panden Den Haag dinsdag, 9 december
4	Gebouwen niet slopen, maar langzaam laten rijpen donderdag, 11 december
5	Nieuwe gebouwen zorgen voor 1.100 woningen in Pompenburg Rotterdam donderdag, 11 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Column

Los het woningtekort op met compacte woningen!

24 juni

Bouwers, stem links!

28 oktober

Column

Corruptie bij de NEN?

27 mei

Column

De Nota Ruimte heeft alleen nog een visie nodig

25 november

Column

Toch nog een goed idee voor Mona Keijzer

22 april

Almere en TU Delft organiseren kennisbijeenkomst over Bouwen door de Buurt

24 september

Column

Verbouw die woningfabriek

25 maart

Column

Er is geen wooncrisis

25 februari

Column

Ontwerpen voor echte mensen

28 januari

Toon alles

Andere nieuwsberichten

MoederscheimMoonen ontwerpt nieuwbouw sport- en cultuurcomplex De Niervaert in Klundert

Gisteren, 14:45

MoederscheimMoonen Architects ontwerpt de nieuwbouw van sport- en cultuurcomplex De Niervaert in het Brabantse Klundert. Het gebouw vervangt het bestaande en verouderde complex op dezelfde locatie.

Open Call voor Folly Art Norg 2026

Gisteren, 11:49

Ontwerpers van allerlei pluimage kunnen vanaf vandaag tot en met 28 februari een ontwerp indienen voor een folly die komende zomer mogelijk wordt gerealiseerd tijdens het steeds populairder wordende evenement in het Drentse Norg.

Inschrijving voor Gouden Piramide 2026 geopend

Gisteren, 09:59

Tot en met 15 januari kunnen projecten worden voorgedragen voor de tweejaarlijkse rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap.

Faculteit ITC Universiteit Twente onderscheiden met Abe Bonnema Architectuurprijs 2025

12 december, 5:30

Vrijdag ontving Civic Architects de prijs en het bijbehorend geldbedrag van 50.000 euro uit handen van Ed Nijpels, voorzitter van de ir. Abe Bonnema Stichting.

KNVB praat verder met Almere en Zeist over nieuw complex

Gisteren, 12:28

Almere en Zeist zijn de overgebleven kandidaten om het nieuwe complex van de KNVB te huisvesten.

Datacenters gebruiken evenveel stroom als twee miljoen woningen

Gisteren, 10:53

De datacenters in Nederland gebruiken steeds meer elektriciteit.

RIVM: verbeterde luchtkwaliteit leidde tot afname sterfte

12 december, 12:27

Een verbeterde luchtkwaliteit heeft ervoor gezorgd dat er tussen 1995 en 2019 een kwart minder mensen zijn overleden na dagen met verhoogde concentraties van luchtverontreinigende stoffen.