Harvey Otten

Ontwerpen voor echte mensen

28 januari, 9:00

Er zijn veel redenen waarom ik iedere architect kan aanraden zelf woonprojecten te ontwikkelen, maar de belangrijkste is dat door zelf het initiatief te nemen je weer in contact kunt komen met de mensen waarvoor je het allemaal doet: de mensen die er gaan wonen. In managementtermen worden dat de ‘eindgebruikers’ genoemd. Een scherpe ambtenaar zei eens dat die benaming hem deed denken aan junkies in hun laatste levensfase. Dat er zo over toekomstige bewoners gepraat wordt, wijst op een praktijk waarin mensen veroordeeld worden tot de woningen die ze krijgen aangeboden in plaats van dat ze bij het ontwerpproces worden betrokken.

Uit de tijd dat ik zelf voor grotere ontwikkelaars woningen ontwierp, weet ik hoe het was om tot aan de oplevering in het duister te tasten over de vraag wie er allemaal die woningen gingen kopen en huren. Soms kreeg je een verlanglijstje mee dat de lokale makelaar had gebaseerd op de laatste veertig woningen die hij had verkocht. Een dergelijk primitief algoritme heeft voornamelijk tot gevolg dat alle woningen steeds meer op elkaar gaan lijken.

Achteraf ben ik misschien te kritisch geweest op een conceptontwikkelaar van een grote woningcorporatie. Zij kwam met rode, blauwe, gele en groene persoonlijkheidsprofielen om de huurders uit de klankbordgroepen in te delen en wij hingen de dagen daarna grinnikend achter onze CAD-computers.

Wat ik nu vanzelfsprekend vind, kwam toen niet bij me op. In plaats van het geploeter met de klankbordgroepen weg te lachen, had ik moeten vragen of ik aan mocht schuiven. Natuurlijk wil ik als architect in gesprek met de mensen die komen wonen in de gebouwen die ik ontwerp. Het is belangrijk om uit de eerste hand te horen waar de echte wensen liggen. En dat geldt natuurlijk wederzijds. Door in gesprek te gaan kom je samen tot nieuwe ideeën.

Het ontwerpen voor echte mensen heeft me al heel wat avonden en late namiddagen beziggehouden. Het is een hele toer om mensen te informeren en ze mee te nemen in een ontwerpproces dat begrensd wordt door wat we technisch kunnen, wat we met elkaar eisen en helaas ook wat we kunnen betalen. Regelmatig worden die dingen die we als ontwerpers belangrijk vinden in een ontwerp door toekomstige bewoners ter discussie gesteld. Soms vraagt dat van ons dat we met nieuwe oplossingen komen en sommige wensen blijken niet mogelijk. Ook dat hoort bij het echte leven.

Het is enorm verhelderend om mee te maken hoe iedere koper en huurder op een andere manier in het proces zit. De ene keer heb je het over de draairichting van een deur of de plek voor de wasmachine. Met andere toekomstige bewoners zoek je naar een mogelijkheid om extra slaapkamers voor hun samengestelde gezin te maken, om de keuken toch af te sluiten of het toilet juist wel in de badkamer te plaatsen en dan is er ook iemand die een grote ruimte voor zijn jukebox-verzameling zoekt.

Iedere keer ontdek ik weer nieuwe wensen en nieuwe ideeën. Onze samenleving wordt steeds diverser. Omdat er een tekort aan woningen is, hoeft de gemiddelde woningbouwer en ontwikkelaar zich weinig van die vraag naar een grotere diversiteit aan woningen aan te trekken. De bouw heeft de mond vol van standaardisatie en zou liever zoveel mogelijk dezelfde woningen opleveren. Dat is leuk voor wie met weinig inspanning veel geld wil verdienen, maar dankzij onze BIM-modellen zijn we prima in staat iedere woning net iets anders uit te voeren. Uiteindelijk hebben we een divers woningaanbod nodig in plaats van botte aantallen.

Harvey Otten is zelfstandig architect en ontwikkelaar. Zijn architectenbureau, Harvey Otten Architectuur, maakt deel uit van coöperatie XOOMlab. Als ontwikkelend architect is hij partner bij Ruimtemaken. In 2022 is van zijn hand de roman Virmundt verschenen.

Trefwoorden

bewoners column participatie harvey otten

1	Heijmans en De Bazaar tekenen overeenkomst voor eerste fase gebiedsontwikkeling vrijdag, 24 januari
2	Fibonacci Amsterdam: woongebouw op 'nonchalant aangesneden taartpunt' dinsdag, 28 januari
3	Een landhuis op de donk donderdag, 23 januari
4	Calatrava-station in Belgische Bergen beleeft officiële opening maandag, 27 januari
5	Shift, Marlies Rohmer en LOLA winnen tender voor campus internationale school in Groningen donderdag, 23 januari

Andere nieuwsberichten

Audiotour voert luisteraar langs Post 65-architectuur in Almere Haven

Gisteren, 16:31

In opdracht van de gemeente Almere heeft architour een audiotour gemaakt over Post 65-architectuur in Almere Haven. De tour is gratis te beluisteren in drie talen, op smartphone of tablet.

DP6 en Vakwerk ontwerpen nieuw faculteitsgebouw Diergeneeskunde Universiteit Utrecht

Gisteren, 13:32

De bureaus gaan samen met de andere leden van het geselecteerde ontwerpteam aan de slag met een ontwerp voor het 28.000 m² omvattend gebouw dat komt te staan op Utrecht Science Park.

Tentoonstelling over Herman Hertzberger in TivoliVredenburg

Gisteren, 11:01

Aanleiding voor de expositie zijn de onlangs gerealiseerde vernieuwde ruimtes rond de grote zaal en de nieuwe entree aan het Vredenburgplein.

Gemeenteraad Dijk en Waard stemt in met verdichting De Frans volgens flexibele stedenbouwkundige aanpak

Gisteren, 10:04

De transformatie van De Frans zal gestuurd worden door stedenbouwkundige vuistregels die MORE Architecture in samenwerking met SITE Urban Development en gebiedspartners heeft ontwikkeld in opdracht van gemeente Dijk en Waard.

Gortemaker Algra Feenstra breidt directie uit met Ellen Gedopt

Gisteren, 11:50

De nieuwe architect-directeur vergezelt Roelof Gortemaker, Maurits Algra en Femke Feenstra in de leiding van het bureau.

Schiphol krijgt grote lening van EIB voor investeringsplannen

Gisteren, 09:36

“De grootste investeringsopgave in de geschiedenis van de luchthaven vraagt om robuuste financiën en gezonde kasstromen", stelt financieel topman Robert Carsouw.

Overname Hurks Groep door Ballast Nedam voltooid

28 januari, 4:52

Na de benodigde goedkeuring door de Autoriteit Consument & Markt is op maandag 27 januari 2025 de overname van Hurks Groep door Ballast Nedam afgerond.

BNA opent juridisch loket voor haar leden

28 januari, 12:28

Via dit loket kunnen BNA-leden op laagdrempelige wijze toegang krijgen tot een gespecialiseerde juridisch professional, voor zaken als arbeidsrecht, auteursrecht en aansprakelijkheidsrecht.