Innovatieve benaderingen en producten centraal op drukbezocht Architect@Work
17 september 2018, 17:21
Op woensdag 12 en donderdag 13 september 2018 bezochten ruim 4.700 architecten, interieurarchitecten en andere ontwerpers Architect@Work in Rotterdam. Rond het thema van de tweejaarlijkse beurs, ‘Architectuur en Licht’, organiseerde Architectenweb een succesvol lezingenprogramma.
Een lichtniveau van minimaal 500 lux, met een gelijkmatigheid van 0,6 – dat krijgt lichtontwerper Siegrid Siderius van Arup regelmatig mee als parameters voor de verlichting van interieurs. Op zich een prima uitvraag, stelde ze in haar lezing op Architect@Work, maar daarmee is het heel lastig een bijzondere sfeer te realiseren in een interieur.
Siderius was dan ook blij verrast om de inrichting van Architect@Work mee te maken: vol contrasten, met relatief donkere foyers en juist zeer lichte stands, met daartussen lichtobjecten en uitgelichte plaatjes op de vloer waarin steeds vier exposanten met hun naam aangekondigd worden. Een zeer uitgesproken en sfeervol lichtconcept, en niemand die er moeite mee had, constateerde Siderius.
Met verlichting kun je enorm veel bereiken, benadrukte Siderius. In de reizigerstunnel van Arnhem Centraal zijn de armaturen gedraaid, zodat iedereen die richting de uitgang wandelt, richting het licht beweegt. Precies zoals je dat intuïtief verwacht. In de grote hal van het station zijn de armaturen aan de profielen van de glazen gevel gemonteerd, zodat ze het dubbelgekromde plafond kunnen aanlichten, en via de reflectie daarvan dan weer de ruimte. Daardoor loopt de lichtsituatie overdag soepel over in de lichtsituatie ‘s avonds en behoudt het station ook na zonsondergang zijn ruimtelijkheid.
Als lichtontwerper voeg je niet altijd licht toe, legde Siderius uit, soms minimaliseer je het juist, om de donkerte toe te laten. Bij een nieuwe autoweg in het noorden van het land constateerde Siderius dat deze weg zo was ontworpen dat deze met alleen het licht van de auto’s al uitstekend te volgen zou zijn. Daarom stelde ze voor om de verlichting achterwege te laten en rotondes enkel vanuit het midden te verlichten. In plaats van het gebruikelijke woud aan lichtmasten rond rotondes, is hier middenop iedere rotonde steeds maar één lichtmast geplaatst, die ’s avonds en ook overdag, ook nog eens ondersteunt bij de oriëntatie.
Ontwerpkracht
In het lezingenprogramma dat Architectenweb voor Architect@Work had samengesteld werden tal van dit soort innovatieve benaderingen gepresenteerd, zowel op het vlak van daglicht als dat van kunstlicht. Zo vertelde architect Patrick Koschuch van Van Dongen-Koschuch dat in het vorige week opgeleverde Speelhuis in Helmond de transparantie van de ‘rok’ rond de kerk een belangrijk thema was. Veel glas toepassen is dan niet voldoende, gaf hij aan, want dat kan er overdag toch donker uitzien. Door echter rond de kerk een lichtstrook te maken, wordt de kerk als object in het interieur beter leesbaar, en is van buiten door het glas ook ander daglicht te zien, waardoor de ‘rok’ veel transparanter is – wat belangrijk is bij een publiek gebouw.
Een cruciaal element in het ontwerp van Museum Voorlinden is de manier waarop daglicht overgaat in kunstlicht, vertelde architect Dirk Jan Postel van Kraaijvanger in zijn lezing op Architect@Work. Het daglicht wordt in het museum gefilterd door een geperforeerd aluminium dak dat boven een glazen dak hangt. Door in de stijlen van dit glazen dak kleine maar felle leds op te nemen, die omhoog schijnen richting het aluminium dak, geeft het gereflecteerde kunstlicht van het dak een vergelijkbare lichtsituatie als wanneer het daglicht er doorheen valt. Aan het eind van de dag kan het daglicht zo gelijdelijk en onmerkbaar aangevuld worden met kunstlicht.
In tegenstelling tot andere daglichtmusea wordt in Museum Voorlinden overigens niet het noorderlicht binnengebracht, maar wordt via aluminium buisjes het zuiderlicht – gereflecteerd – binnengebracht. Ten opzichte van het statischer noorderlicht verandert gereflecteerd zuiderlicht gedurende dag van kleur. Bij een publiek museum had hij misschien wel het neutralere noorderlicht gebruikt, gaf Postel aan, maar bij een privaat museum past een uitgesprokener daglicht wat hem betreft beter.
Ontwerper/kunstenaar/innovator Daan Roosegaarde gebruikte zijn lezing op Architect@Work, die door bijna vijfhonderd mensen werd bijgewoond, om te pleiten voor een bredere inzet van ontwerpkracht. Want ontwerpers kunnen met oplossingen komen waar anderen nooit op zouden komen. Zo kunnen ontwerpers, beetje bij beetje, bijdragen aan een betere toekomst. De verzamelde ontwerpers riep hij op zich hiervan bewust te zijn en zich in te zetten voor de grote opgaven van deze tijd, van de milieuvervuiling tot de stijging van de zeespiegel, en daarbij vooral ook over de grenzen te kijken. Want wat betreft ontwerpkracht behoort Nederland tot de wereldtop, benadrukte Roosegaarde.
Energieopwekking en circulair bouwen
Naast de inspiratie uit de lezingen kwamen de bezoekers aan Architect@Work natuurlijk vooral voor de kennismaking met de meer dan 280 leveranciers in de bouw die op de beurs hun noviteiten presenteerde. Interessant aan het concept van Architect@Work dat iedere exposant evenveel ruimte heeft. Een start-up met iets helemaal nieuws of een wereldspeler met een innovatie krijgen zo evenveel aandacht.
Op Architect@Work waren nieuwe producten op tal van vlakken te zien. Bijvoorbeeld op het vlak van energieopwekking en circulair bouwen worden momenteel door leveranciers echt stappen gezet. Zo presenteerde Avancis strak vormgegeven glazen PV-panelen; presenteerde Monier dakpannen met geïntegreerde PV-panelen; presenteerde De Ploeg een nieuwe, slijtvaste gordijnstof uit gerecycled plastic; presenteerde Bruynzeel vloeren van hout dat uit de duurzaam beheerde bossen van Staatsbosbeheer komt; en presenteerde Govaerts Recycling / Govaplast een gevellei uit gerecycled plastic – een doorontwikkeling van de lei die door Bureau SLA en Overtreders W ontwikkelde voor het tijdelijke People’s Pavilion op de afgelopen Dutch Design Week.
Architect@Work wordt over de hele wereld georganiseerd. Volgend jaar vindt de honderdste editie van de beurs plaats in Kortrijk, wat ook de bakermat is van het beursconcept. Een jaar later vindt dan weer een volgende editie van Architect@Work plaats in Rotterdam, op woensdag 16 en donderdag 17 september 2020.
Architectenweb is mediapartner van Architect@Work Rotterdam