Shift, Marlies Rohmer en LOLA winnen tender voor campus internationale school in Groningen

23 januari, 14:49

Shift architecture urbanism, Marlies Rohmer Architecture & Urbanism en LOLA Landscape Architects hebben de tender van de gemeente Groningen gewonnen voor de Campus Esserberg. De opgave betreft het ontwerp van een campus voor internationaal en tweetalig onderwijs aan kinderen en jongeren tot 18 jaar op landgoed Esserberg, tussen Groningen en Haren. Het winnende voorstel bouwt voort op de aanwezige Bossche School-architectuur en het historische landschap.

De nieuwe campus gaat veel meer dan in de huidige situatie ruimte bieden aan kruisbestuiving, kennisuitwisseling en gemeenschapsvorming, zo geeft het ontwerpteam aan. Tegelijkertijd willen de architecten voorkomen dat de leerlingen zich verloren voelen door complexiteit en omvang, zoals dat bij grote schoolgemeenschappen kan gebeuren. “We zetten in op een schoolomgeving die enerzijds dynamiek en openheid, maar anderzijds ook rust en geborgenheid biedt”, aldus het ontwerpteam.

Cultuurhistorisch kader
Bij het ontwerp van zowel de nieuwe gebouwen als de buitenruimten die ze definiëren zijn de architecten geïnspireerd door het gedachtengoed van de Bossche School. Deze architectuurtaal biedt harmonische eenheid met behulp van een beperkt scala aan architectonische elementen; dat wil het architectenteam inzetten om zowel het grotere geheel als de menselijke maat vorm te geven. Hiermee creëert het team een samenhangend ensemble van leesbare gebouwen en buitenruimten, met een heldere structuur en herkenbare domeinen die aansluiten bij de belevingswereld van het kind.

Het historische raamwerk van door houtwallen gevormde groene kamers is de landschappelijke drager van het plan. Het geeft de campus geborgenheid en vormt tegelijkertijd het verbindende element dat de grote verscheidenheid aan programma’s tot een geheel smeedt, leggen de architecten uit.

De cultuurhistorische en landschappelijke typologie van het landgoed geeft de campus zijn ruimtelijke identiteit. Nieuwe gebouwen en buitenruimten worden zorgvuldig ingepast als zelfstandige onderdelen in een samenhangende architectonische compositie. Zo ontstaat er een heldere structuur die ruimte en hiërarchie biedt aan een patchwork van plekken voor verschillende doelgroepen en leeftijden.

Landgoedlaan als verbinder
Het grootste deel van het buitenprogramma wordt langs de Landgoedlaan geconcentreerd. Hierdoor kan het parkbos als bos behouden blijven, kunnen onnodige verbindingen worden teruggegeven aan de natuur en wordt de ecologische waarde van het landgoed versterkt.

In de basis, zo leggen de architecten uit, zorgt het plan voor scheiding van loop-, fiets- en autoverkeer. Voetgangers hebben op de gehele campus voorrang. Fietsers zijn te gast; het fietsparkeren wordt geconcentreerd in drie groene kamers, elk voor een andere doelgroep, ingepast aan de randen op een open plek van het landgoed. Auto’s blijven buiten het gebied.

De Landgoedlaan vormt de centrale verbinding tussen alle voorzieningen en geeft ze een adres op de campus. Naast haar rol als circulatieroute biedt de Landgoedlaan ruimte voor ontmoeting en interactie tussen de verschillende gebruikers. Monumentale bomen en een nieuwe pergolastructuur begeleiden de laan.

De pergola, geïnspireerd op de Bossche School-architectuur, bakent de ruimte af ten opzichte van de omliggende natuur en schept zo geborgenheid. Daarnaast verleent de structuur de Landgoedlaan herkenbaarheid en markeert hij de overgang tussen het openbare domein van de laan enerzijds en de schoolpleinen anderzijds.

Modulaire buitenruimte
De bestrating van de bestaande Westvleugel vertoont een raster van 5x5 meter, dat het ontwerpteam in zijn voorstel overneemt voor de Landgoedlaan. Aan de hand daarvan wordt het hele ensemble van gebouwen gestructureerd en worden de verschillende buitendomeinen ingericht. Het raster biedt een overzichtelijke schaal, die aansluit bij de belevingswereld van het kind. Tegelijkertijd biedt het eenheid en herkenbaarheid voor de gemeenschap van de campus.

Het grid wordt gemaakt uit straatklinkers en ingevuld met hergebruikt bouwmateriaal van de Oostvleugel. De module van 5x5 meter biedt een scala aan mogelijke programmatische invullingen die tot leren, verblijven en ontmoeten, spelen en bewegen uitnodigen. Aan de hand van een catalogus bepaalt het ontwerpteam samen met de gebruikers de definitieve ‘patchwork aan plekken’ voor de laan en de pleinen.

Familie van gebouwen
Zowel de nieuwbouw als de uitbreidingen van de bestaande bebouwing sluit aan bij de architectuur van de bestaande Westvleugel. Dit moet resulteren in een familie van gebouwen die bij elkaar horen en tegelijkertijd een eigen karakter hebben. Analoog aan de Westvleugel bestaan de uitbreidingen en de nieuwbouw uit samengestelde volumes, waarin zowel de korrelgrootte als de keramische geelbruine stenen van de Westvleugel herkenbaar zijn.

Door middel van subtiele verschillen in gevelritmiek, reliëf, metselwerkpatronen en ornamenten, krijgt elke school haar eigen uitstraling. De verschillende domeinen worden verder benadrukt in het interieurontwerp, dat aansluit op de belevingswereld van de specifieke leeftijdsgroep.

De schoolgebouwen zijn flexibel en modulair van opzet, met de standaardmodule van een klaslokaal als uitgangspunt, zodat ze binnen eenzelfde gebouwstructuur aanpasbaar zijn aan veranderende (onderwijs)inzichten en omstandigheden. De modules kunnen worden samengevoegd om grotere ruimten te maken, dan wel verder opgedeeld om de kleinere ondersteunende functies te accommoderen. Langs de Landgoedlaan komen alle grotere gemeenschappelijke functies, zodat deze goed zichtbaar en bereikbaar zijn voor de campusgemeenschap.

Duurzaam in brede zin
Om de nieuwbouw zo compact mogelijk te houden, realiseren de architecten zoveel mogelijk programma in en aan de bestaande Oost- en Westvleugel. Die worden daarmee ook als het ware ‘na-geïsoleerd’, leggen de architecten uit. Naast energie-efficiëntie en aandacht voor materiaalgebruik, zet het ontwerp in op een kwalitatieve en comfortabele leeromgeving die functioneel en dierbaar, en daarmee toekomstbestendig is.

Het team streeft in naar installatie-arme gebouwen, waarbij slim ontwerp en materialisering zorgen voor een prettig binnenklimaat. De opzet van het casco met een remontabele kolom-liggerstructuur en een strategisch gekozen stramienindeling maakt het mogelijk om de plattegronden in de toekomst ook op andere manieren in te vullen. “We zetten in op dierbare gebouwen, die bestendig en esthetisch gelaagd zijn, waar mensen zich aan hechten en zuinig mee omgaan”, aldus het ontwerpteam.

In het winnende team zijn Shift architecture urbanism en Marlies Rohmer Architecture & Urbanism verantwoordelijk voor de architectuur. LOLA Landscape Architects ontwerpt het landschap.

Trefwoorden

onderwijsgebouw scholenbouw shift architecture urbanism schoolcampus groningen dgmr onderwijscampus marlies rohmer architecture & urbanism schoolgebouw campus esserberg lola landscape architects

1	Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas vrijdag, 10 oktober
2	Flat Amsterdam-Noord 'aangekopt' met 53 seniorenwoningen donderdag, 9 oktober
3	Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 8 oktober
4	‘Alexander Straub zet grote groep vakgenoten weg als niet-relevant’ vrijdag, 10 oktober
5	Vier genomineerden voor de Abe Bonnema Architectuurprijs 2025 woensdag, 8 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Een winnende transformatie en trage architectuur

22 juli 2024

Eerste Maggie's Centre van Nederland in gebruik genomen

10 juli 2024

Overheden steken 175 miljoen in bereikbaarheid Groningen

28 februari

Onderzoek naar scholenbouw in gemeente Groningen resulteert in 35 aanbevelingen

30 juni

Tuin van de Leidse Meelfabriek ontworpen als 'natuurlijk schilderij'

19 juli 2024

LOLA en Gebiedsmanagers winnen aanbesteding herinrichting Vlaardingse Rivierzone

2 juli 2024

Eerste Tilburg Architectuurprijs voor transformatie kloostercomplex Oude Dijk

14 juni 2024

Plan Spot belooft Lelystad bruisend centrumgebied

3 oktober

Raad Rotterdam stemt in met herziene plannen Feyenoord City

21 juni 2024

Groningen wil Kardinge vervangen door nieuw sportcentrum

27 mei

Woonblok KOER van V8 Architects en Studio Architectuur Maken timmert aan de weg

26 september

Hoogste punt van woningbouwproject Koer in Rotterdam-Zuid bereikt

5 maart 2024

Rijksmonumentaal tankstation Groningen getransformeerd tot Dudok aan het Diep

16 september

MVRDV en LOLA presenteren ontwerp Grüne Mitte in Düsseldorf

12 januari 2024

Provinciehuis in Groningen is toe aan grote renovatie

12 maart

Groningen bouwt nieuwe popzaal en renoveert De Oosterpoort

10 april

Domus Houthaven bekroond als Interieur van het Jaar 2023

8 november 2023

Nieuw woonensemble voor ouderen in Heemskerk van Marlies Rohmer Architecture & Urbanism

17 oktober 2023

Hoogste punt bereikt bij gebouwenensemble 5Tracks in Breda

5 april 2023

Gezamenlijk woonproject van Dok en Marlies Rohmer in Leidsche Rijn Centrum

28 februari 2023

Woningbouwproject Domus Houthaven in Amsterdam opgeleverd

31 januari 2023

Bureau B+B en Shift maken plan voor groene wijk in Rotterdamse Schiehaven-Noord

22 juni 2022

Winnend ontwerp van Bogdan & Van Broeck en Shift voor Rozemaai in Antwerpen

21 december 2020

Vossius Gymnasium verbouwd door Marlies Rohmer met passend antwoord

2 maart 2021

Bedrijventerrein rond Wärtsilä-hal Zwolle wordt woon- en werkgebied

12 december 2023

LOLA en IWA transformeren oude begraafpaats Bilbao naar stadstuin

8 augustus 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bureau POLO geselecteerd als architect voor nieuw dienstencentrum in Beerse

3 uur geleden

Het bureau POLO heeft een voorontwerp voor een nieuw gemeentelijk dienstencentrum van de gemeente Beerse gemaakt. Het project kwam, in opdracht van de gemeente, tot stand in samenwerking met ontwikkelaar en bouwer Groep Van Roey.

PosadMaxwan en Civic Architects maken plan voor herontwikkeling KMS-terrein Hengelo

Vandaag, 12:16

De gemeente heeft de grond deze zomer aangekocht en gaat in samenwerking met ontwikkelaar Trebbe het historische industriegebied herontwikkelen.

Nieuw shortstayhotel door Houben / Van Mierlo in stationsgebied Den Bosch

Gisteren, 13:47

Het shortstayhotel met 34 studio’s is gebouwd op de plek van het gesloopte Hotel Terminus. De voorgevel is ontworpen op basis van een analyse van de voorgevel van het oude hotel.

ONE Architecture & Urbanism werkt mee aan masterplan transformatie havengebied New York

10 oktober, 4:34

ONE Architecture & Urbanism werkt mee aan de transformatie van een vijftig hectare omvattend havengebied in New York tot een maritieme haven en een woonwijk.

PBL: Ook nieuw plan voor circulaire economie is niet genoeg

3 uur geleden

In de nieuwe versie van het zogeheten Nationaal Programma Circulaire Economie staan ‘vooral veel intenties en plannen’, schrijft het planbureau.

Bossen en bodems in zwaar weer, klimaatraad maakt zich zorgen

Vandaag, 10:24

De klimaatverandering versnelt en de biodiversiteit gaat hard achteruit, terwijl er volgens de WKR steeds meer van de bossen en bodems wordt gevraagd.