Plan Spot, Lelystad, Heutink Groep, Groosman en LOLA Landscape Architects, render

Plan Spot belooft Lelystad bruisend centrumgebied

Vandaag, 16:30

Heutink Groep, Groosman en LOLA Landscape Architects hebben met hun plan Spot de tender voor een levendig stadshart met nieuw horecaplein in het Theaterkwartier van Lelystad gewonnen.

De gemeente Lelystad heeft de aanbesteding voor de ontwikkeling van 243 woningen op de Theaterkwartiervelden IV en V gegund aan dit team. Volgens de betrokken bureaus kan Lelystad zich gaan voorbereiden en verheugen op een nieuw en bruisend centrumgebied waarin biobased bouwen, sociale verbinding en landschappelijke kwaliteit centraal staan.

Pioniersgeest
De ontwerpers van plan Spot hebben zich laten inspireren door de pioniersgeest die, volgens sommigen, hardnekkig is onder menig inwoner van de polderstad. Het is natuurlijk een feit dat bij het bedenken, stichten en bouwen van deze new town, halverwege de vorige eeuw, een flinke dosis pioniersgeest nodig was. De stad ontstond in een landschappelijk tabula rasa. Er waren nauwelijks tot geen aanknopingspunten. Behalve misschien het stedenbouwkundig ontwerp van Cornelis van Eesteren en een begeesterde Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP). Het plan dat van Eesteren bedacht en tekende werd, niet verbazingwekkend, in sterke mate bepaald door de overtuiging dat werken, wonen, recreatie en andere functies van elkaar gescheiden dienden te worden. Maar het was uiteindelijk het wonen dat de boventoon voerde, want Lelystad moest immers (net als het latere Almere) haar rol spelen in proces van de suburbanisatie en de gebundelde deconcentratie. Veelzeggend in dat verband is de uitspraak van de stedenbouwkundige en toenmalige directeur van de RIJP, Frits Tellegen: ‘Lelystad is om in te wonen, niet om naar te kijken’.

Spot is ontstaan in een heel andere periode en tijdsgewricht en sluit, bovendien, aan in een lange rij ontwerpen en ontwerpers die het beste voorhadden met de stad, of delen ervan. De ontwerpers van Spot vertalen in hun ontwerp juist de huidige behoeften, voorkeuren en ook urgente opgaven die een stad en een centrum leefbaar en aantrekkelijk kunnen maken. Aandacht voor groen, sociale interactie en duurzame ambities staan centraal. Ook aan twee notoir ‘zwakke’ elementen in de publieke beeldvorming van Lelystad is aandacht besteed: de identiteit van de stad en de aanwezigheid van cultureel programma.

Bruisend hart
Bij Spot draait alles om betekenisvolle plekken (‘spots’) waar mensen graag samenkomen. Centraal staat het levendige hart van het Theaterkwartier, waar horeca, cultuur en verblijfsplekken elkaar op een natuurlijke manier ondersteunen. Straten, pleinen, drempelzones en looproutes vormen zo een logisch stedelijk weefsel. Onderdeel hiervan is een nieuw stedelijk horecaplein. Dit centrale plein moet de nieuwe spil in het Theaterkwartier worden. Het is ruim, zonnig en aantrekkelijk ingericht met terrassen, groen, collectieve functies en waterpret. Er komen naast dit horecaplein nog meer en andere ontmoetingsplekken die ruimte moeten gaan bieden aan samenkomst en sociale verbinding. Een in het plan genoemd voorbeeld is een buurtkamer. Om deze plekken tot een succes te maken wordt een samenwerking tussen buurtbewoners, gemeente en lokale ondernemers voorzien.

Inclusief en betaalbaar
In de geest van Tellegen is er in Spot veel aandacht voor wonen. Het plan bevat 243 woningen, waarvan 42 procent is het betaalbare segment. Wanneer daarbij de zogenaamde ‘friendswoningen’ voor woningdelers worden opgeteld bereikt het percentage zelfs 55 procent van het nieuwe woningaanbod. Het plan biedt in het algemeen een gedifferentieerd programma dat ruimte biedt aan uiteenlopende woonwensen, levensstijlen en doelgroepen. Voor de ‘friendswoningen’ is een collectieve huiskamer ingericht die direct verbonden is met het horecaplein. De beoogde sociale interactie en community building vloeien zo laagdrempelig samen met het horeca- en cultuuraanbod rond het plein in het Theaterkwartier

Autoluw en leefbaar
Spot is ontworpen volgens het STOMP-principe (stappen, trappen, OV), waarbij voetganger en fietser voorrang krijgen. Hierdoor is het gebied ook autoluw. Auto’s zijn uit de kern van het gebied geweerd en geconcentreerd aan de rand van het gebied. Van Eesteren zou deze hedendaagse variant van gedeeltelijk functiescheiding zeker met enige tevredenheid hebben goedgekeurd. Ook deelmobiliteit is strategisch verweven in het gebied. Bewoners kunnen eenvoudig kiezen in de wijze waarop men zich wil verplaatsen. Fietsenstallingen zijn eveneens prominent en logisch gekoppeld aan de entrees. Verder is de toegang van de parkeergarage De Waag integraal opgenomen in de gebiedsontwikkeling. Zo ervaren bewoners geen overlast van parkerende auto’s. De Leefkwaliteit staat hoog in het vaandel met straten, pleinen en routes die zijn ontworpen om bewegen, verblijven en ontmoeten veilig, comfortabel en uitnodigend te maken.

Verdichting en vergroening
De suburbane opzet van Lelystad staat al decennialang gelijk aan de aanwezigheid van veel groen en water. Met het plan Spot wordt hier een vervolg én een impuls aan gegeven. De natuur is in veel verschijningsvormen prominent zichtbaar en ervaarbaar rondom de woningen. Een groene autoluwe leefstraat en twee groene binnentuinen bieden een rustige ruimte voor de gemeenschap. Natuurinclusieve gebouwen en openbare ruimte fungeren als de stedelijke hotspots voor biodiversiteit, verblijf en ontmoeting. Het nieuwe horecaplein met terrassen wordt voorzien van een groene tribune en een publiek paviljoen.

Toekomstbestendig bouwen
Het plan Spot haalt, volgens het ontwerpteam, een score van 93 procent (goud) op het Toekomstbestendig Bouwen Convenant. Die ambitie wordt goed zichtbaar bij de prominente hoektoren. Dit gebouw moet gaan fungeren als een iconisch knooppunt in een groene carré en vormt het sluitstuk van het Theaterkwartier. De CLT-constructie ervan zal zichtbaar blijven in openingen en balkons. Biocomposiet accentueert het voorkomen van de toren nog meer en zorgt voor onderscheid met de omliggende bebouwing. Andere buitengevels van in plan gaan uitgevoerd worden in verschillende vormen van duurzame baksteenvarianten, waaronder CO2-arme en hergebruikte stenen. Binnengevels zullen grotendeels biobased opgebouwd worden uit HSB en biobased isolatie.
De uitvoering en oplevering van het plan zal moeten uitwijzen of de eerdere uitspraak van de directeur van de RIJP bijgesteld kan worden tot ‘Lelystad is om in te wonen én om naar te kijken’.

Trefwoorden

tender lola landscape architects heutink lelystad groosman

1	Rijk schrijft aanbesteding uit voor nieuwe marinierskazerne woensdag, 1 oktober
2	Rapport: rijke Amsterdammers leven steeds vaker apart van rest dinsdag, 30 september
3	Kabinet wil wijken erbij op 127 plekken in Nederland maandag, 29 september
4	Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen? donderdag, 2 oktober
5	Leiden wil verhoogd busstation naast treinperrons centraal station dinsdag, 30 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Team met Groosman wint aanbesteding P+R Meijersplein in Rotterdam

1 april

Groosman en Voids winnen selectie deelplan Beekhof in Stadsoevers Roosendaal

18 december 2024

Nieuw interieur voor kantoor Groosman architecten

31 juli 2024

Team Kavel Vastgoed en Hoogvliet Beheer ontwikkelt Lincolnpark Centrum in Hoofddorp

7 februari

Shift, Marlies Rohmer en LOLA winnen tender voor campus internationale school in Groningen

23 januari

Tuin van de Leidse Meelfabriek ontworpen als 'natuurlijk schilderij'

19 juli 2024

LOLA en Gebiedsmanagers winnen aanbesteding herinrichting Vlaardingse Rivierzone

2 juli 2024

MVRDV en LOLA presenteren ontwerp Grüne Mitte in Düsseldorf

12 januari 2024

Heutink neemt nieuw hoofdkantoor met distributiecentrum in gebruik

6 december 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Hoogste punt van woontoren Blaak 333 bereikt

Vandaag, 15:11

De door Kraaijvanger Architects ontworpen woontoren in het centrum van Rotterdam verrijst op de plek waar voorheen een kantoortoren van de Rabobank stond.

‘NDSM-werf en Buiksloterham zijn júíst inspirerende voorbeelden voor de stad van morgen’

Vandaag, 14:40

Architect Alexander Straub reageert op de column van Alexander Pols, waarin de vraag centraal stond of we bij de bouw van nieuwe wijken als Buiksloterham en de NDSM-werf in Amsterdam kunnen leren van de traditionele Europese stad.

Zes nominaties voor Haagse architectuurprijs Berlagevlag 2025

Vandaag, 13:34

De nominaties voor de Haagse architectuurprijs, de Berlagevlag, zijn bekend. Uit 31 inzendingen koos de vakjury zes projecten.

Apeldoornse raad bespreekt zes toekomstscenario's voor gebouw Centraal Beheer

Vandaag, 11:14

Het college van Apeldoorn wil het liefst een ‘belevingsmuseum’ voor de politie huisvesten in het gebouw. Er liggen ook opties op tafel om alsnog woningen in het gebouw te realiseren, of om het pand zijn oorspronkelijke kantoorfunctie terug te geven.

Kamer wil dat Keijzer afziet van versoepelingen huurwet

Vandaag, 12:11

Sinds de huurwet - tegen de zin van Keijzer - van kracht werd, waarschuwen verhuurders dat daardoor het aanbod aan betaalbare huurwoningen afneemt.

Steden vrezen voor woningbouw door nieuwe regels netcongestie

Gisteren, 16:25

Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht vrezen dat de bouw van nieuwe woningen stil komt te liggen door netcongestie.

Dienst Toeslagen: plan voor wonen op vakantieparken onuitvoerbaar

Gisteren, 13:06

Het kabinetsplan om permanent wonen in vakantiehuisjes mogelijk te maken, is volgens de Dienst Toeslagen onuitvoerbaar.

Zuid-Holland wil in ‘oogstjaar’ 2026 plannen uitvoeren

1 oktober, 3:16

De provincie investeert onder meer in infrastructuur, woningbouw, natuur en versterking van kleine kernen.

Rijk schrijft aanbesteding uit voor nieuwe marinierskazerne

1 oktober, 2:27

Eind 2031 wil het Korps Mariniers vanuit zijn huidige kazerne in Doorn verhuizen naar een nieuw onderkomen op de bestaande Defensielocatie Kamp Nieuw-Milligen vlakbij Apeldoorn.