Noordwestelijke gevel

Zuidwestelijke gevel

Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Dak

Doorsnede lange zijde

Doorsnede korte zijde

Detail doorsnede

Situatie

Heist-op-den-Berg

Noordwestelijke gevel

Zuidwestelijke gevel

Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Dak

Doorsnede lange zijde

Doorsnede korte zijde

Detail doorsnede

Situatie

Heist-op-den-Berg

Ouderenwoningen in landelijke omgeving van Heist-op-den-Berg

3 december 2020, 17:09

Als deel van een omvangrijker project, dat de uitbreiding van een bestaand woon-zorgcomplex behelst, is in het Belgische Heist-op-den-Berg een eerste gebouw met 36 servicewoningen voor ouderen gerealiseerd. Atelier Kempe Thill en Daniel van Doorslaer hebben in opdracht van de stichting Emmaüs een gebouw ontworpen met een ingetogen uitstraling en voorzieningen als wintertuinen en een licht atrium.

Atelier Kempe Thill en Daniel van Doorslaer wonnen in 2013 een wedstrijd op uitnodiging voor de nieuwbouw van een zorgcampus in het landelijke Vlaamse stadje Heist-op-den-Berg. De opgave bestond uit de substantiële uitbreiding van een bestaand woon-zorgcomplex voor ouderen uit de jaren 70 van de vorige eeuw. Er dienden circa 120 nieuwe wooneenheden te worden toegevoegd.

Tussen de velden
Als concept stelden de architecten een masterplan voor met vier langgerekte stadsvilla's in een open, autovrij parklandschap. Enerzijds speelt het concept in op de kleinschalige en landelijke context van het gebied; daarnaast benadrukt het met zijn twee tot drie verdiepingen tellende gebouwen het horizontale karakter van het lokale landschap.

Anderzijds maakt het masterplan met individuele gebouwen een stapsgewijze implementatie mogelijk, met een redelijke mate van architecturale vrijheid voor elk gebouw. Elk van de stadsvilla's is specifiek ontworpen voor de behoeften van hun respectievelijke doelgroep. Bij het ontwerp volgt elke stadsvilla de mogelijkheden van de projectafhankelijke financiering en bijhorende specifieke ontwerprichtlijnen.

Het resultaat van het masterplan is een gedifferentieerd ‘ouderenzorglandschap’ dat de maatschappelijke complexiteit van de ouderenzorg in de 21e eeuw zichtbaar maakt en gelijktijdig reflecteert, legt Atelier Kempe Thill uit.

Wonen met atrium en wintertuin
Het eerste gerealiseerde bouwproject betreft een wooncomplex met 36 rolstoeltoegankelijke servicewoningen. Alle appartementen zijn ontworpen met een as-maat van 7,20 meter en uitgevoerd als circa 62 m² grote tweekamerappartementen met open keuken.

Op de gebouwhoeken zijn grotere driekamerappartementen van circa 90 m² gerealiseerd. Alle appartementen hebben een individuele wintertuin van 7 meter breed, waardoor de bewoners het gehele jaar door het balkon kunnen gebruiken.

Het gebouw is zeer compact georganiseerd en voorzien van slechts twee trappenhuizen en één lift. Alle appartementen zijn ontsloten via een centraal atrium met galerijen. Dit atrium brengt veel daglicht binnen in het hart van het gebouw en stimuleert sociale interactie tussen de bewoners. In gebruik als royale gemeenschappelijke ruimte met een open toog vormt het atrium het ruimtelijk middelpunt van de ‘assistentievilla’ en representeert het de bewonersgemeenschap.

De gerealiseerde gebouwtypologie is opvallend compact met aan de korte zijde een diepte van ruim 28 meter, vertelt Atelier Kempe Thill. “Hiermee ontstond een ideale conditie voor economisch bouwen, waarbij met een minimum aan middelen een maximum aan kwaliteit aan de bewoners kon worden geboden”, aldus de architecten.

Terughoudende verschijning
De verschijningsvorm van het nieuwe gebouw wordt bepaald door een gevel van hoogwaardige prefab betonelementen. De grote antracietkleurige geveldelen zijn vervaardigd van wit beton met zwarte pigmenttoeslag, en zijn daarnaast gepolijst en waterafstotend gemaakt.

De wintertuingevel bestaat uit 1,80 meter brede, verdiepingshoge glazen schuifelementen in slanke aluminium profielen. De binnengevel van de wintertuinen is uitgevoerd in grijs stucwerk in combinatie met donkergrijs geanodiseerde aluminium kozijnen. De kopgevels van het gebouw zijn van zeer royale, geïsoleerde schuifpuien voorzien.

Het resultaat is een robuuste en onderhoudsarme gevel, die ideaal is voor het vochtige zeeklimaat van Vlaanderen. De donkere kleur is gekozen om het gebouw zo terughoudend mogelijk te laten zijn en daarbij het groen van de omgeving sterker te laten spreken.

Hierdoor heeft de gevel het karakter van een neutrale achtergrond waarbij de activiteiten van de bewoners op de balkons zichtbaar worden; deze worden gelijktijdig onderdeel van de architectonische beleving, aldus Atelier Kempe Thill.

Helder en huiselijk
De binnenzijde kenmerkt zich door een sterk contrast met de verschijningsvorm aan de buitenzijde. Het atrium is zeer helder en wordt overspoeld met zonlicht. De vloer is afgewerkt met zandsteenkleurige tegels, alle balustrades bestaan volledig uit glas en op de tweede verdieping houdt een glazen brandwerende wand rondom het atrium het interieur zo luchtig en open mogelijk.

De voordeuren van de woningen zijn met veel aandacht speciaal voor het project ontworpen en vervaardigd uit massief eiken. Hiermee hebben de architecten gestreefd naar een verwelkomende en huiselijke sfeer.

Kwaliteit bij standaardbudget
Het project werd gerealiseerd binnen het in Vlaanderen gebruikelijke standaardbudget voor ouderenhuisvesting. De compacte, en industrieel vervaardigde, gebouwtypologie heeft een bijzonder beperkt geveloppervlak en een efficiënte ontsluiting. Ook de gebouwentechnieken zijn hierbij dusdanig ontworpen dat verlaagde plafonds grotendeels achterwege konden blijven en het kanaalverloop zo kort mogelijk is.

Dit maakte het mogelijk om extra kwaliteiten aan te bieden zoals de grote wintertuinen, een gemeenschappelijke zitruimte in het atrium en de toepassing van bijzonder hoogwaardige materialen. Die kwaliteiten sluiten vanuit het oogpunt van de architecten zeer nauw aan bij de behoeften van de bewoners.

De fotografie bij dit artikel is verzorgd door Ulrich Schwarz

Trefwoorden

woongebouw woon-zorgcomplex heist-op-den-berg belgië daniel van doorslaer assistentiewoningen atelier kempe thill

1	Ontwerpvisies voor renovatie en nieuwbouw Stadstheater Arnhem gepresenteerd woensdag, 07 december
2	Ouwe starchitects donderdag, 08 december
3	Heutink neemt nieuw hoofdkantoor met distributiecentrum in gebruik dinsdag, 06 december
4	Belgische toestanden dinsdag, 06 december
5	Compact woonensemble met binnenhof op smalle kavel in Oostenburg maandag, 05 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Boek: Toolbox Dorpse Architectuur

Binnen kijken op de Dag van de architectuur in België

Atelier Kempe Thill en Canevas presenteren opgeleverde Infrabel Academy

Trojka is een ensemble van drie woongebouwen met collectieve tuin

Projecten gevraagd voor nieuwe editie Architectuurboek Vlaanderen

Atelier Kempe Thill en Kaderstudio winnen competitie voor woningen in Elsene

Atelier Kempe Thill wint competitie opleidingscentrum STEPS van KU Leuven

De Harmonie in Antwerpen heeft zijn luister terug

Uitbreiding hogeschoolcampus Mönchengladbach door team met Atelier Kempe Thill

Historie en verval Wintercircus Gent zichtbaar gelaten bij renovatie

Bouw woontoren De Vrijheid in Bajeskwartier Amsterdam gestart

Ruimtelijk en representatief woongebouw door Atelier Kempe Thill

Atelier Kempe Thill wint prijsvraag Duitse gezondheidscampus

Ruime en flexibele studentenwoningen in gebouw Atelier Kempe Thill

Gebouw Zuiderplein van Atelier Kempe Thill in Antwerpen klaar

Kunstacademie in Antwerpen met expositieruimte langs de straat

Atelier Kempe Thill ontwerpt nieuw baken langs de Elbe in Hamburg

Atriumhaus van Atelier Kempe Thill biedt nieuwe woningtypologie in Duitsland

Intense laagbouw Spijkerkwartier bekroond als Woongebouw van het Jaar 2019

Rigoureuze renovatie van brutalistische flats in Antwerpen

T2-campus in Genk is flexibele onderwijsfabriek

Woningensemble Atelier Kempe Thill in Arnhem klaar

Atelier Kempe Thill en Atelier 56S ontwerpen omvangrijk complex in Rennes

Winnend ontwerp Maritiem Museum Antwerpen van team Atelier Kempe Thill

Centraal blok voor nieuwe Antwerpse stadswijk in aanbouw

Atelier Kempe Thill wint prijsvraag voor kantoorgebouw in Parijs

Wintertuinen bepalen aanzicht woonblok

Kempe Thill ontwerpt faculteitsgebouw Hasselt

Energyville Genk is ruimtelijk onderzoekgebouw

Passiefwoningen met ruime wintertuin

Kempe Thill ontwerpt kunstencampus Antwerpen

Andere nieuwsberichten

Terugkijken: Stadmakerscongres 2022

2 uur geleden

Ruim een maand geleden vond in Theater Rotterdam weer een fysieke editie plaats van het Stadmakerscongres. Het congres stond als vanouds in het teken van de opgaven Rotterdam voor staat, zoals klimaatadaptatie, energietransitie en verdichting.

Colonnades van boomstammen en groene doorgang kenmerken woongebouw GAAGA

Vandaag, 12:26

In Bosrijk in het Eindhovense stadsdeel Meerhoven is een door GAAGA ontworpen gebouw met twintig appartementen opgeleverd. Gebouw Het Bosbad kent een hoge mate van circulair materiaalgebruik en is grotendeels demontabel.

De Prijzen Amsterdam naar Groenmarkt en EDGE Amsterdam West

Vandaag, 10:12

De Zuiderkerkprijs 2022 is toegekend aan woningbouwproject Groenmarkt. De Geurt Brinkgreve Bokaal gaat dit jaar naar EDGE Amsterdam West.

Universiteit Antwerpen bouwt nieuw hart voor Campus Drie Eiken

Gisteren, 16:22

Binnenkort start de bouw van drie gebouwen die plaats bieden aan ongeveer tweehonderd studentenkamers en studio’s, een sporthal en een restaurant. POLO Architects is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Amsterdamse Westertoren in steigers voor groot onderhoud

2 uur geleden

Onder andere het metselwerk, loodwerk en de natuursteen worden hersteld om de toren toekomstbestendig te maken.

Doel windmolens en zonnepanelen in zicht, maar PBL ziet stagnatie

Vandaag, 10:54

Het aantal windmolens en zonnepanelen op land groeit nog steeds snel genoeg om het doel voor 2030 te halen.

Keunstwurk kondigt nieuwe editie Vredeman de Vriesprijs Architectuur aan

Vandaag, 09:11

Op 4 januari start de inschrijving voor de Vredeman de Vriesprijs Architectuur.

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

Gisteren, 10:30

Het jaarboek geeft een overzicht dat reikt van prijswinnend design tot beeldbepalende ontwerpers en toont volgens BNO hun vindingrijkheid in een chaotisch jaar vol onzekerheden.