Coverfoto 'Stad zonder hoogtevrees'

The Red Apple van KCAP gezien vanuit het door Wim Quist ontworpen Willemswerf

Emiel Arends

Rotterdamse hoogbouwgeschiedenis centraal in 'Stad zonder hoogtevrees'

7 juli 2023, 14:32

Vrijdag wordt in Rotterdam officieel het boek Stad zonder hoogtevrees gepresenteerd. In het boek beschrijft stedenbouwkundige Emiel Arends de hoogbouwgeschiedenis van Rotterdam en neemt daarbij de belangrijkste lessen en leerpunten mee. Aan bod komen thema’s als kosten, woon- en leefplezier, duurzaamheid en toekomstige hoogbouwtypologieën.

Dat hoogbouw in het DNA van Rotterdam zit, is wellicht wat overdreven gesteld in de reclametekst van nai010 uitgevers bij het boek, maar in de afgelopen 125 jaar heeft de Maasstad zich flink geroerd op het gebied van hoge gebouwen. In 1898 baarde de stad opzien met het Witte Huis, dat met een hoogte van 43 meter het hoogste kantoorgebouw van Europa was.

Zoals hoogbouw eigen is, werd het door architect Willem Molenbroek ontworpen gebouw niet door iedereen even positief ontvangen. Zo noemde adjunct-directeur bij Gemeentewerken Rotterdam Wouter Cool de bescheiden wolkenkrabber ‘lomp en plomp’, die bovendien de oude stadsomgeving bedierf. Inmiddels is het gebouw, dat als een van de weinige panden in het centrum is blijven staan na het bombardement van 1940, een vertrouwd onderdeel van het Rotterdamse stadsgezicht.

Vroegste hoogbouw
Arends, die als stedenbouwkundige bij de gemeente Rotterdam onder meer verantwoordelijk is voor de laatste twee hoogbouwvisies van de stad, neemt de lezer mee vanaf de oplevering van het Witte Huis tot nu en in de toekomst. Dat doet hij aan de hand van vier hoofdstukken, waarbij het eerste is gewijd aan de vroegste hoogbouw, waarvan de meeste gebouwen inmiddels geen hoogbouw meer genoemd worden (want lager dan zeventig meter).

De andere hoofdstukken zijn meer thematisch van opzet, waarbij de in Rotterdam bekende principes en uitgangspunten ruim aan bod komen. Arends bespreekt onder meer de sprong naar torens boven de honderd meter, de schaalsprong van gebouw- naar gebiedsniveau en de invloed van de computer en data op de ontwikkeling van hoogbouw.

Ook besteedt de auteur aandacht aan de hoogbouwvisie die sinds 2000 wordt gehanteerd en doorontwikkeld in Rotterdam, en belicht hij hoogbouw vanuit het perspectief van ‘de stad op ooghoogte’. Ook komen aan hoogbouw gelieerde fenomenen als windhinder, eenzaamheid, de crises op de woningmarkt en zelfs ondermijning.

Toekomst van hoogbouw
Onder de titel ‘naar een nieuwe hoogbouwtypologie’ richt Arends zich in het laatste hoofdstuk op de toekomst van hoogbouw, met aandacht voor zaken als de grond waarop de torens worden gebouwd (in Rotterdam vormen bijvoorbeeld de zandlagen in de bodem weleens een probleem), robuustheid en duurzaamheid van hoogbouw en het creëren van ‘plekken’ en gemeenschappen.

Het boek leest vooral als een geschiedenis en een verzameling van bestaande kennis. Ook in het hoofdstuk ‘naar nieuwe hoogbouwtypologie’ lezen we vooral over uitdagingen en oplossingen die al bekend zijn. Dat laatste geldt eveneens voor de intermezzo’s over onder meer hoogbouw in hout en de rol van de architect in hoogbouwontwerp. Neemt niet weg dat het boek interessante kost voor ruimtelijke professionals en een breder publiek biedt. Daarbij is Stad zonder hoogtevrees zo vlot geschreven dat je in een mum van tijd door de (slechts) 184 pagina’s heen bent.

De tweetalige uitgave (Nederlands/Engels) ‘Stad zonder hoogtevrees / City without fear of heights’ is verkrijgbaar voor 29,95 euro.

Trefwoorden

nai010 uitgevers rotterdam boek hoogbouw emiel arends witte huis

1	Gemeenteraad Dijk en Waard stemt in met verdichting De Frans volgens flexibele stedenbouwkundige aanpak woensdag, 29 januari
2	Fibonacci Amsterdam: woongebouw op 'nonchalant aangesneden taartpunt' dinsdag, 28 januari
3	DP6 en Vakwerk ontwerpen nieuw faculteitsgebouw Diergeneeskunde Universiteit Utrecht woensdag, 29 januari
4	Vijftig woningen op oude plek Remigiusschool Duiven vrijdag, 31 januari
5	Calatrava-station in Belgische Bergen beleeft officiële opening maandag, 27 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Hogere schadevergoeding voor omwonenden Zalmhaventoren

3 mei 2023

Schrijver Arjen van Veelen: Rotterdam is in de greep van het vierkante denken

13 maart 2023

Cooltoren Rotterdam na 4,5 jaar bouwen opgeleverd

11 januari 2023

OMI belicht Post 65-architectuur in tentoonstelling

10 juli 2023

Boek belicht huidige en toekomstige generatie hoogbouw in Rotterdam

19 december 2023

2022 in tien podcasts door Daan Roggeveen

30 december 2022

Bouwvergunning voor RottaNova definitief

6 juli 2023

Directeur London National Park City hoofdgast Stadmakerscongres 2023

31 oktober 2023

'New Yorks zoning-model kan ook Nederlandse hoogbouw vooruit helpen'

9 januari 2024

RED Company koopt 53 woningen in de Cooltoren in Rotterdam

6 juli 2023

Boek over Jaap Bakema, architect met een missie

17 augustus 2023

Rotterdam neemt maatregelen om stagnatie woningbouw te voorkomen

14 juni 2023

Boek ‘Bouwmaterialen 1940-1990’ gaat in op materiaalgebruik naoorlogse architectuur

15 mei 2024

Bouw van The Baan Tower van start

9 juni 2023

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Toren van Babel

Gesprek met Emiel Arends over hoogbouw in Rotterdam

3 juni 2021

Toren van Babel

Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind

15 juni 2023

Toren van Babel

Gesprek met Marjolein van Eig over hoogbouw en welstand

16 februari 2023

Andere nieuwsberichten

Cepezed verbouwt voormalig gebouw Aardwetenschappen in Utrecht

31 januari, 3:42

Na oplevering dient het pand de eerste acht jaar als tijdelijke huisvesting voor enkele instituten, daarna gaat het plek bieden aan bedrijven en instellingen uit de duurzaamheidssector.

PosadMaxwan presenteert stedenbouwkundig plan Spoorkwartier Groningen

31 januari, 12:22

Het voormalige spooremplacement ten zuiden van het hoofdstation transformeert tot een wijk met ongeveer vierhonderd woningen, 30.000 m2 aan kantoorruimte en andere functies.

Vijftig woningen op oude plek Remigiusschool Duiven

31 januari, 10:30

Het samenwerkingsverband Blauwhoed, KOW, RRog stedenbouw en landschap en Antea Group heeft een tender voor vijftig woningen op de vrijgekomen locatie van de Remigiusschool in Duiven gewonnen.

Oud kantongerecht Amsterdam wordt verbouwd tot Hartwig Museum

30 januari, 3:12

In 2028 opent in het door architect Ben Loerakker ontworpen pand aan de Parnassusweg het Hartwig Museum. Het ontwerp wordt verzorgd door Jan Loerakker, OMA, JAM en Formafantasma.

Tunnel onder Ketelmeer kost tussen 1,6 en 3 miljard euro

31 januari, 1:57

Flevoland vindt dat bij het uitwerken van de plannen voor de aanleg van de Lelylijn ook moet worden gekeken naar de haalbaarheid van een tunnel onder het meer.

Meeste woningen erbij in Zuid-Holland, minste in Drenthe

31 januari, 11:26

Het totale aantal woningen dat in 2024 in Nederland is gerealiseerd kwam uit op 82.000, constateert het CBS.

Meer huizen en betere bereikbaarheid nodig bij bouw kerncentrales Borssele

31 januari, 9:04

Verbeter de infrastructuur en de bereikbaarheid, creëer voldoende voorzieningen voor zorg en onderwijs en geef de woningbouw een forse impuls, aldus een advies.

Beyond Space neemt Boring Collection onder zijn hoede

30 januari, 2:22

De Boring Collection, met archetypisch kantoormeubilair in een ‘saaie’ grijze kleur, keert terug bij de bedenkers. Remi Versteeg and Stijn de Weerd zetten de collectie, die op de markt werd gebracht door Lensvelt, voort en breiden het aanbod uit.