Maquette

Conceptueel model

Vergroting diversiteit

Publieke buitenruimte

Ontsluiting

Axonometrie begane grond

Axonometrie eerste verdieping

Maquette

Conceptueel model

Vergroting diversiteit

Publieke buitenruimte

Ontsluiting

Axonometrie begane grond

Axonometrie eerste verdieping

Winnend plan van Civic Architects, BC architects en AWB voor cultuurcentrum Brussel

14 september 2021, 12:13

Een team van Civic Architects, BC architects en Architecture Workroom Brussels is geselecteerd voor de transformatie van een industrieel gebouwenensemble in de Brusselse Kanaalzone tot cultureel productiecentrum. De winnende visie gaat uit van de aanwezige kwaliteiten om een publiek en laagdrempelig toegankelijk cultuurcomplex te realiseren; de benadering is daarbij zoveel mogelijk circulair en adaptief.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest schreef in oktober 2020 een Europese aanbesteding uit voor de herontwikkeling van een industrieel gebouwencomplex aan de Manchesterstraat, aan de rand van de wijk Molenbeek. Het complex moet onderdak gaan bieden aan een artistiek, cultureel en creatief productiecentrum.

Een team van Civic Architects en BC architects maakte het winnende plan voor de transformatie en uitbreiding van het complex, dat bestaat uit een aantal historische industriële gebouwen rond twee binnenplaatsen. Het programma omvat onder andere een zaal voor podiumkunsten en evenementen, productie- en kunstateliers en artist-in-residence-woningen. Voorts komen er maatschappelijke voorzieningen en publieke binnen- en buitenruimten, waaronder een openbare lobby en een dakterras. De opgave betreft een totale oppervlakte van 12.529 m² BVO.

Divers complex
De historische gebouwen zijn al in gebruik bij de organisaties Recyclart en Decoratelier voor diverse culturele en sociale initiatieven. Volgens de architecten versterkt hun plan de bestaande kwaliteiten van het gebouwencomplex, onthult het verborgen eigenschappen en vult het plan aan wat nog ontbreekt aan het ensemble.

Door elementen toe te voegen vergroten de architecten de diversiteit die het complex al van zichzelf bezit. Op die manier creëren ze een “stedelijke biotoop” met een afwisseling van “open en besloten, groene en stenige, grote en kleine, hoge en lage” plekken. Gebouwen worden gerestaureerd, maar met behoud van de karakteristieke erfgoedkwaliteiten.

Nieuwe mogelijkheden
De publieke buitenruimten spelen een belangrijke rol in de verwezenlijking van een afwisselende stedelijke omgeving, leggen de architecten uit. De twee binnenpleinen gaan fungeren als plekken voor experiment en productie. Het plan voegt opgetilde groene buitenruimten toe in de vorm van een grote daktuin en een stadsbalkon aan de straatzijde.

De bestaande en de nieuwe gebouwen bieden verschillende ruimtelijke condities voor de diverse activiteiten. Een nieuwe ontsluitingsstructuur, die zich door het ensemble weeft, draagt bij aan nieuwe mogelijkheden voor de bestaande bebouwing en geeft tevens de ruimten achter op het terrein een adres aan de straat.

Ook wordt het industriële erfgoed zichtbaar aan de straat, doordat de architecten de nieuwe plint laag houden. Deze plint is de membraan die de locatie publiek toegankelijk maakt, de structuur die medieert tussen straat en binnenpleinen, zo leggen de architecten uit. Het oude machinegebouw wordt een baken van de locatie, zichtbaar vanaf de overzijde van het Kanaal.

Hergebruik en flexibiliteit
Het plan benadert bovendien het gehele complex als een materialenbank, zeggen Civic Architects en BC architects. Van gebouwdelen die moeten worden gesloopt, worden de bakstenen zorgvuldig teruggewonnen voor hergebruik in de nieuwbouw.

De nieuwe ontsluitingsstructuur werkt in de vorm van een wintertuin tegelijkertijd als een passieve klimaatmachine, aldus de architecten. Ze zorgt voor ventilatie en warmteopwekking, zodat het gebruik van installaties zoveel mogelijk kan worden beperkt.

De architecten benadrukken dat de visie geen gesloten plan maar “een flexibele drager” is. Het open ontwerp wordt in de komende maanden met de gebruikers en de omgeving ingevuld; ook daarna blijft het ontwerp flexibiliteit bieden. Het Productiecentrum zien de architecten als een plek die met de tijd en in het gebruik gecreëerd wordt, “die nooit af is maar altijd in wording”.

Samenwerking
Naast Civic Architects en BC architects als architecten van het plan, is de visie tot stand gekomen in samenwerking met Atelier Arne Deruyter (landschapsarchitectuur) en Callebaut Architecten (expertise restauratie en erfgoed). Voorts waren voor advies betrokken BAS (stabiliteitsstudies), Cenergie (speciale technieken en EPB) en Abesco (coördinatie veiligheid en gezondheid).

Trefwoorden

brussel transformatie industrieel erfgoed civic architects belgië cultuurcomplex architecture workroom brussels bc architects & studies

1	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
2	Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend vrijdag, 19 april
3	Marc Koehler Architects presenteert ensemble van zes gebouwen in Buiksloterham donderdag, 18 april
4	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april
5	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Ontwerp voor opvangcentrum drugsgebruikers in Brusselse kanaalzone onthuld

13 oktober 2021

Civic maakt geslaagde verbinding van historie met heden in Schoenenkwartier

12 juli 2022

Nautisch baken voor Buiksloterham

26 juni 2023

MVRDV presenteert masterplan voor grootschalige woningbouw Tour & Taxis

30 oktober 2023

Civic Architects vormt oud abattoir in Luxemburg om tot cultuurhal

19 september 2023

Een hergebruikt en duurzaam thuis voor geowetenschappers

27 september 2023

Oproep voor ontwerp grootschalige studentenhuisvesting in Elsene

9 april

Brussel schrijft aanbesteding uit voor cultureel centrum Molenbeek

5 oktober 2020

Realisatie nieuw faculteitsgebouw van Universiteit Twente gestart

7 juni 2021

Civic Architects maakt ontwerp voor herbestemming Centrale Markthal Amsterdam

2 februari 2021

Onderzoeksvoorstel BURA en Civic wint Highrise Innovation Award

26 januari 2021

Civic Architects: ‘Publieke plekken zijn belangrijker dan ooit’

10 september 2020

LocHal onderscheiden met Europa Nostra Award

8 mei 2020

Ontwerpteam voor herbestemming Rijkswachtschool Elsene gekozen

2 oktober 2018

Betoncentrale wordt beter geïntegreerd in de stad

28 april 2017

Aarlen-Triergebouw in Brussel krijgt ingrijpende renovatie met behoud architectuur

15 juni 2021

OKRA en BRUT ontwerpen nieuw stadspark in Brussel

16 april 2021

Appartementengebouw in hsb frist hart van Marollenwijk op

30 maart 2021

B-architecten en VELD winnen competitie OCMW Brussel

11 november 2020

Neutelings Riedijk verandert Gare Maritime in overdekte 'stad'

12 oktober 2020

Binst Architects en Snøhetta winnen transformatieproject in centrum Brussel

24 maart 2020

Nieuwe invulling voor historisch theatergebouw in Brussel

3 maart 2020

Voormalig kantoorgebouw getransformeerd tot gemeentehuis Ukkel

25 maart 2022

Proximus-torens in Brussel herontwikkeld door team met Neutelings Riedijk

15 juli 2022

Multifunctioneel gebouw van Bogdan & Van Broeck verbindt Molenbeek en de kaai

14 september 2022

Groen licht voor transformatie historisch pand aan Beursplein Brussel

22 november 2022

Collegezalengebouw Gorlaeus-laboratoria Leiden ondergaat vernieuwing

2 januari 2023

Editie TIAFF 2023 focust op de elementen en collectiviteit

27 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Houten Makers’ KUbe van BIG is “onderwijs gestold in een gebouwde vorm”

Gisteren, 17:47

BIG presenteert samen met uitvoerend architect BNIM en de University of Kansas School of Architecture & Design het ontwerp voor een nieuw onderwijsgebouw met een massief houten diagrid.

Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station

Gisteren, 14:50

De gemeente Den Haag wil in de komende jaren 2.250 tot 2.500 woningen, betere verbindingen en meer groen realiseren in het gebied rond het centraal station. Ook komt er voor 130.000 m² kantoorruimte en ruim 21.000 m² aan maatschappelijke functies.

DGBC publiceert whitepaper circulair ontwerpen op CO2-uitstoot

Gisteren, 13:49

Aan het begin van een bouwtraject kunnen ontwerpkeuzes bijdragen voor minder CO2-uitstoot. Om architecten te helpen bij deze keuzes maakte DGBC een whitepaper over ontwerpen op CO2-uitstoot en circulair ontwerpen

NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold

Gisteren, 13:19

De levensloopbestendige woning bestaat drie delen rond een centrale patio, die elk zijn uitwerkt als een paviljoen, gericht op een eigen activiteit als wonen en slapen. Het huis is opgebouwd uit geprefabriceerde gelamineerde houten constructies.

ASML wil grote vestiging op Brainport Industries Campus

Gisteren, 11:34

Chipmachinefabrikant ASML wil in de regio Eindhoven uitbreiden met het oog op de toekomst.

Organisaties werken aan praktijktoets aangescherpte MPG-eisen

22 april, 2:27

Veertien organisaties uit onder meer de ontwerp- en bouwsector gaan onderzoeken hoe de aangescherpte MPG-eisen voor 2025 kunnen worden geïmplementeerd in de praktijk.

IMF-bestuurder dringt aan op verdere afbouw hypotheekrenteaftrek

22 april, 1:36

Nederland kan fiscale en financiële stimulering van de woningmarkt niet gebruiken nu er een nijpend huizentekort is, stelt Paul Hilbers.

DNB: verduurzaming woningen blijft achter, maar geld geen probleem

22 april, 10:01

Verreweg de meeste Nederlanders hebben genoeg spaargeld of leenmogelijkheden om hun koophuis te verduurzamen, maar doen dit toch nog niet in groten getale.

Amsterdam gaat meer woningen voor ouderen geschikt maken

19 april, 1:49

De gemeente past bestaande seniorenflats op verschillende manieren aan om ouderen langer zelfstandig te laten wonen.

FNV: minister moet ingrijpen na censuur door bestuur TU Delft

19 april, 12:12

Volgens de vakbond ‘rommelt het aan alle kanten’ bij de universiteit, nu het bestuur daar ‘censuur toepast om een kritisch artikel in het eigen universiteitsblad Delta onder het tapijt te vegen’.

Ga naar het nieuws-archief