Copyright: Huidige situatie van de Waal bij Nijmegen ( Rijkswaterstaat)
Copyright: Toekomstige situatie van de Waal bij Nijmegen ( Rijkswaterstaat)
Copyright: Afsluitdijk ( Feddes/Olthof Landschapsarchitecten en Architectenbureau Paul de Ruiter)
Copyright: Marken ( Wikipedia)
Copyright: De vuurtoren van Marken ( Wikipedia)

Luiten: ‘Water wordt steeds vaker omarmd'

2 april 2014, 18:32
In aanloop naar de IABR-2014 komende zomer, die in het teken staat van het thema ‘Urban by Nature’, onderzoekt Architectenweb in een serie van tien interviews de wateropgave in Nederland en daarbuiten. In het eerste deel van de serie een interview met Eric Luiten, Rijksadviseur voor Landschap en Water.

Tekst Kirsten Hannema

De wateropgave waar Nederland voor staat is omvangrijk en complex, zegt Eric Luiten. We moeten onze ‘nutsvoorzieningen’ compleet herzien. Nieuw is de relatie die Nederland hierbij aangaat met het water; dat is niet enkel een vijand, maar wordt steeds vaker omarmd. ‘De kunst is om het nuttige met het aangename te verenigen, noodzakelijke ingrepen te koppelen aan ruimtelijke kwaliteit.’

Hoe organiseren we in de toekomst mobiliteit en infrastructuur, hoe gaan we om met de stijgende zeespiegel, op welke manier komen we tot de gewenste energietransitie? Rijksadviseur Eric Luiten ziet sterke verbanden tussen het biënnalethema ‘Urban by Nature’ en de opgaven waarmee het College van Rijksadviseurs zich bezig houdt. “De kernvraag is hoe we ons met alle ‘nutsvoorzieningen’ verhouden tot de omgeving. We moeten het hele systeem opnieuw bekijken aan de hand van de nieuwe duurzaamheidagenda: waterveiligheid en -kwaliteit; energie op basis van wind, zon, biomassa en getijden; hergebruik van grondstoffen en gebouwen...”

Rijksadviseur voor Infrastructuur en Stad Rients Dijkstra is verantwoordelijk voor de kwestie mobiliteit, zelf houdt Luiten zich bezig met water en landschap. Een omvangrijke en urgente opgave – de kans op extreme hoeveelheden neerslag en overstromingen neemt immers toe. Wat de gevolgen kunnen zijn bij onvoldoende voorzorgsmaatregelen, zagen we afgelopen winter in het zuidwesten van Engeland.

Het antwoord op het wassende water is het Deltaprogramma, waarin de nationale ambitie is vastgelegd om watersystemen toekomstbestendig te maken. Dit jaar is wat dat betreft spannend: in september wordt het programma aan de Tweede Kamer voorgelegd. Het gaat om beslissingen over decennialange prognoses, risicoanalyses en enorme investeringen. “Zeer complexe materie, zeker als het gaat om de vertaalslag naar de ruimtelijke dimensie”, zegt Luiten. Wat dat betreft hoopt hij dat de biënnale zal ‘prikkelen’, bijdragen aan nieuwe inzichten.

Ruimte voor de Rivier en de Afsluitdijk
Wat zijn de grote waterprojecten voor Nederland? Luiten’s top drie: Ruimte voor Rivier, de nieuwe Afsluitdijk en het eiland Marken, omdat ze ‘alle schaalniveaus beslaan en buitengewoon innovatief zijn’. Bij de eerste twee is hij betrokken als voorzitter van het bijbehorende kwaliteitsteam.

Opvallend is dat in deze projecten de houding ten opzichte van het water veel minder defensief is dan zestig jaar geleden, toen de plannen voor de Deltawerken werden gemaakt. “Het mooie van het programma Ruimte voor Rivier is juist dat het niet de zoveelste dijkversterking is”, legt Luiten uit. “Rond Nijmegen, Deventer en de Biesbosch vergroten we de capaciteit van rivieren in de bedding en de uiterwaarden. Tegelijkertijd creëren we nieuwe gebieden voor natuur en recreatie, er ontstaan nieuwe stads- en dorpsfronten aan de rivier, we maken werk van de vormgeving van bruggen, sluizen en gemalen.”

Ook bij de Afsluitdijk wordt niet gekozen voor drastisch ophogen; de dijk wordt ‘overslagbestendig’ gemaakt. In de toekomst mag bij heftige storm best water over het dijklichaam heen slaan, als die daardoor maar niet beschadigt. Concreet betekent het dat de Afsluitdijk verstevigd en opnieuw geprofileerd wordt. Daarnaast wordt een aantal grote gemalen bijgebouwd, om water te lozen naar de Waddenzee. Voorheen werd dat bij eb gedaan, voortaan moet het ook bij hoog tij kunnen. Luiten: “De uitdaging wordt om de schoonheid van die prachtige slanke dijk te bewaren en nog beter beleefbaar te maken, terwijl alle eisen van het Rijk en de wensen van de provincie, de natuurbescherming en de sportvisserij geïntegreerd worden.” Het masterplan voor de gewenste beeldkwaliteit is ontworpen door architect Paul de Ruiter en Feddes/Olthof landschapsarchitecten.

Eiland Marken
Project nummer drie betreft de toekomst van het eiland Marken, waarvan de dijken zijn afgekeurd, terwijl de lokale bevolking zich verzet tegen ophogen. Nu wordt gediscussieerd over een nieuw concept: ‘meerlaagse veiligheid’. Het idee is dat als het water een deel van het eiland zou mogen overstromen en de bewoners bijtijds kunnen vertrekken de dijken misschien niet zo rigoureus hoeven te worden verstevigd. Momenteel werkt een consortium van ingenieurs, landschapsarchitecten en een communicatiebureau een aantal scenario’s uit, Luiten is betrokken als adviseur van de opdrachtgevers.

Het Markermeer is onderwerp van een van de ‘Making Projects’ tijdens de biënnale, voorgedragen op initiatief van de ministeries van Infrastructuur en van Economische Zaken. De twee andere ateliers gaan over herbestemming van rijkserfgoed en energietransitie.

Architectenweb is mediapartner van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam (IABR). De biënnale vindt plaats van 29 mei tot en met 24 augustus 2014 en heeft de (onlangs gerenoveerde) Kunsthal als thuisbasis. Het thema ‘Urban by Nature’ wordt onder leiding van curator en landschapsarchitect Dirk Sijmons via verschillende tentoonstellingen en evenementen uitgewerkt.

Trefwoorden

water urban by nature eric luiten rijksadviseur voor landschap en water ruimte voor de rivier iabr

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Inzenden Apeldoornse Architectuurprijs 2025 geopend
Gisteren, 14:13

De Groene Bron biedt parkachtig woonmilieu op voormalige gemeentewerf Soest
Gisteren, 10:48

Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal
4 juli, 1:27

De Nijs, LEVS en Lüning ontwikkelen biobased bouwmethodiek ‘Tim’ die houtbouw flexibel en betaalbaar moet maken
4 juli, 11:30

Advies: huurbeleid versimpelen, minder belastingvoordeel koophuis
Gisteren, 16:19

Grote steden trekken fors meer kopers, blijkt uit hypotheekcijfers
Gisteren, 09:34

Tweede Kamer draait bezuiniging Nationale Parken terug – natuurorganisaties reageren opgelucht
4 juli, 11:30

Rapport: wereldwijd groeit aantal toeristische trips in komende tien jaar met bijna 50%
4 juli, 10:30

TNO roept overheid op te investeren in hightechmegaclusters
4 juli, 9:30

Stadsverwarming komt deels in handen overheid, Kamer akkoord
4 juli, 8:30
Ga naar het nieuws-archief
ATAG Nederland
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Kingspan Light & Air
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
Houthandel van Dam
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland BV
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
wienerberger
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
IsoBouw Systems bv
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf B.V.
Saint-Gobain Building Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
VOLA Nederland BV
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Holonite B.V.
AXOR + hansgrohe
FALK®
Tata Steel Colorcoat®
Ontwerpers
Lidmaatschappen
Nieuwsbrieven
Leveranciers
Lidmaatschappen
Adverteren

Architectenweb
Over ons
Contact

© 2002 - 2025 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan